معصومه خانم
23-08-2013, 18:36
بخت گشایی دختران در قدیم
تهرانیان قدیم برای آنكه دختران شان زودتر راهی خانه شوهر شوند و به قولی بخت شان بازگردد آداب و رسوم خاصی داشتند كه ذكرش خالی از لطف نیست.
یکی از اعتقادات تهرانیان قدیم، در بختگشایی دختر، این بود که وقتی پنبه زنی را به خانه میآوردند، و مشغول کار میشد، پس از مدتی که کار میکرد، با تمهیدی از او میخواستند که دست از کار بکشد و برای صرف چای به داخل خانه آید، در این زمان به سرعت دختر دم بخت را میآوردند و به طوری که پنبه زن نبیند، دختر را از میان کمان پنبه زنی عبورش میدادند و اعتقاد داشتند که به زودی زه کمان هنگام کار پنبهزن پاره میشود و به این ترتیب بخت دخترشان هم باز میگردد.
http://img.tebyan.net/big/1392/05/104331762072176979203118196194160123177214194.jpg
یا عقیده دیگر این که هرگاه قرار بود، قصابی برای کشتن گوسفند نذری به خانه همسایه رود، مادر دختر چادر دخترش را برداشته، نزد قصاب میرفت و از او خواهش میکرد که پس از سر بریدن گوسفند، چادر دختر را از توی روده آن عبور دهد. با این امید که وقتی دختر چادر را سر کرد، به زودی بختش باز شود.
البته دستمزد قصاب هم در این ماموریت جدا از پول یک کله قند با ارزش بوده است.
کارهای زیادی در این زمینه انجام میشد که شرح مفصل همه آنها مدتها زمان میخواهد که امکانش نیست، اما به قدر اشاره شنیدن آنها خالی از لطف نیست. بنابراین فهرست وار اعتقادات تهرانیها را در بخت گشایی دخترشان برمیشماریم:
1-توپ مروارید: توپ مروارید، توپ مفرغ بزرگی روی دو چرخ بر بالای سكویی در میدان توپخانه (سپه سابق) قرار داشت كه دختران جهت بخت گشایی از زیر لوله توپ رد می شدند یا رویش سر می خوردند و برخی نیز در كنارش دخیل می بستند و اشعاری را زمزمه می كردند. توپ مروارید ماجراهای دیگری را نیز به خود اختصاص داده بوده كه عده ای آن را منتسب به غنایم جنگی نادرشاه می دانستند كه از هند به شیراز و سپس به تهران نقل مكان كرده. برخی نیز معتقد بودند این توپ، توپی است كه در دوره صفویه، شاهان صفوی از پرتقالی ها غرامت گرفته اند، اما تاریخ ساخت آن توپ كه رویش حك شده بود، زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار را نشان می دهد.
https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/65118723474263430112.gif
تهرانیان قدیم برای آنكه دختران شان زودتر راهی خانه شوهر شوند و به قولی بخت شان بازگردد آداب و رسوم خاصی داشتند كه ذكرش خالی از لطف نیست.
یکی از اعتقادات تهرانیان قدیم، در بختگشایی دختر، این بود که وقتی پنبه زنی را به خانه میآوردند، و مشغول کار میشد، پس از مدتی که کار میکرد، با تمهیدی از او میخواستند که دست از کار بکشد و برای صرف چای به داخل خانه آید، در این زمان به سرعت دختر دم بخت را میآوردند و به طوری که پنبه زن نبیند، دختر را از میان کمان پنبه زنی عبورش میدادند و اعتقاد داشتند که به زودی زه کمان هنگام کار پنبهزن پاره میشود و به این ترتیب بخت دخترشان هم باز میگردد.
http://img.tebyan.net/big/1392/05/104331762072176979203118196194160123177214194.jpg
یا عقیده دیگر این که هرگاه قرار بود، قصابی برای کشتن گوسفند نذری به خانه همسایه رود، مادر دختر چادر دخترش را برداشته، نزد قصاب میرفت و از او خواهش میکرد که پس از سر بریدن گوسفند، چادر دختر را از توی روده آن عبور دهد. با این امید که وقتی دختر چادر را سر کرد، به زودی بختش باز شود.
البته دستمزد قصاب هم در این ماموریت جدا از پول یک کله قند با ارزش بوده است.
کارهای زیادی در این زمینه انجام میشد که شرح مفصل همه آنها مدتها زمان میخواهد که امکانش نیست، اما به قدر اشاره شنیدن آنها خالی از لطف نیست. بنابراین فهرست وار اعتقادات تهرانیها را در بخت گشایی دخترشان برمیشماریم:
1-توپ مروارید: توپ مروارید، توپ مفرغ بزرگی روی دو چرخ بر بالای سكویی در میدان توپخانه (سپه سابق) قرار داشت كه دختران جهت بخت گشایی از زیر لوله توپ رد می شدند یا رویش سر می خوردند و برخی نیز در كنارش دخیل می بستند و اشعاری را زمزمه می كردند. توپ مروارید ماجراهای دیگری را نیز به خود اختصاص داده بوده كه عده ای آن را منتسب به غنایم جنگی نادرشاه می دانستند كه از هند به شیراز و سپس به تهران نقل مكان كرده. برخی نیز معتقد بودند این توپ، توپی است كه در دوره صفویه، شاهان صفوی از پرتقالی ها غرامت گرفته اند، اما تاریخ ساخت آن توپ كه رویش حك شده بود، زمان پادشاهی فتحعلی شاه قاجار را نشان می دهد.
https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/65118723474263430112.gif