مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*
19-09-2009, 19:26
http://pics2.persiangig.ir/w1xqvp.gif (http://bahar-20.com/)
جوان اين كلمه چهار حرفي با عمقي ژرف از معاني و واژگاني همچون ،شور ،نشاط ،سرور، حركت،احساسات ،عشق، خامي ،صداقت ، راستي، قدرت و بسياري از صفت هاي زيبا كه خاص اين كلمه چهار حرفي است.
از ميان تمامي فصول زندگي انسانها جواني از اهميت خاص و ويژه اي برخوردار است، به عبارتي اين دوره را بهار زندگي مي دانند و پايه هاي اساسي شخصيت هر فردي در اين دوران بنا مي شود چرا كه در اين دوران تمام خصوصيات و تواناييهاي انساني به اوج شكوفايي و كارايي رسيده اند و به راحتي قابل انعطاف مي باشند.لذا از همين رو دوره جواني تاثير بسزايي اولا در ساختن شخصيت فردي افراد و ثانیا در شكل دهي شخصيت جامه موثر است.
تحقيقات جامعه شناختي و جمعيت شناسي گوياي اين مهم مي باشند كه جوامعي كه داراي جمعيت جوان هستند در مقايسه با جوامع ديگر ،فعالتر ،پوياتر و داراي تحركات اجتماعي بسيار بالاتري هستند.
در چنين جوامعي كه از نرخ سني جوانتري برخوردارند تغييرات به صورت محسوس تري قابل مشاهده هستند و از همين رو برنامه ريزي براي جوانان از جمله اولويتهاي اساسي در اين جوامع محسوب مي شود.
اگر حكومتها و تصميم سازان يك جامعه نتوانند جمعيت جوان خود را به درستي پرورش و حمايت نمايند ،آينده جامعه خود را با خطري جدي رو به رو خواهند ساخت، چرا كه جوانان نوگرا و تاثير پذيرند و همواره تلاش مي كنند محيط اطراف خود را همرنگ ذهنيت خود بسازند و جامعه را با آرمانهايشان همسو نمايند ودر نقطه مقابل جوانان الگوپذيرو جستجو گر هستند چرا كه در اين دوران از نيروي انديشه و تدبير كمتر استفاده مي شود و آثار جواني در هاله اي از غريزه ها گرفتار مي شوند.
ارزشمند بودن اين دوره در سخن رسول الله صلي الله و عليه واله اينگونه بيان مي شود كه آن حضرت جوانان را به پختگي،انديشمندي و استفاده از تجربه ديگران فرا خوانده و در سخني كوتاه بلندي اين حقيقت را به اين صورت آشكار مي سازد كه‹‹ بهترين جوانان نزد شما كسي است كه پيشه پيران در كار آزمودگي، محتاط و هوشمند باشد و بدترين پيران شما كسي است كه همچون جوانان شتابزده ،پر هيجان و غافل عمل كند››
پس ميتوان نتيجه گرفت كه گذراندن دوره جواني نياز به برنامه ريزي، مراقبت و صحه صدر بيشتري دارد.جواني مرحله اي بسيار حساس از زندگي هر فرد مي باشد كه اگر خانواده ها و خود افراد نتوانند از اين مرحله به سلامت بگذرند، زندگي آينده آنان دچار مشكلات خدشه ناپذيري مي گردد كه در اين راه شناخت كامل از سلايق و گرايشهاي جوانان توسط نهادهاي فرهنگي ومتعاقب آن آموزش هاي همه جانبه و فرهنگ سازي صحيح مي تواند تاثير شرگرفي در داشتن جامعه اي سالم در نسل هاي بعدي بگذارد.
جوان و جواني از گذشته تاريخ بشربا بحران روبه رو بوده است و اينگونه نيست كه بحران جوان بودن خاص ده هاي اخير باشد همانگونه كه با نگاهي به مطالعات مردم شناختي كه ريشه در فرهنگ و آداب و رسوم جوامع مختلف دارد مي توان به راحتي حساسيت اين دوران را مشاهده كرد، اقوام مختلف براي گذر از اين مرحله براي دختران و پسران خود مراسم و تكاليف وآموزشهاي متفاوتي برگزار مي كنند كه ريشه اين نوع تفاوتها در ارزشگزاري هاي جوامع وهمچنین در نوع تفكر و فرهنگ يك قوم يا ملت است.
يكي دو قرن قبل بلوغ زيستي (جنسي) و اقتصادي همزمان حادث مي شد و جوانان با رفتن به مزرعه و يا شكار و يا جنگ با دشمنان به بلوغ اجتماعي و اقتصادي نيز دست مي یافتند و به دنبال آن مي توانستند معيشت خود را تعيين كرده و تشكيل خانواده دهند و مشكلات زيستي و جنسي خود را برطرف كنند.
اما با پيچيده تر شدن جوامع و ساختارهاي اجتماعي و اقتصادي ميان بلوغ زيستي و اقتصادي آنها شكاف عميقي رخ داده است كه اين شكاف باعث بروز مشكلات زيستي،رواني و اجتماعي براي جوانان گرديده است.اما يكي از مهمترين و ريشه اي ترين مسائل جوانان كه مي تواند در شخصيت يابي آينده مردم يك جامعه موثر باشد مساله آلگوهاي هويتي است كه افراد در دوران جواني به آنها گرايش دارند .
از منظر متفكران علوم اجتماعي جوامعي كه الگوهاي فرهنگی مقبول و مناسب تري که مورد پذريش جوانان آن جامعه باشد را دارا هستند، جوانان آنها و متعاقب آن جامعه آنها نيزاز نظر بسیاری از فاکتورهای اجتماعی مقبول تر خواهد بود.
امروزه شاهد هستيم جوامع توسعه يافته و مدرن كه ريشه هاي تاريخي آنها بيش از چند صد سال تجاوز نمي كند به دنبال ساختن اسطوره ها و به عبارتي الگو ها و سمبل هايي خاص براي جامعه خود مي باشند تا بتوانند اين نقصان را در هويت يابي جوانان خود از بين ببرند.
بعنوان مثال مي توان به (اسپايدرمن) و (ماتريكس) درفرهنگ امروزین آمریکا اشاره کرد که دائما در فیلمهای پرخرج هالی وودی شاهد به تصویر کشیدن آنها می باشیم.
با همه این اوصاف بحث جوان و جوانی از بسیاری جهات قابل بررسی و تحقیق و تحلیلهای بسیاری می باشد که در این مقاله فقط به برخی جنبه های مهم آن میتوان اشاره کرد.
جوانان جامعه امروز ما را جوانان نسل سوم می نامند، چرا که بین این نسل و نسل اول که همان جوانانی بودند که انقلاب کردند و نسل دوم جوانانی که جنگ هشت ساله را تجربه کردند و جوانان امروز که فارغ از این دو تجربه بوده اند در نگرشها و ارزشهای فردی تفاتهای شایان ذکری با جوانان دو نسل قبل خود دارند.
ویژگی های روانی و شخصیتی که نسل سومی ها برای خود می شمارند: بی انگیزه،نامقاوم،کم طاقت ، کم صبر، تنبل ،گیج ، بی هدف ، سردرگم ، نا امید ،سرخورده،افسرده،مظطرب ،پرخاشگر و دارای شخصیت تحقیر شده توصیف می کنند.
دلیل اصلی این نابسامانی روانی و شخصیتی جوانان نسل سوم جامعه را میتوان به علت بی برنامگی اسباب هویت یابی جوانان توسط دولت ها دانست.در عصر حاظر به دلیل انقلاب الکترونیک و انفجار اطلاعاتی ،یعنی تسط قدرتهای بالا بر فرودست و القائات ارزشی توسط آنان باعث بروز تزلزل در هنجارهای سنتی و بروز نوعی هرج و مرج گردیده و متعاقب آن باعث بروز بحران هویت یابی در جوانان جامعه شده است.
موضوع مهم دیگری که در بحران هویت یابی جوانان بسیار موثر است قطع ریشه های تاریخی جوانان، بحران در الگوسازی های مورد قبول، نادیده انگاشتن نیازجوانان و جامعه پذیری مغشوش جوان در جامعه است که از مهمترین ویژگیهای حاکم بر نظام تربیتی جوانان انقلاب اسلامی بوده است.
مجموعه این شرایط نوعی از بحران را برای نسل سوم وچهارم جامعه فراهم آورده است که با روی آوردن به سوی فضای مجازی (اینترنت) ،مصرف مواد الکلی و مواد مخدر و توهم زا،گسترش روابط نامشروع و استقبال از مدهای عجیب و... همراه بوده است.
جامعه ما در روند هویت یابی جوانان تاثیری مثبت نداشته ، بلکه به دلیل برخی از بی نظمی ها و نابسامان بودن برنامه ها مساله برعکس بوده و فضای اجتماعی به شکل منفی در جریان هویت یابی جوانان جامعه موثر واقع شده. در همین خصوص بر اساس تحقیقات فراوانی که در زمینه های اجتماعی و فرهنگی صورت پذیرفته و نتایج آنها کاملا گویای این مهم می باشد که روند جامعه پذیر کردن جوانان در اجتماع بسیار منفی بوده است و باعث نتایج عکس گردیده به گونه ای که تفاوت میان نسل اول و نسل سوم و چهارم بسیار زیاد و شاید غیر قابل اندازه گیری باشد.
حال با این همه اوصاف چه باید کرد و چگونه می توان شکاف میان جوانان نسل سوم را با نسل اول و دوم کاهش داد؟
به نظر می رسد که مدیران و مسئولان و برنامه ریزان مسائل فرهنگی و اجتماعی با سرعت بسیار کمتری نسبت به جوانان در حال حرکت و دگرگونی می باشند و این در حالی است که امروزه تغییرات فرهنگی در جامعه جوانان به سرعت هر چه بیشتر صورت می پذیرد و کنترل این تغییرات در جهت مثبت نیاز به دانش و اطلاعات جامع وبدون سوگیری ارزشی را خواستار است.
بنا به عقیده دورکیم گذار از جامعه با همبستگی مکانیکی به جامعه صنعتی با خلاء ارزشی و سردرگمی و بی نظمی همراه است.
برنامه ریزان اجتماعی و فرهنگی می بایست از طریق شناسایی ارزشهای مقبول فرهنگی و هنجارمند نزد جوانان جامعه و تقویت این الگوها با توجه به عرف جامعه باعث تقویت ثبات وهمبستگی بیشتر بین جوانان گردند و زمانی این الگوها میتوانند تاثیر گذار باشند که نزد جوانان جامعه نیز مقبول طبع واقع شوند و در این زمان است که جوانان با الگوبرداری صحیح،معقول ،هنجاری ومورد طبع که ما به آنها معرفی کرده ایم میتوانند دارای هویتی ریشه دار و فرهنگی ارزشند باشند و در جهت رشد و شکوفایی شخصیت جامعه شان تلاش نمایند.
مساله بعدی تغییرات روز افزون در جامعه جهانی است که متعاقب آن جامعه ما نیز می بایست با شناخت صحیح و دقیق از ارزشهای جامعه جهانی و شناخت نکات مثبت ومنفی آن، جوانان جامعه را به سوی این نکات مثبت آن رهنمون ساخته و بلعکس، چرا که در مبحث جهانی شدن با از دست رفتن مفاهیم زمان و مکان و نسبی شدن فرهنگ و تکثر گرایی رو به رو هستیم .
جهانی شدن از طرفی فرصت آفرین و از طرفی خطر آفرین می باشد، با از بین رفتن مفهوم مکان هویت سازی مکانی مخدوش می شود . هویت بر تداوم استوار است و تداوم نیز در چهارچوب زمان معنا میابد .زمان خطی زمانی بوده که فرد با دیگر اجزای جامعه ،گذشت آن را آگاهانه تجربه می کرد.فرایند جهانی شدن نه تنها منابع هویت بلکه امکانات هویت سازی را نیز افزایش میدهد و آزادی عمل فرد را بالا میبرد و در عین تضعیف قومیت گرایی و منطقه گرایی به نوعی در تقویت آن نیز موثر است .پس توجه و پی گیری تغیررات عظیم در سطح جهان و مطالعه و تطبیق آن در جهت مثبت فرهنگ خودی از نکات بسیار مهم در امر جوانان می باشد.
اما در مبحث جوانان جامعه ما باید با سرمایه گذاری در زیرساختها ،یعنی حل معضل بیکاری ، مسکن ، تسهیل ازدواج ،و .. را از بین ببریم و با سرمایه گذاری در بخش تربیتی و هویتی جوانان بتوانیم نقش اجتماعی و فرهنگی آنان را با توجه به تغییرات ارزشی عظیم امروز در جامعه اصلاح نماییم و می بایست به این فرمول فرهنگی و اجتماعی توجه کنیم.
ثبات = استقامت و تغییر = انعطاف پذیری
↓ ↓
تزلزل و فروپاشی توسعه و پیشرفت
http://pics2.persiangig.ir/w1xqvp.gif (http://bahar-20.com/)
جوان اين كلمه چهار حرفي با عمقي ژرف از معاني و واژگاني همچون ،شور ،نشاط ،سرور، حركت،احساسات ،عشق، خامي ،صداقت ، راستي، قدرت و بسياري از صفت هاي زيبا كه خاص اين كلمه چهار حرفي است.
از ميان تمامي فصول زندگي انسانها جواني از اهميت خاص و ويژه اي برخوردار است، به عبارتي اين دوره را بهار زندگي مي دانند و پايه هاي اساسي شخصيت هر فردي در اين دوران بنا مي شود چرا كه در اين دوران تمام خصوصيات و تواناييهاي انساني به اوج شكوفايي و كارايي رسيده اند و به راحتي قابل انعطاف مي باشند.لذا از همين رو دوره جواني تاثير بسزايي اولا در ساختن شخصيت فردي افراد و ثانیا در شكل دهي شخصيت جامه موثر است.
تحقيقات جامعه شناختي و جمعيت شناسي گوياي اين مهم مي باشند كه جوامعي كه داراي جمعيت جوان هستند در مقايسه با جوامع ديگر ،فعالتر ،پوياتر و داراي تحركات اجتماعي بسيار بالاتري هستند.
در چنين جوامعي كه از نرخ سني جوانتري برخوردارند تغييرات به صورت محسوس تري قابل مشاهده هستند و از همين رو برنامه ريزي براي جوانان از جمله اولويتهاي اساسي در اين جوامع محسوب مي شود.
اگر حكومتها و تصميم سازان يك جامعه نتوانند جمعيت جوان خود را به درستي پرورش و حمايت نمايند ،آينده جامعه خود را با خطري جدي رو به رو خواهند ساخت، چرا كه جوانان نوگرا و تاثير پذيرند و همواره تلاش مي كنند محيط اطراف خود را همرنگ ذهنيت خود بسازند و جامعه را با آرمانهايشان همسو نمايند ودر نقطه مقابل جوانان الگوپذيرو جستجو گر هستند چرا كه در اين دوران از نيروي انديشه و تدبير كمتر استفاده مي شود و آثار جواني در هاله اي از غريزه ها گرفتار مي شوند.
ارزشمند بودن اين دوره در سخن رسول الله صلي الله و عليه واله اينگونه بيان مي شود كه آن حضرت جوانان را به پختگي،انديشمندي و استفاده از تجربه ديگران فرا خوانده و در سخني كوتاه بلندي اين حقيقت را به اين صورت آشكار مي سازد كه‹‹ بهترين جوانان نزد شما كسي است كه پيشه پيران در كار آزمودگي، محتاط و هوشمند باشد و بدترين پيران شما كسي است كه همچون جوانان شتابزده ،پر هيجان و غافل عمل كند››
پس ميتوان نتيجه گرفت كه گذراندن دوره جواني نياز به برنامه ريزي، مراقبت و صحه صدر بيشتري دارد.جواني مرحله اي بسيار حساس از زندگي هر فرد مي باشد كه اگر خانواده ها و خود افراد نتوانند از اين مرحله به سلامت بگذرند، زندگي آينده آنان دچار مشكلات خدشه ناپذيري مي گردد كه در اين راه شناخت كامل از سلايق و گرايشهاي جوانان توسط نهادهاي فرهنگي ومتعاقب آن آموزش هاي همه جانبه و فرهنگ سازي صحيح مي تواند تاثير شرگرفي در داشتن جامعه اي سالم در نسل هاي بعدي بگذارد.
جوان و جواني از گذشته تاريخ بشربا بحران روبه رو بوده است و اينگونه نيست كه بحران جوان بودن خاص ده هاي اخير باشد همانگونه كه با نگاهي به مطالعات مردم شناختي كه ريشه در فرهنگ و آداب و رسوم جوامع مختلف دارد مي توان به راحتي حساسيت اين دوران را مشاهده كرد، اقوام مختلف براي گذر از اين مرحله براي دختران و پسران خود مراسم و تكاليف وآموزشهاي متفاوتي برگزار مي كنند كه ريشه اين نوع تفاوتها در ارزشگزاري هاي جوامع وهمچنین در نوع تفكر و فرهنگ يك قوم يا ملت است.
يكي دو قرن قبل بلوغ زيستي (جنسي) و اقتصادي همزمان حادث مي شد و جوانان با رفتن به مزرعه و يا شكار و يا جنگ با دشمنان به بلوغ اجتماعي و اقتصادي نيز دست مي یافتند و به دنبال آن مي توانستند معيشت خود را تعيين كرده و تشكيل خانواده دهند و مشكلات زيستي و جنسي خود را برطرف كنند.
اما با پيچيده تر شدن جوامع و ساختارهاي اجتماعي و اقتصادي ميان بلوغ زيستي و اقتصادي آنها شكاف عميقي رخ داده است كه اين شكاف باعث بروز مشكلات زيستي،رواني و اجتماعي براي جوانان گرديده است.اما يكي از مهمترين و ريشه اي ترين مسائل جوانان كه مي تواند در شخصيت يابي آينده مردم يك جامعه موثر باشد مساله آلگوهاي هويتي است كه افراد در دوران جواني به آنها گرايش دارند .
از منظر متفكران علوم اجتماعي جوامعي كه الگوهاي فرهنگی مقبول و مناسب تري که مورد پذريش جوانان آن جامعه باشد را دارا هستند، جوانان آنها و متعاقب آن جامعه آنها نيزاز نظر بسیاری از فاکتورهای اجتماعی مقبول تر خواهد بود.
امروزه شاهد هستيم جوامع توسعه يافته و مدرن كه ريشه هاي تاريخي آنها بيش از چند صد سال تجاوز نمي كند به دنبال ساختن اسطوره ها و به عبارتي الگو ها و سمبل هايي خاص براي جامعه خود مي باشند تا بتوانند اين نقصان را در هويت يابي جوانان خود از بين ببرند.
بعنوان مثال مي توان به (اسپايدرمن) و (ماتريكس) درفرهنگ امروزین آمریکا اشاره کرد که دائما در فیلمهای پرخرج هالی وودی شاهد به تصویر کشیدن آنها می باشیم.
با همه این اوصاف بحث جوان و جوانی از بسیاری جهات قابل بررسی و تحقیق و تحلیلهای بسیاری می باشد که در این مقاله فقط به برخی جنبه های مهم آن میتوان اشاره کرد.
جوانان جامعه امروز ما را جوانان نسل سوم می نامند، چرا که بین این نسل و نسل اول که همان جوانانی بودند که انقلاب کردند و نسل دوم جوانانی که جنگ هشت ساله را تجربه کردند و جوانان امروز که فارغ از این دو تجربه بوده اند در نگرشها و ارزشهای فردی تفاتهای شایان ذکری با جوانان دو نسل قبل خود دارند.
ویژگی های روانی و شخصیتی که نسل سومی ها برای خود می شمارند: بی انگیزه،نامقاوم،کم طاقت ، کم صبر، تنبل ،گیج ، بی هدف ، سردرگم ، نا امید ،سرخورده،افسرده،مظطرب ،پرخاشگر و دارای شخصیت تحقیر شده توصیف می کنند.
دلیل اصلی این نابسامانی روانی و شخصیتی جوانان نسل سوم جامعه را میتوان به علت بی برنامگی اسباب هویت یابی جوانان توسط دولت ها دانست.در عصر حاظر به دلیل انقلاب الکترونیک و انفجار اطلاعاتی ،یعنی تسط قدرتهای بالا بر فرودست و القائات ارزشی توسط آنان باعث بروز تزلزل در هنجارهای سنتی و بروز نوعی هرج و مرج گردیده و متعاقب آن باعث بروز بحران هویت یابی در جوانان جامعه شده است.
موضوع مهم دیگری که در بحران هویت یابی جوانان بسیار موثر است قطع ریشه های تاریخی جوانان، بحران در الگوسازی های مورد قبول، نادیده انگاشتن نیازجوانان و جامعه پذیری مغشوش جوان در جامعه است که از مهمترین ویژگیهای حاکم بر نظام تربیتی جوانان انقلاب اسلامی بوده است.
مجموعه این شرایط نوعی از بحران را برای نسل سوم وچهارم جامعه فراهم آورده است که با روی آوردن به سوی فضای مجازی (اینترنت) ،مصرف مواد الکلی و مواد مخدر و توهم زا،گسترش روابط نامشروع و استقبال از مدهای عجیب و... همراه بوده است.
جامعه ما در روند هویت یابی جوانان تاثیری مثبت نداشته ، بلکه به دلیل برخی از بی نظمی ها و نابسامان بودن برنامه ها مساله برعکس بوده و فضای اجتماعی به شکل منفی در جریان هویت یابی جوانان جامعه موثر واقع شده. در همین خصوص بر اساس تحقیقات فراوانی که در زمینه های اجتماعی و فرهنگی صورت پذیرفته و نتایج آنها کاملا گویای این مهم می باشد که روند جامعه پذیر کردن جوانان در اجتماع بسیار منفی بوده است و باعث نتایج عکس گردیده به گونه ای که تفاوت میان نسل اول و نسل سوم و چهارم بسیار زیاد و شاید غیر قابل اندازه گیری باشد.
حال با این همه اوصاف چه باید کرد و چگونه می توان شکاف میان جوانان نسل سوم را با نسل اول و دوم کاهش داد؟
به نظر می رسد که مدیران و مسئولان و برنامه ریزان مسائل فرهنگی و اجتماعی با سرعت بسیار کمتری نسبت به جوانان در حال حرکت و دگرگونی می باشند و این در حالی است که امروزه تغییرات فرهنگی در جامعه جوانان به سرعت هر چه بیشتر صورت می پذیرد و کنترل این تغییرات در جهت مثبت نیاز به دانش و اطلاعات جامع وبدون سوگیری ارزشی را خواستار است.
بنا به عقیده دورکیم گذار از جامعه با همبستگی مکانیکی به جامعه صنعتی با خلاء ارزشی و سردرگمی و بی نظمی همراه است.
برنامه ریزان اجتماعی و فرهنگی می بایست از طریق شناسایی ارزشهای مقبول فرهنگی و هنجارمند نزد جوانان جامعه و تقویت این الگوها با توجه به عرف جامعه باعث تقویت ثبات وهمبستگی بیشتر بین جوانان گردند و زمانی این الگوها میتوانند تاثیر گذار باشند که نزد جوانان جامعه نیز مقبول طبع واقع شوند و در این زمان است که جوانان با الگوبرداری صحیح،معقول ،هنجاری ومورد طبع که ما به آنها معرفی کرده ایم میتوانند دارای هویتی ریشه دار و فرهنگی ارزشند باشند و در جهت رشد و شکوفایی شخصیت جامعه شان تلاش نمایند.
مساله بعدی تغییرات روز افزون در جامعه جهانی است که متعاقب آن جامعه ما نیز می بایست با شناخت صحیح و دقیق از ارزشهای جامعه جهانی و شناخت نکات مثبت ومنفی آن، جوانان جامعه را به سوی این نکات مثبت آن رهنمون ساخته و بلعکس، چرا که در مبحث جهانی شدن با از دست رفتن مفاهیم زمان و مکان و نسبی شدن فرهنگ و تکثر گرایی رو به رو هستیم .
جهانی شدن از طرفی فرصت آفرین و از طرفی خطر آفرین می باشد، با از بین رفتن مفهوم مکان هویت سازی مکانی مخدوش می شود . هویت بر تداوم استوار است و تداوم نیز در چهارچوب زمان معنا میابد .زمان خطی زمانی بوده که فرد با دیگر اجزای جامعه ،گذشت آن را آگاهانه تجربه می کرد.فرایند جهانی شدن نه تنها منابع هویت بلکه امکانات هویت سازی را نیز افزایش میدهد و آزادی عمل فرد را بالا میبرد و در عین تضعیف قومیت گرایی و منطقه گرایی به نوعی در تقویت آن نیز موثر است .پس توجه و پی گیری تغیررات عظیم در سطح جهان و مطالعه و تطبیق آن در جهت مثبت فرهنگ خودی از نکات بسیار مهم در امر جوانان می باشد.
اما در مبحث جوانان جامعه ما باید با سرمایه گذاری در زیرساختها ،یعنی حل معضل بیکاری ، مسکن ، تسهیل ازدواج ،و .. را از بین ببریم و با سرمایه گذاری در بخش تربیتی و هویتی جوانان بتوانیم نقش اجتماعی و فرهنگی آنان را با توجه به تغییرات ارزشی عظیم امروز در جامعه اصلاح نماییم و می بایست به این فرمول فرهنگی و اجتماعی توجه کنیم.
ثبات = استقامت و تغییر = انعطاف پذیری
↓ ↓
تزلزل و فروپاشی توسعه و پیشرفت
http://pics2.persiangig.ir/w1xqvp.gif (http://bahar-20.com/)