نرگس منتظر
01-03-2011, 21:40
https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/17038622387144713352.jpg (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/17038622387144713352.jpg)
ین که چه کارهایی بد و چه کارهایی خوب است، مساله ای نیست که ما ندانیم و یا نسبت به آن جاهل باشیم. اما در این میان، روابطی وجود دارد که ممکن است دانستن آن، دید ما را کمی عوض کند.
یکی از مسائل مهم در این زمینه، ارتباط بین اعمال نیک و اعمال بد است. ممکن است گمان شود که کارهای پسندیده و کارهای ناپسند هیچ ربطی به هم ندارند. به عبارت دیگر کسی که کارهای خوبی می‌کند، آدم خوبی است و دیگر کار ناشایست انجام نمی دهد و کسی که بی‌بند و بار است و اهل کارهای نابجا، انسان نادرستی است و اهل کار خیر نیست و اگر کار درستی هم انجام دهد، فایده ندارد.
اعمال نیك و اعمال زشت از هم بیگانه نیستند. برخی خیال میكنند كه اعمال نیك و اعمال زشت با هم در ارتباط نیستند امّا اینطور نیست.
درحالی که از آموخته های قرآن کریم و همچنین روایات، اینچنین به دست می آید که کارهای نیک و کارهای بد، روی یکدیگر اثر گذارند. اعمال نیک، از بین برنده اعمال بد و اعمال بد نیز از بین برنده کارهای نیک‌اند.
به عنوان مثال داستانی نقل شده که کلیت آن از این قرار است: روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در مسجد می‌فرمودند که شما هر ذکری که می‌گویید مثلا یک سبحان الله که می‌گویید، یک درخت در بهشت به شما اختصاص داده می‌شود.
شخصی از میان جمعیت گفت: یا رسول الله پس ما تا کنون باغ‌هایی در بهشت داریم
. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: بله. البته اگر آنها را با آتش‌ها نسوزانید.
و این مطلب اشاره ای دارد به اعمال بد و گناهانی که ما بعد از کارهای شایسته انجام می‌دهیم.
رُوِیَ عَنِ البَاقِرِ علیه السلام قال:
مَا أَحْسَنَ الْحَسَنَاتِ بَعْدَ السَّیِّئَاتِ وَ مَا أَقْبَحَ السَّیِّئَاتِ بَعْدَ الْحَسَنَاتِ[1].
از امام باقر علیه السلام منقول است که حضرت فرمودند: چقدر كارهای نیك بعد از گناهان زیباست و چقدر گناه كردن بعد از كارهای نیك، زشت و قبیح است.
سه مطلب را راجع به این روایت عرض میکنم:
1- از این روایت یک مطلب کلّی به دست میآید و آن اینکه: اعمال نیك و اعمال زشت از هم بیگانه نیستند. برخی خیال میكنند كه اعمال نیك و اعمال زشت با هم در ارتباط نیستند امّا اینطور نیست. امام باقر علیه السلام در این روایت این مطلب كلّی را میخواهد بفرماید كه اینها از همدیگر بیگانه نیستند. كارهای نیك روی كارهای زشت اثر میگذارد و همنیطور كارهای زشت، روی كارهای نیك اثر میگذارد. البته راجع به اثرگذاری کارهای نیک روی کارهای زشت در قرآن کریم هم داریم؛ آنجا که میفرماید: إنَّ الحَسَناتِ یُذْهِبنَ السَّیِئاتِ[2] . به درستی که اعمال نیک، اعمال بد را از بین می‌برد.
حضرت امام باقر علیه السلام در ادامه دو مطلب را بر همین كلّی مترتب میكند.
2- حضرت فرمودند: «مَا أَحْسَنَ الْحَسَنَاتِ بَعْدَ السَّیِّئَاتِ» چقدر زیباست كه اگر كسی غفلتاً دستش آلوده شد و از او كار زشتی صادر گشت، بعد از آن كارِ نیكی بكند. چون این کارِ نیک اثر میگذارد و زشتی آن کار زشت را از بین می برد. حضرت همان رابطهای را كه در آیۀ شریفه هست مطرح میفرماید.
مواظب باش! اگر غفلتاً كار زشتی از تو سر زد،
بعد از آن یك كار نیك بكن، نگذار اینها انباشته شود.
3- «وَ مَا أَقْبَحَ السَّیِّئَاتِ بَعْدَ الْحَسَنَاتِ» حضرت می فرمایند چقدر زشت است كه كسی كارِ نیك انجام بدهد و بعد از آن، كار زشتی از او سر بزند. این كار زشت به آن كار نیك ضربه میزند.
نتیجه: مواظب باش! اگر غفلتاً كار زشتی از تو سر زد، بعد از آن یك كار نیك بكن، نگذار اینها انباشته شود. اگر نعوذ بالله كار زشتی از تو سر زد بدان كه انجام حسنه بعد از آن، خیلی زیباست. وقتی هم که حسنات انجام دادی مراقب باش بعد از آن دیگر گناه نكنی. چرا که در این صورت آن حسنات از دستت میرود.
وقتی كار نیك انجام دادی، مراقب باش این سرمایه را از دست ندهی و دستت به خطا و گناه آلوده نشود. نگهش دار و آن غفلتِ صادر شده را به وسیلۀ یک کار نیک زود پاك كن. مواظب باش كه از دستت نرود.
منابع:
[1] . اصول کافی، جلد 2، صفحه 458
[2] . سوره مبارکه هود، آیه 114
سخنرانی آیه الله مجتبی تهرانی
http://shiaupload.ir/images/vppgkqqy4vmui21h1pp8.gif (http://shiaupload.ir/images/vppgkqqy4vmui21h1pp8.gif)
ین که چه کارهایی بد و چه کارهایی خوب است، مساله ای نیست که ما ندانیم و یا نسبت به آن جاهل باشیم. اما در این میان، روابطی وجود دارد که ممکن است دانستن آن، دید ما را کمی عوض کند.
یکی از مسائل مهم در این زمینه، ارتباط بین اعمال نیک و اعمال بد است. ممکن است گمان شود که کارهای پسندیده و کارهای ناپسند هیچ ربطی به هم ندارند. به عبارت دیگر کسی که کارهای خوبی می‌کند، آدم خوبی است و دیگر کار ناشایست انجام نمی دهد و کسی که بی‌بند و بار است و اهل کارهای نابجا، انسان نادرستی است و اهل کار خیر نیست و اگر کار درستی هم انجام دهد، فایده ندارد.
اعمال نیك و اعمال زشت از هم بیگانه نیستند. برخی خیال میكنند كه اعمال نیك و اعمال زشت با هم در ارتباط نیستند امّا اینطور نیست.
درحالی که از آموخته های قرآن کریم و همچنین روایات، اینچنین به دست می آید که کارهای نیک و کارهای بد، روی یکدیگر اثر گذارند. اعمال نیک، از بین برنده اعمال بد و اعمال بد نیز از بین برنده کارهای نیک‌اند.
به عنوان مثال داستانی نقل شده که کلیت آن از این قرار است: روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در مسجد می‌فرمودند که شما هر ذکری که می‌گویید مثلا یک سبحان الله که می‌گویید، یک درخت در بهشت به شما اختصاص داده می‌شود.
شخصی از میان جمعیت گفت: یا رسول الله پس ما تا کنون باغ‌هایی در بهشت داریم
. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: بله. البته اگر آنها را با آتش‌ها نسوزانید.
و این مطلب اشاره ای دارد به اعمال بد و گناهانی که ما بعد از کارهای شایسته انجام می‌دهیم.
رُوِیَ عَنِ البَاقِرِ علیه السلام قال:
مَا أَحْسَنَ الْحَسَنَاتِ بَعْدَ السَّیِّئَاتِ وَ مَا أَقْبَحَ السَّیِّئَاتِ بَعْدَ الْحَسَنَاتِ[1].
از امام باقر علیه السلام منقول است که حضرت فرمودند: چقدر كارهای نیك بعد از گناهان زیباست و چقدر گناه كردن بعد از كارهای نیك، زشت و قبیح است.
سه مطلب را راجع به این روایت عرض میکنم:
1- از این روایت یک مطلب کلّی به دست میآید و آن اینکه: اعمال نیك و اعمال زشت از هم بیگانه نیستند. برخی خیال میكنند كه اعمال نیك و اعمال زشت با هم در ارتباط نیستند امّا اینطور نیست. امام باقر علیه السلام در این روایت این مطلب كلّی را میخواهد بفرماید كه اینها از همدیگر بیگانه نیستند. كارهای نیك روی كارهای زشت اثر میگذارد و همنیطور كارهای زشت، روی كارهای نیك اثر میگذارد. البته راجع به اثرگذاری کارهای نیک روی کارهای زشت در قرآن کریم هم داریم؛ آنجا که میفرماید: إنَّ الحَسَناتِ یُذْهِبنَ السَّیِئاتِ[2] . به درستی که اعمال نیک، اعمال بد را از بین می‌برد.
حضرت امام باقر علیه السلام در ادامه دو مطلب را بر همین كلّی مترتب میكند.
2- حضرت فرمودند: «مَا أَحْسَنَ الْحَسَنَاتِ بَعْدَ السَّیِّئَاتِ» چقدر زیباست كه اگر كسی غفلتاً دستش آلوده شد و از او كار زشتی صادر گشت، بعد از آن كارِ نیكی بكند. چون این کارِ نیک اثر میگذارد و زشتی آن کار زشت را از بین می برد. حضرت همان رابطهای را كه در آیۀ شریفه هست مطرح میفرماید.
مواظب باش! اگر غفلتاً كار زشتی از تو سر زد،
بعد از آن یك كار نیك بكن، نگذار اینها انباشته شود.
3- «وَ مَا أَقْبَحَ السَّیِّئَاتِ بَعْدَ الْحَسَنَاتِ» حضرت می فرمایند چقدر زشت است كه كسی كارِ نیك انجام بدهد و بعد از آن، كار زشتی از او سر بزند. این كار زشت به آن كار نیك ضربه میزند.
نتیجه: مواظب باش! اگر غفلتاً كار زشتی از تو سر زد، بعد از آن یك كار نیك بكن، نگذار اینها انباشته شود. اگر نعوذ بالله كار زشتی از تو سر زد بدان كه انجام حسنه بعد از آن، خیلی زیباست. وقتی هم که حسنات انجام دادی مراقب باش بعد از آن دیگر گناه نكنی. چرا که در این صورت آن حسنات از دستت میرود.
وقتی كار نیك انجام دادی، مراقب باش این سرمایه را از دست ندهی و دستت به خطا و گناه آلوده نشود. نگهش دار و آن غفلتِ صادر شده را به وسیلۀ یک کار نیک زود پاك كن. مواظب باش كه از دستت نرود.
منابع:
[1] . اصول کافی، جلد 2، صفحه 458
[2] . سوره مبارکه هود، آیه 114
سخنرانی آیه الله مجتبی تهرانی
http://shiaupload.ir/images/vppgkqqy4vmui21h1pp8.gif (http://shiaupload.ir/images/vppgkqqy4vmui21h1pp8.gif)