(...◕✿◕◕✿◕ حضانت ◕✿◕◕✿◕...)

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

http://atasheentezar.persiangig.com/%D8%A8%D8%B3%D9%85%20%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%20%D 8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86%20%D8%A7%D9%84% D8%B1%D8%AD%DB%8C%D9%852/11.gif



يكي از مهمترين اهداف حقوق خانواده تقويت نهاد مقدس خانواده و پاسداري از قداست و حفظ و بقاي آن و نيز حمايت از مادران و فرزندان است . به موجب اصول 21 و 156 قانون اساسي قانون بايد از مادران در دوران بارداري و حضانت ، حمايت نمايد و نيز در صورت نبودن ولي شرعي قيموميت فرزندان به مادران شايسته سپرده شود.



http://s2.rimg.info/96c80fbf12ec73a2a27fbe4f81c59a1e.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif
مفهوم حضانت
حضانت واژه عربي است كه در لغت به معناي حفظ كردن ، دركنار قرار گرفتن ، پرورش دادن و دراصطلاح عبارت ا ست از نگهداری مادی ومعنوی از طفل و پرورش و سرپرستی کودک توسط پدر یا مادر وکسانی که قانون مقرر کرده است. به عبارت ساده تر «حضانت» به معنای نگهداری وتربیت طفل به طور کلی است وشامل هر اقدامی می شود که لازمه ادامه حیات انسان و پرورش جسم و روح او می باشد لذا غذا دادن به طفل ، مراجعه به پزشک جهت درمان بیماریش ، پرداخت هزینه های تحصیل و... از جمله اقدامات متعارف جهت نگهداری کودک محسوب می شود .



http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif



نگهداری طفل در درجه اول با والدین او خواهد بود . در صورتی که پدر فوت شود یا جدایی بین پدر و مادر اتفاق افتد ، تا قبل از اصلاح ماده 1169 قانون مدني و به موجبمادهقانوني قبلي ، وظيفه نگهداري از كودكان پسر تا سن 2 سال و وظيفه نگهداري از كودكان دختر تا سن 7 سال با مادر و بعد از اين سن، وظيفه نگهداريبا پدر بود .اما به موجب قانون اصلاح ماده ( 1169 ) قانون مدني مصوب 1314 كه در جلسه علني روز يكشنبه مورخ ششم مرداد ماه يكهزار و سيصد و هشتاد و يك مجلس شوراي اسلامي تصویب و در تاريخ 8/9/1382 با اصلاحاتي به تصويب مجمع تشخيص مصلحت نظام رسيده است .



http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif

[ال یاسین]

سلام علیکم ، در تکمیل متن بالا ( اما به موجب قانون اصلاح ماده ( 1169 ) قانون مدني مصوب 1314 كه در جلسه علني روز يكشنبه مورخ ششم مرداد ماه يكهزار و سيصد و هشتاد و يك مجلس شوراي اسلامي تصویب و در تاريخ 8/9/1382 با اصلاحاتي به تصويب مجمع تشخيص مصلحت نظام رسيده است .) حضانت فرزند چه دختر چه پسر تا سن هفت سالگی با مادر می باشد . و بعد آن با پدر طفل می باشد .


در صورتی که ثابت شود شخصی که حضانت طفل با او می باشد صلاحیت حضانت طفل را ندارد هر یک از والدین که صلاحیت دارند حضانت طفل به وی واگذار می شود و اگر هیچیک صالح نباشند دادگاه سرپرستی برای طفل تعیین می نماید .

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif



حضانت در لغت به معناي تربيت طفل و حفظ و نگهداري آن است و معناي اصطلاحي آن نيز از معناي لغوي جدا نگشته است. برخي از فقهاي اماميه در تعريف آن چنين گفته‌اند: «حضانت عبارت است از ولايت و سلطنت بر تريبت طفل و متعلقات آن از قبيل نگهداري كودك، گذاشتن آن در بستر، سرمه كشيدن، پاكيزه نگه داشتن، شستن جامه‌هاي او و مانند آن». فقها در تعريف حضانت از كلمه تربيت استفاده كرده‌اند كه ناظر به دو جنبه روحي و جسمي، مادي و معنوي است؛ يعني حضانت اختصاص به پرورش جسمي ندارد؛ از اين رو در حقوق اسلام شخصي كه حضانت طفل به او سپرده مي‌شود بايد آزاد، مسلمان (در صورتي كه خود طفل مسلمان باشد) و امين باشد. از همين رو برخي از فقهاي اماميه گفته‌اند: «مادري كه عهده‌دار حضانت است، نمي‌تواند طفل را از شهر به روستا ببرد، زيرا تعليم و تربيت كودك در شهر بهتر از روستا تأمين مي‌گردد».([1]و2 (http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftn1)

در اينكه حضانت حق محض يا هم حق و هم تكليف است، فقهاي اماميه اختلاف نظر دارند و سه نظريه در اين مسأله ارائه شده است:[3

(http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftn3) 1. برخي از فقها بر آنند كه حضانت يك حق فردي است و از اين رو قابل اسقاط و انتقال مي‌باشد و مي‌توان آن را عوض در طلاق خلع قرار داد و نمي‌توان دارنده حق را به تكفل ملزم كرد مگر اينكه نگهداري طفل به وسيله شخص ديگري ممكن نباشد. بنابراين نظريه، مادر مي‌تواند در ازاي حضانت مطالبه اجرت كند، زيرا اين كار تكليفي براي او به شمار نمي‌آيد.


2. دسته ديگري از فقهاي اماميه معتقدند حضانت هم حق و هم تكليف است؛ بنابراين دارنده حضانت چون وظيفه خود را انجام مي‌دهد، نمي‌تواند در مقابل آن مطالبه اجرت كند.


3. نظريه سوم اين است كه حضانت نسبت به مادر حق و در مورد پدر هم حق و هم تكليف است.

از مجموع روايات و كلمات فقيهان راجع به حضانت اين نكته مسلم است كه فرزند تا رسيدن به سن بلوغ بايد تحت حضانت قرار گيرد و به عهده گرفتن اين حضانت، به عهده هر دوي والدين تكليف است همانگونه كه حق هر يك از طرفين هم هست؛ و هر يك از والدين براي استفاده از اين حق در يك مقطع زماني اولويت دارد. بنابراين يكي از والدين أحق مي‌گردد بدون اينكه اصل حق ديگري به واسطه اولوّيت و أحقيت طرف مقابل از بين برود و ساقط شود؛ و با توجه به اينكه أحق بودن امري نسبي بوده و زماني معني پيدا مي‌كند كه هر دو صلاحيت نگهداري داشته باشند؛ و هرگاه صلاحيت يكي از والدين از بين برود خود به خود، اين حق نسبت به فرد موجود مستقر مي‌شود.





http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif


بنابراين در صورت فوت يكي از ابوين حضانت طفل با آن كه زنده است خواهد بود هر چند متوفي پدر طفل بوده و براي او قيم معين كرده باشد. مرحوم صاحب جواهر مي‌فرمايد: هرگاه يكي از ابوين بميرد، فرد باقي مانده بلا معارض مي‌ماند.

بنابراين نبايد با گرفتن فرزند و خارج كردنش از تحت حضانت او به وي ضرر وارد نمود بلكه ظاهر نصوص وارده نيز همين است؛ چه اينكه در آن نصوص به أحقيت مادر و در مورد پسر تا زمان از شير گرفتن و دختر تا 7 سالگي اشاره شده است و از آن پس، حق تقدم با پدر است؛ بنابراين اصل حق حضانت براي والدين ثابت و مسلم است و ليكن در هر دوره‌اي يكي بر ديگري مقدم است و أحقيت زماني معني دارد كه هر دو زنده باشند و در صورتي كه يكي بميرد حق فقط براي صاحب حق وجود دارد و فرض أحقيت در اين فرض معني ندارد و ظاهر همين معني موجب اتفاق نظر فقها، در اين مسأله شده است.[4] (http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftn4)





http://zibasaz.persiangig.com/pic/bar/1/9.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

[1] (http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftnref1). حبيبي‌تبار، جواد؛ گام به گام با حقوق خانواده، قم، نشر گام به گام، چاپ دوم 1383، ص 341.


[2] (http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftnref2) . الشهيد ثاني؛ الروضة البهية في شرح اللمعة الدمشقية، بيروت، لبنان، دار احياء التراث العربي، بي‌تا، الطبعة الثانيه، ج 5، ص 457.


[3] (http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftnref3) . نظري توكلي، سعيد؛ حضانت كودكان در فقه اسلامي، تهران، سمت، 1385.

[4] (http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=30551#_ftnref4) . همان.