گوشه هایی از خلق عظیم نبوی

[خادمه زینب کبری(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/64902271093634171897.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/64902271093634171897.gif)





گوشه هایی از خلق عظیم نبوی


https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/82412651929608566058.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/82412651929608566058.gif)





روزهایى بس شیرین و به ‏یادماندنى و تاریخ ساز پیامبر را نمى‏ توان با الفاظ و سخنان ناقص انسانهاى ناقص، ‏توصیف و تعریف كرد. او هرگز در این واژه‏ها نمى ‏گنجد و فراتر از آن است.

انسان‏ كاملى كه تمام افلاك و موجودات را خدا به خاطر او آفرید واگر او نبود، هیچ چیز نبود. «لولاك لما خلقت الافلاك‏» والاانسانى كه تا قاب قوسین او ادنى بالا رفت و به جایى رسید كه‏ جبرئیل آن ملك مقرب و واسطه وحى الهى به آنجا هرگز نرسد وبا صراحت ‏به او عرض كرد: اگر یك مو بالاتر روم به نور تجلى ‏بسوزد پرم.

ولى رسول الله رفت و به جایى رفت كه نه در خرد آیدو نه بر ورق نگاشته شود و نه حتى در وهم وخیال!

اوست كسى كه‏ خدایش درباره‏اش فرمود: «و انك لعلى خلق عظیم‏» پس مابه جاى ‏اینكه حرفى بزنیم كه نه آغازش و نه انجامش ما را به جایى‏ مى ‏رساند چرا كه جز آفریده‏ اش و برادرش كسى او را نخواهد شناخت‏«یا على ما عرف الله الا انا و انت و ما عرفنى الا الله وانت و ما عرفك الا الله و انا»؛

پس روا است كه لب فرو بندیم وسخن كم گوئیم.
بیائیم در این سخن ربانى كه پیامبر را داراى منشى سترگ واخلاقى عظیم معرفى مى ‏كند بیاندیشیم و از زبان روایت، نمى از این‏ اقیانوس پرفیض برگیریم، شاید برخى عزیزان به كار بندند و ازرسول الله الگوى زندگى بگیرند كه قرآن فرمود: «و لكم فى رسول‏ الله اسوه حسنه‏» .

جمله ‏هایى كوتاه در منش و روش زندگى حضرت بیان مى ‏شود كه هم‏ بركت است و مایه پربركتى و هم برنامه زیستى به وخداپسندانه:

حضرت ضمن اینكه بسیار هیبت داشت، براى اینكه حاضرین ازدیدارش هراس نكنند و دیدارش آنان را نرنجاند، گاهى شوخى مى‏ كردو لطیفه‏ اى در حد میزان شرعى مى‏ گفت كه هیبتش حاضران را به‏ وحشت نیاندازد و جرات سخن گفتن را از آنان سلب نكند.

بویژه ‏اگر مى‏ یافت كه یكى از یارانش ناراحت و غمگین است‏ با او شوخى ‏مى ‏كرد تا غمش را بزداید.

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)

[خادمه زینب کبری(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)



1- آن قدر حضرت متواضع و فروتن بود كه متن روایت او را«خاضع الطرف‏» مى ‏نامد یعنى به زمین نگاه مى ‏كرد و سر را كمتربالا مى ‏برد، این چنین با وقار و متین... با ادب و فروتن. چنان‏ در برابر خالقش خاضع و خاشع بود كه بیشتر سرفرود مى ‏آورد و كمترسر را بلند مى ‏كرد چه پیوسته خدا را حاضر و ناظر مى‏دید و لحظه ‏اى‏بلكه كمتر از لحظه‏ اى هم از یاد و ذكر خدا غافل نبود.


2- یكى دیگر از نشانه ‏هاى بارز تواضع و خوى نیكویش این بود كه‏به هر كه مى ‏رسید، پیشقدم در سلام كردن بر او بود، سلام كه خود تحیت اسلامى است و پیامبر آن را به ما یاد داده، خود نیز بیش ازهمه و پیش از همه به آن عمل مى ‏كرد و قبل از آنكه دیگرى بر اوسلام كند، او خود سلام مى ‏كرد. هرگز پیامبر ملاحظه نمى‏ كرد كه آن‏فرد بزرگ است ‏یا كوچك، دانشمند است‏ یا بى‏ سواد، ثروتمند است‏ یافقیر. آرى حضرت آنقدر عظمت داشت كه بر همه افراد بدون ملاحظه ‏هاى ‏اسمى، شغلى، خطى، مسئولیتى، مالى و... سلام مى‏ كرد و او بااینكه بزرگترین از هر نظر بود بر كوچكترین انسانها از هرنظر سلام مى‏كرد و بیشتربراى اینكه ما را به این سنت‏ حسنه ‏تشویق كند مى ‏فرمود: سلام را نود و نه حسنه است و جوابش یك حسنه.


3- پیامبر هرگز بدون جهت‏سخن نمى ‏گفت، و اگر سخنى مى‏ گفت‏ بیشترجنبه موعظه و پند داشت، یا مطلبى را مى ‏آموخت و یا به معروف وخیرى امر مى ‏كرد و یا از شر و منكرى مردم را باز مى‏ داشت، تمام‏ سخنانش سودمند و یك كلمه، نه بلكه یك حرف، پوچ و بى‏ ارزش نبود،زیرا خوب مى ‏دانست كه:«و ما یلفظ من قول الا لدیه رقیب عتید»

وانگهى پیامبر اسوه است و الگو و اوست انسان كامل. پیامبر كسى‏است كه نخستین آفریده پروردگار، نور مباركش است: «اول ما خلق‏الله نورى‏» پس، از این نور كامل چیزى تراوش نمى‏كند جز نور، وهرچه مى‏گوید گفته خدا است «و ما ینطق عن الهوى ان هو الا وحى ‏یوحى‏» .


4 و پیامبر هرگز از ذكر خدا غافل نمى‏شد. در روایت است: «ولایجلس و لایقوم الا على ذكر» او نمى ‏نشست و برنمى‏ خاست جز با ذكرو یاد خدا.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)

[خادمه زینب کبری(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)


پیامبر در هر آن قرین و همنشین ذكر خدا بود چه برزبان آورد و چه در دل گوید. او خود ذكر خدا را كفاره مجلس‏ مى ‏دانست و اعلام مى ‏داشت كه اگر در مجلسى یاد خدا نباشد یا ذكرى ‏از اهل بیت كه آن نیز یاد خدا است، پس آن مجلس بر اهلش وزر ووبال است و نحس است و شوم. و اگر حضرت مى‏ خندید از تبسم تجاوزنمى ‏كرد «جل ضحكه التبسم‏» زیرا قهقهه و خنده با صدا با شئون ‏انسان مودب منافات دارد چه رسد به انسان كامل و چه رسد به اشرف ‏مخلوقات.

5- یكى دیگر از موارد تواضع و فروتنى حضرت این بود كه هر وقت ‏وارد مجلس مى‏ شد، هر جا كه جاى خالى بود مى ‏نشست، مانند برخی خودخواهان یا نادانان نبود كه دنبال صدر مجلس هستند، و خیال‏ مى ‏كنیم كه باید بالا و بالاتر نشست. اصلا آن جا كه انسان والامى ‏نشیند والا است نه آنكه انسان والا باید در جاى والا نشیند.

عزیزانم! قطعا این از تواضع است كه انسان در جایى كه خالى ‏است‏ بنشیند و هرگز منتظر نباشد كه دیگران در برابرش قد علم‏ كنند و برخیزند تا آن جناب را در صدر مجلس بنشانند.

این حالت‏ب دون تردید برخاسته از هواى نفس است و تكبر كه باید زدوده شودو گاهى بلكه بیشتر به خاطر عقده‏ هاى درونى و محرومیت‏هاى دیرینه‏است كه شخص مى‏ خواهد از این راه خودى را نشان دهد!!


6 -پیامبر آرام و آهسته سخن مى ‏گفت و هیچ گاه فریاد نمى‏ زد وصدا را بلند نمى كرد. و مجلس آن حضرت نیز از چنان آرامشى‏برخوردار بود كه عین ادب و تواضع است و كسى در مجلس پیامبربلند سخن نمى ‏گفت «و اغضض من صوتك‏» و دستور هم همین بود كه ‏كسى صدایش را بالاتر از صداى رسول الله نكند
«لاترفعوا اصواتكم ‏فوق صوت النبى‏»

و چون خود حضرت آهسته و آرام سخن مى‏ گفت لذا مجلسش بسیار آرام و باوقار بود كه حتى صداى به هم زدن بال‏ پرنده به گوش مى‏ رسید.


7- «لایقطع على احد كلامه‏» هرگز سخن كسى را قطع نمى‏ كرد و تاشخصى مشغول سخن گفتن بود، به او خوب گوش مى‏داد و پس از تمام‏ شدن سخنش آرام پاسخش را مى‏ گفت. و چنان اصحابش را تربیت كرده ‏بود كه هرگاه لب مباركش به سخن وا مى ‏شد، تمام حاضران ساكت‏ مى‏شده و سراپا گوش مى ‏شدند «كان على رووسهم الطیر» و هرگاه‏ سخن حضرت تمام مى‏ شد بدون آنكه سخنانشان با هم تزاحم كند، با هریك به نوبت‏ حرف مى ‏زد.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)

[خادمه زینب کبری(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)


8-نكته دیگرى كه بسیار جالب و ارزنده است و باید مدنظر قرارگیرد این است كه حضرت در هنگام سخن گفتن، به افراد یكسان نگاه ‏مى‏كرد «و كان یساوى فى النظر والاستماع للناس‏» و باید سخنگویان محترم این مطلب را دقت كنند كه یكسان و مساوى درحال حرف زدن به این طرف و آن طرف نگاه كنند زیرا این نكته ‏ظریف اخلاقى است كه در نگریستن به افراد(هنگام صحبت كردن)انسان‏ فرق بین این و آن نگذارد و همه را به یك دید بنگرد كه‏ امیدواریم در موارد دیگر نیز این تساوى و یكسان‏ نگرى حفظ شود.

راستى چه زیبا است تربیت رسول الله! بنابراین، هر كه‏ بخواهد بیشتر به پیامبر نزدیك گردد، باید رفتار و اخلاقش را با آن حضرت نزدیكتر كند.

9- «و كان یجالس الفقراء و یواكل المساكین‏» او نه تنها بامال داران و دارایان مجالست مى ‏كرد بلكه با فقرا و مستمندان نیزهمنشین بود. بلكه قطعا حضرت از نشستن با فقرا بیشتر لذت مى ‏بردو اگر با ثروتمندان مى ‏نشست‏ به خاطر هدایت كردن آنان بود نه چیزدیگر.


10-هرگاه پیامبر مى‏ خواست‏ به مجلس وارد شود و با مردم ‏برخورد كند، خود را طبق موازین اسلامى آرایش مى ‏داد یعنى درآینه مى ‏نگریست و موهاى خود را شانه مى ‏زد و چنین در روایت آمده‏ است «و كان ینظر فى المرآه و یتمشط‏» و نه تنها حضرت لباس‏ تمیز و مرتب مى ‏پوشید و محاسن مبارك را شانه مى‏ زد بلكه پیوسته‏ بوى خوش عطر از حضرت از مسافتى دور استشمام مى‏ شد.

بگذریم ‏كه خود حضرت خوشبو بود و بوى خوشش دوست و دشمن را جذب مى ‏كرد،كه همواره از عطر نیز استفاده مى‏ نمود. راوى مى ‏گوید: قبل ازآنكه حضرت به مسجد وارد شود، ما خبردار مى‏ شدیم زیرا بوى عطرش ‏از مسافتى به مشاممان مى ‏خورد و متوجه ورود حضرت مى ‏شدیم.

خودحضرت نیز مى ‏فرماید: «ان الله یحب من عبده اذا خرج الى اخوانه‏ان یتهیا لهم و یتجمل‏» خداوند دوست دارد كه بنده ‏اش هرگاه‏ مى ‏خواهد با برادرانش ملاقات كند، خود را آماده كند و براى آنهاآرایش نماید.

اسلام دستور آراستن داده است نه مانند برخى ساده لوحان كه باموهاى ژولیده و لباس نامرتب مى‏ آیند و خیال مى‏ كنند این از زهداست. نه! این از زهد اسلامى كاملا به دور است. زهد این است كه به‏ دنیا و ملذاتش دل نبندیم نه اینكه صوفى منشانه زندگى كنیم وژولیده سیما در میان مردم حاضر شویم!


11 -پیامبر اگر سواره بود هرگز نمى ‏پذیرفت كه شخصى همراه وهمگام او پیاده راه رود. از او مى‏ خواست كه بر مركبش در كنارش‏سوار شود و اگر قبول نمى ‏كرد یا امكان نداشت، به او مى ‏فرمود:

از من جلوتر برو تا من در پس تو آیم و به تو برسم. این چه عظمت ‏و بزرگوارى است انسان‏ها را سرگردان مى ‏كن دو به حیرت وامى ‏دارد.

پیامبر در هر آن قرین و همنشین ذكر خدا بود چه برزبان آورد و چه در دل گوید. او خود ذكر خدا را كفاره مجلس ‏مى ‏دانست و اعلام مى ‏داشت كه اگر در مجلسى یاد خدا نباشد یا ذكرى ‏از اهل بیت كه آن نیز یاد خدا است، پس آن مجلس بر اهلش وزر ووبال است و نحس است و شوم.

و اگر حضرت مى ‏خندید از تبسم تجاوزنمى ‏كرد «جل ضحكه التبسم‏»







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)

[خادمه زینب کبری(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)


12-اگر سه روز مى‏ گذشت و دوستش یا برادر دینى‏ اش را نمى‏ دید ازاو سؤال مى ‏كرد، پس اگر به مسافرت رفته بود برایش دعا مى ‏كردواگر در شهر بود حتما از احوالش تفقد مى ‏نمود و به زیارتش مى ‏رفت ‏واگر بیمار بود به عیادتش مى‏ شتافت.
13- پیامبر آنقدر مهمان نواز بود و مهمانش را احترام و تقدیرمى ‏كرد كه هرگاه كسى بر او وارد مى ‏شد، حضرت متكا و مسند خود رابه او مى ‏داد و اگر نمى ‏پذیرفت آنقدر اصرار مى ‏كرد تا قبول كند.
14- حضرت ضمن اینكه بسیار هیبت داشت، براى اینكه حاضرین ازدیدارش هراس نكنند و دیدارش آنان را نرنجاند، گاهى شوخى مى‏ كردو لطیفه‏ اى در حد میزان شرعى مى‏ گفت كه هیبتش حاضران را به‏ وحشت نیاندازد و جرات سخن گفتن را از آنان سلب نكند.

بویژه ‏اگر مى ‏یافت كه یكى از یارانش ناراحت و غمگین است‏با او شوخى ‏مى ‏كرد تا غمش را بزداید. و اصلا پیامبر آن گونه با افراد سخن‏ مى ‏گفت كه مناسب با وضعیت علمى و حالت روانى آنان بود. در روایت ‏آمده است: «و كان یخاطب جلساءه بما یناسب‏» و به اندازه عقل ودركشان با آنان سخن مى ‏گفت و مى ‏فرمود:
«ما پیامبران ماموریت ‏داریم كه با مردم به اندازه عقولشان سخن بگوئیم‏» .

15 مى ‏فرمود: «اكرم اخلاق النبیین و الصدیقین البشاشه اذاتراووا و المصافحه اذا تلاقوا» برترین اخلاق پیامبران ورادمردان خوشروئى است هنگامى كه به هم مى ‏رسند و مصافحه و دست‏ دادن به یكدیگر است هنگامى كه با هم ملاقات مى ‏كنند و لذا هر وقت‏ پیامبر مسلمانى را مى ‏دید فورا با او مصافحه مى ‏كرد وبه او دست‏ مى ‏داد و بر این امر بسیار تاكید مى‏ نمود. در روایت است كه ‏هرگاه دو مؤمن به هم مى ‏رسند و مصافحه كنند گناهانشان مى‏ ریزد مانند برگ درختان(در فصل خزان).


این بود چند جمله كوتاه ولى پرفایده از سیره و منش‏ پیامبر كه براى استفاده عموم عرض شد تا شاید در این هفته وحدت‏ به كار گیریم و با هم پیوند صلح وصفا بندیم و دلها را از رشك وحسد و زیغ و رین پاك كنیم و گذشته‏ ها را به خاطر خدا نادیده ‏بگیریم و از لغزش‏هاى برادرانمان بگذریم(كه خود نیز بسیار لغزش‏داریم)و وحدت را نه در سخن و گفتار كه در عمل و كردار اجراكنیم و قلبها را از كینه و عداوت دور سازیم و با هم چنانكه خداو رسولش خواهد برادروار زندگى كنیم و اگر از دیگرى انتقاد داریم تلاش كنیم كه انتقادمان سازنده و برادرانه باشد نه كینه ‏توزانه و انتقام‏ گرانه.

باشد كه روح رسول الله و روح فرزندش‏ روح ‏الله از ما خشنود گردد و كشورمان رنگ صفا و محبت‏ به خودگیرد و راه نفوذ دشمنان قطع شود و دوستان، دشمنى را كنارگذارند و ولى حمیم گردند و عهد اخوت و برادرى را دوباره تجدید كنیم والسلام.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)



منبع:
محمد جواد مهرى،‌ فضایل و سیره فردى رسول خدا(ص)

[شهاب منتظر]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)


قال الله الحكيم:



«انك لعلى خلق عظيم»[1] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn1)

«در حقيقت تو اى پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) بر نيكو خلقى عظيم آراسته ­اى»



قال رسول الله (صلى‌الله‌عليه‌وآله):

« انی بعثت لاتمم مكارم الاخلاق»[2] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn2)



«من براى تكميل اخلاق نيك مبعوث شده ام»

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)




شرح كوتاه :

اخلاق خوب در دنيا جمال انسان است و موجب گشايش و سرور در آخرت است. به‌وسيله آن دين صاحبش كامل، و موجب قرب بحق مى‌شود هر نبى و ولى و برگزيده خدا داراى اخلاق نيك بودند، و هر مؤمنى بايد براى اينكه ميزان اعمالش سنگين تر باشد، به حسن اخلاق مزين شود.

پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) فرمود: حاتم خاتم زمان ما كسى است كه خوش اخلاق باشد، و سوء اخلاق صاحبش را به فشار قبر و جهنم مبتلا مى كند و در دنيا هم دوست‌داران كمى دارد.

ميزان شناخت افراد فقط علم يا پول يا رياست نيست، بلكه صفات پسنديده ايست كه دارنده آن نزد حق مقبول و نزد خلق ممدوح و ممتاز مى باشد.[3] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn3)

پيامبر اسلام (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) و نعيمان
نعيمان بن عمرو انصارى از قدماى صحابه پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) و مردى مزاح و شوخ بوده است نوشته اند: روزى عربى از عشاير به مدينه آمد و شتر خود را پشت مسجد خوابانيد و به مسجد وارد شد و به حضور پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) رسيد.

بعضى از اصحاب به نعيمان گفتند: اگر اين شتر را بكشى، گوشت آن را تقسيم مى كنيم و بعد قيمتش را پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) به اعرابى خواهد داد.

نعيمان شتر را كه كشت، صاحبش سر رسيد و فرياد بر آورد و پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را به دادخواهى خواست .

نعيمان فرار كرد و رسول الله (صلى‌الله‌عليه‌وآله) از مسجد بيرون آمد و شتر اعرابى را كشته ديد، پرسيد: چه كسى اين كار را كرده است؟ گفتند: نعيمان. پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) كسى را فرستاد تا او بياورند او را در خانه ضباعة بنت زبير[4] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn4) يافتند كه نزديك مسجد بود. فرستاده را به محل مخفيگاه اشاره كردند كه درون گودالى با مقدارى علف تازه خود را پوشانده بود.

فرستاده به نزد پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌و‌آله) آمد و همراه پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) با جمعى از اصحاب به منزل ضباعه آمدند، و جاى مخفى شدن نعيمان را نشان داد.

پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) فرمود: علف­ها را از او دور كنيد، و آن­ها چنان كردند، نعيمان از مخفيگاه بيرون آمد.
پيشانى و رخسار او از آن علف‌هاى تازه، رنگين شده بود فرمود: اى نعيمان اين چه كارى بود انجام دادى؟
عرض كرد: يا رسول‌الله قسم به خدا آن كسانى كه شما را به محل مخفى من راهنمائى كردند به اين كار وادارم نمودند.

پيامبر (صلى‌الله‌عليه‌وآله) تبسم كنان رنگ علف را با دست مبارك خود از پيشانى و رخسار او دور كردند و قيمت شتر را به مرد اعرابى دادند.[5] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn5)




1- سوره قلم، آيه، 4.


[2] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftnref2) - جامع السعادات، 1/23.

[3] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftnref3) - تذكرة الحقايق، صفحه، 57.

[4] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftnref4) - او دختر عمه رسول خدا و زوجه مقداد بن الاسود بود.

[5] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftnref5) - لطائف الطوئف ص 26 الاستيعاب .








https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/80587162997657453807.gif)