islamquest
27-09-2012, 09:46
پرسش:
معراج چیست؟ آیا پیامبران دیگری به جز حضرت محمد (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) هم به معراج رفته اند؟ در روایتی از امام صادق (علیه السلام) وارد شده است:
پیامبر اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) در حدود 120 مرتبه به معراج رفته اند. لطفاً در خصوص اختلافاتی که در باره دفعات رفتن پیامبر به معراج وارد شده است و همچنین
از حیث زمان رفتن به معراج که ما جشنی به پا می داریم توضیح فرمایید؟ نیز زمانی که پیامبر به معراج سفر نموده بودند، در آن جا چه دیدند و نحوه برگشتشان از معراج چگونه بود؟ و هنگامی که برگشتند، چه کاری انجام دادند؟
پاسخ کامل:
در پاسخ به پرسش، ابتدا بخش های مختلف آن را مشخص نموده و سپس به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
1. معنای معراج چیست و چگونه این واژه در متون اسلامی به کار گرفته شده است؟
2. آیا پیامبران دیگری؛ جز رسول اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) نیز به معراج رفته اند، یا این موضوع تنها از ویژگی های پیامبر اسلام (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) بوده است؟
3. موضوع معراج، چند بار برای پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم)، اتفاق افتاده است؟
4. معراج دقیقا در چه تاریخی صورت پذیرفته است؟
5. پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) در معراج، چه اموری را مشاهده نمود؟
6. پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) چگونه از معراج برگشتند و بعد از آن، چه کارهایی را انجام دادند؟
اکنون به همین ترتیب، به بررسی بخش های بیان شده، خواهیم پرداخت:
1. معنای لغوی "معراج" در زبان عرب، وسیله ای است که با کمک آن، انسان به بلندی، صعود می نماید و در همین راستا، در آن زبان، به نردبان نیز "معراج" گفته می شود. [1]
قرآن کریم، در آیه اول سوره اسراء، اعلام نموده که پیامبر اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) به صورت اعجاز آمیزی، فاصله طولانی میان مسجد الحرام
و مکه را تا بیت المقدس و مسجد الاقصی؛ با یاری خداوند طی یک شب پیموده که این مسافرتشان، زمینه ای برای مسافرتی طولانی تر؛ یعنی گردش
در آسمان ها و دیدن آیات و نشانه های الاهی گشته است. بخش دوم این مسافرت نیز در آیات اولیه سوره نجم به تصویر کشیده شده است.
با این وجود، باید دانست که در قرآن کریم از واژه "معراج" استفاده نشده، بلکه در روایات و تفاسیر آیات فوق، این شب، به "لیلة المعراج" یا شب معراج نامیده شده است
و شاید دلیل این نام گذاری، استفاده پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) از مرکبی به نام "براق" باشد [2] که مسافرت ایشان و صعود به آسمان ها، با سواری بر این مرکب انجام پذیرفته است.
به هر حال، اکنون هرگاه که این واژه را می شنویم، ماجرای آن مسافرت زیبا و معجزه گونه پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) را در ذهنمان تصور خواهیم نمود. [3]
2. اما در ارتباط با انحصار این معجزه به پیامبر اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) و یا فقدان چنین انحصاری، باید گفت که از لحاظ عقل و موازین دینی، هیچ ایرادی
وجود ندارد که دیگر پیامبران نیز، با یاری خداوند، با سرعتی اعجاز آمیز در زمین و آسمان ها به گردش پرداخته و نشانه های خداوند را مشاهده نمایند، اما آنچه از آیات قرآن کریم
و نیز روایات معتبر، می توان استنباط نمود این است که معراجی با این کیفیت که طی آن، پیامبری، بعد از عروج به آسمان ها، به میان مردم خویش بازگشته، و به تبلیغ خود ادامه
داده و مشاهدات خود را در اختیار آنان قرار داده، در ارتباط با هیچ پیامبر دیگری گزارش نشده است.
البته، آیاتی وجود دارند که سرعت اعجاب انگیز حضرت سلیمان (علیه السلام) را در مسافرت به نقاط مختلف زمین و با استفاده از نیروی باد بیان نموده، [4] و یا این که
عروج پیامبرانی؛ مانند ادریس (علیه السلام) [5] و عیسی (علیه السلام) [6] را به آسمان ها اعلام می دارد، اما همان گونه که بیان شد، هیچ کدام از آنها مشابهت کاملی
با آنچه در معراج پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) اتفاق افتاده ندارد؛ زیرا که مسافرت سلیمان نبی (علیه السلام)، تنها در زمین انجام می شده و عروج ادریس و
عیسی (علیه السلام) به آسمان ها نیز، بدون بازگشت بوده است؛ به دلیل آن که بر اساس روایات شیعه، ادریس (علیه السلام) در آسمان ها وفات نموده [7] و
حضرت عیسی (علیه السلام) نیز هنوز در آسمان ها و در انتظار ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و یاری رساندن به آن حضرت است. [8]
ادامه دارد ...
معراج چیست؟ آیا پیامبران دیگری به جز حضرت محمد (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) هم به معراج رفته اند؟ در روایتی از امام صادق (علیه السلام) وارد شده است:
پیامبر اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) در حدود 120 مرتبه به معراج رفته اند. لطفاً در خصوص اختلافاتی که در باره دفعات رفتن پیامبر به معراج وارد شده است و همچنین
از حیث زمان رفتن به معراج که ما جشنی به پا می داریم توضیح فرمایید؟ نیز زمانی که پیامبر به معراج سفر نموده بودند، در آن جا چه دیدند و نحوه برگشتشان از معراج چگونه بود؟ و هنگامی که برگشتند، چه کاری انجام دادند؟
پاسخ کامل:
در پاسخ به پرسش، ابتدا بخش های مختلف آن را مشخص نموده و سپس به بررسی آنها خواهیم پرداخت:
1. معنای معراج چیست و چگونه این واژه در متون اسلامی به کار گرفته شده است؟
2. آیا پیامبران دیگری؛ جز رسول اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) نیز به معراج رفته اند، یا این موضوع تنها از ویژگی های پیامبر اسلام (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) بوده است؟
3. موضوع معراج، چند بار برای پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم)، اتفاق افتاده است؟
4. معراج دقیقا در چه تاریخی صورت پذیرفته است؟
5. پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) در معراج، چه اموری را مشاهده نمود؟
6. پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) چگونه از معراج برگشتند و بعد از آن، چه کارهایی را انجام دادند؟
اکنون به همین ترتیب، به بررسی بخش های بیان شده، خواهیم پرداخت:
1. معنای لغوی "معراج" در زبان عرب، وسیله ای است که با کمک آن، انسان به بلندی، صعود می نماید و در همین راستا، در آن زبان، به نردبان نیز "معراج" گفته می شود. [1]
قرآن کریم، در آیه اول سوره اسراء، اعلام نموده که پیامبر اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) به صورت اعجاز آمیزی، فاصله طولانی میان مسجد الحرام
و مکه را تا بیت المقدس و مسجد الاقصی؛ با یاری خداوند طی یک شب پیموده که این مسافرتشان، زمینه ای برای مسافرتی طولانی تر؛ یعنی گردش
در آسمان ها و دیدن آیات و نشانه های الاهی گشته است. بخش دوم این مسافرت نیز در آیات اولیه سوره نجم به تصویر کشیده شده است.
با این وجود، باید دانست که در قرآن کریم از واژه "معراج" استفاده نشده، بلکه در روایات و تفاسیر آیات فوق، این شب، به "لیلة المعراج" یا شب معراج نامیده شده است
و شاید دلیل این نام گذاری، استفاده پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) از مرکبی به نام "براق" باشد [2] که مسافرت ایشان و صعود به آسمان ها، با سواری بر این مرکب انجام پذیرفته است.
به هر حال، اکنون هرگاه که این واژه را می شنویم، ماجرای آن مسافرت زیبا و معجزه گونه پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) را در ذهنمان تصور خواهیم نمود. [3]
2. اما در ارتباط با انحصار این معجزه به پیامبر اکرم (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) و یا فقدان چنین انحصاری، باید گفت که از لحاظ عقل و موازین دینی، هیچ ایرادی
وجود ندارد که دیگر پیامبران نیز، با یاری خداوند، با سرعتی اعجاز آمیز در زمین و آسمان ها به گردش پرداخته و نشانه های خداوند را مشاهده نمایند، اما آنچه از آیات قرآن کریم
و نیز روایات معتبر، می توان استنباط نمود این است که معراجی با این کیفیت که طی آن، پیامبری، بعد از عروج به آسمان ها، به میان مردم خویش بازگشته، و به تبلیغ خود ادامه
داده و مشاهدات خود را در اختیار آنان قرار داده، در ارتباط با هیچ پیامبر دیگری گزارش نشده است.
البته، آیاتی وجود دارند که سرعت اعجاب انگیز حضرت سلیمان (علیه السلام) را در مسافرت به نقاط مختلف زمین و با استفاده از نیروی باد بیان نموده، [4] و یا این که
عروج پیامبرانی؛ مانند ادریس (علیه السلام) [5] و عیسی (علیه السلام) [6] را به آسمان ها اعلام می دارد، اما همان گونه که بیان شد، هیچ کدام از آنها مشابهت کاملی
با آنچه در معراج پیامبر (صلّي اللَّه عليه و آله و سلّم) اتفاق افتاده ندارد؛ زیرا که مسافرت سلیمان نبی (علیه السلام)، تنها در زمین انجام می شده و عروج ادریس و
عیسی (علیه السلام) به آسمان ها نیز، بدون بازگشت بوده است؛ به دلیل آن که بر اساس روایات شیعه، ادریس (علیه السلام) در آسمان ها وفات نموده [7] و
حضرت عیسی (علیه السلام) نیز هنوز در آسمان ها و در انتظار ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) و یاری رساندن به آن حضرت است. [8]
ادامه دارد ...