فاتح خیبر
31-05-2012, 13:31
اشاره
خداوند مهربان در سوره مبارکه زمر آیه 53 می فرماید: « آنگاه که نا امیدی بر جانت پنجه افکند و رها نمی شوی به من امید وار باش » همچنین پيامبر اعظم (ص) ميفرمايند: « اميد و آرزو، براي امت من رحمت است. اگر اميد نبود، هيچ مادري فرزندش را شير نميداد و هيچ باغباني نهالي نميکاشت». با عنایت به اهمیت امید در زندگی از نگاه اسلام و قرآن و همچنین تأکیدات علمی و روانشناسی در ارتباط با این مقوله کلیاتی در این زمینه ارائه می گردد.
اميد در قرآن
اميد از جمله مفاهيمي است كه در فرهنگ اسلامي بدان توجه ويژه اي شده است. قرآن كريم به منظور تشويق و ترغيب انسان به کارهاى شايسته، بهره فراوانى از اميد برده است. در ذيل، مصاديقي در اين زمينه ارائه مى گردد:
الف- خداوند نسبت به ديدار خود اميد مى دهد:"کسى که به ديدار خداوند اميد دارد [بداند که] اجل [او از سوى ]خدا آمدنى است و اوست شنواى دانا. "(عنکبوت: 5)
ب- باور به معاد، حتى در حد اميد، اهرمى کارامد در گرايش به عمل است و در تنظيم زندگى سالم و تصحيح رفتارها و باورهاى انسان نقش مهم دارد. قرآن مى فرمايد:"هر کس اميد به لقاى پروردگارش (روز قيامت) دارد، بايد عمل صالح بجاى آورد و کسى را در عبادت پروردگارش شريک نسازد". (کهف: 110) حضرت على(ع) مى فرمايند: «از کسانى مباش که بدون عمل شايسته، به آخرت اميد دارند، و توبه را با آرزوهاى دراز به تأخير مى اندازند.»
ج- آنان که در راه خدا هجرت و جهاد مى کنند، مى توانند ادعاى اميد به رحمت الهى داشته باشند.قرآن مى فرمايد:"آنان که ايمان آورده اند و کسانى که هجرت نموده و در راه خدا جهاد کرده اند، آنان به رحمت خدا اميدوارند، و خداوند آمرزنده مهربان است." (بقره: 218)
د- از طرفی در تعابیر اسلامی و قرآنی نا امیدی مطرود واقع شده است. قرآن مي فرمايد: "از رحمت الهی نا امید نشوید ، زیرا جز قوم کافران کسی از رحمت الهی نو مید نمی شود".(یوسف: ۸۷ )
اميد تا چه حد و اندازه ؟
اميد تا چه حد و اندازه ؟ اميد كلمه زيبا و آرامش بخشي است .همه ما به چيزي خاص،به آرزويي خاص اميدواريم. مي توان اميد را بعد معنوي يك آرزو و آمال دانست.زيرا ما انسان ها هيچ گاه نمي توانيم در تلاش ها و اهدافي كه داريم مطمئن باشيم كه تحقق مي پذيرند و اين جزو خصلت ما انسانهاست كه اگر از نتيجه كاري مطمئن نباشيم كمتر كششي به سوي انجام آن خواهيم داشت. نكته مهم همين جاست كه اين همان بعد معنوي اميد است كه مارا به سوي انجام دادن كارهايي تشويق مي كند كه از آينده آن مطمئن نيستيم. لذا اميدي كه باعث انجام هر كار و عملي مي شود با افكار و اعتماد به نفس ما رابطه مستقيمي دارد .گاهي انساني را مي بينيم كه مشغول انجام دادن عملي خاص است اما نا اميدانه و مأيوس. نبايد کارمان به آرزوهاي دور و دراز بکشد. اميدواري نبايد جاي تلاش و عمل را بگيرد . همچنين نبايد آن قدر به رحمت خدا اميدوار باشيم که ترس از خشم و غضب خدا از دل خارج گردد. اميرمؤمنان(ع) در اين مورد مي فرمايند: "از آرزوهاي دراز بپرهيزيد که زيبايي نعمتهاي الهي را از نظر شما ميبرد و آن ها را نزد شما کوچک ميکند و به کمي شکر فرا ميخواند".
نتیجه گیری:
همه ما باید نهال و جوانه امید را در خود به وجود آورده،سپس به رشد و تکامل آن اقدام نماییم و بدانیم اگر امید و پویایی از بین ما رخت ببندد،در آینده نسلی ایستا و غمگین و دل مرده خواهیم داشت. اگر نبود روحیه امید و امیدواری بعد از فعالیت و یا شکست هیچ رشد و پویایی و حرکت در توسعه و پیشرفت جامعه به وجود نمی آمد.انسان در لحظه لحظه زندگي خود اميد به چيزهايي دارد. كه اين اميد مي تواند لحظه بعدي زندگي او را بسازد .پس هميشه سعي كنيم در لحظات اميد بخش زندگي مان اميدهاي قوي و پررنگ تر از لحظه قبلي داشته باشيم تا بتوانيم اين مسير پر پيچ وخم زندگي را آسان طي طريق كنيم و به سر منزل مقصود برسيم. (اليزابت کوبلر) مي گويد: حتى بيمارانى که مرگ آنان نزديک است، با اميدِ به آينده مى توانند روحيه خويش را حفظ کرده، روزها، هفته ها و ماه ها درد و رنج را به راحتى تحمل کنند.
منابع و مآخذ:
1- قرآن کریم
2- نهج البلاغه، ص 663، حکمت 150.
3- غررالحکم، ج 5، ص 438.
4- اصول کافي، ص 183؛ حديث 7.
5- بحارالانوار، ج 14، ص 329. ج 74، ص 173.
6- ميراخورلي مهدي ، امیدواری را پاس بداریم، مجله اینترنتی فصل نو
7- براندن ناتانيل، ترجمه هاشمى جمال، روان شناسى حرمت نفس، تهران، 1376، ص 241.
parandehparandehroozdota4"ظهور نزدیک است"roozdota3parandeh2parandeh2
خداوند مهربان در سوره مبارکه زمر آیه 53 می فرماید: « آنگاه که نا امیدی بر جانت پنجه افکند و رها نمی شوی به من امید وار باش » همچنین پيامبر اعظم (ص) ميفرمايند: « اميد و آرزو، براي امت من رحمت است. اگر اميد نبود، هيچ مادري فرزندش را شير نميداد و هيچ باغباني نهالي نميکاشت». با عنایت به اهمیت امید در زندگی از نگاه اسلام و قرآن و همچنین تأکیدات علمی و روانشناسی در ارتباط با این مقوله کلیاتی در این زمینه ارائه می گردد.
اميد در قرآن
اميد از جمله مفاهيمي است كه در فرهنگ اسلامي بدان توجه ويژه اي شده است. قرآن كريم به منظور تشويق و ترغيب انسان به کارهاى شايسته، بهره فراوانى از اميد برده است. در ذيل، مصاديقي در اين زمينه ارائه مى گردد:
الف- خداوند نسبت به ديدار خود اميد مى دهد:"کسى که به ديدار خداوند اميد دارد [بداند که] اجل [او از سوى ]خدا آمدنى است و اوست شنواى دانا. "(عنکبوت: 5)
ب- باور به معاد، حتى در حد اميد، اهرمى کارامد در گرايش به عمل است و در تنظيم زندگى سالم و تصحيح رفتارها و باورهاى انسان نقش مهم دارد. قرآن مى فرمايد:"هر کس اميد به لقاى پروردگارش (روز قيامت) دارد، بايد عمل صالح بجاى آورد و کسى را در عبادت پروردگارش شريک نسازد". (کهف: 110) حضرت على(ع) مى فرمايند: «از کسانى مباش که بدون عمل شايسته، به آخرت اميد دارند، و توبه را با آرزوهاى دراز به تأخير مى اندازند.»
ج- آنان که در راه خدا هجرت و جهاد مى کنند، مى توانند ادعاى اميد به رحمت الهى داشته باشند.قرآن مى فرمايد:"آنان که ايمان آورده اند و کسانى که هجرت نموده و در راه خدا جهاد کرده اند، آنان به رحمت خدا اميدوارند، و خداوند آمرزنده مهربان است." (بقره: 218)
د- از طرفی در تعابیر اسلامی و قرآنی نا امیدی مطرود واقع شده است. قرآن مي فرمايد: "از رحمت الهی نا امید نشوید ، زیرا جز قوم کافران کسی از رحمت الهی نو مید نمی شود".(یوسف: ۸۷ )
اميد تا چه حد و اندازه ؟
اميد تا چه حد و اندازه ؟ اميد كلمه زيبا و آرامش بخشي است .همه ما به چيزي خاص،به آرزويي خاص اميدواريم. مي توان اميد را بعد معنوي يك آرزو و آمال دانست.زيرا ما انسان ها هيچ گاه نمي توانيم در تلاش ها و اهدافي كه داريم مطمئن باشيم كه تحقق مي پذيرند و اين جزو خصلت ما انسانهاست كه اگر از نتيجه كاري مطمئن نباشيم كمتر كششي به سوي انجام آن خواهيم داشت. نكته مهم همين جاست كه اين همان بعد معنوي اميد است كه مارا به سوي انجام دادن كارهايي تشويق مي كند كه از آينده آن مطمئن نيستيم. لذا اميدي كه باعث انجام هر كار و عملي مي شود با افكار و اعتماد به نفس ما رابطه مستقيمي دارد .گاهي انساني را مي بينيم كه مشغول انجام دادن عملي خاص است اما نا اميدانه و مأيوس. نبايد کارمان به آرزوهاي دور و دراز بکشد. اميدواري نبايد جاي تلاش و عمل را بگيرد . همچنين نبايد آن قدر به رحمت خدا اميدوار باشيم که ترس از خشم و غضب خدا از دل خارج گردد. اميرمؤمنان(ع) در اين مورد مي فرمايند: "از آرزوهاي دراز بپرهيزيد که زيبايي نعمتهاي الهي را از نظر شما ميبرد و آن ها را نزد شما کوچک ميکند و به کمي شکر فرا ميخواند".
نتیجه گیری:
همه ما باید نهال و جوانه امید را در خود به وجود آورده،سپس به رشد و تکامل آن اقدام نماییم و بدانیم اگر امید و پویایی از بین ما رخت ببندد،در آینده نسلی ایستا و غمگین و دل مرده خواهیم داشت. اگر نبود روحیه امید و امیدواری بعد از فعالیت و یا شکست هیچ رشد و پویایی و حرکت در توسعه و پیشرفت جامعه به وجود نمی آمد.انسان در لحظه لحظه زندگي خود اميد به چيزهايي دارد. كه اين اميد مي تواند لحظه بعدي زندگي او را بسازد .پس هميشه سعي كنيم در لحظات اميد بخش زندگي مان اميدهاي قوي و پررنگ تر از لحظه قبلي داشته باشيم تا بتوانيم اين مسير پر پيچ وخم زندگي را آسان طي طريق كنيم و به سر منزل مقصود برسيم. (اليزابت کوبلر) مي گويد: حتى بيمارانى که مرگ آنان نزديک است، با اميدِ به آينده مى توانند روحيه خويش را حفظ کرده، روزها، هفته ها و ماه ها درد و رنج را به راحتى تحمل کنند.
منابع و مآخذ:
1- قرآن کریم
2- نهج البلاغه، ص 663، حکمت 150.
3- غررالحکم، ج 5، ص 438.
4- اصول کافي، ص 183؛ حديث 7.
5- بحارالانوار، ج 14، ص 329. ج 74، ص 173.
6- ميراخورلي مهدي ، امیدواری را پاس بداریم، مجله اینترنتی فصل نو
7- براندن ناتانيل، ترجمه هاشمى جمال، روان شناسى حرمت نفس، تهران، 1376، ص 241.
parandehparandehroozdota4"ظهور نزدیک است"roozdota3parandeh2parandeh2