☫ چهل نكته براي حافظان قرآن كريم ☫

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/50262480816048000710.gif


http://rasekhoon.net/_WebsiteData/Article/ArticleImages/1/1388/ordibehesht/13/dmghm12.jpg

چهل نكته براي حافظان قرآن كريم


لازم است ابتدا مقدماتي كه حافظ قرآن بايد رعايت كند، يادآوري شود، زيرا اين پيشكردارها اگر چه ممكن است به ظاهر تأثيري در حفظ قرآن نداشته باشد، ولي قطعاً اين گونه پيشينه‎ها زمينه‎ساز موفقيت و تداوم راه خواهد بود.

بسياري از اين امور اگرچه از مضامين روايات بدست مي‎آيد، ولي تجربه بزرگان و دوستان حافظ قرآن، مؤيد آن است، زيرا قرآن و حفظ آن غير از علوم و مطالب ديگر است، هدف از حفظ قرآن، رسيدن به كمال و معنويات است و تنها نمي‎توان به حفظ الفاظ بسنده كرد، بلكه بايد مقدمه ساز براي آن اهداف عاليه باشد.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif





اهميت خواندن و حفظ قرآن

پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: اگر مي‎خواهيد با خدا سخن بگوئيد پس قرآن بخوانيد.[1]
پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: قلوب هم مانند آهن زنگار مي‎گيرد، سؤال شد با چه چيزي زنگار را بايد زدود؟ فرمود: خواندن قرآن.[2]
امام علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: ثبات ايمان با خواندن قرآن است.[3]
حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: از خواندن قرآن غفلت نكن، زيرا قلب را زنده مي‎كند و از گناه ترا باز مي‎دارد.[4]
حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: كسي كه قرآن مي‎خواند، در درجات نبوّت قرار گرفته، غير از آن كه به او وحي نمي‎شود.[5]





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif







1. پاكيزگي:

پيامبر خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: مسير ورود قرآن را پاكيزه و معطر نمائيد.[6] اگر چه در بدو امر، اين روايت پاكي ظاهري را مطرح كرده آن هم در دهان، ولي از روايات ديگر بخوبي استفاده مي‎شود كه پاكي تمام اعضاء مادي از قبيل گوش، چشم، زبان، دست و... را شامل خواهد شد، حتي اگر خواستار بهره‎گيري معنوي بيشتر باشيم، بايد از ناپاك كردن تمام اعضاء بويژه سيستم‎هاي ياد شده، اجتناب كرده و نگذاريم، به گناه و حرام آلوده گردند. در اين جا اين نكته قابل ذكر است كه اگر انسان بخواهد، به پرتگاه گناه و حرام كشانده نشود، بايد از شبهات و انجام مكروهات در حد توان اجتناب نمايد.
اگر چه وضو براي بسياري از كارها خوب است و ثواب بيشتري را براي آن عمل بوجود مي‎آورد، ولي براي خواندن قرآن و كارهاي قرآني لازم است.
آري انسان هنگامي كه قرآن را از حفظ مي‎خواند، مرور مي‎كند، يا از رو مي‎خواند، ولي دست خود را به الفاظ قرآن نمي‎زند، واجب نيست وضو داشته باشد، ولي در تمامي اين مراحل خوب است خود را ملتزم نمايد كه با وضو باشد، زيرا كه وضو به انسان نورانيّت و معنويت عنايت مي‎كند. حتي امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: وضوي روي وضو، نور بالاي نور است.[7]
اگر فضائي را براي كارهاي قرآن بر مي‎گزينيد، خوب است پاك باشد. چه از نظر نجس و پاكي و چه از نظر معنوي بهتر است طهارت فضا و مكان نيز لحاظ شود.
براي اين امر خوب است مساجد، حسينيه‎ها، آرامگاه امامزادگان و شهداء و حتي قبور مؤمنين را براي حفظ كردن انتخاب كنيد. چون محل تردد ملائكه و رحمت الهي است.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[greenisland2]

ghalb1ghalb1ghalb1


roozdota4

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif





2. ياري از قرآن براي نجات از شيطان:

قرآن مي‎فرمايد: وقتي مي‎خواهيد قرآن بخوانيد از (حيله‎ها و مكرهاي) شيطان رانده شده، از درگاه الهي، به خداي متعال پنا ببريد.[8]
روايات فراواني هم در علت و آثار اين امر از حضرات معصومين ـ عليهم السّلام ـ رسيده است، آنچه مهم است زمينه‎هايي كه موجب جلب نظر شيطان مي‎گردد، بايد از بين برد و عوامل لازم را بايد بوجود آورد، تا الطاف الهي را براي خود جذب كرد. آنگاه است كه انسان مي‎تواند، از معنويت و نورانيت قرآن جان خود را سيراب سازد و از خواندن قرآن بهره‎هاي همه جانبه علمي، معنوي و دنيوي و اخروي ببرد.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif




3. رو به قبله:

سعي شود هنگام خواندن قرآن، دو زانو باشيم. در روايات تأكيد زياد شده كه رو به قبله بخوابيد، رو به قبله بنشينيد، رو به قبله غذا بخوريد و رو به قبله دعا بخوانيد و رو به قبله قرآن تلاوت كنيد.

اين رو به قبله بودن، ايجاد ارتباط قوي‎تر بوسيله قرآن و كعبه است و خود اين گرايش ظاهري زمينه‎ساز پذيرش انوار الهي از طريق قرآن و كعبه مي‎شود.








https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif




4. ترتيل قرآن:


خداوند در قرآن مي‎فرمايد: قرآن را بصورت ترتيل بخوانيد[9] و در روايات ترتيل را معنا كرده‎اند چنانچه از امام رضا ـ عليه السّلام ـ نقل شده:
1. كلمات را صحيح ادا كنيد.
2. وقتي به آيات علمي رسيديد، دقت كنيد.
3. در آيات عذاب، قلوب خود را متذكر شويد.
4. همّت انسان براي پايان دادن آيات نباشد.
5. در هنگام خواندن آيات رحمت به خداوند اميدوار باشيد و در هنگام قرائت آيات عذاب، خاشع باشيد.[10]
ن: 632 م از امام علي ـ عليه السّلام ـ سؤال شد ترتيل چيست؟
فرمود: ترتيل اداء (صحيح) حروف و رعايت موارد وقف مي‎باشد.
خداوند مي‎فرمايد: اي پيامبر براي اينكه قرآن در قلبت تثبيت گردد، آنرا بصورت ترتيل فرستاديم.[11]
در جاي ديگر مي‎فرمايد: اي پيامبر قرآن را بصورت ترتيل بخوان.[12]








https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif



5. انديشه كردن:

قرآن مي‎فرمايد: چرا در قرآن (هنگام خواندن) انديشه نمي‎كنيد، شايد در دلتان قفلي وجود دارد؟![13] چون در آيات كريمه درياي عميق و اقيانوس موّاج معنويات و بركات است و درك آن‎ها هم، براي همه كس ميسّر نيست. مگر به تدبّر كردن، شايسته است حافظ قرآن تدبر بيشتري نمايد. چنانچه امام علي ـ عليه السّلام ـ فرمود: بهره‎اي در قرائت قرآن نيست، مگر اينكه در ابعاد آن فكر شود.[14]
اصولاً تفكر كردن در تمام امور زندگي يكي از اصول پيشرفت انسان مي‎باشد، ولي در امور معنوي و الهي تفكر و انديشه كردن از سازندگي خاصي برخوردار است و براي تأكيد اين امر در قرآن كريم خداوند متعال صدها بار توصيه به انديشه فرموده است و با واژه‎هايي چون: تفكر، تدبر، تعقل و... اين امر مطرح شده است.
حافظ، قبل از حفظ قرآن بايد به بركاتي كه از قرآن مي‎تواند بدست آورد، فكر كند و كسب آن بركات در پرتو انديشيدن به قرآن و معارف و احكام آن است.









https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif



6. خشوع در قرآن:

قرآن مي‎فرمايد:
آيا زمان آن نرسيده، كه هنگام ياد خدا در قلوبشان، خشوع بوجود آيد.[15]
قرآن را بايد با احترام خواند، البته در تمام ابعادش، از نظر نشستن، خواندن، گرفتن قرآن، اداء كلمات و...
حافظ، چون چنين افتخاري نصيبش شده، كه توفيق حفظ قرآن را يافته، بايد با تمام وجود به اجزاء كوچك و بزرگ قرآن كاملاً احترام قائل شود، تا خداوند هم او را مورد لطف خود قرار دهد، زيرا كه او به كتاب الهي، احترام قائل شده است.
اگر چه در قرآن توصيه شده، در راه رفتن، حرف زدن، خوردن، نشستن، معاشرت و... سعي كنيد، غرور نداشته باشيد، ولي در رابطه با كارهاي قرآن بايد نهايت تواضع را بخرج داد.
حافظ، نبايد فكر كند كه اين لياقت اوست، كه حافظ تمام، يا قسمتي از قرآن شده، كه در نتيجه به غرور وادار شود، بلكه بايد بداند كه اين لطف ويژه خداست.
هر لحظه ممكن است، اين لطف سلب شود. براي حفظ اين نعمت الهي، بايد از آفت كبر، بي‎توجهي، به خدا و عادي شدن نسبت به كارش پرهيز كند، تا نعمت، افزايش و يا تداوم يابد.









https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif


7. استماع قرآن:

يكي از نكات مهم اين است كه قاري، بايد هنگام خواندن ديگران كاملاً توجه كند، حرف نزند، توجه داشته باشد، زمزمه ديگري نداشته باشد و...
خداي متعال مي‎فرمايد: وقتي قرآن خوانده مي‎شود گوش دهيد، شايد مورد رحمت الهي قرار گيريد.[16]
حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: كسي كه مشتاق الهي است، به قرآن گوش دهد.[17]
حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: خواندن قرآن، بلاي دنيوي را مرتفع مي‎كند و گوش دادن به قرآن مشكلات آخرت را مرتفع مي‎سازد.[18]
استماع قرآن غير از شنيدن است، لذا در شنيدن موسيقي، غيبت و... آقايان مي‎فرمايند: اگر شنيدن باشد، اشكال ندارد، ولي استماع حرام است، منظور از استماع اين است كه انسان همراه با گوش دادن دقت هم داشته باشد.
اگر چه گوش دادن براي حفظ نباشد باز هم بايد همراه با دقت باشد.









https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif


8. تشويق و آموزش قرآن:

تشويق در كارهاي نيك، براي انسان برآيند خوبي خواهد داشت، اگر انسان بتواند در حفظ قرآن، ديگران را تشويق كند بركات الهي زيادي براي او خواهد بود و علاوه مورد علاقه مترّبي قرار خواهد گرفت.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: بهترين شما كساني هستند كه خود قرآن بياموزند و به ديگران نيز بياموزند.[19]
رسول اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمودند: اگر زندگي سعادتمندانه مي‎خواهي، مرگ را شهادت گونه دوست داري، نجات از ترس قيامت را علاقه داري، نور در تاريكي قيامت مي‎خواهي، سيرابي، در روز عطش قيامت را خواهاني، برتري عمل در روز حساب را جويايي، پس قرآن تدريس كن زيرا كه وقت گذاري در راه قرآن ياد خدا و نجات از شيطان است و برتري عمل در حساب مي‎باشد.[20]









https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[goosi]

foz3roozdota3

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif


9. دعاي ختم قرآن:

خوب است در پايان هر كار قرآني، اين دعا هم قرائت گردد.
زيرا امام علي ـ عليه السّلام ـ توصيه فرموده‎اند:

اَللّهم اَشْرَحْ بالْقرآنِ صَدْري
و اسْتَعْمَلْ بِالقُرانِ بَدَني
وَ نَوِّرَ بِالقُرْانِ بَصَري
وَ اَطْلِقْ بِالْقُرْانِ لِساني
وَ اَعِنّي عَلَيْهِ ما اَيْقَيْتَني
فَاِنَّهُ لا حَوْلَ و لا قُوَةَ اِلّا بِكَ.[21] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn21)

خدايا در پرتو قرآن سينه‎ام را گشاده گردان،
(حوصله بده) اعضاء بدنم را بوسيله عمل به آن نوراني نما،
ديدگانم را بخاطر قرآن نوراني كن،
زبانم را گويا گردان و در راه رسيدن به يقين در پرتو قرآن ياريم نما،
زيرا كه قدرت و توان بجز از مسير تو ممكن نباشد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

10. انگيزه عالي:

حفظ و درك قرآن نبايد، براساس اهداف مادي،‌دنيوي و ظاهري باشد،
بلكه فقط بايد با انگيزه كسب مقامات معنوي انجام گيرد،
اگر چه اين هم، چندان عالي نيست.
ولي از اهداف قبلي بهتر است.
آري اگر در ضمن حفظ قرآن،
علاقه به تظاهر پيدا كرديد، بدانيد كار به پايان نخواهد رسيد و يا اگر هم به پايان برسد،
زمينه ساز امور معنوي و اخروي نخواهد بود.
اگر از اين نعمت براي كسب معاش بهره جوئيد، يا براي فخر فروشي به بزرگان بكار ببريد،
يا بخواهيد براي نزديك شدن به ملوك و سلاطين سود جوئيد،
قطعاً تلاش خود را تباه كرده و روز قيامت با شرمندگي وارد محشر خواهيد شد.[1] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn1)
گرچه يكي از معاني حفظ، بياد سپردن كلمات و آيات قرآن است ولي بُعد ديگر حفظ،
بكارگيري دستورالعمل‎هاي شفا بخش آن خواهد بود
و انتقال آن معارف به ديگران مي‎باشد، كه بايد هدف عالي،
در اين امور مدنظر قرار گيرد تا انسان به بركاتي ارزنده نائل آيد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

11. بهترين راه تداوم:

از آنجا كه حفظ قرآن يكي از نعم بزرگ الهي محسوب مي‎شود
و كسي كه توفيق به اين كار را پيدا كند،
زمينه جذب بركات زيادي از سوي خداي متعال خواهد بود،
جا دارد كه براي رسيدن به نعمت حفظ قرآن انسان از خداي متعال و
حضرات ائمه اطهار ـ عليه السّلام ـ مدد جويد و
به عنوان يكي از خواسته‎هاي مهم و در واقع قابل توجه در نظر داشته باشد.
در اينجا براي درك اين توفيق علاوه بر نكاتي كه ذكر شد،
يا ذكر خواهد گرديد،
بجاست در آغاز و پايان هر كار قرآني از خداوند،
توفيق تداوم آنرا داشته باشيم.
فكر نكنيم كه اين راه بطور طبيعي آغاز شده و پايان هم خواهد يافت،
بلكه بايد گفت،
يك لطف ويژه خداوند است و لطف ويژه هم در صورتي تداوم خواهد داشت كه ابعاد معنوي انسان هم،
تداوم داشته، بلكه تقويت گردد.
تذكر: براي تأمين اين امر خوب است،
كارهاي قرآني خود را هديه به روح مطهر حضرات انبياء
و ائمه ـ عليهم السّلام ـ مادران ائمه ـ عليهم السّلام ـ شهداء،
اولياي الهي و روح مؤمنين نماييد. يقين داشته باشيد از ثواب شما كم نخواهد شد،
بلكه بر توفيق و پيشرفت شما افزوده خواهد شد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

12. قرآن انتخابي:

قرآني كه انتخاب مي‎شود، از ابتدائي‎ترين روزها،
تا پايان حفظ و حتي براي مرور هم بايد يكي باشد،
براي تأمين اين امر بهتر است،
يك رسم الخط را انتخاب كرده و از آن قرآن در قطع‎هاي گوناگون
و به تناسب جاهايي كه مي‎خواهيد قرآن را حفظ كنيد، تهيه نمائيد.
مثلاً در منزل، محل كار و... مي‎توانيد قرآني درشت خط و يك رسم خط انتخاب كنيد
و براي مرورهاي بعدي از قرآن جيبي يا نيمه جيبي
و بدون ترجمه همان رسم الخط استفاده نمائيد.
صفحات قرآني، هر چه كوچكتر و كم فاصله باشد در حفظ كمك بهتري خواهد داشت.
خوب است قرآن نيم جيبي را همراه داشته باشيد تا در فرصتهاي كوتاهي
كه پيش مي‎آيد و مي‎خواهيد مرور كنيد،
از آن استفاده نمائيد و هر كجا بخاطرتان نيامد بعد از درنگ چند لحظه‎اي
و تكرار كلمات قبل آن، به قرآن مراجعه نمائيد.
ضمناً مي‎شود در اوائل كار كه هنوز آيات زيادي حفظ نيستيد جزء يا حتي يك ورق
را از قرآن مورد نظر جدا كرده و در جلدهاي پلاستيكي قرار دهيد
تا حجم قرآن در جيب دچار مشكل نشود،
يا خود قرآن پاره نگردد.
بعد مي‎توانيد هر مقدار كه حفظ كرديد،
آنرا با وسائل سوراخ كن سوراخ رده و در گيره‎هاي پوشه قرار داده پس از اينكه آيات زيادي را حفظ كرديد،
كل قرآن را همراه ببريد استفاده از قرآن‎هاي سي جزء بصورت مجزا چاپ شده است،
اين مشكل را برطرف مي‎سازد.
اگر چه در مرور هم بعداً خواهيم گرفت،
بهتر است روي برنامه باشد.
سعي كنيد قرآن‎هايي انتخاب كنيد كه در بازار فراوان باشد،
در غير اينصورت، يكي دو نسخه تهيه كنيد،
زيرا ممكن است برنامه حفظ شما چند سال بطول بيانجامد
و نياز به نسخه ديگري پيدا كنيد،
و در آن زمان از آن نسخه پيدا نشود.
قرآن‎هايي كه براي حفظ در نظر مي‎گيريد،
بايد خيلي ساده و بي‎غلط و بدون آلايش باشد و
از قرآن‎هايي كه تذهيب شده و يا چند رنگ است و... جداً بپرهيزيد.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

13. مكان:

اگر براي تقسيم آيات، حفظ و مرور، مكان خاصي را در نظر بگيريد،
نقش مهمي در پذيرش حافظه شما خواهد داشت.
مكان برنامه‎هاي حفظ قرآن خوب است،
آرام و از نظر ظواهري كه موجب جلب نظر مي‎شود خالي باشد،
رفت و آمد، سر و صدا خورد و خوراك در آن انجام نشود،
تا تمركز بيشتري بوجود آيد.
اگر ممكن باشد جايي را برگزينيد كه در آن جا خاطره شاد و غمناكي بياد نداشته باشيد،
بهتر است در آن مكان به هيچ كس وعده‎اي ندهيد،
و در آن زمان به هيچ كار ديگري فكر نكنيد
و آن مكان خاص را فقط براي آن كار خاص در نظر بگيريد.
از شروع به كار قرآني،
سعي كنيد مقداري روي آيات قبل مرور كنيد،‌
تكرار نمائيد و فكر كنيد تا ذهنتان آمادگي كافي را پيدا كند.
مكان مطالعه بهتر است زياد گرم نباشد،
و اگر سرد باشد بايد قسمت بالاي بدن را گرم نگهداشته
ولي اگر پاها و دستها در معرض هواي سردتر باشد خيلي خوب است.
و خلاصه مكان مطالعه طوري انتخاب شود كه هواي آزاد در جريان باشد.
نور كافي و متعادل براي مطالعه لازم مي‎باشد.
مكان مطالعه بايد از نورهاي خيلي تند يا كم رنگ،
دور باشد و تأمين يك نور متعادل براي جلوگيري از خستگي و نيز تداوم كار بسيار لازم است.
فضاي مطالعه، نوع لباس، فرش و... از رنگهاي تند نباشد كه موجب خستگي چشم مي‎گردد.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

14. زمان:

حفظ قرآن اگر چه خيلي لذّت بخش است و در پرتو آن توفيقات فراواني خداي متعال،
به انسان عنايت خواهد كرد،
براي تداوم حفظ قرآن لازم است از تمام امكانات لازم براي اين توفيق الهي بهره برد.
زمان مطالعه خوب است از بهترين اوقات روز باشد
كه در آن زمان هم سيستم‎هاي بدن،
آرامش كافي را داشته باشد و هم طبيعت از آرامش خاصي برخوردار باشد
و آن زمان بعد از اذان صبح خواهد بود،
در صورتي كه مقدور نباشد بعد از طلوع آفتاب و يا پس از يك استراحت كوتاه بين روز مناسب است.
اگر انسان بتواند برنامه زندگي خود را طوري تنظيم كند،
كه شبها زودتر بخوابد و يكي دو ساعت قبل از اذان صبح بيدار شود
و به مطالعه بپردازد (مخصوصاً براي برنامه قرآن)
بركات والاتري را درك خواهد كرد.

بلكه بعد از بيدار شدن نرمش، تطهير، مسواك كردن، استنشاق،
خروج خلط از فضاي سينه و آنگاه اندكي به نوشتن بپردازيد
كه اين تنش‎ها موجب مي‎شود سيستم‎هاي داخلي بدن هم به فعاليت افتند
و اعضاء بدن كاملاً بيدار شوند.
زيرا انسان وقتي چشم خود را باز مي‎كند و بيدار مي‎شود،
بسياري از سيستم‎هاي داخلي بدن هنوز فعاليت همه جانبه خود را آغاز نكرده‎اند،
لذا گاه ديده مي‎شود طرف بيدار شده پس از مطالعه چند دقيقه دوباره به خواب مي‎رود.
براي طي مراحل حفظ قرآن،
لازم است اوقات خاص را در نظر بگيريد و در زمان تعيين شده اقدام نمائيد.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

15. ورزش:

براي مطالعه با نشاط، انسان نياز مبرم به تنوّع و ورزش دارد،
كسي هم كه مشغول حفظ قرآن است، بايد به اين نكته توجه فراوان نمايد.
اگر چه ورزش‎هاي زيادي براي تمركز، چشم، اراده، گوش و...
در كتاب حافظه و شيوه‎هاي موفقيّت در تحصيل نقل شده است
ولي لازم است در اينجا نيز به برخي از آن‎ها اشاره شود،
زيرا هر 20 دقيقه مطالعه عميق، به يك ورزش نياز است.
اوّل: ورزش چشم: 3
دقيقه كف دست را بصورت بسته روي چشم قرار داده،
بطوري كه هيچ نوري وارد چشم نگردد.
دوّم: 5 بار در حالي كه به انگشت سبابه نگاه دقيق مي‎كنيد،
آنرا از فاصله يك متري به مرور به نزديك‎ترين فاصله ممكن تا چشم بياوريد
و اين كار را به عكس انجام دهيد.
سوّم: 3 بار بطور دقيق به آخرين زواياي پنج طرف
(راست، چپ، پايين، بالا و جلو) نگاه كنيد و سعي نمائيد
در ماهيچه‎ها و رباط‎هاي چشم كشش ايجاد شود.
چهارم: 5 مرتبه پلك‎ها را بصورت تند بهم بزنيد.[2] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn2)




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

[مولاتی یا فاطمه الزهرا(س)]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif

16. روخواني:

يادگيري كامل قواعد روخواني، يكي ازعوامل مهم حفظ قرآن مي‎باشد.
چون كسي كه به قواعد روخواني مسلط نباشد،
حفظ كردنش ارزشي ندارد،
زيرا حفظ غلط قرآن موجب گناه مي‎شود.
مخصوصاً اگر انسان آگاهانه كلمه يا آيه‎اي را غلط بخواند بجاي ثواب،
گناه خواهد كرد.[3] (http://www.ayehayeentezar.com/#_ftn3)



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/61031651847829328609.gif