جایگاه حافظان قرآن کریم در جامعه اسلامی

[ال یاسین]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/81148474313601345704.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/81148474313601345704.gif)


حفظ قرآن کریم همیشه و همه وقت در نگاه بزرگان و رهبران دینی ما جایگاه والا و ویژه ای داشته است. پیامبر گرامی اسلام به عنوان اولین حافظ قرآن کریم و همچنین امامان معصوم (ع)، در همه حال از حافظان قرآن به بزرگی یاد می نمودند و آنان را در کنار انبیاء الهی و اولیای خداوند می انگاشتند.

سخنان معصومین (ع) در این زمینه در حد تواتر است و تردیدی در این جایگاه عظیم روا نیست. رسول گرامی اسلام در سخنی خطاب به سلمان فارسی پیرامون ارزش حفظ قرآن و جایگاه حافظ قرآن چنین می فرماید:
«یا سلمان! ان اكرم العباد الى اللّه بعد الانبياء, العلماء ثم حملة القرآن, يخرجون من الدنيا كما يخرج الانبياء و يحشرون من قبورهم مع الانبياء و يمرون على الصراط مع الانبياء و ياخذون ثواب الا نبياء» :
«اى سـلـمـان هـمانا بعد از انبياء، بهترين بندگان نزد خداوند عالمانند و سپس قاريان و حافظان قـرآن .آنـان هـمانند انبياء از دنيا مى روند, همراه آنان ازگورها برانگيخته مى شوند, در كنار آنان از صراط مى گذرند وپاداش آن ها را [ از خداوند ] دريافت مى كنند». (بحار الانوار, ج 92, ص 17)

با این وجود، اولیای دین به ویژه پیامبر اکرم به بیان جایگاه حافظ قرآن کریم در آخرت و روز قیامت بسنده ننمودند بلکه در دنیا و امور سیاسی، اجتماعی نیز حافظان قرآن را ارج می نهادند: در نبردهای مسلمانان با کفار یکی از معیارهای انتخاب فرماندهان جنگ، افزون بر توان رزمی و بدنی مناسب و قدرت مدیریت گروه، حفظ قرآن بود. پستهای حساس و کلیدی اجتماع اغلب به حافظان قرآن کریم واگذار می شد. سهم حافظان قرآن از بیت المال نسبت به دیگران چشمگیرتر بود و حتی به مجازات حافظان قرآن با دیده اغماض نگریسته می شد.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/21739935850812557995.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/21739935850812557995.gif)

[ال یاسین]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/21739935850812557995.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/21739935850812557995.gif)



آورده اند که مردى نزد على (ع) آمد و به دزدى اعتراف كرد. حضرت پرسيد: آيا چيزى از قرآن مى دانى؟ پاسخ داد: آرى سوره بقره را به خاطر سپرده ام .حضرت فرمود: در مقابل اين سوره، دستت رابه خودت بخشيدم و قطع نمى كنم.

یکی از اصحاب به نام اشعث گفت : اى امير مؤمنان! آيا حد و مجازات خداوند را تعطيل مى كنى؟! حـضـرت فـرمـود: تو چه مى دانى، اگر شاهدان بر وقوع جرم شهادت دهند، امام حق بخشش و تعطيل نمودن حـدود الاهـى را نـدارد، امـا ايـن فـرد بـه زيان خويش اعتراف كرده است و شاهدی بر جرم او شهادت نداده است لذا امام حق دارد او را ببخشد.

رسول گرامی اسلام در اختصاص مسئولیت ها و مناصب اجتماعی و حکومتی نیز نگاه ویژه ای به حافظان قرآن داشتند. به گونه ای که دستور داده بودند هر مسلمانى بيش از ديگران قرآن فراگرفته، گرد آورده يا حفظ كرده است بر ديگران فرمان راند و بر مردگان نماز گـذارد. (الطبقات الكبرى, ج 8, ص 89). همچنین در روایات آمده است:

روزى پيامبراسلام (ص ) جمعى را به سفرى مى فرستاد، از آنان پرسيد: چقدر قرآن مى دانيد؟ يـكـى از آنان كـه از هـمـه جـوان تر بود پاسخ داد: من سوره بقره و چند آيه ديگر از قرآن مى دانم. فرمود: برويد، اين شخص سرپرست و امير شماست. گفتند: شخصى كه شما مى فرماييد از همه جوانتر است! پيامبر(ص) فرمود: او سوره بقره را مى داند.


قـاريـان و حـافظان قرآن در مسائل مادى نيز از توجه ويژه برخوردار بودند و بخشى از بيت المال مسلمانان به آنان اختصاص داشت .اميرمؤمنان (ع) می فرمود: «مـن دخـل فـى الاسـلام طـائعـا و قـرا الـقـرآن ظـاهـرا فله فى كل سنة مائتا دينار فى بيت مـال المسلمين، ان منع فى الدنيا اخذها يوم القيامه وافيه احوج ما يكون اليها» :
«آن كه اسلام را بپذيرد، فرمانبردار باشد و قرآن را قرائت و حفظ كند (بـايـد تـوجـه داشت كه عبارت «قرا القرآن ظاهرا» به معناى حفظ كردن قرآن است و اين يـك مـعـنـاى كـنـايـى است) هر سال دويست دينار از بيت المال بهره مند مى شود، و اگر در دنيا به طور كامل به او داده نشود، روز قيامت كه نياز بيشترى دارد، دريافت خواهد كرد». (مجمع البيان, ج 1، ص 46)

(http://http://quranhefz.ir)http://quranhefz.ir (http://http://quranhefz.ir)





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/21739935850812557995.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/21739935850812557995.gif)