llı §✿§ ıll سه دستور العمل براى خودسازى از علامه طباطبایى llı §✿§ ıll

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/ssdwll82rwxf5z80wjj6.gif


درخواست دستورالعمل و برنامه براى خودسازى و خویشتن ‏نگرى در اسلام سابقه‏ اى دیرینه دارد. روایات فراوانى حاكى از آن است كه جویندگان كمال و سعادت، از پیامبر گرامى(ص) و ائمه هدى‏ تقاضاى برنامه براى خودسازى كرده و آن بزرگواران مناسب حال درخواست‏ كننده برنامه‏ اى به وى داده‏ اند.

همین تقاضا از عالمان وارسته و سالكان و اصل، بسیار شده است و آن گرامیان به این درخواست ها پاسخ داده‏اند. اكنون این دستورالعمل ها بسان مشعل هدایت فرا راه طالبان خودیابى و نیكبختى قرار دارد. یكى از دوستان فاضل در روزگار جوانى كه شوق بیدارى و تسلط بر نفس و رسیدن به سعادت به سر داشته است‏به علامه طباطبایى نامه‏اى مى‏نگارد و ضمن بیان موقعیت ‏خود براى رسیدن به مقصود دستورهاى عملى طلب مى‏كند.

آن فرزانه در پشت همان نامه، دستورالعملى مى ‏نگارد و براى وى مى ‏فرستد و مى‏ خواهد كه پس از بیست روز از عمل به آن، حالات خود را براى ایشان بنویسد. وى پس از عمل به آن، حالات خود را براى ایشان مى‏ نویسد و در جواب نامه دوم بقیه دستورالعمل را براى او ارسال مى ‏فرماید.

در پاسخ به نامه سوم، علامه این برنامه سعادت ‏آفرین را تكمیل مى ‏فرماید.

نامه اول تقدیم می شود:


http://up.vatandownload.com/images/30k0rp8w5kva3i7iheie.gif
http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/mjdu06uaxz004f2c8u69.gif

نامه اول
بسم الله الرحمن الرحیممحضر مبارك نخبة الفلاسفة و آیة‏الله العظمى جناب آقاى طباطبائى ادام الله عمركم ماشاءالله سلام علیكم و رحمة الله و بركاته.

كوتاه سخن آنكه جوانى هستم 22 ساله، میزان تحصیل پنجم ریاضى. اشتغالات فعلى تحصیلات حوزه قم حدود لمعه اصول الفقه. آخوند زاده. محیط زیست: دو سال سربازى در تهران، شش سال كودكى در قم، تحصیلات اولیه و بیشتر تحصیلات دبیرستان نیز در قم، چند سالى كرمانشاه.

چنین تشخیص مى ‏دهدم كه تنها ممكن است ‏شما باشید كه به این سؤال من پاسخ دهید. در محیط و شرایطى كه زندگى مى ‏كنم هواى نفس و آمال و آرزوها بر من تسلط فراوانى دارند و مرا اسیر خود ساخته ‏اند و سبب آن شده ‏اند كه مرا از حركت ‏به سوى الله، و حركت در مسیر استعداد خود بازداشته و مى ‏دارند.

درخواستى كه از شما دارم براى من بفرمایید بدانم به چه اعمالى دست ‏بزنم تا بر نفس مسلط شوم و این طلسم شوم را كه همگان گرفتار آنند بشكنم و سعادت بر من حكومت كند؟
یادآور مى‏شوم نصیحت نمى ‏خواهم و الا دیگران ادعاى ناصحیت فراوان دارند. دستورات عملى براى پیروزى لازم دارم. همان گونه كه شما در تحصیلات خود در نجف پیش استاد فلسفه داشتید، همان شخصى كه تسلط به فلسفه اشراق داشت. (مسموع است).

باز هم خاطرنشان مى ‏سازم كه نویسنده با خود فكر مى‏ كند كه شفاها موفق به پاسخ این سؤال نمى‏ شود. وانگهى شرم دارم كه بیهوده وقت گرانمایه شما را بگیرم. لذا تقاضا دارم پدرانه چنانچه صلاح مى‏ دانید و بر این موضوع مى ‏توانید اصالتى قائل شوید مرا كمك كنید. در صورت منفى بودن، به فكر ناقص من لبخند نزنید و مخفیانه نامه را پاره كنید و مرا نیز به حال خود وا گذارید. متشكرم.



امضا23/10/1355

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

جواب علامه به نامه اول
السلام علیكم
براى موفق شدن و رسیدن به منظورى كه در پشت ورقه مرقوم داشته ‏اید لازم است همتى برآورده، توبه‏ اى نموده، به مراقبه و محاسبه پردازید. به این نحو كه هر روز كه طرف صبح از خواب بیدار مى‏ شوید قصد جدى كنید كه در هر عملى كه پیش آید رضاى خدا - عز اسمه - را مراعات خواهم كرد. آن وقت در سر هر كارى كه مى‏ خواهید انجام دهید نفع آخرت را منظور خواهید داشت، به طورى كه اگر نفع اخروى نداشته باشد انجام نخواهید داد، هر چه باشد. همین حال را تا شب، وقت‏ خواب ادامه خواهید داد و وقت‏ خواب، چهار پنج دقیقه‏ اى در كارهایى كه روز انجام داده ‏اید فكر كرده، یكى یكى از نظر خواهید گذرانید. هر كدام مطابق رضاى خدا انجام یافته شكرى بكنید. و هر كدام تخلف شده استغفارى بكنید. این رویه را هر روز ادامه دهید. این روش اگر چه در بادى حال سخت و در ذائقه نفس تلخ مى‏ باشد ولى كلید نجات و رستگارى است. و هر شب پیش از خواب اگر توانستید سور مسبحات یعنى سوره حدید و حشر و صف و جمعه و تغابن را بخوانید و اگر نتوانستید تنها سوره حشر را بخوانید و پس از بیست روز از حال اشتغال، حالات خود را براى بنده در نامه بنویسید. ان شاء الله موفق خواهید بود. والسلام علیكم.

محمد حسین طباطبایى



http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

http://img.tebyan.net/big/1388/07/44141142153162111782421532351701849022632.jpg

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

توضیح:
توبه:
پس از آنكه بنده از وظیفه بندگى سرباز زد واجب است هر چه زودتر به درگاه الهى برگردد و از حق تعالى طلب مغفرت و آمرزش نماید و آمادگى خود را براى فرمانبرى اعلام كند. بر این معنى عقل و نقل گواه و آیات و روایات بسیار است. در قرآن كریم آمده است: توبوا الى الله جمعیا ایها المؤمنون; اى مؤمنان همگى به سوى حق تعالى برگردید و توبه كنید.

امام باقر(ع) فرماید: كسى كه از گناه توبه كند بسان كسى است كه اصلا گناهى نداشته است.

مشارطه:

آن است كه انسان پیش از شروع در كار، با خویشتن شرط و تعهد كند كه از جاده مستقیم شرع خارج نشود. خواسته‏ هاى حق تعالى را عمل كند بلكه بر خواسته ‏هاى خود مقدم دارد و هیچ گاه از طلب رضاى خداوند و آخرت جویى غفلت نورزد.



مراقبه:


آن است كه بنده به هنگام عمل، حق تعالى را در نظر گیرد و خود را در محضر خداوند بیند و كشیك نفس كشد كه مبادا از فرمان و خواسته مولا سرباز زند و راه دگر گیرد و عصیان ورزد و به لهو و لعب پردازد.

یك چشم زدن غافل از آن ماه مباشید *** شاید كه نگاهى كند آگاه نباشید

در كارهایى كه روز انجام داده ‏اید فكر كرده، یكى یكى از نظر خواهید گذرانید.

هر كدام مطابق رضاى خدا انجام یافته شكرى بكنید.
و هر كدام تخلف شده استغفارى بكنید.


محاسبه:

آن است كه از خویشتن حساب كشد كه فكر و فعل خود به چه صرف كرده و اوقات را چگونه به سر آورده است. پس از آنكه به كارى پرداخت و وقتى و فرصتى گذشت آن را ارزیابى مى‏ كند و با محك شریعت آن را مى‏ سنجد تا فایده و ضرر را بفهمد. بر كارهاى پسندیده خداى را سپاس گوید كه او را توفیق داده است و از كارهاى زشت و گناه استغفار مى ‏كند.

امام(ع) فرماید: از ما نیست كسى كه هر روز از خود حساب نكشد. پس اگر كار نیكى انجام داده حمد خدا كند و بیشتر انجام دهد و اگر گناهى از او سر زده از خداوند آمرزش بطلبد.

امام صادق(ع) از پدران گرامیش(ع) از رسول خدا(ص) روایت كند كه فرمود: خوشا به حال كسى كه در روز قیامت در نامه عملش، در زیر هر گناهى استغفارى بیابد.

سور مسبحات:

پنج ‏سوره ‏اى كه با (سبح) و یا (یسبح) آغاز مى ‏شود سور مسبحات نامیده مى ‏شود. چرا كه این سوره‏ ها با تسبیح حق تعالى آغاز مى ‏شود. و دو سوره اسراء و الاعلى را كه با (سبحان) و (سبح) آغاز مى‏ شود داخل آن ندانند. در حدیث آمده است: پیامبر گرامى اسلام(ص) نمى‏ خوابید مگر آنكه مسبحات را مى‏ خواند و مى ‏فرمود: در این سوره‏ ها آیه ‏اى است كه از هزار آیه برتر است. پرسیدند: مسبحات كدام است؟ فرمود: سوره‏ هاى حدید و حشر و صف و جمعه و تغابن.


امام باقر(ع) فرماید: هر كس همه مسبحات را قبل از خواب بخواند نمیرد تا قائم(عج) را درك كند. و اگر مرد در پناه رسول(ص) خواهد بود.

ادامه دارد...


http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif
منبع: كوثر - شماره 5
گروه دین و اندیشه - مهدی سیف جمالی

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/mjdu06uaxz004f2c8u69.gif



http://img.tebyan.net/big/1387/11/10944211601212307190122525182243106130241.jpg




بسم الله الرحمن الرحیم
محضر مقدس نخبة المجتهدین حجة ‏الاسلام و المسلمین جناب آقاى علامه محمد حسین طباطبایى دام مجده سلام علیكم و رحمة الله و بركاته.

خداوند ان شاء الله خیر دنیا و آخرت عطایت فرماید و با اولیا و انبیا محشورت سازد.
برادر عزیز! فراوان احساس كمبودى مى ‏كنم. هر چه دست و پا مى ‏زنم و تلاش مى ‏كنم و به هر جهت مى‏ نگرم دریا در نظرم وسیع تر جلوه مى ‏كند. ندانم در چه مسیرى روى گردانم. كدام سفینه را سوار شوم تا به ساحل خوشبختى برسم؟ از شما بردار عزیز استمداد مى ‏طلبم. نمى‏ دانم مرا چه مى‏ شود.مدتى است‏ خود را چنان بینم كه بر آسمان افكارم ابرهاى سنگین و تیره و تار برآمده و عالم مرا غمناك ساخته‏ اند حتى غرشى نیست تا ببارد و آسمانى صاف بینم. عامل این تیرگى چیست؛ نمى‏ دانم.

در لا به لاى این حالات فكر مى ‏كنم اگر سؤال مرا در این موضوع پاسخ گویید راحت‏ شوم.

برادر عزیز! با روشن‏ بینى خود و حقیقت ‏خواهى خود اگر بتوانید حالت مرا درك كنید و آنچنان جوابم گویید كه ناخودآگاه جرقه‏ اى در من به وجود آید كه تا ابد (مرگ) روشن باشم. آیا مى ‏توانید راهنمایى كنید تا عاشق خدا شوم. 2-عاشق پیامبر شوم.3 - عاشق اولیاى خدا شوم. راه چیست و چاره كدام؟ اگر راز عشق، مرا آموزید و معشوق را به نیكى برایم بشناسانى ولو بروى خود مى‏ روم. اگر حالت عشق در من بتوانى سازى و دستم گرفته به كوى عشق رهبرى نمایید و با اشاره معشوق را بنمایى دوان دوان مى ‏روم حتى لحظه ‏اى آرام نمى ‏گیرم.

اما چه كنم جاهلم و عاشق نیستم.
موقعیت نویسنده: طلبه پایه معلومات: پایان دوره دبیرستان، دیپلم. علوم اسلامى: لمعه و اصول الفقه، سن:23 سال.
استاد عزیز، از قرآن جز خواندن (بدون تعارف) چیزى نمى‏ دانم. از سخنان معصومین تقریبا بیگانه‏ ام. چگونه و به چه اندازه بر آنها وارد شوم و چگونه استفاده كنم؟ صبر كنم تا رشد علمى بیابم و یا به موازات تحصیل ... طریق استفاده را نیز بیان فرمایید.


امضا


http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

جواب علامه به نامه دوم

http://img.tebyan.net/big/1388/01/2081504416525212886119646884791715249.jpg


به عرض شریف مى ‏رساند نامه شریف دوم زیارت شد. قبلا نیز یك نامه دیگرى رسیده بود كه تا كنون پاسخ آن نوشته نشده. اصولا در زمستان گذشته در اثر كسالت مزاج و ناراحتى اعصاب نه تنها نامه جناب عالى بلكه نامه ‏هاى زیاد دیگرى كه در این مدت رسیده تا امروزها براى هیچ كدام نتوانسته‏ ام جواب بنویسم. امروزها كه كمى حالم رو به بهبودى است تدریجا جواب مى ‏فرستم. به هر حال عذر گذشته را مى ‏خواهم.
عرض كنم روشى كه براى ما در همه حال و همه شرایط در حد ضرورت است روش بندگى و به عبارت دیگر روش خداشناسى است و راه آن طبق آنچه از كتاب و سنت‏ برمى ‏آید همانا یاد خدا و امتثال تكالیف عملى است. یعنى همان مراقبه و محاسبه است كه در نامه اولى خدمتتان عرض شد. فعلا به این ترتیب كه هر صبح كه از خواب بیدار مى ‏شوید تصمیم بگیرید كه خدا را فراموش نخواهید كرد. آنگاه به طور استمرار خود را در برابر خدا تصور كنید و شب وقت‏ خواب به حساب كارهاى روز بپردازید. اگر غفلتى شده استغفار و توبیخ نفس، و اگر نشده حمدى به خدا بكنید. و ضمنا براى تقویت ذكر تا چهل روز، روزى هزار مرتبه طرف صبح با توجه تام كلمه طیبه لااله الاالله بگویید. حال بندگى كه از این روش به دست مى ‏آید الگو و مقیاس همه حالات زندگى است.
والسلام علیكم
محمد حسین طباطبایى

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

[عهد آسمانى]

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif

توضیح:
چهل روز

عدد چهل و چهل روز در میان اهل معنى داراى ویژگى است. پیامبر ما در چهل سالگى به رسالت مبعوث شد. میقات موسى(ع)چهل روز بود و هر كس چهل حدیث‏ حفظ كند خداوند او را در روز قیامت فقیه محشور فرماید. هر كس چهل روز اعمالش را براى خداوند خالص كند حق تعالى چشمه‏ هاى حكمت‏ بر زبانش جارى كند و .. و در میان اهل باطن و ریاضت ‏شرعى، چله ( چهل روز)نشینى مرسوم بوده است.


ذكر لااله‏ الاالله

ذكر آن است كه به یاد محبوب باشى و خود را در حضورش دانى و به فرمانش از دل و جان گردن نهى و از نافرمانیش در بیم و حذر باشى.

امام صادق(ع) مى ‏فرماید: ذكر خداوند فقط سبحان الله، الحمدلله، لااله‏ الاالله و الله اكبر گفتن نیست. بلكه بدان معنى است كه هر گاه فرمان الهى بر تو وارد شد به كار بندى و هر گاه نهیى رسید آن كار را ترك كنى.

لیكن براى تقویت‏ حضور عندالله، در روایات بسیار به اذكار فراوانى توصیه شده است كه بنده بر لب داشته باشد. و چون مرحوم علامه در این نامه به ذكر شریف لااله ‏الاالله توصیه فرموده است از روایات متعدد آن به یك روایت‏ بسنده مى ‏كنیم. پیامبر گرامى(ص) ما مى ‏فرماید: نه من و نه هیچ پیامبرى پیش از من، پیامى به عظمت لااله ‏الاالله نیاورده ‏اند.

http://up.vatandownload.com/images/b4t9emkj6wv6si96k84.gif


منبع: كوثر - شماره5
گروه دین و اندیشه - مهدی سیف جمالی