تفسیر سوره مبارکه ضحی

[فاطمه سادات*خادمه بانوی محشر*]

[فاطمه سادات*خادمه بانوی محشر*]

آيه و ترجمه

بسم الله الرحمن الرحيم


و الضحى (1)
و اليل إ ذا سجى (2)
ما ودعك ربك و ما قلى (3)
و للاخرة خير لك من الا ولى (4)
و لسوف يعطيك ربك فترضى (5)


ترجمه :

بنام خداوند بخشنده بخشايشگر
1 - قسم به روز در آن هنگام كه آفتاب بر آيد (و همه جا را فرا گيرد).
2 - و سوگند به شب در آن هنگام كه آرام گيرد.
3 - كه خداوند هرگز تو را وانگذاشته ، و مورد خشم قرار نداده است .
4 - و مسلما آخرت براى تو از دنيا بهتر است .
5 - و به زودى پروردگارت آن قدر به تو عطا مى كند كه خشنود شو
شاءن نزول :

[فاطمه سادات*خادمه بانوی محشر*]

شان نزول

دربـاره شـاءن نـزول ايـن سـوره روايـات زيـادى نقل شده كه از همه روشن تر روايت زير است .
ابـن عـبـاس مـى گـويد: پانزده روز گذشت ، و وحى بر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سـلم ) نـازل نشد، مشركان گفتند: پروردگار محمد، او را رها كرده ، و دشمن داشته ، اگر راسـت مـى گـويـد مـاءمـوريـت او از سـوى خـدا اسـت ، بـايـد وحـى بـه طـور مـرتـب بر او نـازل مـى شـد، در ايـنـجـا سـوره فـوق نـازل گـشـت (و بـه سـخـنـان آنـهـا پاسخ گفت ). قـابـل تـوجـه ايـنـكـه طـبـق حـديـثـى وقـتـى ايـن سـوره نـازل شـد پـيـامـبـر (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) بـه جـبـرئيـل فـرمـود: ديـر كـردى در حـالى كـه سـخـت بـه تـو مـشـتـاق بـودم ، جبرئيل گفت و انا كنت اشد اليك شوقا: من به تو مشتاق تر بودم ، ولى من بنده ماءمورم و جز به فرمان پروردگار نازل نمى شوم !

[فاطمه سادات*خادمه بانوی محشر*]

در حـديـث ديـگـرى آمـده اسـت كـه جـمـاعـتـى از يـهـود خـدمـت رسـول الله (صـلى الله عـليه و آله و سلم ) رسيدند، و از داستان ذى القرنين و اصحاب كـهـف و آفـريـنـش روح سؤ ال كردند، پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود فردا بـه شـمـا خـبـر خـواهـم داد، و ان شاء الله نگفت ، و همين سبب شد كه وحى الهى ايامى از او قطع شود و زبان دشمنان به شماتت باز گشت ، و از اين جهت پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) غمگين شد سوره نازل شد تا مايه تسلى خاطر پيامبر (صلى الله عليه و آله و سـلم ) گـردد (ولى ايـن شـاءن نـزول بـعـيـد بـه نظر مى رسد چرا كه تماس يهود با پـيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) و اينگونه سؤ الات معمولا در مدينه بود نه در مكه ).

[فاطمه سادات*خادمه بانوی محشر*]

در بـعـضـى از روايـات نـيـز آمـده اسـت جـمـعـى از مـسـلمـانـان عـرض كـردنـد: اى رسـول خـدا! چـرا وحـى بـر شـمـا نـازل نـمـى شـود ؟ فـرمـود: و كـيـف ينزل على
الوحـى و انـتـم لا تـنـقـون بـراجـمـكـم و لا تـقـلمـون اظـفـاركـم : چـگـونـه وحـى بـر مـن نـازل شـود در حـالى كـه شـما مفاصل انگشتان خود را پاكيزه نمى كنيد، و ناخنهاى خود را نمى گيريد!؟.
در ايـنـكـه مـدت انـقـطاع وحى چقدر بود؟ روايات مختلف است ، بعضى دوازده روز، بعضى پـانـزده ، بـعـضـى نـوزده ، بـعـضـى بـيـسـت و پـنـج ، و حـتـى بـعـضـى چهل روز نقل كرده اند.
و در روايتى نيز فقط دو سه شبانه روز نقل شده است .