شهر خون، شهر آزادي

[شهیده]

شهر خون، شهر آزادي


http://img.tebyan.net/big/1390/03/1381902252376220013717230102901593672233116.jpg



سوم خرداد با نام خرمشهر تداعي مي شود؛ شهري که بارزترين مصداق گردشگري جنگ در ايران به حساب مي آيد و هر سال ميزبان تعداد زيادي از گردشگران مي شود. براي سفر به خرمشهر و گشتن در اين شهر بايد بدانيد كه از جنوب و شرق به آبادان و از غرب به مرز ايران و عراق محدود مي‌شود و فاصله چنداني از هيچ يك ندارد به همين دليل هميشه نام خرمشهر و آبادان با هم مي‌آيد و همچنين به راحتي مرز را مي‌بيني.

اين شهرستان از دو بخش مرکزي و جزيره مينو تشکيل شده و بايد به جزيره مينو با نخل‌هاي سر بريده آن كه شايد تنها در عكس‌ها ديده‌ايم،‌ رفت. هر چند جزيره امكاناتي براي گردشگران ندارد اما با اتكا به فاصله كم از شهرهاي خرمشهر و آبادان بايد جزيره مينو را ديد.
خرمشهر در محل تلاقي سه رود مهم کارون، اروندرود و بهمن‌شير واقع شده و رود کارون كه طولاني‌ترين رود ايران در جنوب كشور است، اين شهر را به دو بخش غربي و شرقي تقسيم مي‌كند. در چهار کيلومتري اروندرود يك انشعاب با نام‌ بهمن‌شير از كارون جدا شده و به موازات اروند به خليج فارس منتهي مي‌شود.


https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/52443781479838054540.gif

[شهیده]

http://img.tebyan.net/big/1390/03/20110524114050179_09.jpg


کارون قديمي ترين ميزبان مسافران در خرمشهر است که قايق‌سواري بر پهناي آن و گذر از بين کشتي‌هايي که از دوران جنگ باقي مانده‌اند،‌ فضا و هيجان خاصي را ايجاد مي‌کند. هر چند همچنان برخي خيابان‌ها و در مجموع فضاي شهر يادآور دوران جنگ هستند اما يكي از مكان‌هايي كه مي‌توان آثار آن دوره را ديد موزه جنگ در خرمشهر است كه مطابق با شرايط آب و هوايي منطقه از ساعت 8 تا 13 و 16 تا 18 پذيراي بازديدكنندگان است.
شهر سرخ در آينه تاريخ


خرمشهر تنها شهر ايران بود که البته نه به تمامي اما بخش مهمي از آن به اشغال نيروهاي بعثي درآمد. عراقي‌ها از خرمشهر ويرانه‌اي ساختند که حتي تا امروز هم نام آن برازنده‌اش نشده و ديگر کسي نخل‌هاي برافراشته شهر را نديده است. اشغالگران تخم مرگ را در شهر پاشيدند و بسياري از خانه‌هاي آن را ويران کردند.
خرمشهر شهري جنگ زده است که تقريبا دو دهه آباداني را پشت سر گذاشته است. چهره خرمشهر امروز تغيير کرده اما هنوز هم در کوچه‌ها و خيابان‌هاي خرمشهر ردپاي جنگ ديده مي‌شود. ردپايي که يادگار 8 سال دفاع مقدس است و به جاي آنکه با تدابير درستي از آن حفاظت کنند، يک به يک ساخته مي‌شوند.


http://img.tebyan.net/big/1390/03/20110524114050101_08.jpg


خرمشهر از هنگام تاسيس (1227 ق./ 1812 م.) تا قبل از پيروزي انقلاب اسلامي (1357 ش./ 1979 م.) سه بار، يک‌بار به دست حاکم بغداد و دو بار به دست انگليسي‌ها اشغال شد. اين شهر در اوايل سده 13 ه.ق شهر كوچكي بود که به دليل امنيتي كه شيخ‌هاي بني‌كعب در اين حدود برقرار كرده بودند، به سرعت رو به آبادي نهاد و بندر مهمي شد. در سال 1235 ه. ق حصاري به دور آن كشيدند و خرمشهر در نيمه اول سده 13 ه.ق رو به آبادي و پيشرفت نهاد و در سال‌هاي پيش از 1254 ه.ق كه عثماني‌ها به آن هجوم آوردند، به‌صورت يك بندر آزاد درآمد.
پيش از آنکه خرمشهر پديد آيد شهري کهن به نام "بيان" در محل فعلي اين شهر وجود داشت که تا قرن چهارم هجري نيز به حيات خود ادامه داد. پيش از متروک شدن "بيان" کانالي که امروز کارون را به اروند رود وصل مي‌کند و از ميان خرمهشر مي‌گذرد ايجاد شده بود.


https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/52443781479838054540.gif

[شهیده]

http://img.tebyan.net/big/1390/03/201105241140507_07.jpg


پس از بيان شهر کوچکي به نام "محرزي" در حوالي خرابه‌هاي آن به وجود آمد و خيلي زود به لنگرگاه مهمي تبديل شد. به نظر برخي مورخان، خرمشهر بازمانده شهر بيان و محرزي است که در آخرين خشکي محل تلاقي رودهاي کارون و اروند واقع شده و در اواخر دوره زنديه رو به آباداني نهاد. خاندان کعب که در آباداني خرمشهر نقش به سزايي داشتند در بخش جنوبي آن براي خود دژي مستحکم ساختند و به اين ترتيب خرمشهر هر روز آبادتر مي‌شد.
خرمشهر زمان حکومت شيخ خزعل "مُحمَّره" خوانده مي‌‌شد؛ محمره به معناي شهر سرخ است و خرمشهر به اين دليل به اين نام خوانده مي‌شد که قسمت عظيمي از سواحل شهر، در بيشتر روزهاي سال به علّت جزر و مدّ دريا به رنگ قرمز مي‌گراييد. در تيرماه سال 1314 ه.ش فرهنگستان نام خرمشهر را بر محمره گذاشت. بعدها خرمشهر در زمان دفاع مقدس با نام خونين‌شهر نيز ياد شد.


http://img.tebyan.net/big/1390/03/20110524114049804_05.jpg


قصر فيليه که کنار رودهاي کارون و بهمنشير و در 5 کيلومتري خرمشهر کنوني بنا شده تنها اثر تاريخي خرمشهر است. شيخ جابر، از شيوخ دوره قاجار، قصر فيليه را که اکنون خرابه‌هاي آن باقي مانده در دوازدهمين سال حکمراني خود بنا نهاد. به نوشته ميريان قصر فيليه يکي از عمارت‌هاي بزرگ خاورميانه بود که در و پنجره‌هاي آن از چوب ساج و آبنوس ساخته شده و آيينه‌کاري‌‌هاي سقف، داخل اطاق‌ها، طارم و ايوان‌هاي آن با تمثال‌هاي پادشاهان قاجار تزيين شده بود.
گردشگري جنگ يا گردشگري سياه؟
بازديد از مناطق جنگى در تعريف دو نوع از توريسم يعنى گردشگرى جنگ و گردشگرى سياه جاى مى‌گيرد که هر دو هم استانداردهاى خاص دارند و هم نيازمند اقتضائات ويژه‌اى هستند. حميد ضرغام، مدرس توريسم در اين باره مي گويد: کاروان‌هاى راهيان نور شباهتى به گردشگرى جنگ ندارد و عدم توجه به تخصص‌گرايى سبب شده طرح‌هاى مثبتى چون بازديد از مناطق عملياتى جنگ به درستي اجرا نشود.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/52443781479838054540.gif

[شهیده]

http://img.tebyan.net/big/1390/03/20110524114049929_06.jpg


او ادامه مي دهد: در ادبيات جهانگردى دو مفهوم وجود دارد که کاروان راهيان نور نيز بايد درقالب يکى از اين دو تعريف شود. اولين تعريف مرتبط گردشگرى جنگ است.
اين نوع از گردشگرى شامل افرادى مى‌شود که تمايل به حضور در فضاى جنگ به عنوان بيننده و نه به عنوان درگير را دارند، لذا تحت شرايطى خاص در فضاى جنگ حاضر مى‌شوند.
اما با پايان يافتن جنگ و آبادى مناطق جنگ ديده اين نوع از گردشگرى در کشور ما منتفى شده تلقى مى‌شود.
اما مفهوم دوم يا توريسم سياه گونه‌اى از گردشگرى است که به عواقب جنگ، زلزله، سيل، انفجار، فقر و ... مى‌پردازد.
هدف از اين نوع گردشگرى اين است که چهره زشت جنگ و آسيب‌ها پديد آمده در پى آن را به گردشگران نشان دهد تا به ارتقاي روحيه صلح کمک کند.
اما برگزارى کاروان‌هاى راهيان نور هيچ‌کدام از اهداف ذکر شده را حاصل نمى‌کند.



فراوري: الهام مرادي
بخش گردشگری تبيان

برگرفته از جام جم، chn



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/52443781479838054540.gif