ادب و اخلاق در کلام پیامبر اعظم(ص)

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

http://shiaupload.ir/images/ky38tcjhxxd9o2vy0kio.gif
http://upload.tazkereh.ir/images/88549564691485065331.gif
ادب و اخلاق در کلام پیامبر اعظم(ص)

حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(ص) که خود الگوی کامل اخلاق هستند و هدف بعثت خود را کامل کردن سجایای اخلاقی معرفی می‌کنند، جملات زیبایی درباره‌ی ادب و اخلاق دارند که با هم قسمتی از آن‌ها را از نهج‌الفصاحه(تصحیح، ترجمه و شرح علی‌اکبر میرزایی) مرور می‌کنیم:

برترین شما از نظر ایمان، خوش خلق‌ترین شما هستند.

همانا خوش خلقی، گناه را از بین می‌برد، همان طوری که آفتاب، یخ را ذوب می‌کند.

برترین مؤمن در اسلام کسی است که مسلمانان از زبان و دستش در امان باشند و برترین مؤمن در ایمان، خوش خلق‌ترین شما است.

همانما مردم چیزی بهتر از خوش خلقی دریافت نکرده‌اند.

همانا کامل‌ترین مؤمن در ایمان، خوش خلق‌ترین شما است و آن کسی است که به خانواده‌اش، مهربان‌تر باشد. همانا خداوند بزرگ بخشنده است، بخشش را دوست دارد و اخلاق خوب و والا را دوست دارد و اخلاق پست را ناپسند می‌دارد.

دشنام و سخن زشت در هیچ موردی روا نیستد و همانا نیکوترین از مردم در اسلام، خوش خلق‌ترینشان است.

سه چیز نزد خدا از فضایل اخلاق است:‌از کسی که به تو ظلم کرده است گذشت کنی و به کسی که به تو تحریم کرده است، عطا کنی و با کسی که از تو بریده است، ارتباط برقرار کنی.

ده چیز فضایل اخلاقی است، به طوری که در مرد هست ولی در فرزندش نمی‌باشد و در فرزند هست ولی در پدر نیست و در بنده است ولی در سرور او نیست. خداوند این ده چیز را به هر کسی که سعادتش را می‌خواهد، تقسیم می‌کند: راستگویی در سخن و راستی به هنگام ترس و عطا کردن به نیازمند و برابری در کارها( خوبی را با خوبی پاسخ دادن) و محافظت از امانت و پیوند خویشاوندی و جانبداری از همسایه و حمایت از دوست و پذیرایی از مهمان و سرآمد تمام این فضایل اخلاقی حیا است.

همانا بنده به وسیله‌ی خوش خلقی درجه‌ی روزه دار شب‌زنده دار را درک می‌کند.

آیا به شما به ساده ترین عبادت خبر ندهم که آسان‌ترین عبادت بر بدن است؟ سکوت و خوش‌خلقی کامل‌ترین مؤمن در ایمان، خوش‌خلق‌ترین آن‌ها است و بهترین شما کسی است که به زنانشان بهتر باشد. نخستین چیزی که روز قیامت در ترازوی سنجش اعمال گذاشته می‌شود، خوش خلقی است.

http://shiaupload.ir/images/ky38tcjhxxd9o2vy0kio.gif

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

http://shiaupload.ir/images/ky38tcjhxxd9o2vy0kio.gif

میانه روی در امور معاش نصف زندگی است و خوش خلقی نصف دین است.

خوش خلقی، خلق و خوی خداوند بزرگ است.

خوش خلقی، دوستی را مستحکم می‌کند.

خوش خلقی گناهان را از بین می‌برد، همان‌طوری که خورشید، یخ را ذوب می‌کند.

در میزان اعمال روز قیامت، از خوش خلقی سنگین‌تر نیست.

هیچ عقلی مثل تدبیر و هیچ تقوایی مثل نگهداری نفس و هیچ شرافتی مثل خوش خلقی نیست.

هیچ فقری سخت‌تر از نادانی و هیچ ثروتی سودمندتر از عقل و هیچ تنهایی وحشتناک‌تر از غرور و هیچ شرافتی مثل خوش خلقی و هیچ عبادتی مثل تفکر نیست.

خوش خلقی یکی از خوشبختی‌های شخص است. خوش خلقی بهترین چیزی است که به مردم داده شده است. اساس عقل بعد از ایمان به خدا، حیا و خوش خلقی است.

کرامت شخص به دین او، جوانمردی او به عقلش و شرافتش به خلق و خوی اوست.

چهار چیز است که اگر در تو باشد، نسبت به آن چه که در دنیا از تو فوت شود، اندوهگین مباش: راستگویی در سخن و محافظت از امانت و خوش خلقی و پرهیز از پرخوری.

بد اخلاقی عمل را از بین می‌برد همان‌طور که سرکه، عسل را فاسد می‌کند.

جوان سخاوتمندی که خوش خلق‌ باشد نزد خداوند از پیرمرد بخیلی که عابد ولی بد اخلاق باشد، دوست داشتنی‌تر است.

خوش خلقی افساری از رحمت خداوند است که در بینی صاحب آن افسار است و آن افسار به دست فرشته‌ی الهی است و فرشته، او را به سوی خیر و صلاح می‌کشاند و صلاح نیز او را به بهشت می‌رساند، ولی بد اخلاقی، افساری از عذاب خداوند در بینی صاحب آن است و آن افسار به دست شیطان است و شیطان، او را به سوی بدی می‌کشاند و بدی نیز او را به آتش جهنم می‌رساند.



http://shiaupload.ir/images/ky38tcjhxxd9o2vy0kio.gif

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

http://shiaupload.ir/images/ky38tcjhxxd9o2vy0kio.gif


دو خلق و خو هست که خداوند آن دو را دوست دارد و دو خلق و خوهست که خداوند، آن دو را دشمن می‌دارد. اما آن دو خلقی که خداوند آن را دوست دارد، سخاوتمندی و گذشت است و دو خلقی که خداوند آن‌ها را دشمن می‌دارد، بداخلاقی و بخل است. و زمانی که خداوند برای بنده‌ی خود خیری بخواهد، از او برای برطرف کردن نیازهای مردم، مورد استفاده قرار می‌دهد.

هیچ گناهی نیست مگر این که برای آن، توبه‌ای نزد خداوند وجود دارد، به جز بداخلاقی. زیرا بداخلاق از گناهش توبه نمی‌کند، مگر این که به گناهی بدتر از بداخلاقی رجوع می‌کند.

خداوند بنده‌ای را خوار نکرد، مگر این که او را از دانش و ادب پایین آورد.

پدر به فرزندش بهتر از ادب نیکو نداده است.

کسی که ادب ندارد، عقلی برایش نیست.

مردم مانند معادن زیر زمینی با خلق و خوی متفاوت هستند و اخلاق پدران به فرزندانشان ارث می‌رسد و بی‌ادبی مثل به ارث بردن اخلاق است.

از خـدا جــویــیم توفیق ادب

بی‌ادب محروم ماند از لطف رب

بی‌ادب تنها نه خود را داشت بد

بـلـکـه آتـش در همه آفاق زد

مـایـده از آسـمان در می‌رسید

بی‌شری و بیع و بی‌گفت و شنید

در مـیـان قـوم موسی چند کس

بــی‌ادب گفتند کو سیر و عدس

منقطع شد خوان و نان از آسمان

ماند رنج زرع و بیل و داسمـان۱

1-مثنوی معنوی – دفتر اول


http://upload.tazkereh.ir/images/88549564691485065331.gif
http://shiaupload.ir/images/ky38tcjhxxd9o2vy0kio.gif