بررسی انواع مهمات – قسمت اول

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تیرهای ساچمه زنی – Shotgun Shell

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Title_01.jpg

در این سلسله از مقالات به بررسی انواع مهمات بکار رفته در سلاح های گرم می پردازیم و با انواع، ساختار، عملکرد، زیرشاخه ها و اطلاعات فنی آنها آشنا می شویم.

تیر ساچمه زنی عبارت است از پوسته ای مدور Shell که در یک انتها چاشنی – پرایمر Primer- را در خود جای داده و در انتهای دیگر پرس خورده و جمع شده است.

تصویر برش خورده تیر ساچمه زنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Diagram_02.jpg

تصویر چاشنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Primers_01.jpg

باروت سفید (بدون دود) در بخش تحتانی پوسته و روی چاشنی قرار گرفته تا با جرقه زدن چاشنی عمل احتراق انجام شود. برای جداسازی ساچمه ها از باروت در حال احتراق و نیز برای به حداکثر رساندن فشار وارده به ساچمه ها، از نمدگزاری (که در واقع این روز ها از جنس پلاستیک است) استفاده می کنند. نمد یا Wad ساختاری ویژه دارد که در پایین آن ضربه گیر فنر مانندی قرار گرفته تا در بدو شروع احتراق مقداری انرژی انفجار را در خود جمع کند و بعد با فشار گاز باروت به سمت مقابل و در امتداد لوله به حرکت درآید.

تصویر یک نمونه نمد - Wad - جدید ساخت کارخانه وینچستر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Wad_01.jpg

باله دار بودن استوانه نمد باعث می شود تا بعد از خروج از لوله و در مواجه شدن با فشار هوای بیرون بشکفد و ترمز کرده از ساچمه ها فاصله گرفته و اجازه حرکت آزادانه و انتشار ساچمه ها را بدهد.


تصویر از صحنه پرتاب نمد و ساچمه ها در هنگام شلیک -عکسبرداری با سرعت زیاد

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotgunShotSequence_01.jpg

سایزبندی تیرهای ساچمه زنی به قطر لوله (اصطلاحا گیج gauge) و طول محفظه احتراق مربوط می شود و سایز بندی مخصوصی نیز برای ساچمه های موجود در درون تیر وجود دارد. متداول ترین سایز ساچمه زنی گیج 12 است و طول تیر نیز در سایز های 3 و 3.5 اینچی از بقیه متداول تر هستند.


تصویری از مقایسه طول تیرهای ساچمه زنی – قبل و بعد از شلیک

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotshellCompareChart_01.jpg

یک نکته مهم و حیاتی در مورد انتخاب تیر مناسب با تفنگ این است که اگر گیج (قطر) تیر از گیج تفنگ کمتر باشد، بهنگام بارگذاری بجای نشستن در محفظه احتراق، اشتباها وارد لوله می شود و اگر تیر بعدی پشت سرش شلیک شود لوله را می ترکاند!

نیز از آنجاییکه این تیر بعد از شلیک سرش باز می شود و به طول آن اضافه می شود، اگر طول تیر بلند تر از تیر مورد استفاده در تفنگ باشد، در هنگام شلیک و باز شدن پرس سر تیر، بدلیل چسبیده بودن به انتهای محفظه احتراق جای باز شدن نداشته می تواند لوله را منفجر کند.

لحظه بارگذاری در مخزن در ساچمه زنی دستکش - پمپی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Chamber_01.jpg

تعداد ساچمه – یا بهتر بگوییم پرتابه – های درون پوسته به اندازه پرتابه ها بستگی دارد و طبعا هر چه برزگتر باشند تعداد کمتری از آنها در پوسته جا می گیرند. تعداد پرتابه ها از یک عدد (برای پرتابه های نوع حلزونی Slug و قیفی Sabot) تا چند صد عدد برای ریزترین ساچمه (نمره 14 و بالاتر) می تواند باشد. ساچمه ها از نظر اندازه به دو دسته مخصوص پرنده Bird shot و مخصوص گوزن Buck shot تقسیم بندی می شوند. معمولا از سایز 4 تا 000 جزو باکشات حساب می شود.


تصویری از مقایسه اندازه شات ها - ساچمه ها

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_GaugeChart_01.jpg




http://khanamoo.blogfa.com/post/63 (http://khanamoo.blogfa.com/post/63)
http://upload.tehran98.com/upme/uploads/54c381b6a5ec0cd52.jpg

@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

جدول مقایسه ای ساده بین دو گروه شکار

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_BirdShotVSEbuckShotChart_01.jpg

جدول استاندارد آمریکایی اندازه ساچمه ها

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_AmericanStandardShotChart_01.jpg


تصویر تیرهای پرنده زنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_BirdShots_01.jpg

تصویر تیرهای گوزن زنی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_BuckShots_01.jpg

جنس ساچمه ها می تواند بسته به کاربرد آنها سربی، فولادی، بیسموت، تنگستن یا لاستیک باشد. ساچمه های سربی – که اصطلاحا Lead shot نامیده می شوند - مشابه نمونه های سنتی آن از آلیاژ سرب هستند. برای هرگونه شلیک برفراز آب – دریاچه یا رودخانه - از ساچمه های دیگری – که اصطلاحاammunition Waterfowl یا مهمات مخصوص حیوانات آب نشین – نامدارند استفاده می شوند که در اصطلاح "غیر سمی" یا non-toxic نامیده می شوند.

ممنوعیت استفاده از ساچمه سربی وقتی خطر ریختن آن در آب وجود دارد برای جلوگیری از مسمومیت سرب آب های جاری است. ساچمه های فولادی البته ضرب و نفوذ بسیار بالایی دارند اما بدلیل سنگینی وزن، بردشان از بقیه نمونه ها کمتر است.

تصویر شات فولادی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_CarbonSteelShot_01.jpg


تصویر تیر ساچمه زنی مجهز به ساچمه بیسموت مخصوص آب نشین ها
http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_WaterFoulAmmo_01.jpg

برد موثر تیر های ساچمه زنی بسته به جنس و اندازه ساچمه ها متغیر است.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotRangeChart_01.jpg


حال بیایید نگاهی داشته باشیم به اسلاگ – شات حلزونی – و تیرهای ویژه

تیرهای حاوی اسلاگ بجای ساچمه تنها یک پرتابه در درون نمد دارند. این پرتابه می تواند شبیه مرمی سلاح های گلوله زنی یا شبیه ساچمه تفنگ های بادی (سابوت) باشد. نیز می تواند رویش شیار خان خورده باشد و از ساچمه زنی های مخصوص اسلاگ که لوله شان دارای خان مخصوص است شلیک شود (در این حالت بدلیل حرکت چرخشی دقت بیشتری به پرتابه داده می شود). باید توجه کرد که ساچمه زنی های خان دار – Rifled - برای شلیک تیرهای ساچمه زنی عادی مناسب نیستند چون ساچمه هایشان بجای حرکت به شکل یک دایره توپر، بدلیل وجود خان و به دوران افتادن نمد در هنگام حرکت در لوله، در موقع خروج وضعیت گریز از مرکز پیدا می کنند و به شکل دایره توخالی پیش می روند.


http://upload.tehran98.com/upme/uploads/8b2d5f6741e935253.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

مقایسه تیر ساچمه ای و تیر حلزونی - اسلاگ

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Diagram_01.jpg

برای تشخیص این تیرها – به غیر از خواندن مشخصات مندرج بر پوسته تیر – می توانید سر اسلاگ را که از پرس خوردگی تیر بیرون زده ببینید.

تصویر اسلاگ – سر آن از پرس خوردگی سر تیر بیرون زده است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_01.JPG

تصویر اسلاگ شکفتنی – مثل گلوله شکاری در موقع برخورد می شکفد - ساخت کارخانه رمینگتون

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_02.JPG

تصویر اسلاگ شکفتنی – سر توخالی و شیار خورده آن دیده می شود.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_03.JPG

تصویر اسلاگ شکفتنی با مغزی پلاستیکی که پروسه شکفتن در لحظه برخورد را دقیقتر می کند

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_Slug_04.JPG

تصویر برش خورده از اسلاگ خاندار

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_RifledSlug_01.jpg

تصویر تیر اسلاگ خاندار

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_RifledSlug_02.jpg

تصویر تفنگ ساچمه زنی خاندار در مقایسه با معمولی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_RifledShotgun_01.jpg

همانطور که قبلا ذکر شد، از ساچمه زنی مسلح به ساچمه های لاستیکی برای مقابله با شورش – خصوصا در زندان ها – استفاده می شود که ضرب این ساچمه بدلیل پایین بودن چگالی ساچمه ها بسیار کمتر از ساچه های سربی است و قدرت نفوذ به بدن مضروب را ندارند اما ضربه بسیار شدید و دردناکی بوجود می آورد که موجب از پا افتادن شخص می شود.

تصویر شات لاستیکی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_AntiRiotShots_01.jpg

یک مدل جدید برای پلیس ضد شورش که در آن مغزی شات در واقع دستگاه شوک الکتریکی است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_UnusualShells_01.jpg


برای حمل مهمات ساچمه زنی در میدان تیر و در هنگام شکار از انواع قطار فشنگ استفاده می شود که بدور کمر، روی ساعد، روی شانه و یا حتی روی قنداق سلاح بسته می شوند. در اینجا چند نمونه را ملاحظه می کنید.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotBelt_01.jpg
http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ShotBelt_02.jpg

این مهمات را هم می شود بطور آماده خریداری کرد و هم می توان اجزاء آن را خرید و شخصا اسمبل کرد. برای اسمبل کردن، علاوه بر اجزاء تیر، باید دستگاه پرس مخصوص نیز خریداری شود (تصویر زیر) و نیاز به فضایی مخصوص با درجه حرارت و تهویه مناسب دارید. بهای یک دستگاه پرس متوسط حدود 1100 دلار است.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/ShotShell_ReloaderMachine_01.jpg

هزینه مهمات آماده ساچمه زنی در کانادا، بسته به نوع و مدل و سایز از کمتر یک دلار برای هر تیر تا بالای 3 دلار متغیر است.

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تیرهای گلوله زنی خفیف (چاشنی لبه ای – ریم فایر) – Rimfire Cartridges

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_Title_02.jpg

این فشنگ که امروزه در کالیبر خفیف 22 – یعنی بیست و دو صدم اینچ معادل 5.5 میلیمتر- و پایینتر بکار می رود، تفاوت اصلی اش با (فشنگ گلوله زنی با چاشنی مرکزی) در این است که چاشنی آن در غلاف لبه پایه فشنگ قرار دارد و سوزن تفنگ بجای ضربه زدن به مرکز پایه، به حاشیه آن ضربه می زند. در اصل لبه این فشنگ ها بشکل غلافی توخالی ساخته می شود که پهن تر از لبه فشنگ های دیگر است و درون آن با چاشنی ضربه ای پر می شود. این چاشنی که مانند حلقه ای باروت موجود در کف استوانه فشنگ را در برگرفته با وارد آمدن ضربه براحتی جرقه را به درون استوانه می فرستد و پروسه احتراق باروت را شروع می کند.

تصویر نحوه قرارگیری چاشنی و محل وارد آمدن ضربه

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_CartridgeDiagram_01.jpg

طرح فشنگ کالیبر 22

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_CartridgeDiagram_02.jpg

بخاطر نحوه شلیک و خراب شدن لبه فشنگ در زمان استفاده، پوکه این فشنگ قابل پرکردن مجدد نیست و صرفا می تواند ذوب و دوباره قالبگیری شود، اما بخاطر ساده بودن سیستم آن – عدم نیاز به یک چاشنی مرکزی که باید جداگانه ساخته و در پایه فشنگ نصب شود – تولید انبوه آن آسانتر و هزینه اش به مراتب پایین تر از هزینه فشنگ با چاشنی مرکزی است (گاها در حد یک پنجم قیمت – در واقع می شود یک جعبه 500 تایی آن را زیر 20 دلار خرید).

تصویر مهمات 22

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_22_BulkAmmo_01.jpg

فشنگ های ریم فایر امروزه محدود به کالیبرهای کم فشار (نظیر 22 و کمتر از آن) هستند و دلیلش نیاز به داشتن پوسته نازک در پوکه برای رساندن ضربه به چاشنی است. در گذشته کالیبرهای بزرگتری نظیر 44 (11 میلیمتری) نیز ساخته می شدند. پوسته نازک یکی دیگر از دلایل ارزان تمام شدن این فشنگ ها می باشد.

تصویر مقایسه ای کالیبرهای مختلف – فشنگ اول از سمت راست کالیبر 22 است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_SizeComparison_01.jpg

دلیل "خفیف" نامیده شدن این فشنگ ها در ایران، صدای کم آن در هنگام خروج از لوله سلاح است که دلیل آنرا می توان در شتاب پایین اولیه آن دانست که مانع از شکسته شدن دیوار صوتی توسط مرمی می شود و لاجرم صدایی "خفیف" دارد. البته نمونه های قویتر خفیف، نظیر مگنوم، دیگر به ساکتی نمونه های قدیمی تر نیستند و سرعت پرتابشان بالاتر از سرعت صوت است.

مقایسه فشنگ های 22 پایه بلند، 22 پایه بلند مخصوص تفنگ، و قویترین این گروه: وینچستر مگنوم 22

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_Comparing_22_Long_LR_WinchesterMagnum_01.j pg

فشنگ های مرغوب مسابقه ای کالیبر 22 و نیز فشنگ های خارج از تولید طرح قدیمی نظیر 22 پایه کوتاه (0.22 Short) و 22 وینچستر اتوماتیک (0.22 Winchester Auto) و مگنوم ریم فایر رمینگتون 5 میلیمتری (5mm Remington Magnum Rimfire) قیمت بسیار بالاتری دارند.


http://khanamoo.blogfa.com/post/64 (http://khanamoo.blogfa.com/post/64)

http://upload.tehran98.com/upme/uploads/73ce593da6def9771.jpg

@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@@ گردان 283 سوار زرهی لشکر92 زرهی اهواز@

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر فشنگ های از رده خارج

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimmfire_Obsolete22_01.jpg

ایده کارگذاشتن چاشنی در لبه فشنگ در سال 1831 میلادی مطرح شد و همانزمان نیاز به ساختن پوکه هایی با پوسته نازک مطرح گردید. در سال 1845 نمونه مشهور و موفق Flobert 0.22 BB Cap وارد بازار گردید که از یک چاشنی پرقدرت و یک پرتابه مدور که در یک پوکه محصور شده بودند ساخته شده و فاقد باروت بود. این فشنگ صرفا برای تیراندازی تفریحی درون سالن استفاده می شد و ضربش در حد یک تنفگ بادی بود.

تصویر نمونه های مختلف فشنگ فلوبرت

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_Flobert22_01.jpg

نمونه موفق بعدی را کمپانی اسمیت اند وسون در سال 1857 برای ششلول ساخت که مدل پایه کوتاه 22 بود و حاوی باروت سیاه بود طول پایه بلندتری داشت. بعد از آن نمونه های پایه بلند وارد بازار گردیدند که باروت بیشتر و مرمی سنگین تری داشتند. فشنگ پایه بلند 22 (0.22 Long Rifle) متداولترین و معروف ترین اندازه آن است.

تصویر ششلول اسمیت اند وسون 1845

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_S&W_1845_22Cal_01.jpg

تصویر فشنگ پایه بلند 22

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_22_LR_01.jpg

از این زمان کالیبر های سنگین تر نیز معرفی گردیدند که بعلت نیاز به فشار گاز بالاتر و به تبع آن پوکه ضخیم تر، نوع چاشنی مرکزی وارد بازار گردید و کالیبر ریم فایر در حدد 22 باقی ماند.
امروزه علاوه بر کالیبر 22 از کالیبر 17 (معادل 4.5 میلیمتر) نیز استفاده می شود که غالبا برای شکار حیوانات موذی نظیر خرگوش و روباه و جوندگان کوچک استفاده می شود که اصطلاحا فشنگ های وارمینت Varmint (آفت) خوانده می شوند.

فهرستی از متداول ترین مهمات ریم فایر موجود


• .22 Long Rifle (.22 LR), the most common cartridge made
• .22 Long Rifle High Velocity Mini-Mag (.22 LR)
• .22 Stinger (slightly longer case) - the basis for the .17 HM2
• .22 Winchester Magnum Rimfire (.22 WMR)
• .17 Hornady Magnum Rimfire (.17 HMR), a .17 caliber based on the .22 WMR case
• .17 Hornady Mach 2 (.17 HM2), a .17 caliber based on the .22 Stinger case

یک نمونه خفیف که جدیدا محبوبیت پیدا کرده، نمونه 17 HMRاست که از کارتریج 22 WMR استفاده می کند اما گردن باریکتری دارد که مرمی 17 را می پذیرد. مزیت آن نسبت به 22 در مسیر پرتاب صاف تر آن است. مغزی پلاستیکی آن که در مرکز خالی مرمی قرار می گیرد به آن حرکت نرم تر و هدفگیری دقیقتری می دهد.

تصویر کالیبر 17 با مغزی پلاستیکی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_17HMR_PlasticPoint_01.jpg


http://upload.tehran98.com/upme/uploads/b595b33d8f6882746.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر کالیبر 17 با مغزی پلاستیکی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_17HMR_PlasticPoint_01.jpg

تصویر انواع فشنگ های کالیبر 17

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_17HMR_Ammo_02.jpg

تصویری از یک رولور(ششلول) NAA کالیبر 17 با مغزی پلاستیکی که سلاح دفاعی است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_NAA_17LR_Revolver_01.jpg

یک مدل خفیف 22 با مرمی کائوچویی که پر از ساچمه های ریز است نیز برای از بین بردن موش و جوندگان کوچک در فاصله نزدیک بکار می رود که موقتا خفیف شما را به ساچمه زنی تبدیل می کند و به "موش کش" شهرت دارد.

تصویر فشنگ خفیف ساچمه ای – معروف به Ratshot

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_22LR_Ratshot_01.jpg
http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_22LR_Ratshot_02.jpg
باید دقت شود که فشنگ خفیف، علیرغم کالیبر کوچکش بسیار خطرناک و مرگبار است و در صورت برخورد به هر موجود زنده، حتی نخجیرهای بزرگ، می تواند ضربه مهلکی به هدف خود وارد کند. خصوصا اینکه بدلیل ضعف سرعت اولیه، مرمی آن نمی تواند از بدن هدف خارج شود و بعد از ورود به بدن شکار اقدام به برخورد به اعضای داخلی و کمانه کردن در درون هدف و وارد کردن صدمه و خونریزی بیشتر می کند.

نمودار نشان دهنده سرعت انواع فشنگ های خفیف

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_Velocitychart_01.jpg
به اختصار می شود گفت که یک مرمی 22 که از یک فشنگ پایه بلند شلیک شده باشد تا نزدیک به 1 کیلومتر خطرناک محسوب می شود.

تصویر یک کایوت – گرگ کوچک جثه آمریکای شمالی - که با شلیک یک 17HMR از پادرآمده است

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_17HMR_Hunter_01.jpg

تصویر یک شکارچی با سنجاب های شکار شده توسط همین کالیبر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Rimfire_17HMR_Hunter_02.jpg

هزینه این مهمات، همانطور که اشاره شد، بسیار نازل بوده و بسته های بزرگ 500 تایی آنرا می شود زیر 20 دلار خریداری کرد.



http://upload.tehran98.com/upme/uploads/f5c2fd4dd14518733.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تیرهای گلوله زنی غیرخفیف (با چاشنی مرکزی یا سنتر فایر) – Centrefire Cartridges

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_ComapreRimVsCenterfire_02.jpg

فشنگ های گلوله زنی سنترفایر فشنگ هایی هستند که چاشنی آنها در مرکز پایه پوکه شان مستقر شده و چاشنی مربوطه مستقل از بدنه فشنگ بوده و باید جداگانه ساخته و در پایه نصب شود. دو مزیت عمده این نوع فشنگ ها عبارتند از: 1- می توان از پوکه آنها دوباره استفاده کرد و با چاشنی گذاری و پرکردن آنها تا چند نوبت از آنها استفاده نمود. 2- بدلیل استقلال چاشنی می شود اندازه آنها را بزرگتر و پوسته آنها را محکم تر کرد تا باروت بیشتر و مرمی بزرگتری را حمل کنند و به این ترتیب می شود فشنگهای پرقدرت تولید کرد.

چاشنی و پایه چند نمونه سنترفایر – در این عکس: کالیبر 50، 6.5 و رمینگتون 223


http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centerfire_Primers_02.jpg

مقایسه فشنگ ریم فایر (چاشنی لبه ای) با سنترفایر (چاشنی مرکزی) در ساختار و ابعاد

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centerfire_CompareCentreVSRimfire_01.jpg

این نوع فشنگ در پی مشاهده ضعف قدرت فشنگ های ریم فایر (چاشنی لبه ای که در پست قبلی به آنها اشاره شد) و نامناسب بودن ساختار ریم فایر ها (بدلیل نازکی پوسته) برای حمل باروت بیشتر و مرمی بزرگتر در نیمه دوم قرن نوزدهم به بازار عرضه گردید.

تصویر مقایسه اندازه فشنگ های سنترفایر ( کالیبر 50 تا 5.62 ناتو) با خفیف

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_SizeComparison_01.jpg


بدلیل تنوع بسیار زیاد مرمی و اندازه کالیبر در این دسته از فشنگ ها، امکان بررسی تمام آنها در یک پست وجود ندارد اما سعی می کنیم گروهبندی های مهم آنها را مورد بحث قرار دهیم.

انواع مرمی

سرگرد سربی - RNL – Round Nose Lead – مرمی سربی برهنه – که با وجود همه گیر شدن مرمی های پوشش دار، هنوز در بعضی فشنگ های قدیمی تر سلاح های کمری و مسلسل ها کاربرد دارد.

تصویر فشنگ سرگرد سربی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_RNL_01.jpg

سرپخ سربی – FNL- Flat Nose Lead – مشابه نوع قبلی است اما نوک آن پخ خورده و صاف است. متداول در تیراندازی های به سبک غرب وحشی یا Cowboy Action Shooting که علاقه مندان خودش را دارد.

تصویر فشنگ سرپخ سربی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_FNL_01.jpg

ضد زره – AP – Armor Piercing – مرمی سخت از جنس آلیاژهای فولاد یا تنگستن به شکل نوک تیز غالبا با پوشش غلاف نازک سربی یا مسی که این پوشش برای محافظ لوله تفنگ از خراشیده شدن توسط مرمی بکار می رود. اثر گذاری این مرمی روی هدف های غیر زره پوش (بدون جلیقه ضد گلوله) به کارآمدی نوع تمام فلزی آن نیست.

http://khanamoo.blogfa.com/post/65

http://upload.tehran98.com/upme/uploads/8e9ecaea6d8084461.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر فشنگ ضد زره

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_AP_02.jpg

روکش فلزی کامل – FMJ – Full Metal Jacket – (که فیلمی نیز به همین نام درباره جنگ ویتنام ساخته شده بود که در ایران اشتباها آنرا جلیقه تمام فلزی ترجمه کرده بودند) مرمی از یک هسته سربی که بطور در یک غلاف مسی یا مفرغی یا فولاد نرم پوشانیده شده و در هنگام برخورد با مانع کمترین میزان تغییر شکل را دارند و بیشتر کج می شوند تا اینکه بشکفند.

تصویر فشنگ با روکش فلزی کامل

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_FMJ_01.jpg

روکش دار با سر نرم – JSP – Jacketed Soft Point – که اولین نمونه آن در اواخر قرن نوزدهم توسط اسلحه های انگلستان در منطقه دام دام Dum Dum در نزدیکی کلکته هندوستان ساخته و بکارگرفته شد و بعدا در ایران به فشنگ "دم دم" معروف گردید (کلنل محمد تقی خان پسیان از معروف ترین قربانیان این نوع گلوله در تاریخ ایران است). این مرمی مشابه نوع پوشش کامل است اما سر آن مثل نوک مداد لخت است و سرب آن بیرون زده است. این مرمی از استحکام نوع پوشش کامل و شکفتن و تخریب نوع سربی یا سرسوراخ برخوردارست. نوعی از آن که توسط کارخانه نازلر Nosler اختراع شده است دارای دو قسمت است و وصل مرمی به هم وصل شده تا ضمن شکفتن تیر در موقع برخورد از گسستن بیش از اندازه مرمی جلوگیری کند و پایه آن همچنان شکل خود را حفظ کند.

تصویر فشنگ روکش دار با سرنرم

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_JSP_01.jpg

تصویر فشنگ نازلر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_JSP_02.jpg

روکش دار سر سوراخ – JHP – Jacketed Hollow Point – که تقریبا بلافاصله بعد از اختراع مرمی روکش دار با سرنرم توسط اسلحه سازی Woolwich در انگلستان اختراع شد، روکش کامل دارد و سرش سوراخ است و سریعتر از سایر نمونه ها می شکفد و میزان شکفتگی آن بیشتر از انواع دیگرست. نوعی از این مرمی دارای مغزی پلاستیکی در درون سر سوراخ فلزی آن است که وجود مغزی باعث حفظ شکل کامل بالستیکی مرمی شده و دقت و برد آن را بالا می برد در حالیکه در هنگام برخورد به شکفتن آن نیز کمک می کند.

تصویر فشنگ روکش دار سر سوراخ

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_JHP_01.jpg

مرمی انفجاری – Exploding Bullet – که در مرمی خود حاوی مواد منفجره بوده و به هنگام برخورد منفجر می شوند. استفاده از این نوع مرمی در بیشتر ایالت های آمریکا و در کشور کانادا، ممنوع می باشد.

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_BulletTypes_Exploding_01.jpg

نیز دقت کنید که اصطلاح Spitzer به معنای خمره ای است و به مرمی های نوک تیز خمره ای – مانند فشنگ های جنگی – گفته می شود و صرفا به شکل ظاهری مرمی اشاره دارد.

باید توجه داشت که طبق کنوانسیون ژنو و نیز مصوبه دادگاه لاهه، استفاده از مرمی های شکفته شونده – Expanding projectiles- علیه نیروهای نظامی ممنوع می باشد. این در حالیست که مجرمین و تروریست ها از این نوع مرمی بدون محدودیت استفاده می کنند.


http://upload.tehran98.com/upme/uploads/fc474c38122ca6c86.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

انواع کالیبرهای متداول

کالیبر 9 میلیمتری – که گروه وسیعی از فشنگ های سلاح های کمری را شامل می شود اما در حالت کلی منظور از آن 9x19mm Parabellum است و در انواع سلاح های کمری نیمه خودکار و مسلسل های دستی کاربرد دارد.

تصویر 9 میلیمتر پارابلوم که در این نمونه نوع سرسوراخ آن به تصویر کشیده شده

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_9mm_01.jpg

کالیبر 300 مگنوم وینچستر – 0.300 Winchester Magnum – فشنگ دوربرد مخصوص تک تیراندازی که مورد توجه یگان ویژه ارتش آمریکا – US Navy SEALS – و یگان ویژه ارتش آلمان – Bundeswehr – قرار گرفت. قدرت آن تقریبا در حد یک 7mm Remington Magnum است اما بازدهی آن بالاتر از سطح 7.62x51mm ناتو است.

تصویر 300 مگنوم وینچستر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_030_WinchesterMagnum_01.jp g

کالیبر 308 وینچستر – 0.308 Winchester – نام تجاری فشنگ های ساخت کارخانه وینچستر که بر اساس کالیبر جنگی 7.62x51mm استاندارد ناتو ساخته شده اند. در اصل این کالیبر دو سال پیش از گزینش این کالیبر توسط ناتو (در سال 1954) عرضه گردید. متعاقب آن تفنگ های وینچستر مدل 70 و 88 برای این کالیبر تغییر داده شدند و از آن زمان کالیبر 308 وینچستر یکی از محبوبترین فشنگ های شکار نخجیر های بزرگ بوده است. در حال حاضر این کالیبر در ارتش ها، نیروهای انتظامی و شکار بکار می رود.

تصویر 308 وینچستر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_0308_Winchester_01.jpg

کالیبر 0.338 لاپوا - 0.338 Lapus (8.6x70mm or 8.85x71mm) – که در ابتدا برای تفنگ های تک تیراندازی دوربرد ساخته شده بود تا فاصله بالستیکی بین کالیبر 0.300 وینچستر مگنوم و کالیبر 0.50 BMG را پر کند. فشنگ مخصوصی است که دو نوع مرمی با کاربری ضد-نفر و ضد-اشیاء دارد. علاوه بر آن این نوع فشنگ محبوبیتی ویژه نزد شکارچیان نخجیر های بزرگ و نیز تیراندازان مسابقات مخصوص برد طولانی دارد.

تصویر 338 لاپوا

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_0338_Lapua_01.jpg

تفنگ تک تیراندازی یگان های ویژه مجهز به صداخفه کن که از لاپوا استفاده می کند

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_0338_Lapua_02.jpg

کالیبر 0.357 مگنوم – 0.357 Magnum – که کپی درازتر و قوی تر از کالیبر 38 مخصوص است مورد استقبال نیروهای انتظامی و شکارچیان قرار گرفته است. ایده اولیه در ساخت آن، کاربرد نظامی / انتظامی آن برای نفوذ به بدنه خودرو و خردکردن پوسته موتورخودرو بوده است.

تصویر 357 مگنوم

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_357Magnum_01.jpg

کالیبر 44 مگنوم – 0.44 Magnum – که فشنگ قدرتمندی است مورد استفاده شکارچیان

http://upload.tehran98.com/upme/uploads/ee974fc9d4965aa81.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر 44 مگنوم

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_44Magnum_01.jpg

کالیبر 45 – 0.45 ACP – کالیبر استاندارد سلاح های کمری در آمریکا به مدت یک قرن. غالبا زیر سرعت صوت هستند و برای سلاح های مجهز به صدا خفه کن مناسب هستند. نوع مگنوم آنرا در تفنگ های اهرمی نیز استفاده می کنند.

تصویر 45 ای سی پی

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_45ACP_01.jpg

کالیبر 5.56 در 45 میلیمتری ناتو – 5.56x45mm NATO – که در سال 1960 توسط ارتش آمریکا برگزیده شد و بعدا در سال 1980 کالیبر استاندارد جایگزین 7.62x51mm برای مسلسل های دستی در نیروهای ناتو گردید. در واقع نسخه نظامی 0.223 Remington است که برای شکارهای کوچک استفاده می شود.

تصویر 223 رمینگتون

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centerfire_CaliberTypes_556x45NATO_223Rem_01.jpg

کالیبر 7 میلیمتری مگنوم رمینگتون – 7mm Remington Magnum- و 270 وینچستر – 270 Winchester – که فشنگ های دورزدن شکاری هستند و براحتی یک گوزن درشت جثه را از پای در می آورند.

تصویر 7 میلیمتری رمینگتون

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_7mmRemMagnum_270Winchester _01.jpg

کالیبر 7.62 در 39 میلیمتری – 7.62x39mm – استاندارد بلوک شرق و شوروی – از اواسط دهه 1940 تا 1970 – که به جرات می توان گفت بخاطر کاربردش در مسلسل کالاشنیکف ،بالاترین تیراژ تولید را داشته است.

تصویر کالیبر 7.62 در 39 میلیمتری

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_762x39mm_01.jpg

کالیبر 30-06 اسپرینگفیلد Springfield (یا 7.62x63mm) – که فشنگ استاندارد نیروهای آمریکایی در نیمه اول قرن بیستم بوده است. فشنگی است قدرتمند مناسب شکار اغلب نخجیر های آمریکای شمالی.

تصویر 30-06 اسپرینگفیلد

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_30-06Springfield_01.jpg

کالیبر 7.92 در 57 میلیمتری ماوزر – 7.92x57mm Mauser – استاندارد سازمانی نیروهای آلمان از سال 1988 تا 1945 که به ماوزر 8 میلیمتری هم معروف است و در حال حاضر شکارچیان دارای تفنگ های ماوزر از متقاضیان آن هستند.

http://upload.tehran98.com/upme/uploads/fc47c480ffad5cc05.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

تصویر فشنگ ماوزر هشت

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centerfire_CaliberTypes_792x57mmMauser_01.jpg

کالیبر 50 – 0.50 BMG - (12.7x99mm BMG) که در ابتدا برای نفوذ به زره تانک ها در جنگ اول جهانی ساخته شده بود، با گذشت زمان هنوز به عنوان مرمی ضد اشیاء – anti-material – در برابر واحد های زره ای سبک کاربرد دارد. کاربرد دیگر آن در مسلسل های سنگین و تفنگ های تک تیراندازی قدرتمند است. کاربرد غیر نظامی آن جنبه مسابقه ای در هدف زنی ها دوربرد دارد. جالب است بدانید که در تفنگ های سرپر جدید – که قبلا اشاره مختصری به آن شد – کالیبر 50 سایز استاندارد مرمی هاست!

تصویر فشنگ کالیبر 50

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_50BMG_01.jpg

تصویر یک تفنگ تک تیراندازی کالیبر 50

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_CaliberTypes_50BMG_AS50_01.jpg

جدول مقایسه ای سرعت پرتاب مرمی ها

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centrefire_VelocityChart_01.jpg

جدول مقایسه ای برد کالیبرهای مختلف

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centerfire_CaliberChart_01.jpg

جدول تناسب کالیبر با نوع شکار مورد نظر

http://www.vaultroyale.com/RoyalGunnery/Archive_03/Centerfire_CaliberHuntChart_01.jpg

با توجه به تنوع فشنگ های موجود در این گروه از نظر مدل و اندازه و سازنده و مرغوبیت و تیراژ تولید، قیمت آنها حوزه بسیار وسیعی دارد که از زیر 1 دلار برای هر فشنگ شروع شده و بالاتر می رود.

http://upload.tehran98.com/upme/uploads/fc479dccd37536e23.jpg