موسم بهار
04-04-2010, 16:43
بسم الله الرحمن الرحيم
سوال:
اگر علم مي تواند انسان را به خدا نزديك كند پس چرا دانشمندان بزرگ(نيوتن) به اين هدف نرسيدند و ديگر اينكه چگونه علم تواضع مي آورد. من مي خواهم در كل متوجه شوم كه اگر علم فيزيك من را به هدف نهايي يك انسان نزديك نمي كند و عمرم تلف مي شود، راه ديگري را انتخاب كنم.
جواب:
مبحث «علم» از جمله موضوعاتي است كه امروزه در علوم فراواني به آن پرداخته مي شود علومي مانند معرفت شناسي، فلسفه علم، منطق، جامعه شناسي علم، روان شناسي تربيتي، و غيره و معاني بسيار متفاوتي از آن اراده مي شود به عنوان نمونه:
البته چون شما به طور خاص، هدف از علومي مانند رياضي و فيزيك را مطرح كرده ايد ما هم سعي مي كنيم در محدوده همين علوم پاسخ دهيم. به طور خلاصه، هدف از اين علوم در مجامع امروز جهان اين است كه انسان بتواند با استخدام اين علوم، قوائد حاكم بر جهان را بشناسد تا بتواند آن را راحت تر بدوشد. به عبارت ديگر بعد از تفكيك حوزه دين از حوزه علم كه به مرور زمان از ابتداي رنسانس در غرب اتفاق افتاد، مجامع علمي عمدتا به دنبال سيطره بر عالم و ساختن بهشت شداد به وسيله عقل و تجربه خود بر روي كره زمين بوده اند. اما بر اساس بينش توحيدي ما معتقديم كه عالم تكوين(جهان هستي) و عالم تشريع (دين) هر دو كتاب خداوند هستي بخش اند. يعني همان طور كه آموزه هاي ديني ما را به سمت خداوند دعوت مي كند، پي بردن به رموز خلقت نيز وسيله اي براي شناخت صفات خداوند است، صفاتي مانند عالم، حكيم، خالق، فياض و... از اين رو است كه مي توان همه موجودات خداوند را آيت ناميد. قرآن مجيد با اشاره به اين نكته مي فرمايد: «به درستي كه در آفرينش آسمان ها و زمين و آمد و رفت شب و روز، نشانه هاي روشني براي خردمندان است».
1. گاهي منظور از «علم» دانش تجربي و آگاهي حاصل از شناخت طبيعت و متكي بر تجربه و آزمون است (Sciemce) كه نزد دانشمندان علوم كاربردي به اين معنا بيشتر مراد مي باشد.
2. گاهي منظور از علم، مطلق دانش است كه شامل الهيات، رياضيات و طبيعيات مي شود. (knowledge) كه نزد دانشمندان علوم بنيادي و فلسفي بيشتر به اين معنا اطلاق مي شود.
3. گاهي منظور از «علم» دانش خداشناسي و آنچه به ارتباط انسان با خدا مربوط مي شود كه نزد دانشمندان ديني بيشتر اين معنا مراد است. بنابراين چون اين موضوع در مكاتب مختلف و با معاني متفاوت به كار مي رود به طور طبيعي اهدافي كه براي آن برشمرده شده است، متفاوت خواهد بود.(آل عمران(3)،آيه 190).
به عبارت ديگر، تصور كنيد كه مي خواهيد آيينه بخريد، در اين صورت به نوع جنس، اندازه، ضخامت و مسائلي از اين دست مي پردازيد ولي بعد از خريدن وقتي كه به آيينه نگاه مي كنيد مراد شما ديگر خود آيينه نيست بلكه مي خواهيد خودتان يا چيزهاي ديگر را در آن ببينيد. نسبت به علوم طبيعي نيز دو نوع نگاه مي توان داشت. عمده نگاه مجامع علمي به طبيعت نگاه از نوع اول است و نگاه به علوم از ديدگاه توحيدي، نگاه از نوع دوم است. از اين رو بود كه در حوزه هاي علميه قديم، همه علوم طبيعي همچون، رياضي، نجوم، طبابت و ... تدريس و تحصيل مي شد و مراد آن دانشمندان بزرگ اسلامي از پرداختن به اين علوم اين بود كه علاوه بر رفع نيازهاي بشري، با شناخت مخلوقات به شناخت خالق آنها دست يابند.
سوال:
اگر علم مي تواند انسان را به خدا نزديك كند پس چرا دانشمندان بزرگ(نيوتن) به اين هدف نرسيدند و ديگر اينكه چگونه علم تواضع مي آورد. من مي خواهم در كل متوجه شوم كه اگر علم فيزيك من را به هدف نهايي يك انسان نزديك نمي كند و عمرم تلف مي شود، راه ديگري را انتخاب كنم.
جواب:
مبحث «علم» از جمله موضوعاتي است كه امروزه در علوم فراواني به آن پرداخته مي شود علومي مانند معرفت شناسي، فلسفه علم، منطق، جامعه شناسي علم، روان شناسي تربيتي، و غيره و معاني بسيار متفاوتي از آن اراده مي شود به عنوان نمونه:
البته چون شما به طور خاص، هدف از علومي مانند رياضي و فيزيك را مطرح كرده ايد ما هم سعي مي كنيم در محدوده همين علوم پاسخ دهيم. به طور خلاصه، هدف از اين علوم در مجامع امروز جهان اين است كه انسان بتواند با استخدام اين علوم، قوائد حاكم بر جهان را بشناسد تا بتواند آن را راحت تر بدوشد. به عبارت ديگر بعد از تفكيك حوزه دين از حوزه علم كه به مرور زمان از ابتداي رنسانس در غرب اتفاق افتاد، مجامع علمي عمدتا به دنبال سيطره بر عالم و ساختن بهشت شداد به وسيله عقل و تجربه خود بر روي كره زمين بوده اند. اما بر اساس بينش توحيدي ما معتقديم كه عالم تكوين(جهان هستي) و عالم تشريع (دين) هر دو كتاب خداوند هستي بخش اند. يعني همان طور كه آموزه هاي ديني ما را به سمت خداوند دعوت مي كند، پي بردن به رموز خلقت نيز وسيله اي براي شناخت صفات خداوند است، صفاتي مانند عالم، حكيم، خالق، فياض و... از اين رو است كه مي توان همه موجودات خداوند را آيت ناميد. قرآن مجيد با اشاره به اين نكته مي فرمايد: «به درستي كه در آفرينش آسمان ها و زمين و آمد و رفت شب و روز، نشانه هاي روشني براي خردمندان است».
1. گاهي منظور از «علم» دانش تجربي و آگاهي حاصل از شناخت طبيعت و متكي بر تجربه و آزمون است (Sciemce) كه نزد دانشمندان علوم كاربردي به اين معنا بيشتر مراد مي باشد.
2. گاهي منظور از علم، مطلق دانش است كه شامل الهيات، رياضيات و طبيعيات مي شود. (knowledge) كه نزد دانشمندان علوم بنيادي و فلسفي بيشتر به اين معنا اطلاق مي شود.
3. گاهي منظور از «علم» دانش خداشناسي و آنچه به ارتباط انسان با خدا مربوط مي شود كه نزد دانشمندان ديني بيشتر اين معنا مراد است. بنابراين چون اين موضوع در مكاتب مختلف و با معاني متفاوت به كار مي رود به طور طبيعي اهدافي كه براي آن برشمرده شده است، متفاوت خواهد بود.(آل عمران(3)،آيه 190).
به عبارت ديگر، تصور كنيد كه مي خواهيد آيينه بخريد، در اين صورت به نوع جنس، اندازه، ضخامت و مسائلي از اين دست مي پردازيد ولي بعد از خريدن وقتي كه به آيينه نگاه مي كنيد مراد شما ديگر خود آيينه نيست بلكه مي خواهيد خودتان يا چيزهاي ديگر را در آن ببينيد. نسبت به علوم طبيعي نيز دو نوع نگاه مي توان داشت. عمده نگاه مجامع علمي به طبيعت نگاه از نوع اول است و نگاه به علوم از ديدگاه توحيدي، نگاه از نوع دوم است. از اين رو بود كه در حوزه هاي علميه قديم، همه علوم طبيعي همچون، رياضي، نجوم، طبابت و ... تدريس و تحصيل مي شد و مراد آن دانشمندان بزرگ اسلامي از پرداختن به اين علوم اين بود كه علاوه بر رفع نيازهاي بشري، با شناخت مخلوقات به شناخت خالق آنها دست يابند.