موضوع: غرر الحكم و درر الكلم-كلام مولاي متقيان

381 108- إذا آخيت فأكرم حقّ الإخاء.
3 120 هر گاه (با كسى) برادرى كردى، حق برادرى را گرامى بدار.

382 109- إذا وثقت بمودّة أخيك فلا تبال متى لقيته و لقيك.
3 144 هنگامى كه به دوستى برادرت اطمينان يافتى، باكى نداشته باش
كه چه زمانى او را ديدار كنى، و چه زمانى او تو را ديدار كند
(و در اين باره سخت گيرى نكن).

383 110- اذا اتّخذك وليّك أخا فكن له‏ عبدا، و امنحه صدق الوفاء و حسن الصّفاء.

3 177 هنگامى كه دوستت تو را به برادرى خويش بر گرفت تو براى او (به صورت) بنده‏اى باش، و صداقت در وفادارى، و نيكويى صفا و صميميت را به او عطا كن.

384 111- بالتّواخي في اللَّه تثمر الأخوّة.

3 208 با برادرى در راه خدا است كه درخت برادرى ميوه بخشد.

385 112- تبتنى الأخوّة في اللَّه على التّناصح في اللَّه، و التّباذل في اللَّه، و التّعاون على طاعة اللَّه، و التّناهى عن معاصى اللَّه، و التّناصر في اللَّه، و اخلاص المحبّة.

3 299 پى ريزى شده است برادرى در راه خدا بر خير خواهى يكديگر در راه خدا، و بخشش كردن به يكديگر در راه خدا، و كمك كردن به يكديگر بر اطاعت خدا، و باز داشتن يكديگر از نافرمانى خدا، و يارى كردن يكديگر در راه خدا، و اخلاص دوستى با يكديگر.

386 113- ثمرة الأخوّة حفظ الغيب و إهداء العيب.

3 330 ميوه برادرى نگه داشتن غيب (يعنى در پنهانى نيز مانند حضور
شئون برادرى را حفظ كند) و هديه كردن عيب به يكديگر است.

387 114- كان لى فيما مضى اخ في اللَّه و كان يعظّمه في عينى صغر الدّنيا في عينه. و كان خارجا عن سلطان بطنه، فلا يشتهى ما لا يجد، و لا يكثر اذا وجد. و كان اكثر دهره صامتا فان قال بذّ القائلين و نقع غليل السّائلين. و كان ضعيفا مستضعفا فان جاء الجدّ فهو ليث عاد و صلّ واد. لا يدلى بحجّة حتّى يأتي قاضيا. و كان لا يلوم احدا على ما لا يجد العذر في مثله حتّى يسمع اعتذاره. و كان لا يشكو وجعا الّا عند برئه. و كان يفعل ما يقول، و لا يقول ما لا يفعل. و كان اذا غلب على الكلام لم يغلب على السّكوت. و كان على ان يسمع احرص منه على ان يتكلّم. و كان اذا بدهه امران نظر ايّهما اقرب الى الهوى فخالفه. فعليكم بهذه الخلائق فالزموها و تنافسوا فيها. فان لم تستطيعوا فاعلموا انّ اخذ القليل خير من ترك الكثير.
4 640- 636 در گذشته برادرى خدايى (و دينى) داشتم كه آنچه او را در نظرم بزرگ جلوه مى‏داد كوچكى دنيا در نظر او بود. از تحت حكومت شكمش خارج بود (و شكم بر او تسلطى نداشت) و از اين رو آنچه را نمى‏يافت ميل نمى‏كرد، و هر زمان هم كه مى‏يافت زياده روى نمى‏كرد. بيشتر اوقات ساكت و خموش بود، و چون لب به سخن مى‏گشود بر گويندگان ديگر چيره بود و عطش پرسش كنندگان را فرو مى‏نشاند. ناتوان و مستضعف (ناتوان شمرده) بود و هر گاه كارى جدّى پيش مى‏آمد همچون شير بيشه مى‏خروشيد و چون مار بيابانى به جنبش در مى‏آمد. (در اختلاف و دعوا) تا نزد قاضى نمى‏رفت دليل و حجّتى اقامه نمى‏كرد. و كسى را در مورد كارى كه انجام داده بود و عذرى براى آن نمى‏يافت پيش از شنيدن عذرش سرزنش نمى‏كرد. از هيچ دردى جز هنگام بهبود شكايت نمى‏كرد. آنچه را مى‏گفت خود نيز عمل مى‏كرد، و چيزى را كه عمل نمى‏كرد نمى‏گفت. و هر گاه بر سخن مغلوب مى‏شد بر خموشى مغلوب نمى‏شد. بر شنيدن حريص‏تر بود تا گفتن. و هر گاه دو كار برايش پيش مى‏آمد مى‏انديشيد كه كدام به هوا و هوس نزديك‏تر است با آن مخالفت مى‏كرد. بر شما باد به داشتن اين اخلاق نيكو، و در داشتن آنها بر يكديگر سبقت گيريد. و اگر قدرت عمل به همه آنها را نداريد انجام اندكى از آنها بهتر از ترك بسيار است.

388 115- ما اقبح القطيعة بعد الصّلة، و الجفاء بعد الإخاء،

و العداوة بعد الصّفاء، و زوال الألفة بعد استحكامها.
6 146 چه زشت است بريدن پس از پيوند، و جفاكارى پس از برادرى،
و دشمنى پس از صفا و صميميت، و برطرف كردن انس و الفت پس از پايدار كردن آن.

باب الاذي (آزار)

449 1- الاذى يجلب القلى.
1 154 آزار كردن خشم به بار آرد.

450 2- المؤمن من تحمّل اذى النّاس و لا يتاذّى احد به.
2 153 مؤمن كسى است كه آزار مردم را تحمّل كند،
ولى هيچ كس از او آزارى نبيند.