اهمیت و آثار نماز در اسلام [بایگانی]

توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : اهمیت و آثار نماز در اسلام

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:32

تمام كوشش و تلاش ما در این بخش از بحث بر این است كه فضیلت نماز را در دین اسلام تبیین نموده و اهمیت و جایگاه آن را روشن سازیم، به این معنى كه اگر خواسته باشیم تعالیم و دستورات الهى را در دین از حیث درجه و مرتبه مورد ارزیابى قراردهیم نماز در چه مرتبهاى از مراتب قراردارد و جایگاه آن در چه حدّى است؟ آیا مىتوان آن را در عرض سایر تعالیم دینى قرارداد یا خیر نماز از جایگاه ویژهاى در دین برخوردار مىباشد؟

عناوینى كه در این فصل مورد بحث قرار خواهند گرفت در راستاى همین هدف انتخاب شدهاند.
انشاء الله كه بتوانیم در تعقیب این هدف خوانندگان محترم را مددى رسانده باشیم.

1 ـ ارزش و جایگاه نماز

نماز در مكتب انسان ساز اسلام از جایگاه ویژهاى برخوردار بوده و هیچ عملى از اعمال دینى و افعال عبادى با آن قابل مقایسه نمىباشد و اگر خواسته باشیم تعالیم و دستورات دین را درجه بندى نموده و مراتبشان را مشخص نمائیم نماز در بالاترین درجه و مرتبه تعالیم دینى قراردارد. و از چنان ارزشى برخوردار است كه سایر ارزشهاى دینى در عرض آن قرار نمىگیرند.
اگر درك و معرفت به ارزش نماز براى كسى حاصل گردد هرگز در آن كوتاهى نكرده و یا آن را ترك نخواهد نمود. در روایتى از امام صادق(علیه السلام)چنین آمده است كه: «هر گاه كسى به نماز ایستد رحمت الهى از آسمان بر او نازل مىشود و فرشتگان اطراف او را احاطه مىكنند و فرشتهاى گوید: اگر این نماز گزار ارزش نماز را مىدانست هیچ گاه از نماز منصرف نمىشد»(1).
و یا على(علیه السلام) در حدیثى مىفرمایند: اوصیكم بالصلاةِ التى هى عمود الدین وقوام الاسلام فلا تغفلوا عنها. <h4>«شما را سفارش مىكنم به نمازى كه ستون دین و قوام اسلام است پس از نماز غافل نشوید»(2).
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ اصول كافى، ج3 ص265. 2 ـ مستدرك الوسائل، ج1 ص172.
</h5>

</h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:35

خداوند در شب معراج به نبى مكرّم اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) حقایق بسیارى را نمایان و متجلى ساخت كه یكى از آن حقایق كه بر پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) آشكار گردید نماز بوده است كه بصورت محملى از نور كه چهل نوع از انواع نور در آن بود و اطراف عرش خدا را احاطه كرده بود ظاهر گردید. و به همین جهت آن سفیر الهى فرمودهاند الصلاة نورٌ. </b />«نماز نور و روشنایى است»(1).
پس كسى كه با نماز مأنوس است در قلمرو نور و روشنایى قراردارد و آنكه با نماز فاصله دارد از نور و روشنایى دور افتاده و خود را در محیط تاریكى و ظلمت انداخته است.
بنابر این مىتوان نتیجه گرفت كه مفهوم كلام نبى(صلى الله علیه وآله وسلم) این است كه تاركین نماز در تاریكىاند و چونبه ارزش نماز در زندگى خود ارجى ننهادهاند نزد مسلمین فاقد اعتبار و ارزش اجتماعى بوده و ایشان را در زندگى دنیا و آخرت سعادتى نیست. ارزش و شخصیت آدمى به میزان اهمیت دادن او به ارزشهاى دینى است و مؤمن واقعى از بىتوجهى و بىمبالاتى نسبت به تعالیم دینى و ارزشهاى الهى مبرّاست. پس نماز را در دین جایگاهى بس بلند است به منزله سر در بدن و روح در كالبد جسم، همانگونه كه بدن بىسر و جسم بىروح را ارزشى نیست دین بىنماز را خیرى نخواهد بود.

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ میزان الحكمه، ج10 ص234.
</h5>
<h3>2 ـ اهمیت نماز در ایجاد ارتباط خدا و خلق</h3>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:36

فریضه نماز امرى نیست كه فقط بنده را به خالق و پروردگارش نزدیك سازد و حلقه اتصال بین عبد و معبود را شدّت بخشد و عشق به خدا را در قلب و باطن او زنده سازد بلكه این یكى از آثار و نتایج مطلوبى است كه در زندگى نمازگزار ظاهر مىشود. اثر دیگرى كه نماز در حیات مسلمین ایجاد مىكند این است كه در عین قرب الهى او را با جامعه انسانى پیوند داده و نسبت به سایر انسانها بلكه تمام همنوعانش ولو غیر مسلمان یك فرد مسئول بار مىآورد. و این است روح نماز و تعبد به خدا كه هرگز نمىگذارد فرد در مقابل خلق خدا بىتفاوت باقى بماند. و احساس مسئولیت اجتماعى نداشته باشد.

پس در نماز دو اثر عمده نهفته است یكى اثر فردى كه موجب نزدیكى او با خدایش مىگردد و دیگر اثر اجتماعى است كه او را در جامعه فرد مسئول بار مىآورد. یعنى نمىشود كسى اهل نماز و عبادت باشد و در عین حال نسبت به جامعه بشرى و همنوعان خویش هیچ وظیفهاى را احساس نكند.
فلذا به همین خاطر مىبینیم كه در آیات متعدد قرآن زكات در كنار صلاه (نماز) آمده است و این بدان معناست كه اهل نماز اهل صدقات و زكات نیز هستند یعنى اهل نماز به فكر اجتماع خویش بوده و تلاش دارند كه با دادن زكات و اعطاى صدقات، جامعه را از فقر بیرون آورند.
واقیموا الصلاة وآتوا الزّكاة وماتقدّموا لانفسكم من خیر تجدوه عند الله. «و نماز را به پا دارید و زكات را ادا كنید. هر كار خیرى براى خود از پیش فرستید آن را نزد خدا خواهید یافت»(1).
و در آیه دیگر مىفرماید: الذین یؤمنون بالغیب ویقیمون الصلاة وممّا رزقناهم ینفقون. <h4>«(تقوا پیشگان) كسانى هستند كه ایمان به غیب دارند و نماز را بپا مىدارند و از آنچه روزیشان كردیم انفاق مىكنند»(2).
و در آیهاى بسیار زیبا چنین مىفرمایند: الذین اِنْ مكنّاهم فى الارض اقاموا الصلاة وآتوا الزّكاة وامروا بالمعروف ونهوا عن المنكر. <h4>«یاران خدا كسانى هستند كه اگر در زمین به آنها قدرت بخشیدیم نماز را به پا مىدارند و زكات مىدهند و امر به معروف و نهى از منكر مىكنند»(3).
و از پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) منقول است كه فرمودند: لاتتمّ صلاةٌ إلاّ بزكاة. «نماز كامل نمىشود مگر با پرداختن زكات»(4).
یعنى انسانهاى نمازگزار همیشه به فكر سعادت و تعالى جامعه خویشند و نمىتوانند نسبت به آینده مردم جامعه خود بىتفاوت باشند. اگر مشاهده كنند كه فقیرند به آنها زكات پرداخت مىكنند و اگر ببینند كه از سعادت و كمال خویش منحرف شدند آنان را امر به نیكى كرده و از اعمال
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ سوره مباركه بقره، آیه 110.
2 ـ سوره مباركه بقره، آیه 3.
3 ـ سوره مباركه حج، آیه 41.
4 ـ بحار الانوار، ج96 ص29. </h5>

</h4></h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:37

زشت باز مىدارند و در همه حال و همه جا به نیكبختى و سعادت اجتماعى انسانها مىاندیشند و معتقدند كه سعادت بشر در پرتو خوبىها و اعتقاد به خدا و عمل به تعالیم دین نهفته است. و بقول اقبال لاهورى اهل نماز معتقد است كه زندگى و حیات حمیده در خیمه ایمان لمیده است آنكه این ندیده گلى از باغ آن نچیده است.
لا اله باشد صدف گوهر نماز***قلب مسلم راجح اصغر نماز
در كف مسلم مثال خنجر است***قاتل فحشا و بغى و منكر است
هر كه پیمان با هوالموجود بست***گردنش از بند هر معبود رست
بنابر این وصلت به معشوق و رستن از غیر معبود و تلاش در راه وصول به سعادت براى مخلوق دو اثر اصلى و عمده در نماز است كه نمازگزار واقعى به آن واصل مىگردد.

3 ـ نماز اولین فریضه الهى

قبلاً به این نكته اشاره شد كه نماز مهمترین امر الهى است امّا جالب است كه بدانیم نماز نه تنها مهمترین و مؤثرترین امر و دستور الهى است بلكه اولین حكمى است كه از طرف خداوند بر بندگان واجب شده است. چنانچه در روایتى از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) چنین آمده است كه:
اوّل ما افترض الله على امّتى الصلواتُ الخمس. <h4>«اولین چیزى كه خداوند بر امّت من واجب كرد نمازهاى پنجگانه است»(1).
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ كنز العمال، ج7 حدیث 1885. </h5>

</h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:38

و نیز در حدیثى دیگر فرمودهاند:
انّ اوّل مافرض الله على عباده الصلاة وآخرُ مایبقى عند الموت الصلاة. «همانا اولین فریضهاى كه از طرف خداوند بر بندگانش واجب شد نماز بود و آخرین فریضهاى كه تا دم مرگ از او ساقط نمىگردد و وجوبش همچنان باقى است نماز است»(1).
شاید به خاطر اهمیت زیاد و نتایج مفیدى كه در این فریضه الهى وجودداشته موجب شده است كه جزء اولین دستور و امر الهى قرار گیرد و اگر سئوال شود كه آیا این نكته در همه ادیان و مذاهب الهى كلیت دارد و یا اینكه فقط اولین حكم الهى در دین اسلام بوده است. پاسخ این است كه این امر اختصاص به دین اسلام ندارد بلكه دستور به اقامه نماز و برپایى آن، اولین امر الهى تشریعى در زمان وضع شریعت بوده است و این نكتهاى است كه از قرآن در فرمان به حضرت موسى فهمیده مىشود. در ابتداى پیامبرى حضرت موسى خداوند خطاب به او فرمود: إننى انا الله لا اله الا انا فاعبدنى واقم الصلاة لذكرى. <h4>«من الله هستم معبودى جز من نیست مرا پرستش كن و نماز را براى یاد من برپا دار»(2).
بنابر این نماز نه تنها مهمترین ركن دین است بلكه اولین دستور و حكم الهى در دین نیز مىباشد.
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ لئالى الاخبار، ج4 ص8.
2 ـ كنز العمال، ج7 ح18899. </h5>

</h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:39

4 ـ نماز اولین عمل خیرى كه نزد خدا بالا مىرود

اعمال خیر و افعال پسندیده در دین بسیارند و هر یك از اعمال نیك آثار خاص خود را دارند و بُرد هر كدام از واجبات الهى به مقدار اهمیتى است كه در دین براى آنها تعیین و مشخص گردیده است.
از آن جهت كه نماز از اهمیت ویژه و خاصى برخوردار است بُرد او نسبت به سایر عبادات هم بیشتر است.
از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) نقل شده كه فرمودند: اوّل مایُرفَعُ مِنْ اعمالهم الصلوات الخمس. «اولین عملى كه از انسانها بالا برده مىشود نمازهاى پنجگانه است»(1).
پس مىتوان گفت از آن جهت كه نماز اولین عمل خیرى است كه نزد خدا بالا مىرود مهمترین عمل خیر هم مىتواند باشد و شاید بخاطر اهمیت والاى آن و جایگاه رفیعى كه در دین دارد این همه به آن اهتمام شده و شارع مسلمانان را به آن توجه داده است. چنانچه رسول بزرگوار اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودهاند:
«همه دستورات اسلام را از كوچك و بزرگ آشكار كن ولى بیشترینهمت تو درباره نماز باشد»(2).

<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ كنز العمّال، ج7 ص18899.
2 ـ بحار الانوار، ج77 ص129. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:40

5 ـ نماز اولین پرسش در قبر

در اخبار و روایات بسیارى وارد شده است كه اولین پرسش و سئوالى كه خداوند در قیامت از بندگانش مىنماید نماز است و در واقع نماز همان عددى است كه همه اعداد در كنار او قابل شمارش مىباشند و اگر آن عدد نباشد سایر اعداد به حساب نمىآیند.
پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند: حافظوا على الصلوات الخمس فانّ الله ـ عزّ وجلّ ـ إذا كان یوم القیامة یدعوا العبد فاوّل شىء یُسأل عنه الصلاة فان جاء بها قامةً والاّ رُخّ به فى النّار. <h4>«نمازهاى پنجگانه را محافظت كنید زیرا روز قیامت كه مىشود خداوند بندهاش را فرا مىخواند و نخستین چیزى كه از او مىپرسد نماز است اگر آن را بطور كامل انجام داده باشد (به بهشت مىرود) و گر نه در آتش افكنده مىشود»(1).
و نیز فرمودند: «اوّل چیزى از عمل بنده كه در روز قیامت در آن نظر شود نماز است اگر به كمال و تمام آراسته باشد قبول واقع گردد و عملهاى دیگر به تبع آن هم مقبول گردد و اگر ناقص بود مردود شود و دیگر اعمال در رد شدن به آن ملحق شوند»(2).
و از امام صادق(علیه السلام) رسیده است كه فرمودهاند: «وقتى بنده فرداى قیامت در مقابل خداى عز وجل قرار گرفت اولین چیزى كه از او سئوال مىكنند نمازهاى واجب، زكات واجب، روزه واجب، حج واجب و ولایت ما اهل بیت است»(1).
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ بحار الانوار، ج82 ص201.
2 ـ احیاء العلوم، ج1 ص332. </h5>

</h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:42

نقل است كه مردى نزد پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) رسید و عرضه داشت اى رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) دعا كن كه خدا مرا به بهشت داخل كند پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم)فرمودند: مرا با زیادى سجده كردن همراهى كن»(2). یعنى مهمترین عاملى كه موجب رفتن به بهشت مىشود نماز است. و نیز از خاتم رسولان(صلى الله علیه وآله وسلم)نقل شده كه: «همانا ستون دین نماز است و آن اوّل چیزى است كه به آن از عمل فرزند آدم رسیدگى مىشود. اگر صحیح باشد به سایر اعمال رسیدگى مىشود و اگر صحیح نباشد به سایر اعمال او توجهى نمىشود»(3).

6 ـ برترى نماز بر سایر اعمال آدمى

از مطالب مذكور مىتوان چنین نتیجه گرفت كه نماز در میان اعمال خیر دیگر جزء برترین آنهاست. وقتى به كتب روائى مراجعه شود و روایات باب نماز را مشاهده كنیم مىبینیم كه از نماز بعنوان پایه و ستون دین(4)، نشانه ایمان(5)، نور مؤمن(6)، پرچم اسلام(7) و تعابیرى از این قبیل
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ وسائل الشیعه، ج3 ص90.
2 ـ وسائل الشیعه، ج3 ص30.
3 ـ وسائل الشیعه، ج3 ص23.
4 ـ میزان الحكمه، ج5 ص370.
5 ـ شهاب الاخبار، ص59.
6 ـ شهاب الاخبار، ص50.
7 ـ كنز العمال، ج7 ص279. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:43

یاد شده است كه همه این تعبیرها نمایانگر برترى نماز بر سایر اعمال عبادى است.
از پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) حدیث شده است كه فرمودند: الصلاة خیرٌ موضوع فَمَنْ شاءَ استقلّ ومَنْ شاءَ استكثر. «نماز بهترین چیزى است كه مقرر شده پس هر كه خواهد كم بخواند و هر كه خواهد زیاد كند»(1).
و نماز نه تنها بهترین اعمال در دنیا بلكه بهترین اعمال در قیامت نیز مىباشد یعنى برترى و امتیاز نماز بر سایر اعمال نیك و پسندیده محدود و منحصر به دنیا نیست بلكه این برترى براى نماز در آخرت نیز محفوظ مىباشد. در همین زمینه امام صادق(علیه السلام) مىفرمایند: اِنَّ افضل الاعمال عند الله یوم القیامة الصلاة. «همانا بهترین عمل در روز قیامت نزد خداوند نماز است»(2).
و نیز نماز محبوبترین عمل نزد بارى تعالى است. چنانچه على(علیه السلام)فرمودند: احبّ الاعمال الى الله الصلاة. «محبوبترین اعمال نزد خداوند نماز است»(3).
روایتى از پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) نقل شده كه حاوى نكات دقیق و ظریفى است در این روایت كه از مضامین بلندى برخوردار است از حضرتش سئوال شد كه یا رسول الله چه عملى نزد خدا با فضیلتتر است؟
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ جامع احادیث الشیعه، ص4 ـ 6.
2 ـ مستدرك الوسائل، ج3 ص7.
3 ـ بحار الانوار، ج82 ص233. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:51

پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند: نماز به وقت آن. و در ادامه كلامش فرمودند: هركس بر نماز محافظت نماید در قیامت همراه وى نورى است و هر كس كه نماز را ضایع نماید با فرعون و فرعونیان محشور گردد. و اگر عملى نزد خداوند بر تر و بالاتر از نماز بود خداوند فرشتگان خود را به انجام آن امر مىكرد در حالیكه همه فرشتگان در حال نمازند برخى در حال قیامند و برخى در حال قعود، برخى در ركوعند و بعضى در سجود»(1).
بنابر این بهترین عمل كه نزد خداوند تجلى یافته نماز است. حتى حج با آن همه اعمال و مناسكى كه دارد و آن همه آثار اجتماعى كه بر او مترتب است به اهمیت نماز نمىرسد و در روایات نماز برتر از حج شمرده شده است. امام صادق(علیه السلام) فرمودهاند:
اَمّا انّه لیس شىءٌ افضل من الحج الا الصلاة. «بدرستى كه هیچ عملى بالاتر از حج نیست مگر نماز»(2).
نتیجه اینكه نماز بهترین وسیله نزدیكى بنده به خدا بوده و با این همه تأكیداتى كه براى نماز شده است بدون تردید مىتوان گفت كه همه اعمال خیر آدمى تابع نماز اویند سعى كنیم كه بخوبى از این بهترین عمل حراست و پاسدارى نمائیم.

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ احیاء العلوم، ج1 ص330.
2 ـ وسائل الشیعه، ج3 ص26. </h5>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:52

7 ـ نماز آخرین وصیت انبیاء و اولیاء الهى

توجه به این نكته بسیار جالب است كه بدانیم آخرین توصیه و كلامى كه از پیامبران و سفراى الهى و اولیاى دین به ما رسیده است نماز است. بسیار روشن است كه انسان در آخرین لحظات حیاتش كه مىخواهد به دنیاى ابدى و جاودانى سفر كند هر سخنى را به زبان نمىآورد و سعى دارد كه مهمترین مطلب را در اواخر عمر از خود به یادگار بگذارد. وقتى به وصایاى انبیاء الهى و اولیاى دین رجوع مىكنیم مىبینیم كه همیشه پیروان خود را به نماز توجه مىدادند و همه انبیاى الهى آن را بعنوان آخرین وصیت خویش قراردادهاند. چنانچه در روایتى از امام صادق(علیه السلام) به این نكته اشاره شده كه فرمودند: اَحَبُّ الاعمال الى الله ـ عزّ وجلّ ـ الصلاة وهى آخِرُ وصایا الانبیاء. <h4>«نماز بهترین كارها نزد خداوند و آخرین وصیتهاى پیامبران الهى است»(1).
آخرین فرستاده خداوند یعنى پیامبر بزرگوار اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) به تبعیت از سایر رسولان الهى امت خویش را به همین نكته توجه دادند و بسیار بر این امر تأكید داشتند. امام صادق(علیه السلام) مىفرماید:
علیك بالصلاة فاِنّ آخر ما اوصى به رسول الله وحَثّ علیه الصلاةُ. «بر تو باد به نماز زیر آخرین چیزى كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) به آن سفارش نموده و بر آن تأكید داشت نماز بود»(2).
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ میزان الحكمه، ج5 ص397.
2 ـ بحار الانوار، ج84 ص236. </h5>

</h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:53

و نه تنها تأكید بر اقامه نماز از سفارشات اكید پیامبران الهى بود بلكه همه اولیاى الهى و جانشینان پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) به مواظب از این دستور الهى سفارش مىكردند. على(علیه السلام) در هنگام شهادتش بعنوان آخرین وصیت و توصیه بر فرزندان و پیروان خویش فرمودند: الصلاةَ الصلاةَ الصلاةَ. </b />یعنى شما را سفارش مىكنم به نماز، نماز، نماز»(1).
و این چنین بود وصیت سایر اولیاى الهى و خلفاى بحق مقام نبوى.

8 ـ نماز یعنى تمام دین

همه دین در نماز خلاصه شده است و در حقیقت نماز تجلى واقعى دین است و به همین جهت گفته شد كه هر كس اهل نماز نباشد اهل دیندارى نیست و دیندار كسى است كه قائم به نماز باشد. و شایدبه همین خاطر بود كه پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) ملاك و معیار بین ایمان و كفر را در نماز دانستهاند. و فرمودند كسى كه نماز را ترك كند دین خود را ویران و نابود ساخت. الصلاة عماد الدین فمن تركها فقد هدم الدّین. «نماز پایه دین است پس كسى كه نماز را ترك كند بتحقیق دین را نابود نمود»(2).
و یا اینكه فرمودند: من ترك الصلاة متعمّداً فقد كفر. </b />«هركس نماز را عمداً ترك كرد كافر است»(3).
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ مستدرك الوسائل، ج1 ص173.
2 ـ احیاء العلوم، ج1 ص331.
3 ـ همان مأخذ، ج1 ص331. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:54

اگر دین را به منزله خیمهاى فرض كنیم كه حافظ سعادت انسان باشد و آدمى براى وصول به سعادت خویش به آن خیمه پناه برده باشد نماز پایه و ستون آن خیمه خواهد بود و اگر ستون نباشد قطعاً خیمه استوار نخواهد بود. پس تا ستون نماز نباشد خیمه دینى در كار نخواهد بود و این بهترین تشبیهى است كه در فرمایشات رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) آمده است(1). و نماز علامت اصلى و نشانه واقعى دین است و اگر نماز نباشد هیچ وجه امتیازى براى شناخت دین حق از باطل نخواهد بود. چنانچه امیر بیان على(علیه السلام)فرمودند:
واقام الصلاة فانّها الملةُ. </b />«برپا داشتن نماز نشانه اصلى دین است»(2).
و همچنین در روایات مشاهده مىشود كه نماز را به چهره اصلى دین تشبیه كردهاند. و اگر هر پدیدهاى با چهرهاش شناخته شده است، چهره دین با نماز شكل گرفته و آن را باید با نماز شناخت.
پس اگر كسى نمازش را ترك نماید و یا از آن فاصله بگیرد دین مشخصى ندارد. چون دین او بدون چهره واقعى است. و این است كلام گوهر بار رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) كه: الصلاةُ وجهُ دینكم.</b /> «نماز سیما و چهره دین شماست»(3).
این تشبیه و تعبیر نه تنها از بیانات بزرگان دین بكار رفته بلكه تلقى و
ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ من لایحضره الفقیه، ج1 ص639.
2 ـ نهج البلاغه، خطبه 110.
3 ـ فروع كافى، ج1 ص270. </h5>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:54

برداشت عرفى مردم و امت پیامبران هم این چنین بوده است. و این نكتهاى است كه از توجه و دقت در آیات قرآن بدست مىآید بعنوان نمونه وقتى قرآن كریم داستان و قصه شعیب پیامبر(علیه السلام) را نقل مىكند در احتجاج این پیامبر الهى با قوم خودش چنین مىفرماید: «و بسوى قوم مَدْیَن برادرشان شعیب را براى هدایتشان فرستادیم شعیب خطاب به قومش فرمود: اى قوم من، خدا را بپرستید و خدایى جز او براى شما نیست و پیمانه و ترازو را كم نكنید بدرستى كه من خیر و صلاح شما را مىخواهم و از عذاب روزى كه بر شما احاطه كند مىترسم. با مردم به عدالت برخورد نمائید و اشیاى مردم را كم ارزش نكنید و در زمین به فساد مشغول نشوید. مردم در پاسخ به نصایح حضرت شعیب(علیه السلام) گفتند: اى شعیب آیا نماز تو به تو دستور مىدهد كه ما از عبادت بتها دست برداریم آنچه را كه پدرانما انجاممىدادند. قالوا یاشعیب اصلاتك تامرك أننترك مایعبد آباؤنا»(1)</b />.
مقصود از اینكه آیا نماز تو به تو امر مىكند این است كه آیا دین تو به تو دستور مىدهد كه مراد از نماز همان دین است. پس نماز مساوى با دین است و دین مساوى با نماز.

9 ـ نماز و رابطه آن با حاكمیت دینى

یكى از علائم و نشانههایى كه در حاكمیت و حكومت دینى وجوددارد و شاید یكى از بارزترین شاخصه و امتیاز حاكمیت الهى بر سایر حكومتها
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ سوره مباركه هود، آیه 87 ـ 90. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:55

بحساب آید این است كه حاكمان در حكومت دینى براى برپایى و نشر تعالیم دین و از بین بردن مناهى و زشتىهاى فردى و اجتماعى كه موجب فساد جامعه مىگردد تبلیغ مىكنند و آنان كه حكومت را براى خود هدف مىدانند از چنین همتى برخوردار نبوده و نیستند.
آنان كه داعیه پیروى از دین خدا را دارند و خود را جانشین اولیاى خدا و حكومت و حاكمیت خویش را همان حاكمیت الهى دانسته و خود را در این راستا پیرو ائمّه(علیهم السلام) مىدانند همه همتشان در قلمرو تعالیم دین خداست. یعنى وجه تمایز این نوع حكومت با حكومتهاى دیگر در این است كه در حكومتهاى غیر دینى حاكمان به مصالح و منافع فردى یا گروهى مىاندیشند و همه تلاش و كوشش حاكمان در این مسیر سوق داده مىشود. امّا در حكومت دینى همه اهتمام حاكمان دین در راستاى مصالح مسلمین و تحقق و اعتلاى كلمه توحید مىباشد.حاكم دینى وقتى مصالح دیگران را با اجراى احكام و تعالیم دین در تعارض ببیند. مصالح گروه را نادیده گرفته و اقامه دین را ترجیح مىدهد. یكى از وظایف مهم حاكمین دینى تبلیغ و هدایت مردم بسوى عبودیت الهى و بندگى خداوند خصوصاً اقامه نماز در جامعه است. الذین ان مكنّاهم فى الارض اقاموا الصلاة. </b />مؤمنان كسانى هستند كه هر گاه در زمین آنان را قدرت بخشیم نماز را بپا مىدارند»(1).

این آیه بدان معنى نیست كه وقتى حاكمان دینى به حكومت رسیدند

ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ سوره مباركه حج، آیه 41. </h5>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:55

اقامه نماز مىكنند بلكه براى برپایى نماز در جامعه تلاش مىكنند. چنانچه امام حسین(علیه السلام) در تفسیر آیه مزبور فرمودند كه این آیه در مورد ما خاندان اهل بیت نازل شد و مصداق آن اهل بیت رسول الله(صلى الله علیه وآله وسلم) مىباشند(1).
و مىدانیم كه مصداق محتوا و معناى آیه را محدود نمىكند یعنى چنین نیست كه اگر وظیفه ائمّه معصوم(علیهم السلام) چنین است وظیفه و مسئولیت دیگران این نباشد بلكه آیه تعمیم دارد بر ائمّه(علیهم السلام) و آنانكه پیروشان مىباشند. پس اگر حاكمیت در این امور كه جزء مبانى و اصول اولیه دین مىباشد تساهل بورزد و در این راستا قصور و كوتاهى داشته باشد و ارتباط و پیوند حاكم با اصول اساسى دین چون نماز سست گردد در دینى بودن آن تردید هست. اگر چه این امر نباید بصورت تصنعى و صورى یا به نحو ابزارى مورد استفاده قرار گیرد چنانچه در بسیارى از جوامع اسلامى عرب مشاهده مىشود. كه آنان براى فریب مردم بدان متوسل مىشوند.

10 ـ نماز مهمترین وسیله تقرب به خدا

یكى دیگر از امتیازات نماز بر سایر اعمال عبادى و احكام دینى این است كه نماز بهترین وسیله تقرّب و نزدیكى به خداست. هر چند هدف همه احكام و عبادات دینى براى نزدیكى بندگان به معبود تشریح و وضع گردیدهاند ولى تردیدى نیست كه همه آنها بصورت یكسان و یكنواخت انسان را به خدا نزدیك نمىكند. بلكه هر كدام داراى درجات و مراتب
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ بحار الانوار، ج24 ص166. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:56

مىباشند، بعنوان مثال حج و جهاد و صوم و زكات همه وسیلهاى براى قرب و نزدیكى به خدایند امّا اثرى كه در جهاد هست در حج نیست و یا اثر و نتیجهاى كه در حج وجوددارد در زكات نیست. پس تأثیر همه اینها مساوى نیستند. آنچه كه از متون دینى بر مىآید این است كه تأثیر نماز به مراتب بالاتر و بیشتر است. در روایتى از امام موسى كاظم(علیه السلام) هفتمین پیشواى شیعیان چنین منقول است كه:
افضل مایتقرّب به العبد الى الله بَعْدَ المعرفة به الصلاة. «بهترین چیزى كه بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهى تقرّب پیدا مىكند نماز است»(1).
آنچه كه از این روایت و روایات مشابه آن فهمیده مىشود دو نكته مهم است یكى اینكه انسان محتاج و نیازمند به نزدیكى و تقرّب است تا كمال خود را بیابد یعنى هر انسانى براى رسیدن به كمال نیازمند تقرّب الهى است.
و نكته مهم دیگر اینكه بدون سبب و وسیله این تقرّب و تكامل حاصل نمىشود. براى سیر معراجى و سفر روحانى نیاز به بُراق است و بهترین براق تقرّب به سوى خداوند متعال كه تكامل انسانى در پرتو آن نهفته است نماز است. چونكه پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودهاند: الصلاةُ معراج المؤمنِ. </b />«نماز عروج دهنده مؤمن به سوى خداست»(2).
پس نزد تقوا پیشگان بهترین وسیله نزدیكى به خداوند و رمز
ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ تحف العقول، ص391.
2 ـ اعتقادات مجلسى، ص29. </h5>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:56

رستگارى نماز است و منشأ همه انحرافات رفتارى و مفاسد اخلاقى دورى از این راز است و هر كه آگاه از این راز است در زندگى سرافراز است امّا براى كسى كه از عظمت راز نماز بىتماس است براى او راه بسى دور و دراز است.

11 ـ قرآن و نماز دو سفره الهى در زمین

انسان در این نظام هستى طورى آفریده شد كه باید بر اساس نظام علّى و معلولى تدریجاً رشد یابد تا به كمال رسد. بر خلاف فرشتگان كه آخرین مرحله رشد و تكامل را در ابتداى خلقت خود دارا هستند.
در این مسیر رشد و تكامل (جسمى و روحى) هر یك از انسانها با استفاده و بكارگیرى از نعمات و بركات الهى پیش مىروند. در رشد جسمانى هر چه قدر از نعمات الهى در زمین بهره بیشترى ببرد مىتواند هیكل و قیافه بزرگتر و قویترى پیدا كند نسبت به كسى كه از آن بركات الهى بىبهره است. و در رشد معنوى و تكامل روحى هر چه از قوه عاقله بهتر استفاده نماید فرد آگاهتر و متكاملتر و داراى روح بلندترى خواهد بود. بنابر این خداوند اسباب و وسائل رشد (روحانى و جسمانى) را براى او فراهم ساخته است اگر این انسان قادر به تكامل است باید ابزار تكامل در او باشد.
خداوند علاوه بر فراهمنمودن زمینه كامل براى تكاملانسان در درون، دو سفره پر بركت براى غذاى روحش در زمین پهن نموده است كه آن دو
سفره الهى قرآن و نمازند. هر كس مىتواند به فراخور تفكر و اندیشهاش از این دو سفره گسترده استفاده نموده و روح خود را تكامل بخشد.
رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) در یك جا مىفرمایند: القرآنُ مأدبةُ الله. «قرآن سفره الهى است».
و در جاى دیگر مىفرمایند: الا انّ الصلاة مأدبَةُ الله فى الارض قد هنّاها لاهل رحمة فى كلّ یوم خمس مرّات. <h4>«آگاه باشید نماز سفره گسترده خدا در زمین است كه خداوند آن را روزى پنج بار براى اهل رحمتش گوارا نموده است»(1).
پس بیائیم با تأمل و تفكر عقلانى در كنار این دو سفره الهى كه به پهناى زمین براى ما انسانها گسترانده شده بنشینیم و هر چه بیشتر و بهتر روح خود را تغذیه نموده و مراحل تكامل خود را طى نمائیم كه در غیر این صورت و با فاصله گرفتن یا خارج شدن از این دو دبستان الهى سعادت و تكامل نصیب كسى نمىشود(2).

<h3>12 ـ نماز موجب گشایش مشكلات دنیا</h3><h4>هیچ یك از اعمال عبادى و امور دینى در حیات و زندگى انسان بىتأثیر نیستند بلكه هر یك از آنها در حد خود مؤثر واقع مىشوند و میزان تأثیر
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ مستدرك الوسائل، ج1 ص170. </h5>

</h4></h4></h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 01:58

در كتاب مكارم الاخلاق از ابى عبیده حذاء روایت شده كه گوید با امام باقر(علیه السلام) همراه بودم كه مركب من گم شد. امام(علیه السلام) فرمود: «دو ركعت نماز بگذار و بعد بگو: خداوند تو كه گمشده را باز مىگردانى و از گمراهى به هدایت مىآورى گمشدهام را به من بازگردان كه آن از احسان و بخشش توست. بعد امام(علیه السلام) فرمود: اى ابا عبیده پیش آى و سوار شو با حضرت سوار شدم همچنان كه راه را مىپیمودیم در مسیر ما یك سیاهى به چشم خورد امام فرمود: این شتر توست چون دقت كردم دریافتم كه شتر من است»(1).
و نیز از امام باقر(علیه السلام) در روایتى دیگر چنین آمده است كه فرمودهاند: «همانا مَثَل نماز براى نمازگزار، مثل مردى است كه بر سلطانى وارد گردد و اظهار حاجت كند پس آن شخص سلطان، ساكت و آماده استماع و شنیدن سخنان صاحب حاجت گردد تا اینكه از درخواستش فارغ شود همچنین است نمازگزار مسلمان تا هنگامى كه به نماز ایستاده خداوند نظر رحمتش را از او قطع نخواهد كرد و انوار الهى شامل حال اوست تا وقتى كه از نمازش فارغ گردد»(2).
پس نماز مىتواند چنان قدرتى را در نمازگزار ایجاد كند كه او بر همه معضلات و سختىهاى زندگى فائق آید و با آنها دست و پنجه نرم كند لذا با وجود همین اثر در نماز است كه مشاهده مىشود انسانهاى اهل نماز چون كوه در مقابل مصائب و سختىها مقاومت مىكنند و هیچ باد تندى
ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ مكارم الاخلاق، ص259. 2 ـ بحار الانوار، ج82 ص231.
</h5>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:10

آنها را به حركت در نمىآورد.
امّا در مقابل افراد بىنماز تحمل كمترین سختىها را در زندگى ندارند و مشكلات زندگى آنها را به هر سمتى كه بخواهد سوق مىدهد. و اندوه و غم تمام وجودشان را فرا مىگیرد. امام صادق(علیه السلام)مىفرمایند:
«چه مانعى دارد كه چون یكى از شما غم و اندوهى از غمهاى دنیا بر او درآمد وضو بگیرد و به مسجد برود و دو ركعت نماز بخواند و براى رفع اندوه خود، خدا را بخواند مگر نشنیدهاى كه خدا مىفرماید:
«واستعینوا بالصبر والصلاة»(1).

13 ـ نماز باعث بخشش گناهان

یكى از آثار و بركات نماز واقعى این است كه گناهان انسان را مىزداید و موجب عفو و بخشش قرار مىدهد گویى كه نماز وسیلهاى است براى نمازگزار كه نزد بارگاه الهى از صاحبش شفاعت مىكند و بهتر بگوئیم كه نماز اكسیرى است كه هرگاه بر چیزى تماس حاصل كند بر ارزش آن مىافزاید. نماز تاریكى را از قلب نمازگزار خارج و نورانیت در باطن او ایجاد مىكند. از امام صادق(علیه السلام) منقول است كه: «كسى كه دو ركعت نماز بخواند و بداند كه در نماز چه مىگوید و بعد از اتمام هر نماز گناهى بین او و خداوند باشد خدا او را مىبخشد»(2).
و از رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله وسلم) حدیث شده كه فرمودند: «هر گاه به
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ مجمع البیان، ج1 ص100.
2 ـ بحار الانوار، ج84 ص240. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:11

نماز ایستادهاى و توجه كردى و فاتحه الكتاب را قرائت كردى و در حد امكان سورههاى كوچك یا بزرگ قرآن را خواندى پس ركوع و سجود تمام انجام دادى آنگاه تشهد و سلام دادى اثر این نماز تو آمرزش تمامى گناهانت مىباشد كه در مابین دو نمازى مىباشد آن نمازى كه قبلاً بجا آوردى و نمازى كه بعداً خواندى. پس آنچه از نماز عاید تو مىگردد همانا آمرزش كلیه گناهانت مىباشد»(1).
و نیز در روایتى از پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) نماز پنجگانه به نهر آبى تشبیه شده است كه روزانه پنج بار انسان خود را در آن نهر شستشو مىدهد. براى چنین انسانى هیچ گناهى باقى نمىماند مگر گناهان مهلك مثل انكار رسالت پیامبران و انكار امامت و یا ظلم و ستم به برادران دینى»(2).
بنابر این بر ما كه از معاصى و گناهان مبرّا نبوده بلكه آلوده به انواع معصیتها مىباشیم فرض است كه این آلودگى را در خود پاك سازیم و نماز بهترین وسیله براى پاكسازى آلودگىهاى درونى انسانهاست.

14 ـ نماز عامل نجات از عذاب الهى

دنیاى مادى كه ما در آن زندگى مىكنیم گذر گاهى بیش نیست و انسان براى هدفى ابدى و غرضى جاودانه خلق شده است. دنیا محلّ كاشت و آخرت جاى برداشت است. تمام تلاش و همت انسان عاقل در این امر خلاصه مىشود كه خود را به كمالات نفسانى رسانده تا در زندگى
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ بحار الانوار، ج82 ص205.
2 ـ بحار الانوار، ج82 ص219. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:12

اخروى از تنعمات الهى كه همان آثار و نتایج اعمال دنیوى اوست برخوردار گردد. در این دنیا كه حیات موقّت ما در آن تقدیر و تعیین شده اگر با اعمال حسنه همراه باشد در آخرت رضوان الهى را بدنبال دارد و اگر با اعمال سیئه همراه باشد عذاب الهى را.
آنچه كه مىتواند موجب نجات و رهایى انسان از عذاب و خشم الهى گردد و او را از جهنّم دور ساخته و وارد جنّت نماید نماز است. چنانچه پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودهاند: نّجوا انفسكم اعملوا وخیرُ اعمالكم الصلاة. «خودتان را از عذاب الهى نجات دهید و عمل كنید كه بهترین اعمال شما نماز است»(1).
نماز بهترین توشه اخروى است و بهترین وسیله براى رساندن بندهبه درجات عالى و موجب تحریم آتش است. چگونه ممكن است كه جسم و قلب انسانى هماهنگ در مقابل پروردگارش تعظیم نماید و خدا آن بدن را در قیامت در آتش قهر خود بسوزاند؟ چنین چیزى ممكن نیست چنانچه امام باقر(علیه السلام) فرمودهاند: «هیچ مؤمنى نیست كه در وقت نماز در حال سجود و یا ركوع یا قیام باشد مگر اینكه خدا جسمش را بر آتش حرام كرده است»(2).
عبد الرحمن بن سمره مىگوید. روزى محضر پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) بودم حضرت فرمودند من دیشب عجایبى دیدم عرض كردم یا رسول الله(صلى الله علیه وآله وسلم)جان و اهل و اولاد ما فداى تو باد براى ما بیان بفرمائید چه دیدید؟
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ مستدرك الوسائل، ج1 ص175.
2 ـ جامع احادیث الشیعه، ج4 ص27. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:14

حضرت فرمودند: دیدم مردى از امّت مرا كه ملائكه عذاب او را محاصره كرده بودند در این حال نمازش آمد و مانع از عذابش شد»(1).
در روایتى طولانى پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله وسلم) چنین فرمودند: «اى فرزندان آدم آتشى را كه با دست خود برافروختهاید خاموش كنید پس برمىخیزند و وضو مىگیرند بعد از آن گناهان و معاصىشان ساقط مىشود آن هنگام كه نماز مىخوانند هر چه از زشتىها كه در ما بین دو نماز مرتكب شدهاند بخشوده مىشود. مجدداً در ما بین دو نماز آتش مىافروزند. همین كه هنگام نماز ظهر فرا رسد منادى حق ندا دردهد كه اى انسانها برخیزید و آتشى را كه براى سوزاندن خویش برافروختهاید خاموش كنید پس برمىخیزند و وضو مىگیرند و نماز به جا مىآورند آنگاه هر چه كه در ما بین دو نماز مرتكب شده بودند بخشوده مىشود. و هرگاه وقت نماز عصر فرارسد چنین است كه در نماز ظهر گذشت و با فرارسیدن وقت نماز مغرب واقامه آن معصیتهاى قبل از مغرب او آمرزیده مىشود پس مىخوابند در حالیكه آمرزیده شدهاند و چیزى از گناهان بر آنان نیست بعد از آن گروهى در راه خیر سیر مىكنند و گروهى در راه شر»(2).
و خلاصه اینكه: «نماز بنده خدا در محشر تاجى است بر سر او. و موجب نورانیت صورتش، لباس براى بدن وى و ساتر و حایل بین او و آتش جهنّم است»(3).
ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ مستدرك الوسائل، ج1 ص83.
2 ـ بحار الانوار، ج82 ص224.
3 ـ بحار الانوار، ج82 ص231.
</h5>
<h3>15 ـ نماز بازدارنده زشتىها</h3>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:16

اینكه نماز آدمى را از فحشا و زشتىها دور مىسازد تردیدى نیست چون كه این صریح كلام الهى است امّا نماز چقدر در این دورى مؤثر مىباشد باید گفت كه میزان دورى نمازگزار از زشتىها به اندازه درك او از نماز است نه به مقدار زیادى ظاهر آن. یعنى هر چه درك نمازگزار از نماز بیشتر باشد فاصله دورى او بیشتر است. چنانچه امام صادق(علیه السلام)فرمودهاند: «آگاه باشید همانا نماز حاجز و حائلى است از طرف خداوند در روى زمین پس آن كسى كه دوست دارد بداند كه چقدر از منافع نمازش را درك كرده و بهره برده است دقت كند و بنگرد كه اگر نمازش حاجز و حائل بین او و فواحش و منكرات است پس از منافع نماز به قدرى كه از گناه و فواحش دورى كرده درك نموده و استفاده كرده است. اگر كسى مىخواهد بداند چه قدر مقام نزد خدا دارد نگاه كند ببیند خداوند متعال نزد او چه قدر مقام دارد و كسى كه عملى را انجام داده پس به دقت به عملش بنگرد اگر آن عمل شایسته و نیكو و خالص بود پس او را ادامه دهد. و اگر عمل بدو زشتى بود دیگر تكرار نكند و از آن اعمال به شدّت اجتناب كند. كه اگر چنین كند به راستى كه خداوند به زیاد كردن روزیش و برآوردن حاجتش سزاوارتر است. كسى كه در خلوت مرتكب گناهى مىشود پسباید در خلوت حسنه وكار شایستهاى نیز انجام دهد و چنانچه كسى در میان انظار گناه كرد پس باید آشكار كار نیكى را انجام دهد»(1).
<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ بحار الانوار، ج78 ص199.
</h5>
<h3>16 ـ عنایت الهى به نمازگزار</h3>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:17

در نظام هستى مخلوقات طورى آفریده شدهاند كه در همه آنات لحظات زندگى محتاج به خالق خویشند و عنایات الهى همیشه بر مخلوقات خود سارى و جارى است و لیكن عنایت الهى بر دو قسم است كه یك قسم آن عنایت عام است كه همه بندگان اعم از مؤمن و كافر را شامل مىشود و قسم دیگر عنایت خاص است كه مختص گروه خاصى از بندگان است كه آن گروه خاص كسانى هستند كه اهل نمازند. انسانهاى اهل نماز از رحمت رحیمیه و خاصه الهى برخوردارند و خداوند نظر ویژه بهآنها دارد چنانچه در كلام وحى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) چنین روایت شد كه:
اِذا قام العبدُ المؤمنُ فى صلاته نظر الله ـ عزّ وجلّ ـ الیه. «وقتى كه بنده مؤمن به نماز مىایستد خداوند سبحان به او نظر مىكند»(1).
كه این همان نظر و توجه خاص الهى را گویند. چون نظر عام خداوند هرگز از هیچ بندهاى قطع نمىشود. و همچنین در روایت وارد شده است كه خداوند فرشتگان خاصى را مأمور مىسازد كه در حق انسان نمازگزار دعا كنند و از خداوند طلب آمرزش براى او نمایند. پس توجهى كه خداوند بر اهل نماز دارد آن توجه خاص را نسب به دیگر بندگان ندارد. چون كه او نسبت به خدایش توجه خاص دارد.

<h4>ـــــــــــــــــــــــــ ـــ
<h5>1 ـ وسائل الشیعه، ج3 ص21. </h5>

</h4>

ملکوت* گامی تارهایی *

18-11-2009, 02:18

17 ـ آثار نماز در عالم قبر

زمانى كه حیات آدمى در این دنیا خاتمه یابد و صفحه زندگى مادى او بسته گردد وارد عالمى بسیار تنگ و تاریك مىشود كه نه نورى است و نه مونسى، نه همدهى و نه كمك كارى. او در آنجا تنهاى تنهاست. اطراف او را تاریكى محض فراگرفته و وحشت قبر سراسر وجودش را پوشانده است. تمام خواستهاش این است كه كسى براى او چراغى روشن نماید و یا او را دلجویى داده تا مقدارى از ترس و وحشتش كاسته گردد هیچ فریادرسى براى او نیست مگر اعمال نیكى كه در دنیا انجام داده است و نماز یكى از بهترین دوستانى است كه در آن لحظات حساس و وحشت انگیز به فریادش مىرسد. رفیق تنهایى او شده و نورى در تاریكى قبرش ایجاد مىكند. پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند: انَّ الصلاةَ تأتى الى المیت فى قبره بصورة شخص انور اللّون یونسه فى قبره ویدفع عنه اهوال البرزخ. «همانا نماز بصورت انسانى سفید چهره وارد قبر میّت شده و با او انس مىگیرد و وحشتهاى برزخ را از او برطرف مىكند»(1). همه