كافيست ايراني باشيد و يا پارسي بدانيد.
هر آنگاه كه شادي در دل داريد يا اندوهي بر آن و يا آنكه شبي با دوستان در جمعي و يا پاي سفره اي همچون شب يلدا يا نوروز نشسته ايد ناخود آكاه ديوان خواجه شيرازي را برداشته و لحظاتي را با خواند اشعار او سپري مي كنيد.
حافظ شيرازي، شمس الدين محمد ملقب به خواجه حافظ شيرازي و مشهور به لسان الغيب از مشهورترين شعراي تاريخ ايران زمين است كه تا نام ايران زنده و پا برجاست نام وي نيز جاودان خواهد بود.
با وجود شهرت والاي اين شاعران گران مايه در خصوص دوران زندگي حافظ بويژه زمان به دنيا آمدن او اطلاعات دقيقي در دست نيست ولي در حدود سال 726 ه.ق در شهر شيراز به دنيا آمد است.
اطلاعات چنداني از خانواده و اجداد خواجه حافظ در دست نيست و ظاهراً پدرش بهاء الدين نام داشته و در دوره سلطنت اتابكان فارس از اصفهان به شيراز مهاجرت كرده است. شمس الدين از دوران طفوليت به مكتب و مدرسه روي آوردو آموخت سپري نمودن علوم و معلومات معمول زمان خويش به محضر علما و فضلاي زادگاهش شتافت و از اين بزرگان بويژه قوام الدين عبدا... بهره ها گرفت.
خواجه در دوران جواني بر تمام علوم مذهبي و ادبي روزگار خود تسلط يافت.
حافظ بيشتر عمر خود را در شيراز گذراند و بر خلاف سعدي به جز يك سفر كوتاه به يزد و يك مسافرت نيمه تمام به بندر هرمز همواره در شيراز بود. وي در دوران زندگي خود به شهرت عظيمي در سر تا سر ايران دست يافت و اشعار او به مناطقي دور دست همچون هند نيز راه يافت.
ديوان حافظ حاوي 500 غزل، 42 رباعي، و تعداد محدودي قصيده است كه در عرض مدت 50 سال سروده شده است. حافظ هر آن گاه كه حالتي روحاني به او دست ميداد، به سرودن شعر ميپرداخت و به همين علت گاه در طول يك سال بيشتر از 10 غزل نميسرود. قصد و نيت او سرودن اشعاري بود كه خداوند از دستش راضي باشد.
حافظ خود هيچ گاه به فكر تدوين و جمع آوري اشعار خود نبود. ديوان او براي نخستين بار در سال 789 هجري شمسي به وسيله ي «محمد گل اندام»، 22 سال بعد از وفات حافظ گردآوري شد.
زماني كه با شاعري چون حافظ رو به رو هستيم در واقع با جهاني سرشار از ظرافت و معنا رو به روييم. گسترگي معنايي در شعر او به حدي است كه هر كس از ديدگاه خويش مفاهيم ذهني متناسب با تفكر خود را در شعرش پيدا مي كند و نظري خاص درباره او ارائه ميدهد.
اصطلاحات عرفاني كه در شعر حافظ بكار برده ميشود، در اثر آگاهي كامل و شناخت معنايي صحيح است اما به واقع حافظ قبل از اينكه عارف باشد شاعري بزرگ و تواناست و تفكر شاعرانهاش بر عرفان او برتري دارد.
حافظ ديدگاه عارفانه و اميدوار كننده دارد و عرفان به مفهوم واقعي كلمه در اشعار او نمايان است و در شعرش همواره اميد به آيندهاي روشن را نويد ميدهد به گونهاي كه مخاطب با مطالعه اشعارش به نوعي لذت معنوي دست مييابد.
حافظ شاعري است كه در قرن حاكميت زهد و ريا و خفقان، شعري فراگير و رندانه دارد و از همه مسائل جهان هستي با بياني ظريف و رندانه سخن ميگويد و همواره از تظاهر و تزوير دوري مي جويد و شعر برايش جنبهاي متعالي و آرماني دارد.
اشعار حافـظ شيـرازي بـا الـهـام از تعاليم ناب اسلامي و مفاهيم گرانقدر قرآني سروده شده است و همگـي ايـن اشعـار حـاوي كنايات و استعارات زيبا و بي نظير است.
اين شاعر پرآوازه ايران زمين در سال ۷۹۱ يا ۷۹۲ هجري قمـري دارفـانـي را وداع گفت.
روحش شاد و یادش گرامی باد