توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : ▐◄ آثار سازنده دین و مسئولیت های انسان ► ▐
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
23-10-2012, 14:31
https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/59613211543624468822.gif
http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/01/14/100903204075.jpg
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
آثار سازندهی دین
آثار سازندهی دین بیش از آن است که در این گفتار بگنجد، ما در این جا به بیان برخی از آثار چشمگیر آن که مورد پذیرش اندیشمندانی مانند «آلبرت انیشتین» و غیره است میپردازیم.
1. دین مایه ی تکامل علوم
ایده ی خداپرستی این است که جهان، آفریدگار دانا و توانایی دارد و چون حکیم است، این جهان را بر اساس نظامی حکیمانه آفریده است، که اگر پیگیری انسانها قرار گیرد، بر بسیاری از این نظامات دست مییابد.
در برابر این فکر، ایده ی مادی گری است که میگوید:
جهان آفرینش مورد تصادف و اتفاق بوده و نیروی خلاقه ی جهان به اندازه ی یک کودک خردسال عقل و هوش ندارد، و چیزی که مولود چنین فاعل غیر عاقلی باشد، قطعاً در آن، کوچکترین نقشه و اندازه گیری وجود نخواهد داشت.
انیشتین، مذهب را عامل پیدایش علوم و فرضیه ها میداند که سخن ارزشمند او را در اینجا نقل میکنیم:
«من تأیید میکنم که مذهب قویترین و عالیترین محرّک تحقیقات و مطالعات علمی است، و فقط آنها که معنای کوشش خارج از حد متعارف و باور نکردنی دانشمندان را و مهمتر از همه، فداکاری و کوشش طلایه ها و پیش قراولان علمی یعنی کارِ خُرد کننده ی تئوری سازان را میشناسند، میتوانند نیروی عظیم هیجاناتی را که مصدر این همه ابداعات عجیب و کاشف واقعی فنون زندگی است، دریابند.
آیا چه الزامی و اعتقادی از نظم جهان هستی، و چه اشتیاق عجیبی «کپلر» و« نیوتن» را نیرو و توان میبخشد که سالها در تنهایی و سکوت محض، برای توضیح دادن و از پیچیدگی درآوردن نیروی جاذبه ی فلکی، رنج ببرند.
ولی تنها کسی میتواند یک تصور روشن از چیزی که به راهنمایان واقعی بشری الهام داده و به آنان نیرو بخشیده است، داشته باشد که خود در چنین راهی گام برداشته و سالها عمر خویش را در این راه صرف کرده باشد».
بلی آن چیزی که به فداکاران وجانبازان قرون، علیرغم شکستها و ناکامیهای ظاهری توان میدهد تا بار دیگر به پا خیزند و جهاد کنند، این احساس مذهبی مخصوص است .
یکی از معاصرین گفته است که در این عصر مادّه پرستی، فقط کارگران جدّی و واقعی علوم، آنهایی هستند که دارای احساسات مذهبی عمیق باشند.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
24-10-2012, 12:48
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
آثار سازنده ی دین
2. ضامن اجرای قوانین اجتماعی
در نیاز بشر به قانون جای بحث و گفتگو نیست، و هیچ جامعه ای را نمیتوان بدون یک رشته ضوابط، اداره کرد.
جامعه های بشری با پدید آوردن سه قدرت نیرومند به نامهای مقننه، مجریه وقضائیه تا حدودی توانسته اند به نظم و آرامش نسبی تحقق بخشند و با تأسیس حکومتهای پلیسی و نظامی به بعضی از هرج و مرجها خاتمه داده اند.
ولی سخن اینجاست، چنین حکومتهایی که منهای دین و ایمان میخواهند نظم را برقرار کنند، قطعاً از یک موفقیت نسبی برخوردارند و از یک رشته تعدّی ها و خلافهای آشکار جلوگیری میکنند، ولی هرگز جلوگیری از تعدّی هایی که از دید دستگاههای انتظامی دورند، برای آنان امکان پذیر نیست.
درباره ی چنین خلافها و قانون شکنیها، جز ایمان و حس مسئولیت و ترس از کیفرهای الهی، چیز دیگر موءثر نیست، زیرا قلمرو حکومت ایمان آن چنان نیرومند است که نه تنها انسان را از قانون شکنیهای علنی باز میدارد، بلکه او را از گناهان روانی و پنهانی که احدی از آن آگاهی ندارد نیز باز میدارد، بلکه نه تنها انسان را از انجام هر نوع خلاف باز میدارد، که حتی او را از اندیشه ی گناه و تصمیم درباره ی یک عمل بد نیز باز میدارد.
گذشته از این کنترل، خود قدرتهای سه گانه یکی دیگر از مشکلات همین حکومتهای منهای مذهب است،
زیرا هرگاه این قدرتها در صدد سوء استفاده از مقام و موقعیت خود برآیند با چه عاملی میتوان آنها را از این کار بد، باز داشت؟
هیئت های بازرسی که در مواقع خاص برای کنترل این افراد، اعزام میشوند، خود آنها بشرهای فزونخواه، خودپرست و مرز نشناس هستند، هرگاه با این قدرتها، زد وبند کنند و آثار جرم و گناه را لوث نمایند، در این صورت چه باید کرد؟
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
25-10-2012, 14:16
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
آثار سازنده ی دین
3. تعدیل و رهبری غرایز
وجود انسان، مجموعه ای از یک رشته غرایز و تمایلات درونی است که حیات وی بستگی به وجود آنها دارد، ولی این غرایز در صورتی وسیله ی سعادت و موجب خوشبختی جامعه ی انسانی میشود که در بهره گیری از آنها، افراط و تفریط نشود.
مثلاً خودخواهی در انسان، رمز بقای او است و اگر علاقه ی انسان به خویشتن نابود شود از هر نوع فعالیت در راه استمرار حیات باز میایستد، ولی اگر در به کارگیری این حس زیاده روی شود و انسان همه چیز را برای خود بخواهد، آن نیز جز گسترش بدبختی و ستم در جامعه، نتیجه ای ندارد.
همین سخن را میتوان درباره ی غضب و خشم که یکی از مواهب طبیعی است بیان کرد.
حسّ انتقام در مواقع خطر، نیروهای مادّی و معنوی انسان را برای دفاع از خویش بسیج میسازد و اگر کسی فاقد این حس گردد، حقوق فردی و اجتماعی او دست خوش تجاوز دیگران قرار میگیرد و از طرف دیگر، اگر در اعمال این حس، زیاده روی شود، ثمره ای جز ستم و تباهی اجتماع نخواهد داشت.
شما میتوانید این بیان را در تمام غرایز درونی انسان، مطرح کرده و یک نتیجه بگیرید که اصل وجود غرایز، ضامن حیات است، ولی زیاده روی در اعمال آن، مایه ی بدبختی است.
اکنون باید دید چه باید کرد که جامعه را در بهره گیری از غرایز به حدّ اعتدال دعوت کنیم.
بهترین راه برای رهبری غرایز، ایجاد حسّ مسئولیت، در افراد است، به گونه ای که فرد یا جامعه، خود را در لحظه های آشکار و پنهان، مسئول شناخته و بداند که هر نوع انحراف بی کیفر نیست، و این مسئولیت جز در پرتو دین، و اعتقاد به خدای دانا و توانا، حاضر و ناظر، بینا و شنوا، امکان پذیر نیست.
افرادی را میبینیم که در عین تنگدستی، به مال مردم دست درازی نمیکنند، در دوران قدرت وشهوت، به ناموس مردم تجاوز نمیکنند، برای به دست آوردن مقام و منصب های مادی کار نامشروع انجام نمیدهند و در بهره برداری از عواطف و تمایلات خود، جز راه عدالت و میانه روی، راه دیگری انتخاب نمیکنند.
یک چنین خودداری دلیلی جز ایمان به خدا و امید به پاداش و بیم از کیفر او ندارد.
اکنون که اعتقاد به خدا در کنترل تمایلات سرکش، چنین نقش موءثری را دارد، شایسته است که آنرا قدر بنهیم.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
26-10-2012, 13:59
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
آثار سازنده ی دین
4. پرورش فضایل
کوهسار وجود ما، مملوّ از یک رشته فضایل اخلاقی است، که تحت شرایطی پرورش پیدا کرده و بارور میشوند.
تو گویی میل به خوبیها و دوری از بدیها جزء آفرینش ما بوده، و لذا در جهان کسی را نمیشناسیم که ردّ امانت را بد و خیانت به آن را شرافت بداند، یا وفا به پیمان را ناپاکی و پیمان شکنی را پاکی و فضیلت بشمارد.
راستگویی با قلم آفرینش بر صفحه فطرت هر انسانی نوشته شده وکودک جز راستگویی چیزی نمیداند.
و لو این نوع تمایلات در هر محیطی رشد نکرده، بلکه برای رشد آن، شرایطی لازم است.
درست است ارشاد و راهنمایی معلّمان اخلاق در پرورش آنها موءثر است، ولی چه بسا به هنگام تضادّ با منافع شخصی، این نوع تمایلات، کم فروغ و احیاناً سرکوب شوند. چیزی که میتواند این نوع تمایلات اخلاقی را پرورش داده وپیوسته حاکم بر زندگی کند، همان دین و اعتقاد به کیفرها و پاداش هاست.
از این روی دانشمندان، مذهب را پشتوانه ی اخلاق میدانند و اخلاق متّکی به مذهب را غیر قابل نفوذ تلقّی میکنند، زیرا روشن است، که مراتب اصول اخلاق، مانند عفت، امانت، راستی، درستی، فداکاری و دستگیری از بینوایان و... در بسیاری از مواقع با یک سلسله محرومیتهای مادی همراه است.
مثلاً زن عفیف باید از یک سلسله لذایذ صرف نظر کند. راستگویی چه بسا موجب زیان انسان میگردد، در این صورت دلیل ندارد یک فرد بی جهت و بدون یک انگیزه ی روحی و خواست درونی، چنین اصولی را مراعات کند، مگر این که معتقد گردد این محرومیتها در سرای دیگر به عنوان پاداش جبران میشود یا آلودگی به این لذایذ زودگذر، کیفرهای سختی به دنبال دارد.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
27-10-2012, 10:38
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
انسان به حکم این که باید در مقابل خدا تسلیم باشد باید واقعیت این مسئولیتها را از جانب وحی دریافت کند و بر طبق آن، حرکت را آغاز کند، این مسئولیتها که گاهی از آن به «رابطه» تعبیر شده در چهار بخش خلاصه میشود:
1. مسئولیت انسان در برابر خدا.
2. مسئولیت انسان در برابر مردم.
3. مسئولیت انسان در برابر جهان طبیعت.
4. مسئولیت انسان در برابر خویش.
اینک ما نظر وحی را در هر چهار مورد منعکس میکنیم، که در پستهای بعدی به آن اشاره خوهیم کرد .
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
28-10-2012, 12:53
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
1. مسئولیت انسان در برابر خدا
مسئولیت انسان در برابر خدا در دو چیز خلاصه میشود:
الف. شناخت خدا
شناخت صحیح خدا، برای توده ی مردم جز از طریق وحی الهی امکان پذیر نیست.
درست است که انسان در سایه فطرت، به گونه ای خدا را میشناسد، ولی معرفت حاصل از فطرت، یک شناخت بسیار اجمالی است که در مقام معرّفی خدا، نارسا و ناتوان است، فطرت از وابستگی انسان به موجودی گزارش میدهد امّا او، جوهر است یا عرض، ماده است یا مجرد، عادل یا ظالم ، مختار یا مجبور، کارش هدفمند است یا بی هدف و ...
از پاسخ به تمام این پرسشها ناتوان است و کمال انسان در شناخت خدا، از نظر اسماء و صفات او است ، در این راه وحی پیشگام بوده و هست، و اگر برخی از حکیمان و عارفان در یونان و ایران، و یا دوره ی اسلامی، توانایی شناخت او را پیدا کرده اند، بر فرض این که از وحی کمک نگرفته اند جنبه ی استثنایی داشته و نمیتواند، معیار کلی باشد.
بدین سان یکی از اهداف انبیا معرفی اسما و صفات اوست.
با اینکه پیامبران در طول قرنها، به معرفی او پرداخته اند هنوز بیش از یک میلیارد انسان در شرق آسیا خدا را در بتخانه ها جستجو میکنند، و در برابر گاو زبون تعظیم مینمایند.
بشر این مسئولیت شناخت خدا را در صورتی میتواند بپذیرد که وحی الهی دست او را بگیرد و او را از این راه پر پیچ و خم عبور دهد و در غیر این صورت او را نخواهد شناخت.
امروز ملّت هند با جمعیت یک میلیاردی با گرسنگی و قحطی عجیبی دست به گریبان است، و از طرف دیگر فزون از صد و پنجاه میلیون گاو با کمال آزادی، مزارع این ملّت گرسنه را زیر پا «له» کرده و از بین میبرند، و کسی بر اثر افکار عمومی غلط، جرأت ندارد که درباره ی آنها سخن بگوید.
افکار غلط درباره ی گاوهای مقدس ، آنچنان عقل و اندیشهی آنان را بیچاره و زبون ساخته که هزاران نفر در طول سال در این کشور پهناور از گرسنگی جان می سپارند، ولی هیچ کس جرأت نمیکند که از گوشت آنان سدّ جوع کند و به اصطلاح، موجود «دانی» را فدای «عالی» نماید.
روزی که دولت هند اعلام کرد که در این کشور برای حفظ جان انسانها باید به مقدار ضرورت از گوشت گاو استفاده شود، شورش بی سابقه ای سراسر هند را فرا گرفت که نزدیک بود کابینه ی دولت سقوط کند، از این جهت به ناچاری سخن خود را پس گرفت.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
29-10-2012, 12:57
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
1. مسئولیت انسان در برابر خدا
ب. عبادت و پرستش خدا
هنوز صدها میلیون بشر در سرزمین هند (موزه ی مذاهب) گاوان مقدس و اجرام آسمانی را میپرستند، تا آنجا که اگر گاوی بر سر راه قطار بخوابد، هیچ مقامی حق ندارد به مقام رفیع! گاو اهانت کرده و آن را از جای خود بلند کند، بلکه باید قطار آن قدر صبر کند، که معبود مسافران با کمال میل و رغبت و آزادی از میان ریل برخیزد.
هنوز در کشور صنعتی ژاپن، برای هر رویدادی، خدایی معتقدند و پیکرهای آنها را که حاکی از صورت خیالی آن خدایان دروغی است میپرستند، تا آنجا که دختران دم بخت، بتهایی را که به صورت خاصّی تراشیده شده است، برای شوهر یابی میپرستند.
این است وضع خداپرستی و معارف الهی در عصر فضا و قرن اتم، آن هم پس از بعثت هزاران رهبر آسمانی.
هرگاه پیامبرانی برانگیخته نمیشدند و به پیکار بی امان و پیگیر در راه مبارزه با بت پرستی دست نمیزدند، وضع مردم در موضوع«خدایابی» به کجا منتهی میشد؟ خدا میداند!
این جا است که باید گفت اگر مجاهدات سربازان توحید و آموزگاران آسمانی در توجه دادن مردم به معارف الهی نبود، مشعل توحید در هیچ نقطه ای از نقاط جهان روشن نبود.
اکنون شما عقیده ای را که بر شبه قاره هند، و یا کشور متمدن ژاپن سایه افکنده، با آنچه که قرآن، خدا را معرفی میکند مقایسه کنید، داوری خواهید نمود که یکی از اهداف بعثت پیامبر، شناساندن خدا به توده ی انسانها است.هر چند در این مورد موفقیت کلی به دست نیاورد.
قرآن در سوره ی حشر، خدا را چنین معرفی میکند:
1. «هُوَ الّذی لااِلهَ اِلاّ هُوَ عالِم الغَیب والشَّهادة هُوَ الرَّحمن الرَّحیم» (حشر/22).
«اوست خدا، خدایی که جز او خدایی نیست دانای آشکار و پنهان، رحمان و رحیم است».
2. «هُوَ اللهُ الَّذی لاإلهَ اِلاّ هُوَ المَلِک القُدُّوسُ السَّلامُالْمُوءْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزیزُالْجَبّارُالْمُت َکَبِّرُ سُبْحانَ اللهِ عَمّا یُشْرِکُونَ» (حشر/23).
«او است که خدایی جز او نیست، حاکم، منزّه، که ایمنی بخش مراقب، قدرتمند، اصلاحگر، شایسته ی عظمت ، منزه است از آنچه که برای او شریک قرار میدهند».
3.«هُوَ الله الخالقُ البارِیُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الاءسْماءُالْحُسنی یُسَبِّحُ لَهُ ما فِی السَّمواتِ وَالاءرْض وَهُوَ الْعَزیزُالْحَکیمُ»(حشر/24) .
«او خداوندی است خالق، آفریننده ی بی سابقه، صورتگر، برای او است نامهای نیک آنچه در آسمانها و زمین است، برای او تسبیح میگویند او قدرتمند حکیم است».
کیفیت ستایش او
پس از شناخت خدا با این عظمت، انسانهای وارسته به خاطر عظمت بی پایان او، به ستایشش میپردازند،و گروهی به امید نعمت و دوری نقمت خواهان پرستش او میباشند.
یکی از اهداف وحی، آموزش کیفیّت پرستش او است تا از هر نوع پرستشی که شایسته ی مقام ربوبی نیست جلوگیری به عمل آورد، و لذا در تمام شرایع سخن از نماز و روزه و اعتکاف و حج و جهاد آمده، و با اختلافاتی که در اجزا و شرایط هست، همگان به آنها دعوت شده اند.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
30-10-2012, 12:52
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
2. مسئولیت انسان در برابر مردم
درباره ی نخستین مسئولیت بشر، که همان مسئولیت در برابر خداست سخن گفتیم، اکنون به تبیین دومین مسئولیت او که همان مسئولیت در برابر مردم و جامعه است سخن میگوییم.
دین در اجتماع
اینکه گفته شده، هدف از بعثت پیامبران در توحید با شاخه های مختلف آن خلاصه میشود بدان معنا نیست که دین در عقیده و اندیشه خلاصه میشود و نقشی در اجتماع، اقتصاد، سیاست، تربیت و اخلاق، ندارد، بلکه به حکم اینکه هر نوع قانونگذاری باید مشروعیت خود را از وحی بگیرد.
طبعاً در هر جا که بشر نیاز به قانون وجعل مقررات دارد، باید از وحی مایه بگیرد و مورد امضای او باشد و به خاطر همین که دین، بالأخص دین اسلام، در همه صحنه های اجتماعی حاکم است و در مسایل فردی و دعا و نیایش، خلاصه نمیشود.
یک نگاه به فقه اسلامی ما را به گسترش برنامه های آن آشنا میسازد، و اندیشه ی کسانی را که فقط دین را در سعادت اخروی خلاصه کرده، بی مورد ساخته و یاد آور میشود. سعادت اخروی از سعادت دنیوی میگذرد، و سعادت دنیوی نیز، از نظر کلیّات، در گرو دین و مذهب است.
روشنترین گواه بر حضور اسلام در صحنه، آیات و روایاتی است که در غالب موضوعات اجتماعی سخن گفته و ضوابط و قوانینی برای آنها وضع کرده است.
ما در اینجا به صورت گذرا بسیاری از این عناوین را یادآور میشویم که هر یک برای خود ابواب و فصول و زیرمجموعه های فراوانی دارد و کسانی که با فقه اسلامی آشنا هستند این مطلب را بهتر لمس میکنند، اینک این عناوین:
1. احکام خرید و فروش.
2. شرایط معامله کنندگان.
3. شرایط عوضین.
4. معاملاتی که در آنها برای طرفین یا یک طرف، خیار و اختیار هست.
5. اقسام ربا و احکام آن.
6. بیع صرف و سلم.
7. احکام یک رشته عقود و ایقاعات از قبیل: شفعه، صلح، اجاره، جعاله، عاریه، مضاربه، مزارعه، مساقات، شرکت، قسمت، دین، قرض،رهن، حجر، ضمان، کفالت، وقف، حبس ، وصیت.
8. در مورد خانواده و در موضوعات مربوط به آن احکام فراوانی دارد، از قبیل: مصاهره، عدّه، عیوب، مجوّز فسخ، هزینه، احکام طلاق، احکام ارث.
9. در مورد مسایل سیاسی در موضوعاتی مانند: قضاوت، شهادت، حدود، دیات، امور حسبیه و شرایط حاکم و غیره ضوابطی مقرر نموده است.
10. در مورد بهره گیری از طبیعت درباره ی خوردنیها و نوشیدنیها، حلالها و حرامها بحثهای گسترده دارد.
آیات و روایاتی که در این باره وارد شده است حاکی از آن است که اسلام به صورت یک دین جامع و ناظر به کلیهی امور اجتماعی، فرو فرستاده شده و نعوذ بالله منحصر به گوشه های مسجد و درون خانه نیست، بالأخص اگر بخش جهاد و دفاع فقه اسلامی مدّنظر قرار بگیرد.
در مورد احکام فقهی که غالباً مربوط به موضوعات اجتماعی است قریب به 50 هزار روایت با حفظ مکررات وارد شده و با این تشریع گسترده چگونه میتوان آن را تنها به سعادت اخروی منحصر کرد؟!
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
31-10-2012, 11:31
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
3. مسئولیت انسان در برابر طبیعت
انسان در برابر طبیعت و جانداران مسئولیت خاصی دارد، یکی از مسئولیتهای او این است که او جانشین خدا در زمین بوده و باید به عمران و آبادی زمین بپردازد، چنان که میفرماید:
«هُوَ اگنْشاگکُمْ مِنَ الاگرض واستعمرکُمْ فیها» (هود/61).
«او شما را از زمین آفرید و آبادی آن را از شما طلبید».
بنابراین انسانی که قادر است بخشی از زمین را احیا کند و تغذیه ی خود و دیگران را از محصول آن تأمین کند، باید به مسئولیت خود عمل کند.
امیرموءمنان علیه السلام در یکی از سخنان خود میگوید:
«اِتَّقُوا اللهَ فی عبادهِ وبلادِه فانّکم مسوءُولون حتّی عن البقاع والبهائم».
«از خدا بترسید و تقوا پیشه کنید که شما در پیشگاه خداوند مسئول بندگان و شهرها و آبادیها حتّی اراضی وحیوانات هستید».
انسان در برابر طبیعت، مسئولیت آباد کردن آن را دارد نه تخریب و ویران کردن آن. بهره گیری از جنگلها و دریاها و محیط زیست باید به شکلی صورت پذیرد که به حیات انسان بلکه حیوانات وجانوران صدمه وارد نکند؛ در غیر این صورت، بر خلاف مسئولیت خود رفتار کرده و در پیشگاه خدا مسئول خواهد بود.
فقیهان ما در کتابهای مربوط به «عشرت»، «اطعمه و اشربه» به طور گسترده در این مورد سخن گفته اند و مسئولیت انسان را در برابر طبیعت و جانداران مشخص نمودهاند.
در اینجا ما به گوشه ای از مسئولیت انسان در برابر حیوان اشاره میکنیم، مسأله ای که امروز به غربیان نسبت داده شده و تصور میشود که حمایت از حیوانات، زاییده ی اندیشه ی غربیان است.
از آنجا که هدف این مقال، فشرده گویی است به نقل دو حدیث میپردازیم:
الف: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید:
«انّ الله تبارک و تعالی یُحبّ الرفق ویعین علیه فإذا رکبتم الدوابّ العجاف فأنزلوها منازلها. فإن کانت الأرض مجدبة فأنجوا علیها وإن کانت مخصبة فانزلوها منازلها».
خداوند متعال رفق ومدارا را دوست دارد بنابراین اگر با چهارپایان لاغر و ضعیف مسافرت کردید در هر منزلی بار آنها را پایین آورید و اگر بیابان خشک است از آن بگذرید و در زمینهای علفزار منزل گزینید.
ب: پیامبر گرامیصلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
«اضربوها علی النفار ولا تضربوها علی العثار».
حیوانات را برای چموشی و رام کردن بزنید ولی برای لغزیدن و یا به زمین خوردن مزنید.
فقیه بزرگ شیخ محمد حسن نجفی صاحب جواهر در آخر کتاب نکاح به پیروی از محقق موءلف «شرایع الإسلام» بخشی از حقوق حیوان را یادآور شده است.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
01-11-2012, 13:42
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
4. مسئولیت انسان در برابر خویش
از نظر شریعت اسلامی انسان درباره ی خود مسئولیت خاصی دارد.
این مسئولیتها در ضمن یک رشته تکالیف مشخص شده است. پیشوای چهارم امام سجاد علیه السلام در رساله ی ارزشمند خود «رسالة الحقوق» درباره ی مسئولیت انسان در برابر خویش و اعضا و جوارح و دیگر وابستگان بیانات وافی دارند که به صورت گذرا چند بخش از آن را نقل میکنیم:
بدان که خدای عزّ وجلّ را بر تو حقوقی است که تو را دربرگرفته اند، در هر حرکتی که انجام دهی، یا سکون و آرامشی که برگزینی، یا جایگاه و مقامی که احراز کنی، یا عضوی که دگرگون کنی، یا ابزاری که به کارگیری، بعضی از این حقوق بر بعض دیگر بزرگترند.
برای دیده ات، بر تو حق قرار داده، و برای گوش تو، بر تو حق قرار داده، و برای زبانت، بر تو حق داده است، این اعضای هفتگانه اند که اعمال با آنها انجام میشود.
سپس حضرت سجاد علیه السلام به بخشی از مسئولیت انسان درباره ی جوارح اشاره میکند و ما در این باره به بیان مسئولیت او درباره زبان و گوش وچشم بسنده میکنیم.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
02-11-2012, 15:22
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
مسئولیت انسان در مورد زبان
امام علیه السلام در این مورد چنین میفرماید:
امّا حق زبان این است که او را گرامی داریاز این که به فحش عادت کند، بلکه او را به سخن خوب و شایسته وادارش کنی.
او را موءدب دار و در کام نگاه دار، مگر در محل حاجت و برای سود دین و دنیا، و آن را از پرگویی ویاوه سرایی کم فایده که ایمن از زیانش نیست و درآمدش کم است، معاف داری. زبان، گواه خرد و دلیل بر آن شمرده میشود، و آراستگی عاقل به زیور عقل، خوش زبانی اوست، و مددی جز از ناحیه ی خدای بزرگ وجود ندارد.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
03-11-2012, 14:01
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
مسئولیت انسان در مورد گوش
قرآن مجید انسان را مسئول گوش و چشم و دل معرفی میکند و میفرماید:
«قُلْ هُوَ الّذی أنشأکُمْ وَجعَلَلَکُمُ السَّمْعَ وَالاءبْصار وَالاگفْئدَة قَلیلاً ما تَشْکُرُونَ» (ملک/23).
«بگو اوست خدایی که شما را آفرید و گوش و چشم و دلها به شما عطا کرد ولی کم سپاسگزارید».
شکر نعمت این است که انسان آن را در مورد خود بهکار ببرد، اینک کلام حضرت سجّادعلیه السلام را در مورد گوش چنین میخوانیم:
حق گوش پاک داشتن اوست از این که راه دلت باشد مگر برای خبر خوبی که در دلت خیر پدید آورد، یا اخلاق شایستهای نصیب تو کند، زیرا گوش دروازهی دل است و معانی خوب یا بد، خیر یا شر را به او میرساند و قوهای جز از ناحیه خداوند نیست.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
04-11-2012, 10:41
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
مسئولیت انسان در مورد چشم
امام علی علیه السلام در این باره میفرماید:
امّا حق چشم بر تو این است که آن را از هر چه بر تو حلال و روا نیست بپوشانی و مبتذلش نسازی، مگر برای عبرت آموزی به گونه ای که از آن بینا شوی یا دانش به دست آوری، زیرا دیده وسیله ی عبرت است.
با توجه به آنچه که در اسلام درباره ی مسئولیت انسان در مورد خودش و غیر خودش وارد شده و ما فقط بخش کمی از آن را منعکس کردیم میتوان گفت:
اسلام سراسر زندگی انسان را با مسئولیتهای قانونی پوشانیده است.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
05-11-2012, 11:13
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
نتیجه گیری
با توجه به این بحث گسترده چگونه میتوان هدف انبیا را منحصر به سعادت اخروی دانست هر چند سعادت اخروی هدف نهایی است ولی بر این هدف جز از طریق سعادت دنیوی نمیتوان دست یافت و در حقیقت زندگی انسان در این جهان تحت ضوابط الهی میتواند سعادت اخروی را پدید آورد.
با تشریح عناوین سه گانه ی مسأله، دیگر نیازی به تشریح عنوان چهارم، به عنوان «انتظار خدا از بشر چیست» نداریم، زیرا با تشریح اهداف بعثت که در حقیقت در سعادت دنیوی و اخروی خلاصه میشود، انتظار دین از بشر نیز روشن شد.
کلمه ی دین، در عنوان یاد شده، رمز صاحب دین است که خدای خالق انسان وجهان است و انتظار او اگر به کاربردن کلمه ی انتظار درباره ی خدا صحیح باشد، از بشر این است که از طریق توحید و توجه به نقطه ی کمال، سیر تکاملی خود را شروع کرده و مظهر صفات خدا گردد. او (خدا) دانا و توانا، بینا و شنواست. دادگر وحکیم است. بشر نیز در حدّ یک وجود امکانی چنین میباشد.
انتظار دین از بشر این است که در تحصیل سعادت دنیوی که مقدّمه ی سعادت اخروی است، از قوانین الهی پیروی کند، و پیوسته مرزها را رعایت کرده و زمام زندگی را به دست هوا و هوس ندهد.
در اینجا ما این بحث را به پایان میرسانیم، شاید این بحث گسترده، چهره ی واقعی مسأله را روشن ساخته باشد.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*
06-11-2012, 11:35
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
پی نوشت ها:
1. دنیایی که من میبینم، آلبرت انیشتین، ص59 61.
2 جهت آگاهی بیشتر، ر.ک: منشور جاوید:2/490320.
3.در گذشته مطبوعات ایران نوشتند که فرودگاه بزرگ و بینالمللی دهلی نو به مدت چند روزی بر اثر اشغال «باندها» به وسیلهی گاوهای مقدس!، به روی هواپیماهای داخلی و خارجی بسته شد و هیچ کس جرأت نداشت که این معبودها ی مقدس را از فرودگاه بیرون کند!
4. نهج البلاغه، خطبه 167.
5. من لا یحضره الفقیه:228.
6. فروع کافی:2/230.
7. جواهر الکلام:31/398396.
8. تحف العقول:184 185.
9. تحف العقول:184 185.
10و11.تحف العقول: 185.
12. نیاز بشر به دین، 2. آثار سازندهی دین، 3. هدف بعثت پیامبران.
http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_50026555059495003669b.gif
melina66666
10-11-2013, 19:00
با سپاس ودرود فراوان
.
vBulletin® v4.2.6 by vBS, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd.