شب قدر ، قلب ماه رمضان

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/41203581947989678992.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/41203581947989678992.gif)

(✾◕‿◕✾)شب قدر, قلب ماه رمضان(✾◕‿◕✾)

(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/60635095859012870599.gif

بسم الله الرحمن الرحیم

انا انزلناه و فی لیله القدر

و ما ادریک ما لیله القدر

لیله القدر خیر من الف شهر

تنزل الملائکة و الروح فیها باذن ربهم من کل امر

سلام هی حتی مطلع الفجر
(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/60635095859012870599.gif)
(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




این اثر را به شهید راه دین و عدالت، علی علیه السلام برادر و جانشین بحق پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که به دست شقی ترین و سنگدل ترین مردم جهان به شهادت رسید و روح بلند و لطیف تر از دریا وسیعتر از آسمانش، در شب قدر به ملکوت اعلی پرواز کرد و در جوار حق آرامش جاودانه یافت و مزارش پایگاهی مقاوم برای مبارزه با استکبار و پناهگاهی مطمئن برای درماندگان و میعادگاهی شور آفرین برای شب زنده داران و پرهیزگاران گشت،

هدیه می کنم و از خدای متعال، مسألت دارم که ما را از پیروان واقعی علی علیه السلام که درود خدا بر او باد - قرار دهد.



(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)


(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)
https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/60635095859012870599.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


قدر را قدر بدانیم

قرآن در شبی مبارک و پر برکت است نازل شده است، لذا به برکت نزول قرآن و فرشتگان و روح (1) در این شب، جهت سر و سامان دادن به امور بندگان، از قدر و منزلت خاصی برخوردار است، از بهترین شبهای سال است که مسلمانان اجتماع و اتحاد و برداری خود را به نمایش می گذارند.

شبی که هر کس آن را درک کند و احیا بدارد، گناهانش آمرزیده خواهد شد و زندگی نوینی خواهد یافت

شبی است پر برکت که سرنوشت کلیه موجودات در آن مقدر می گردد
استاد محمد رضا حکیمی در مورد این شب گفتاری ارزنده دارد که ذیلا به قسمتی از آن اشاره می شود:
(( آن شب که باید شکوائیه هجران را در نور دید و به امید وصل و دیدار بیدار نشست و از جام طهور ((سلام)) تا ((مطلع فجر سرمست بود، کدام شب است؟
آن شب، که شاعر حافظ قرآن با الهام گرفتن از قران آن را ((شب وصل)) می نامد و نامه هجران را در آن شب طی شده و پایان یافته می خواند، کدام شب نوزادی و دل افروز است؟
شبی که باید در عاشقی ثابت قدم بود، در طلب کوشند و بیدار ماند و دیدار جست و احیا گرفت و به نیایش پرداخت و کار خیر کرد و صالحات به جا آورده و به جا آورده و به نیازمندان رسید و دانایی طلبید و مذاکره علم کرد، شبی که در آن، کاری بی اجر نخواهند ماند.
شبی که باید به یاد روی آن محبوب عزیز، آن یار آواره از دیار و پنهان رخسار، با دردمندیهای عاشقانه نالید و دیدار روی او را از خدای طلبید:

((شب وصل است وطی شد نامه هجر (2)
سلام فیه حتی مطلع الفجر
دلا در عاشقی ثابت قدم باش
که در این ره نباشد کار بی اجر
برآ ای صبح روشندل خدا را
که بس تاریک می بینیم شب هجر
دلم رفت و ندیدم روی دلدار
فغان از این تطاول، آه از این زجر (3)

حافظ در این غزل به ویژه با تضمین کلمات قرآنی (سوره قدر ) همه و همه به این معانی اشاره دارد:(( شب قدر)) و رابطه آن با امام و غیبت، ثابت قدم بودن در عاشقی، اگر چه مشکلات در کار باشد آرزوی ظهور و دمیدن صبح وصال به امید رهایی از شب تاریک هجران و سرانجام شکوه از طولانی بودن دوران فراق
آری، حافظ از دوری و مهجوری یار می نالد، اما با نظر به حقیقت امر می خواهد تا همگان در راه عشق و عاشقی، ثابت قدم باشند (4).
شب قدر، شب جدای اولیاء الله و اولیای شیطان است.
(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)

(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


شب قدر

هر که رو از خدا بگرداند - در هلاکت همی فرو ماند
بارالها ترا همی خوانم - من ره شد خود نمی دانم
توبه دادم برس به هر دو سرای - (ره) فرمان خود، به من بنمای

شب قدر است، از خدای بخواه
نکند نا امید، لطف اله
هی حسامی به خود گرای امشب
هر چه خواهی زلطف حق بطلب
در شب قدر جبرئیل امین
می شود نازل، از سما به زمین
بیرق نور می کند،
سر و پا بر سر کعبه از طریق صفا

بندگان را صلای عام دهد
از شراب طهور جام دهد
قدر خود را، هر آن که می داند
تا سحر، او خدای می خواند
چون سحر شد، ندا رسد از دوست
که به عاصی، کرم بسی نیکوست
تائبان را تمام می بخشد - خالق لم بلد و لم یولد
ای حسامی به حق گرای از جان
هر شبت هست قدر، قدر بدان (11)

آری لیلة القدر شبی است که بیداردلان شب زنده دار
طاعتی افزون تر و نیایشی عاشقانه تر دارند.

شبی که انسانهای مومن، آن را با اعمالی چون:
یا خدا، مناجات و دعا، تلاوت قرآن، نما شب، گریستن بر خطاها،
مطالعه و تحقیق و... زنده نگه می دارند.


(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


قدر را قدر بدانیم

قرآن در شبی مبارک و پر برکت است نازل شده است، لذا به برکت نزول قرآن و فرشتگان و روح (1) در این شب، جهت سر و سامان دادن به امور بندگان، از قدر و منزلت خاصی برخوردار است، از بهترین شبهای سال است که مسلمانان اجتماع و اتحاد و برداری خود را به نمایش می گذارند.

شبی که هر کس آن را درک کند و احیا بدارد، گناهانش آمرزیده خواهد شد و زندگی نوینی خواهد یافت

شبی است پر برکت که سرنوشت کلیه موجودات در آن مقدر می گردد
استاد محمد رضا حکیمی در مورد این شب گفتاری ارزنده دارد که ذیلا به قسمتی از آن اشاره می شود:
(( آن شب که باید شکوائیه هجران را در نور دید و به امید وصل و دیدار بیدار نشست و از جام طهور ((سلام)) تا ((مطلع فجر سرمست بود، کدام شب است؟
آن شب، که شاعر حافظ قرآن با الهام گرفتن از قران آن را ((شب وصل)) می نامد و نامه هجران را در آن شب طی شده و پایان یافته می خواند، کدام شب نوزادی و دل افروز است؟
شبی که باید در عاشقی ثابت قدم بود، در طلب کوشند و بیدار ماند و دیدار جست و احیا گرفت و به نیایش پرداخت و کار خیر کرد و صالحات به جا آورده و به جا آورده و به نیازمندان رسید و دانایی طلبید و مذاکره علم کرد، شبی که در آن، کاری بی اجر نخواهند ماند.
شبی که باید به یاد روی آن محبوب عزیز، آن یار آواره از دیار و پنهان رخسار، با دردمندیهای عاشقانه نالید و دیدار روی او را از خدای طلبید:

((شب وصل است وطی شد نامه هجر (2)
سلام فیه حتی مطلع الفجر
دلا در عاشقی ثابت قدم باش
که در این ره نباشد کار بی اجر
برآ ای صبح روشندل خدا را
که بس تاریک می بینیم شب هجر
دلم رفت و ندیدم روی دلدار
فغان از این تطاول، آه از این زجر (3)

حافظ در این غزل به ویژه با تضمین کلمات قرآنی (سوره قدر ) همه و همه به این معانی اشاره دارد:(( شب قدر)) و رابطه آن با امام و غیبت، ثابت قدم بودن در عاشقی، اگر چه مشکلات در کار باشد آرزوی ظهور و دمیدن صبح وصال به امید رهایی از شب تاریک هجران و سرانجام شکوه از طولانی بودن دوران فراق
آری، حافظ از دوری و مهجوری یار می نالد، اما با نظر به حقیقت امر می خواهد تا همگان در راه عشق و عاشقی، ثابت قدم باشند (4).
شب قدر، شب جدای اولیاء الله و اولیای شیطان است.
(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)

(https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/12560852871699364957.gif)

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)



شب قدر، شب دعا و ندبه و شب نزول رحمت عام و کرم خداوندی است، شب آشتی بنده با خداوند و توبه و انابه و زدودن تیرگیهای گناه از دل شب خود سازی و نزدیک شدن به پروردگار است، زیرا که اوست: (( قابل التوبات)) و (( مجیب الدعوات)) و ((ستار العیوب)) و غفار الخطیئات)).

عزت و احترام این شب تا بدان حد است که قرآن درباره آن می گوید: ((لیله القدر خیر من الف شهر)) (5)شبی است که انجام اعمال عبادی در آن با عبادات هزار ماه برابر است و (6) شبی که هر لحظه آن تا سپیده دم توام با دور فرشتگان، سلام و سلامتی و رحمت و ایمنی و فرخندگی است.

این شب، شیاطین در بند اسارتند و زمینه برای انجام دادن کارهای خدا پسند و مفید به حال فرد و جامعه مهیاتر است، مومنان در آن شب از وسوسه ها و کید شیاطین در امان خواهند بود.

این شب، شب معین کردن روزی افراد است و بندگان به اندازه تلاش و جهدی که در عبادت داشته اند، پاداشی دریافت کرده و سهم می برند.

صاحب تفسیر (( لیقم القانتون، ابن المستغفرون؟)) کجایند جوانمردان شب خیزان که در آرزوی دیدار با بی خوابی، بی آرام بوده اند و در راه عشق شربت بلا نوشیده اند تا ما خستگی ایشان را مرهم نهیم و اندرین شب قدر ایشان را با قدر و منزلت باز گردیم که امشب، شب نوازش بندگان است و وقت توبه عاصیان. (7)شب یادآوری نعمتهای مادی و معنوی الهی است (نعمت ایمان و اسلام، نعمت رهبری و ولایت فقیه، نعمت سلامتی و عافیت، نعمت سلامتی و عافیت، نعمت فکر و اندیشه و.)
شب وصال نبی ختمی و لیله وصول عاشق حقیقی به محبوب خود)) (8)



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)



شبی که به قول شاعر:

بهترین وقت عبادت در صیام
لیله القدر است با فضل تمام
بد شب احیا شب خیر و امید
هم برات و هم نوید
رحمت است و مغفرت یکسر تمام
کسب هر فیض و فضیلت در مقام
نور بود از سر به پا مسور بود
دیده نااهل از آن کور بود
باز گردد هر دری در آسمان
دعوت آید از خدای مهربان
بس مبارک بوده امشب با یقین
نازل آید هر ملک سوی زمین
تنگ گردد، صحن گیتی بر ملک
رشک برده بر زمین امشب فلک
زان که امشب، طاعت اندر خاکدان
بهتر و برتر بود از آسمانلیلة القدر است و بی شبهه بر دهر
افضل و اعلی بود، من الف شهر (9)

شب عروج انسان است، از خاک به افلاک؛ این شب با عظمت در رمضان واقع است که ماه خدا و با فضیلت ترین ماههاست و روزهایش بهترین روزها و ساعاتش بهترین ساعات است (10)
شب بیدار ماندن و بیدار کردن، آگاه شدن از مکتب و دسیسه های دشمن، تذکر دادن و یادآوری.

امشب آن نیست که در خواب رود چشم ندیم
خواب در روضه رضوان نکنند اهل نعیم
خاک را زنده کند، تربیت باد بهار
سنگ باشد که دلش زنده نگردد به نسیم
بوی پیراهن گم کرده خود می شنوم
گر بگویم، همه گویند ضلالی است قدیم
ای رفیقان سفر، دست بداریم از ما
که بخواهیم نشستن به در دوست مقیم
عجب از کشته نباشد به در خیمه دوست
عجب از زنده که چون جان به در آورد سلیم


https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


شب قدر
هر که رو از خدا بگرداند
در هلاکت همی فرو ماند
بارالها ترا همی خوانم
من ره شد خود نمی دانم
توبه دادم برس به هر دو سرای
(ره) فرمان خود، به من بنمای

شب قدر است، از خدای بخواه
نکند نا امید، لطف اله
هی حسامی به خود گرای امشب
هر چه خواهی زلطف حق بطلب
در شب قدر جبرئیل امین
می شود نازل، از سما به زمین
بیرق نور می کند، سر و پا
بر سر کعبه از طریق صفا
بندگان را صلای عام دهد
از شراب طهور جام دهد
قدر خود را، هر آن که می داند -
تا سحر، او خدای می خواند
چون سحر شد، ندا رسد از دوست
که به عاصی، کرم بسی نیکوست
تائبان را تمام می بخشد
خالق لم بلد و لم یولد
ای حسامی به حق گرای از جان
هر شبت هست قدر، قدر بدان (11)

آری لیلة القدر شبی است که بیداردلان شب زنده دار طاعتی افزون تر و نیایشی عاشقانه تر دارند.
شبی که انسانهای مومن، آن را با اعمالی چون: یا خدا، مناجات و دعا، تلاوت قرآن، نما شب، گریستن بر خطاها، مطالعه و تحقیق و... زنده نگه می دارند.

در شبها و سحرهای این ماه نورانی، لحظه ها تابندگی خاصی دارند؛ زبانها عطر ذکر دارند و بوی خدا می دهند؛ دستها تسبیح دارد و استغفار و مصحف.(12)




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




در این شبهای نورانی قلوب مستعد نور باران می گردد و انسان به سر حد کمال خود می رسد و هستی به ثمر می نشیند و به همین علت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، همواره اصحاب و یارانش را به درک و بهره برداری کامل از فیوضات این شب تشویق و ترغیب می کرده است.

شبی که امام زین العابدین علیه السلام و فخر الساجدین در دعای شریف ابو حمزه ثمالی تقاضای درک او و توفیق عبادت در آن را از خدای خویش خواستار شده است و خواست مومنان نیز در ادعیه روزانه ماه رمضان همین است. (13)

شبی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله رخت خواب را جمع می کرد، خود را برای عبادت بیشتر مهیا می نمود (14) و در مسجد به اعتکاف می پرداخت.
حضرت فاطمه - سلام الله علیها - نیز نمی گذشت فرزندانش در این شب با شرافت بخوابند، هر وقت خواب بر یکی تز آنها می کرد، مقداری آب به صورت او می باشید (15).

شبی که پیامبر اکرم (ص) درباره اش می فرمود:
ان الشیطان لا یخرج فی هذه الیلة حتی یضی ء فجرها و لا یستطیع فیها ان ینال احدابخبل اوداء او ضرب من ضروب الفساد و لا ینفذ فیها سحر ساحر (16).

شیطان در این شب بیرون نیاید تا آنکه صبح طلوع کند و قدرت آسیب رساندن به کسی را ندارد و سحر هیچ ساحری در این شب اثر نکند.))
شبی که برای آزادی از آتش جهنم و خوشبختی و سعادت دو جهان، نصیب مومنان و زنده دلان می گردد.

شبی که لیله البراتش گویند و در مورد کثرت فیضش، لسان الغیب،(خواجه حافظ) چنین سروده است:

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند
و اندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن شب قدر که این تازه براتم دادند(17)

شبی که عالم بزرگ شیعه، مرحوم آیةالله حاج محمد ابراهیم کلباسی (صاحب کتاب اشارات الاصول) برای به دست آوردن فیض و فضیلت آن ، یک سال، شب تا صبح به عبادت پرداخت. (18)




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




شبی که خداوند آن را از میان شبها برگزیده است، همان طور که از بین موجودات، انسان و از جمع پیامبران، محمد صلی الله علیه و آله و از بین مکاتب، اسلام و از بین خانه های روی زمین، کعبه و از بین سنگها، حجرالاسود و از بین کتب آسمانی، قرآن و از میان راه ها ، صراط مستقیم، و از میان سور قرآنی، پس و از میان روزهای هفته ، جمعه و از میان ماهها، رمضان را انتخاب کرده (19) و از جمع بنی هاشم، نیز هفت نفر را برگزیده است. (20) شبی که به گفته آن دانشمند اسلامی: (( نسیم روح افزای رحمت پروردگار، همراه با صفیر جانبخش پرواز فرشتگان، ارواح خفتگان جهان مادیت را بیدار می کند. دلهای پژمرده اسیران بند هوس را نور و صفا می بخشند و در کالبد قربانیان دیو نفس، روح تازه ای می دمد.

بنده خطا کار شرمنده گرفتار، با عنایت آفریدگار از خواب غفلت بیدار می شود با آستان ایزد متعال نهاده و می گوید:

یارب ز گناه خویش، شرمنده منم
بر هر چه عقوبت است، زبینده منم
غفار توئی، غنی، شاه توئی
بدکار منم، گدا منم، بنده منم (21)

شبی که مومنان عاشق برای وصول به معرفت آن از ابتدای ماه رمضان تا شب بیست و سوم سوره ((الدخان)) و یا صد مرتبه سوره (( قدر)) را محکم می دارند و گوشهای خود را برای شنیدن رازها می گشاید (22)

از این رو شب قدر از جمله ((لیالی عشر)) که خداوند در قران به آن سوگند خورده، شناخته شده است.

شبی که ملائک مهمان اهل زمینند.

شب با عظمتی که درک کنه و حقیقت آن برای انسانهای عادی، غیر ممکن است (و ما ادراک ما لیله القدر).

این شب، مهلتی برای هم کسانی است که در عمر تاریک و ننگین خود به بیراهه رفته اند تا لحظه ای به خود آیند و اندیشه کنند که: چیستند ، کیستند و از کجا آمده اند و به کجا می روند و تا فرصت باقی است به جبران گذشته ها بپردازند و با توبه و استغفار خود را از سقوط حتمی، برهانند و زندگی آینده خویش را با الگوی قران و عترت شکل دهند.

شبی که انسان فرصتی دوباره می یابد تا با مطالعه و تحقیق ، بحث و گفتگو و غفور در قرآن و سنت شیرینی معرفت خداوندی را درک کند و با تقویت درجات ایمان و یقین، در جهت سیر الی الله و عروج به عالم بالا حرکت کند.

شبی که موسم ناله و نجوا، خضوع و خشوع و تحلیل و تسبیح است.

شب انسان کامل است و شب کمال انسان.

این شب، شام تعظیم است. بندگان شایسته خدا در این لحظه ای نوزادی به عظمت و بزرگی می رسند.






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




کثرت نام لیله القدر دلیل بر عظمت آن است و این همه صفات و الا کافی است که مسلمانان ((شب قدر)) را بزرگ شمارند و هر یک به اندازه ایمان و اندیشه خود از آن بهره جویند، ولی متاسفانه افراد بسیاری از ارزش آن غفلت می ورزند و از این فرصت طلایی و استثنای استفاده نمی کند و از برکات آسمانی و خیرات فراوان و فیوضات سرشارش بی بهره می مانند، آنان در دام ابلیس اسیر گشته و در حجابهای ظلمانی گرفتار آمده اند، از این رو قدر و منزلت این شبها را فراموش کرده، زیباترین نعمتهای خداوندی را از دست می دهند، ولی مومنان وارسته از قیود مادی و حجت ظلمانی که در عطش قرب الی الله می سوزند، مامورند تا این شب عزیز را فراموش نکنند و در بزرگداشت آن، بکوشند و آن را قدر بدانند زیرا این لحظه های طلایی همیشه نصیب آدمی نمی شود.

خوشا به حال کسی که در این شب به انجام اعمال مخصوص توفیق یابد و این فرصتهای گرانبها و لحظه ای گرانقدر را مغتنم شمارد، و از سفره گسترده ضیافت الهی بهره مند شود!

آفرین بر کسی اهمیت شب قدر را دریابد و در این شب، ارتباط خود را با قرآن و علی (ع)، این دو سرمایه نفیس و یادگاران جاودانه نبوی، محکم ند و برای همیشه از آن دو جدا نگردد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


توبه دادم برس به هر دو سرای - (ره) فرمان خود، به من بنمای

شب قدر است، از خدای بخواه
نکند نا امید، لطف اله
هی حسامی به خود گرای امشب
هر چه خواهی زلطف حق بطلب
در شب قدر جبرئیل امین
می شود نازل، از سما به زمین
بیرق نور می کند، سر و پا
بر سر کعبه از طریق صفا
بندگان را صلای عام دهد
از شراب طهور جام دهد
قدر خود را، هر آن که می داند
تا سحر، او خدای می خواند
چون سحر شد، ندا رسد از دوست
که به عاصی، کرم بسی نیکوست
تائبان را تمام می بخشد
خالق لم بلد و لم یولد
ای حسامی به حق گرای از جان
هر شبت هست قدر، قدر بدان (11)

آری لیلة القدر شبی است که بیداردلان شب زنده دار
طاعتی افزون تر و نیایشی عاشقانه تر دارند.

شبی که انسانهای مومن، آن را با اعمالی چون: یا خدا، مناجات و دعا، تلاوت قرآن،
نما شب، گریستن بر خطاها، مطالعه و تحقیق و... زنده نگه می دارند.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)







شبی که انسانهای مومن، آن را با اعمالی چون: یا خدا، مناجات و دعا، تلاوت قرآن، نما شب، گریستن بر خطاها، مطالعه و تحقیق و... زنده نگه می دارند.

در شبها و سحرهای این ماه نورانی، لحظه ها تابندگی خاصی دارند؛ زبانها عطر ذکر دارند و بوی خدا می دهند؛ دستها تسبیح دارد و استغفار و مصحف.(12)

در این شبهای نورانی قلوب مستعد نور باران می گردد و انسان به سر حد کمال خود می رسد و هستی به ثمر می نشیند و به همین علت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، همواره اصحاب و یارانش را به درک و بهره برداری کامل از فیوضات این شب تشویق و ترغیب می کرده است.
شبی که امام زین العابدین علیه السلام و فخر الساجدین در دعای شریف ابو حمزه ثمالی تقاضای درک او و توفیق عبادت در آن را از خدای خویش خواستار شده است و خواست مومنان نیز در ادعیه روزانه ماه رمضان همین است. (13)
شبی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله رخت خواب را جمع می کرد، خود را برای عبادت بیشتر مهیا می نمود (14) و در مسجد به اعتکاف می پرداخت.

حضرت فاطمه - سلام الله علیها - نیز نمی گذشت فرزندانش در این شب با شرافت بخوابند، هر وقت خواب بر یکی تز آنها می کرد، مقداری آب به صورت او می باشید (15).

شبی که پیامبر اکرم (ص) درباره اش می فرمود:
ان الشیطان لا یخرج فی هذه الیلة حتی یضی ء فجرها و لا یستطیع فیها ان ینال احدابخبل اوداء او ضرب من ضروب الفساد و لا ینفذ فیها سحر ساحر (16).

شیطان در این شب بیرون نیاید تا آنکه صبح طلوع کند و قدرت آسیب رساندن به کسی را ندارد و سحر هیچ ساحری در این شب اثر نکند.))
شبی که برای آزادی از آتش جهنم و خوشبختی و سعادت دو جهان، نصیب مومنان و زنده دلان می گردد.
شبی که لیله البراتش گویند و در مورد کثرت فیضش، لسان الغیب،(خواجه حافظ) چنین سروده است:
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند - و اندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی - آن شب قدر که این تازه براتم دادند(17)

شبی که عالم بزرگ شیعه، مرحوم آیةالله حاج محمد ابراهیم کلباسی (صاحب کتاب اشارات الاصول) برای به دست آوردن فیض و فضیلت آن ، یک سال، شب تا صبح به عبادت پرداخت. (18)





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)







شبی که خداوند آن را از میان شبها برگزیده است، همان طور که از بین موجودات، انسان و از جمع پیامبران، محمد صلی الله علیه و آله و از بین مکاتب، اسلام و از بین خانه های روی زمین، کعبه و از بین سنگها، حجرالاسود و از بین کتب آسمانی، قرآن و از میان راه ها ، صراط مستقیم، و از میان سور قرآنی، پس و از میان روزهای هفته ، جمعه و از میان ماهها، رمضان را انتخاب کرده (19) و از جمع بنی هاشم، نیز هفت نفر را برگزیده است. (20)

شبی که به گفته آن دانشمند اسلامی: (( نسیم روح افزای رحمت پروردگار، همراه با صفیر جانبخش پرواز فرشتگان، ارواح خفتگان جهان مادیت را بیدار می کند. دلهای پژمرده اسیران بند هوس را نور و صفا می بخشند و در کالبد قربانیان دیو نفس، روح تازه ای می دمد.

بنده خطا کار شرمنده گرفتار، با عنایت آفریدگار از خواب غفلت بیدار می شود با آستان ایزد متعال نهاده و می گوید:

یارب ز گناه خویش، شرمنده منم
بر هر چه عقوبت است، زبینده منم
غفار توئی، غنی، شاه توئی -
بدکار منم، گدا منم، بنده منم (21)

شبی که مومنان عاشق برای وصول به معرفت آن از ابتدای ماه رمضان تا شب بیست و سوم سوره ((الدخان)) و یا صد مرتبه سوره (( قدر)) را محکم می دارند و گوشهای خود را برای شنیدن رازها می گشاید (22)

از این رو شب قدر از جمله ((لیالی عشر)) که خداوند در قران به آن سوگند خورده، شناخته شده است.
شبی که ملائک مهمان اهل زمینند.

شب با عظمتی که درک کنه و حقیقت آن برای انسانهای عادی، غیر ممکن است (و ما ادراک ما لیله القدر).





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





این شب، مهلتی برای هم کسانی است که در عمر تاریک و ننگین خود به بیراهه رفته اند تا لحظه ای به خود آیند و اندیشه کنند که: چیستند ، کیستند و از کجا آمده اند و به کجا می روند و تا فرصت باقی است به جبران گذشته ها بپردازند و با توبه و استغفار خود را از سقوط حتمی، برهانند و زندگی آینده خویش را با الگوی قران و عترت شکل دهند.

شبی که انسان فرصتی دوباره می یابد تا با مطالعه و تحقیق ، بحث و گفتگو و غفور در قرآن و سنت شیرینی معرفت خداوندی را درک کند و با تقویت درجات ایمان و یقین، در جهت سیر الی الله و عروج به عالم بالا حرکت کند.

شبی که موسم ناله و نجوا، خضوع و خشوع و تحلیل و تسبیح است.

شب انسان کامل است و شب کمال انسان.

این شب، شام تعظیم است. بندگان شایسته خدا در این لحظه ای نوزادی به عظمت و بزرگی می رسند.

کثرت نام لیله القدر دلیل بر عظمت آن است و این همه صفات و الا کافی است که مسلمانان ((شب قدر)) را بزرگ شمارند و هر یک به اندازه ایمان و اندیشه خود از آن بهره جویند، ولی متاسفانه افراد بسیاری از ارزش آن غفلت می ورزند و از این فرصت طلایی و استثنای استفاده نمی کند و از برکات آسمانی و خیرات فراوان و فیوضات سرشارش بی بهره می مانند، آنان در دام ابلیس اسیر گشته و در حجابهای ظلمانی گرفتار آمده اند، از این رو قدر و منزلت این شبها را فراموش کرده، زیباترین نعمتهای خداوندی را از دست می دهند، ولی مومنان وارسته از قیود مادی و حجت ظلمانی که در عطش قرب الی الله می سوزند، مامورند تا این شب عزیز را فراموش نکنند و در بزرگداشت آن، بکوشند و آن را قدر بدانند زیرا این لحظه های طلایی همیشه نصیب آدمی نمی شود.

خوشا به حال کسی که در این شب به انجام اعمال مخصوص توفیق یابد و این فرصتهای گرانبها و لحظه ای گرانقدر را مغتنم شمارد، و از سفره گسترده ضیافت الهی بهره مند شود!

آفرین بر کسی اهمیت شب قدر را دریابد و در این شب، ارتباط خود را با قرآن و علی (ع)، این دو سرمایه نفیس و یادگاران جاودانه نبوی، محکم ند و برای همیشه از آن دو جدا نگردد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





پیشتازان این میدان

تا آن جا از کتب تراجم و فهرستها به دست می آید، درباره لیله القدر کوششهایی شده و کتب و رساله های نوشته اند، از جمله:
شب قدر سید ابوالحسن رفیعی قزوینی (23).

شب قدر شهید شیخ علی اکبر اژه ای.

تفسیر سورة القدر محمد محیی الدین گلشن نما فتح الله (دارالکتاب) قاهره (24).

لیلةالقدر حاج آقا مجتبی عراقی.

لیلة القدرفرح قطیفی (25).

حول لیلة القدر ، علی کریمی (دست نوشت).

درباره خصوصیات شب قدر سخنانی بر زبان مردم رانده می شود، که هرگز با مقام ارجمند و روحانی این شب رابطه ای ندارد(26) این سخنان حتی در نزد علما نیز به قدری رواج یافته است، که در بعضی از نوشته ها یا گفتارهایشان چیزهایی دیده یا شنیده می شود، که مردم از جنبه روحی شب قدر باز داشته و آن ها را به ظواهر مادی سرگرم می نماید و طبیعی است که با وجود سرگرمی هایی که نه به کار روح می خورد و نه دل را بیدار می کند، انسان را در حجابهایی ظلمانی گرفتار می سازد.

توجه به این سخنان رایج درباره شب قدر باعث شد در حد استطاعت و توفیق، رساله ای مستقل در این خصوص تهیه کنیم، و در دسترس خوانندگان عزیز قرار دهم.

امید است که این جزوه، در روشن ساختن شرافت و اعمال این شب تاریخی و بزرگ مؤثر و مفید واقع شود و اثری سازنده در افکار مطالعه کنندگان عزیز به جا گذارد و مورد پسند ارباب فضل و دانش قرار گیرد.

شایان ذکر است که راقم این سطور، آمادگی خود را برای دریافت انتقاد و راهنمایی اعلام می دارد و از خداوند متعال می خواهد که در هر حال ما را به راه راست بدارد و لحظه ای ما را به خود وا نگذارد (ربنا تقبل منا، انک انت السمیع العلیم).





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




توبه دادم برس به هر دو سرای -
(ره) فرمان خود، به من بنمای

شب قدر است، از خدای بخواه
نکند نا امید، لطف اله
هی حسامی به خود گرای امشب
هر چه خواهی زلطف حق بطلب
در شب قدر جبرئیل امین
می شود نازل، از سما به زمین
بیرق نور می کند، سر و پا
بر سر کعبه از طریق صفا
بندگان را صلای عام دهد
از شراب طهور جام دهد
قدر خود را، هر آن که می داند
تا سحر، او خدای می خواند
چون سحر شد، ندا رسد از دوست
که به عاصی، کرم بسی نیکوست
تائبان را تمام می بخشد
خالق لم بلد و لم یولد
ای حسامی به حق گرای از جان
هر شبت هست قدر، قدر بدان (11)

آری لیلة القدر شبی است که بیداردلان شب زنده دار طاعتی افزون تر و نیایشی عاشقانه تر دارند.

شبی که انسانهای مومن، آن را با اعمالی چون: یا خدا، مناجات و دعا، تلاوت قرآن، نما شب، گریستن بر خطاها، مطالعه و تحقیق و... زنده نگه می دارند.

در شبها و سحرهای این ماه نورانی، لحظه ها تابندگی خاصی دارند؛ زبانها عطر ذکر دارند و بوی خدا می دهند؛ دستها تسبیح دارد و استغفار و مصحف.(12)

در این شبهای نورانی قلوب مستعد نور باران می گردد و انسان به سر حد کمال خود می رسد و هستی به ثمر می نشیند و به همین علت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، همواره اصحاب و یارانش را به درک و بهره برداری کامل از فیوضات این شب تشویق و ترغیب می کرده است.

شبی که امام زین العابدین علیه السلام و فخر الساجدین در دعای شریف ابو حمزه ثمالی تقاضای درک او و توفیق عبادت در آن را از خدای خویش خواستار شده است و خواست مومنان نیز در ادعیه روزانه ماه رمضان همین است. (13)

شبی که پیامبر خدا صلی الله علیه و آله رخت خواب را جمع می کرد، خود را برای عبادت بیشتر مهیا می نمود (14) و در مسجد به اعتکاف می پرداخت.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)






حضرت فاطمه - سلام الله علیها - نیز نمی گذشت فرزندانش در این شب با شرافت بخوابند، هر وقت خواب بر یکی تز آنها می کرد، مقداری آب به صورت او می باشید (15).

شبی که پیامبر اکرم (ص) درباره اش می فرمود:
ان الشیطان لا یخرج فی هذه الیلة حتی یضی ء فجرها و لا یستطیع فیها ان ینال احدابخبل اوداء او ضرب من ضروب الفساد و لا ینفذ فیها سحر ساحر (16).

شیطان در این شب بیرون نیاید تا آنکه صبح طلوع کند و قدرت آسیب رساندن به کسی را ندارد و سحر هیچ ساحری در این شب اثر نکند.))
شبی که برای آزادی از آتش جهنم و خوشبختی و سعادت دو جهان، نصیب مومنان و زنده دلان می گردد.

شبی که لیله البراتش گویند و در مورد کثرت فیضش، لسان الغیب،(خواجه حافظ) چنین سروده است:

دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند
و اندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن شب قدر که این تازه براتم دادند(17)

شبی که عالم بزرگ شیعه، مرحوم آیةالله حاج محمد ابراهیم کلباسی (صاحب کتاب اشارات الاصول) برای به دست آوردن فیض و فضیلت آن ، یک سال، شب تا صبح به عبادت پرداخت. (18)

شبی که خداوند آن را از میان شبها برگزیده است، همان طور که از بین موجودات، انسان و از جمع پیامبران، محمد صلی الله علیه و آله و از بین مکاتب، اسلام و از بین خانه های روی زمین، کعبه و از بین سنگها، حجرالاسود و از بین کتب آسمانی، قرآن و از میان راه ها ، صراط مستقیم، و از میان سور قرآنی، پس و از میان روزهای هفته ، جمعه و از میان ماهها، رمضان را انتخاب کرده (19) و از جمع بنی هاشم، نیز هفت نفر را برگزیده است. (20) شبی که به گفته آن دانشمند اسلامی: (( نسیم روح افزای رحمت پروردگار، همراه با صفیر جانبخش پرواز فرشتگان، ارواح خفتگان جهان مادیت را بیدار می کند. دلهای پژمرده اسیران بند هوس را نور و صفا می بخشند و در کالبد قربانیان دیو نفس، روح تازه ای می دمد.

بنده خطا کار شرمنده گرفتار، با عنایت آفریدگار از خواب غفلت بیدار می شود با آستان ایزد متعال نهاده و می گوید:

یارب ز گناه خویش، شرمنده منم
بر هر چه عقوبت است، زبینده منم
غفار توئی، غنی، شاه توئی
بدکار منم، گدا منم، بنده منم (21)

شبی که مومنان عاشق برای وصول به معرفت آن از ابتدای ماه رمضان تا شب بیست و سوم سوره ((الدخان)) و یا صد مرتبه سوره (( قدر)) را محکم می دارند و گوشهای خود را برای شنیدن رازها می گشاید (22)

از این رو شب قدر از جمله ((لیالی عشر)) که خداوند در قران به آن سوگند خورده، شناخته شده است.

شبی که ملائک مهمان اهل زمینند.

شب با عظمتی که درک کنه و حقیقت آن برای انسانهای عادی، غیر ممکن است (و ما ادراک ما لیله القدر).







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




این شب، مهلتی برای هم کسانی است که در عمر تاریک و ننگین خود به بیراهه رفته اند تا لحظه ای به خود آیند و اندیشه کنند که: چیستند ، کیستند و از کجا آمده اند و به کجا می روند و تا فرصت باقی است به جبران گذشته ها بپردازند و با توبه و استغفار خود را از سقوط حتمی، برهانند و زندگی آینده خویش را با الگوی قران و عترت شکل دهند.

شبی که انسان فرصتی دوباره می یابد تا با مطالعه و تحقیق ، بحث و گفتگو و غفور در قرآن و سنت شیرینی معرفت خداوندی را درک کند و با تقویت درجات ایمان و یقین، در جهت سیر الی الله و عروج به عالم بالا حرکت کند.

شبی که موسم ناله و نجوا، خضوع و خشوع و تحلیل و تسبیح است.

شب انسان کامل است و شب کمال انسان.

این شب، شام تعظیم است. بندگان شایسته خدا در این لحظه ای نوزادی به عظمت و بزرگی می رسند.

کثرت نام لیله القدر دلیل بر عظمت آن است و این همه صفات و الا کافی است که مسلمانان ((شب قدر)) را بزرگ شمارند و هر یک به اندازه ایمان و اندیشه خود از آن بهره جویند، ولی متاسفانه افراد بسیاری از ارزش آن غفلت می ورزند و از این فرصت طلایی و استثنای استفاده نمی کند و از برکات آسمانی و خیرات فراوان و فیوضات سرشارش بی بهره می مانند، آنان در دام ابلیس اسیر گشته و در حجابهای ظلمانی گرفتار آمده اند، از این رو قدر و منزلت این شبها را فراموش کرده، زیباترین نعمتهای خداوندی را از دست می دهند، ولی مومنان وارسته از قیود مادی و حجت ظلمانی که در عطش قرب الی الله می سوزند، مامورند تا این شب عزیز را فراموش نکنند و در بزرگداشت آن، بکوشند و آن را قدر بدانند زیرا این لحظه های طلایی همیشه نصیب آدمی نمی شود.


خوشا به حال کسی که در این شب به انجام اعمال مخصوص توفیق یابد و این فرصتهای گرانبها و لحظه ای گرانقدر را مغتنم شمارد، و از سفره گسترده ضیافت الهی بهره مند شود!

آفرین بر کسی اهمیت شب قدر را دریابد و در این شب، ارتباط خود را با قرآن و علی (ع)، این دو سرمایه نفیس و یادگاران جاودانه نبوی، محکم ند و برای همیشه از آن دو جدا نگردد.







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)



در نام گذاری لیله القدر

در وجه تسمیه این شب مبارک به شب قدر وجوهی را ذکر کرده اند، از آن جمله:
1. چون این شب، شب شریفی است به آن لیلة القدر می گویند، یعنی شبی که صاحب قدر و منزلت و شرافت است و از همین باب است و ما قدر و الله حق قدره؛ (27) قدر خدا را چنان که در خور اوست نشناختند . چنان که عربها می گویند: فلان له قدر، یعنی فلانی دارای شرافت و عظمت است(28).
چون در این شب، فرشتگان بسیاری به زمین می آیند زمین تنگ می گردد، لذا آن را شب قدر نامیدند، زیرا قدر به معنای ضیق و تنگی است؛ آیه شریفه و من قدر علیه رزقه ؛ (29) روزی او تنگ شده است شاهدی بر مدعای ماست(30).
3. یکی از معانی قدر، تقدیر و سرنوشت است و در این شب، امور بندگان تا سال آینده مقرر می گردد؛ و این وجه را بسیاری از مفسران از جمله علامه طباطبایی استوار دانسته اند:
تفسیر برهان از امام باقر علیه السلام روایت می کند که:
یقدر فی لیلة القدر کل شی ء یکون فی تلک السنة الی مثلها من قابل، من خیر و شر، طاعة و معصیة، و مولود و اجل، او رزق فما قدر فی تلک السنة و قضی فهو المحتوم ولله (عزوجل) فیه المشیئة؛ (31).
در شب قدر هر امری از مور بندگان تا شب قدر سال آینده معین می گردد، از خیر و شر، طاعت و معصیت ولادت و مرگ و روزی موجودات و هر آنچه در آن سال مقدر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیت است .
لازم به یادآوری است که بعضی تعیین مقدرات را به معنای اندازه گیری بودجه سالانه زندگی تفسیر کرده اند که در نتیجه، اختیار مصرف - در راه صحیح یا نا صحیح - به دست خود انسان است.
برخی آن را به شب امتحان دانش آموزان تشبیه کرده اند که اگر شب را به مطالعه دقیق بگذارند، موفقیت یک سال خود را تامین نموده اند و اگر به سهل انگاری و بی اعتنایی گذرانند، با دست خود، مقدارت یک سال خویش را به خسران و بدی رقم می زنند و در آن سال در جا خواهند زد.
همچنین اگر فردی شب قدر را با نوبه و تصمیم بر ترک گناه و عزم بر اجرای احکام نوزادی قرآن سپری کرد مقدرات سال آینده اش به نیکی رقم خواهد
خورد، وگرنه در جا خواهد زد و طعم تلخ خسران را خواهد چشی (32)
امام صادق (ع) می فرماید:
یفرق الله فی لیلة القدر، ما کان من شدة او رخاء او مطر، بقدر ما یشاء الله (عزوجل) ان یقدر الی مثلها من قابل (33) خدا در شب آنچه از سختی یا خوشی یا باران است به مقداری که تا سال آینده خواهد، معین فرماید.
محقق عالی قدر، مرحوم آیه الله حاج میرزا ابوالحسن شعرانی می نویسد:
باید دانست که مقدارت مردم، که علم خدا بدان تعلق گرفته است، از ازل مبین بود، چون علم خدا ازلی است و آنچه خداوند به سبب دعا و اسباب دیگر محو و اثبات می کند، در همه وقت است، زیرا که به تواتر معلوم گردیده است که در همه ایام سال، دعاها مستجاب شده و خداوند وعده اجابت را منحصر به شب قدر نساخته و این که تقدیر مقدارت در شب به قدر خواهد بود، از مشکلاتی است که معنای آن بر ما معلوم نیست، مگر آن که بگوییم، دعا در این شب به اجابت نزدیکتر است. (34)
4. گفته شده است که علت نام گذاری این شب به قدر آن است که: انزل فیها کتاب ذوقدر، الی رسول ذی قدر، لاجل امة ذات قدر، علی یدی ملک ذی قدر ، قرآن با قدر و منزلت بر پیامبر و الا قدر و برای امت با قدر و برای امت با قدر و ارزش، به واسطه ملکی صاحب قدر، نازل گردیده است. (35)
5. گاه نیز گفته اند: شبی که مقدر گردیده تا قرآن در آن نازل شود.
6. یا از آنئ رو که هر کس این شب را زنده بدارد و احیا نگه دارد صاحب قدر و منزلت می گردد، لیله القدر معروف شده است.
( نا گفته پیدا است که جمع بین این وجوه نیز امکان دارد.)







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




آیا شب قدر مخصوص به امت اسلامی است؟

روایتهای مختلفی در این باب وارد شده است که بعضی از آنها بر مختص بودن شب قدر دلالت می کنند، از آن جمله است روایت ذلیل:
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ان الله وهب لا متی لیله القدر، لم یعطها من کان قبلهم، (44) خداوند به امت من شب قدر را بخشید در حالی که هیچ یک از امتهای قبلی از این بخشش الهی برخوردار نبودند.
و از برخی روایتهای دیگر استفاده می شود که در دوران پیامبر پیشین نیز بوده است. (45) علاوه بر روایات از خود قرآن نیز می توان این مطلب را استفاده کرده، زیرا نزول قرآن در شب قدر بوده و روش است که ظرف باید پیش از مظروف وجود داشته باشد.

فضایل شب قدر

بدون تردید، شب قدر از شبهای با عظمت و با اهمیت سال است و دلیل فضیلت این شب بر سایر شبها به اعتبار اموری است که در این شب محق می گردد وگرنه اجزای زمان با مکان، در رتبه وجودی شان یکی است و بین آنها تفاوتی وجود ندارد

شب آمرزش گناهان

در منهج الصادقین در تفسیر سوره انا انزلنا فی لیله القدر از پیامبر خدا (ص) روایت شده که فرمودند: هر کس شب قدر را احیا دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود.







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




فضایل شب قدر

بدون تردید، شب قدر از شبهای با عظمت و با اهمیت سال است و دلیل فضیلت این شب بر سایر شبها به اعتبار اموری است که در این شب محق می گردد وگرنه اجزای زمان با مکان، در رتبه وجودی شان یکی است و بین آنها تفاوتی وجود ندارد

شب آمرزش گناهان

در منهج الصادقین در تفسیر سوره انا انزلنا فی لیله القدر از پیامبر خدا (ص) روایت شده که فرمودند: هر کس شب قدر را احیا دارد و مومن باشد و به روز جزا اعتقاد داشته باشد، تمامی گناهانش آمرزیده می شود.
قلب ماه رمضان

در روایتی می خوانیم که امام صادق (ع) فرمودند: از کتاب خدا استفاده می شود که شماره که شماره ماههای شال نزد خداوند، دوازده ماه است ماهها، ماه رمضان است و قلب ماه رمضان، لیله القدر است. (46)





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




در فرهنگ غنی اسلام، همه امور را با معیارهای الهی می سنجد، از این رو قرآن کریم، ابراهیم، قهرمان توحید را یک امت می داند و یا در مورد شب قدر در قرآن می خوانیم: لیله القدر خیر من الف شهر و در صحیفه سجادیه (دعای 44) آمده است که: فضل لیله، علی لیالی، الف شهر و سماها، لیله القدر .
نظرهای گوناگونی در خصوص بهتر بودن این شب مبارک از هزار ماه، ابراز شده است (47) ولی همان گونه که بسیاری از مفسران اختیار کرده اند، باید بگوییم مراد این است که عمل نیک در این شب از هزار ماهی که در آنها شب قدر نباشد بهتر است و در این رابطه روایت زیر قابل توجه و دقت است:
راوی از امام صادق (ع) سوال می کند: چگونه ممکن است شب قدر از هزار ماه بهتر باشد؟
امام - علیه السلام - فرمود: العمل فیها خیر من العمل فی الف شهر لیس فیها لیله القدر .
حال که کلام به این جا رسید، بد نیست تا اشاره ای گذرا به وجوه دیگری که دانشمندان نقل کرده اند، داشته باشیم:
الف) عبادت یک شب پیروان پیامبر (ص) از سلطنت هزار ماه بنی امیه - که تقریباً هشتاد و اندی سال می شود برتر است. (48)
ب) نقل است که پیامبر (ص) نام چهار تن از عابدان (یحیی، زکریا، حزقیل و یوشع) را بر زبان جاری کرد و فرمود: اینان هشتاد سال خدا را پرستیدند و لحظه ای هم از یاد او غافل نشدند و مرتکب گناه نگردیدند. حضار.
تعجب کردند. جبرئیل سوره قدر را فرود آورد. (49)
پ) ابوبکر وراق گوید: ملک سلیمان هزار ماه بود و ملک ذوالفقار هزار ماه و کسی که در شب قدر خدا را عبادت کند، از ملک و سلطنت آن دو بهتر است.
ت) ثعلبی گوید: پیامبر (ص) به یاران خود فرمودند: در بنی اسرائیل، عابدی می زیست که شمسون نام داشت، وی هزار ماه، سلاح بر تن کرد و در راه خدا نبرد نمود. صحابه گفتند: آیا ما نیز با این عمر کوتاه به چنین سعادتی نائل خواهیم شد؟ که سوره قدر نازل گردید. (50)
ه) شب قدر از هزار ماه بهتر است، زیرا بر امتهای پیشین، هزاران ماه گذشت و آنان در تاریکیها و گمراهیها به سر می برند. (51)





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


نزول قرآن در این شب

طبق روایات موجود، مجموع قرآن، که معجزه جاوید رسول خدا (ص) است، در شب قدر دفعه به صورت یک روح از لوح محفوظ به آسمان دنیا یا بیت المعمور و یا قلب پیامبر اکرم (ص) نازل شده است (52).
و به همین علت، لغویان بین کلمه نزول از باب افعال و از باب تفعیل فرق گذارده اند، از این رو آیاتی که با لفظ انزل و مشتقات آن آمده، ظاهر در نزول دفعی می دانند. (53)و آیاتی که با لفظ تنزیلو مشقات آن وارد شده است، ظاهر در نزول تدریجیمی دانند. (54)

سوره قدر

نام گذاری یکی از سوره قرآن به نام (سوره القدر)، گویای فضیلت و اهمیت این شب است.

شب مبارک

شب قدر شبی مبارک و فرخنده است، چون قرآن که بهترین خیرات و برکات است، در این شب نازل شده است (انا انزلنا فی لیله مبارکه).





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)


شب مبارک

شب قدر شبی مبارک و فرخنده است، چون قرآن که بهترین خیرات و برکات است، در این شب نازل شده است (انا انزلنا فی لیله مبارکه).

تعیین شب قدر (55)

در این شب قدر، بیش از یک شب در سال نیست (56) و در این که آن شب در ماه مبارک رمضان واقع سده است، نزد ما خلاقی نیست، اما در تعین یکی از شبهای ماه رمضان، به عنوان شب قدر، بین علما و دانشمندان، اختلاف وجود دارد و همان طور که صلوه وسطیدر بین نمازهای پنجگانه و اسم اعظم در میان اسمای الهی و ساعت استجابت دعادر ساعات روز جمعه و اولی خدا در بین بندگان و رضای خدا در طاعات و سخط خود را در سیئات گذاشته است (57) و وقت قیام ساعت و هنگام قیام امام زمان (عج) و وقت مرگ را نیز مشخص نفرموده است - تا اهل معصیت آنها را وسیله نیل به مقاصد خود قرار ندهند - و در مقابل، مومنان بیشتر مراقب اعمال و رفتار خود باشند و کلیه نمازهای روزانه را با توجه و دقت کامل انجام دهند و کلیه اسمای الهی را نیز مواظبت کنند و به همه بندگان احترام نمایند و روز جمعه به دعا بیشتر همت گمارند، زیرا که:
چه هر گوشه، تیر نیاز افکنی
امید است ناگه که صیدی زنی

و قیام قیامت، مخفی است تا مردم از وقوع ناگهانی او وحشت داشته باشند و شب قدر، نیز مستتر و مخفی است و دقیقا مشخص نیست: اما بی گمان این عدم تعیین به نفع بندگان است و در روایت آمده است که:
قبل لا امیرالمومنین (ع): اخبرنا عن لیله القدر؟ قال: ما اخلوا من ان اکون اعلمها ولست اشک ان الله انما یسترها عنکم، نظراً لکم، لانکم لو اعلمکموها عملتم فیها و ترکتم غیرها (58).




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





بنابراین شاید حکومت اخفا و مجهول ماندن آن این باشد که مومنان، شبهای بیشتری را قدر بدانند و به آرزوی درک فضیلت آن به کارهای نیک و عبادت بیشتری پرداخته و از معاصی و زشتیها دوری گزینند و در پرستش خداوند تلاش نمایند. (59)

ای خوابه، چه گویی شب قدر نشانی
هر شب، شب قدر است، اگر قدر بدانی

علت دیگر این امر را، تفسیر السراج المنیر، این گونه بیان می کند:
هنگامی که بنده با این که یقین به لیله القدر ندارد و در طاعات و بندگی، کوشش و جهدی به سزا انجام داد تا شاید آن شب را درک کند، خداوند متعال در برابر ملائکه به انسان مباهات می کند و می گوید:

این همان موجودی است که آنان را مفسد و خون ریز، معرفی می کردید، اینک تلاش و کوشش او را در شبی که احتمال شب قدر بودن آن می رود بنگرید و قضاوت کنید که اگر یقین به آن شب داشت، چگونه اطاعات و بندگی مرا می نمود، در این هنگام روشن شد که: انی اعلم ما لاتعلمون...(60)

علت دیگر هم این شب خجسته معین بود، برخی بر اثر توفیق احیای آن، مبتلا به عجب و غرور می گردند و اگر معین نباشد، بر اثر تمرین و مراقبت بیشتر، ملکات فاصله در نفسشان راسخ تر می گردد و از برکات و پاداشهای بیشتر بهره می گیرند. (61)

استاد علی کریمی جهرمی در کتاب حول لیله القدروجوهی برای اختفای این شب ذکر کرده اند، که از آن جمله است:
اگر این شب معلوم بود، حرمت و عظمت در خور شان را در نظر مردم نداشت.

شیره مردمان بر این است که برای هر چه از دید آنان مخفی است، احترام بیشتری قائلند، چنان که احترام گذاری آنان بر قبور ائمه و اعتاب آن بزرگواران که در مسیرهای دور و دراز است، بیشتر از قبوری است که در شهر و محل سکونت آنهاست و لذات که در عزلت و کرامت است، اما در معاشرت پیاپی، ذلت و مهانت.







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





بنابراین شاید حکومت اخفا و مجهول ماندن آن این باشد که مومنان، شبهای بیشتری را قدر بدانند و به آرزوی درک فضیلت آن به کارهای نیک و عبادت بیشتری پرداخته و از معاصی و زشتیها دوری گزینند و در پرستش خداوند تلاش نمایند. (59)

ای خوابه، چه گویی شب قدر نشانی
هر شب، شب قدر است، اگر قدر بدانی

علت دیگر این امر را، تفسیر السراج المنیر، این گونه بیان می کند:
هنگامی که بنده با این که یقین به لیله القدر ندارد و در طاعات و بندگی، کوشش و جهدی به سزا انجام داد تا شاید آن شب را درک کند، خداوند متعال در برابر ملائکه به انسان مباهات می کند و می گوید:

این همان موجودی است که آنان را مفسد و خون ریز، معرفی می کردید، اینک تلاش و کوشش او را در شبی که احتمال شب قدر بودن آن می رود بنگرید و قضاوت کنید که اگر یقین به آن شب داشت، چگونه اطاعات و بندگی مرا می نمود، در این هنگام روشن شد که: انی اعلم ما لاتعلمون...(60)

علت دیگر هم این شب خجسته معین بود، برخی بر اثر توفیق احیای آن، مبتلا به عجب و غرور می گردند و اگر معین نباشد، بر اثر تمرین و مراقبت بیشتر، ملکات فاصله در نفسشان راسخ تر می گردد و از برکات و پاداشهای بیشتر بهره می گیرند. (61)

استاد علی کریمی جهرمی در کتاب حول لیله القدروجوهی برای اختفای این شب ذکر کرده اند، که از آن جمله است:
اگر این شب معلوم بود، حرمت و عظمت در خور شان را در نظر مردم نداشت.

شیره مردمان بر این است که برای هر چه از دید آنان مخفی است، احترام بیشتری قائلند، چنان که احترام گذاری آنان بر قبور ائمه و اعتاب آن بزرگواران که در مسیرهای دور و دراز است، بیشتر از قبوری است که در شهر و محل سکونت آنهاست و لذات که در عزلت و کرامت است، اما در معاشرت پیاپی، ذلت و مهانت.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





و در کشکول شیخ بهائی می خوانیم که می نویسد:

در مشهد رضوی، در ماه ذی القعده، سال 1007 این اشعار را گفتیم:

تو ز دیو نفس اگر جویی امان
رو نهان شو، چون پری از مردمان
چون شب قدر از همه مستور شد
لا جرم از پای تا سر، نور شد
اسم اعظم چون کسی نشناسدش
سروری بر کل اسما بایدش
گنج خواهی، کنج عزلت کن مقام
واستتر واستخف، عن کل الانام
تا تو نیز از خلق پنهانی همی
لیله القدری و اسم اعظیمی

در شب دیگر که این اشعار را گفتم، در خواب دیدم که پدرم رقعه ای به من داد، چون ملاحظه کردم، دیدم بر بالای آن مرقوم است:

تلک الدار الاخره، نجعلها للذین لا یریدون علوا فی الارض و لا فساداً و العاقبه للمتقین .

شاید هم به منظور تعظیم و بزرگداشت آن، معنی اش نکرده اند تا بندگان خطا پیشه با انجام گناه، حرمت آن را نشکنند (62).

از ابن عباس روایت کرده اند که جمله لیله القدر سه بار در سوره قدر تکرار شده و مجموع حروف لیله القدر نه حرف است و حامل ضرب سه در نه، بیست و هفت است به همین مناسبت شب قدر، شب بیست و هفتم باشد (63) در کتاب احکام القرآن ابن عربی معافری اندلسی مالکی، درباره تعیین، شب قدر گوید: شب 27 رمضان، شب قدر است، زیرا علما حروف سوره قدر را شمرده اند و چون به کلمه هیرسیدند، آن را 17 حرف یافتند و دانستند که شب قدر، 27 رمضان است.(64)

البته این روش برداشت از قرآن در نزد مفسران و محققان ما نا صحیح است، دانشمند شهیر شیعه، مرحوم محمد جواد مغنیه، پس از نقل این کلام می گوید:
این نبوغ در استنتاج و این ورع در تفسیر کلام خدا، شی ء عجیب و غریبی نیست از کسی که در مقام تعلیق زدن بر فتوای امام شافعی می نویسد:هذا کلام من لم یذق طعم الفقهو نیز در تعلیق بر فتوای امام ابوحنیفه گوید: هذا فقه ضعیف.

در هر حال برخی تصویر کرده اند که همه شبهای ماه رمضان، احتمال قدر بودن را دارد و بعضی با استفاده از بعضی روایات، شب اول و برخی شب هفدهم (65) و عده ای شب نوزدهم را شب قدر معرفی کرده اند.

جمع کثیری به استناد روایات فراوان دیگر معتقدند که در دهه آخر ماه رمضان است و این قول از قوت بیشتری برخوردار می باشد.
اینک، به پاره ای از روایات که مستند قول اخیر است، اشاره می کنیم:

1. حمران از امام پنجم علیه السلام درباره آیه انا انزلناه فی لیله مبارکة (66) می پرسد. امام باقر علیه السلام در جواب می فرماید:

نعم لیلة القدر، فی کل سنة فی شهر رمضان، فی عشر الاواخر؛(67) بلی، آن شب قدر است که در تمام سالها در دهه آخر رمضان واقع شده است.

2. پیامبر اکرم (ص) می فرمایند:
التمسوها فی العشر الاواخر؛ (68) شب قدر را در دهه آخر ماه مبارک رمضان بجویید.

3. و نیز نقل است که: ان النبی (ص) کان یوقظ اهله، فی العشر الاواخر من شهر رمضان؛ رسول خدا اهل خویش را در دهه آخر ماه رمضان بیدار می کرد.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




به احتمال قوی، شب قدر، شب بیست و سوم است

آن شب قدری که گویند اهل خلوت امشبست - یا رب این تاثیر دولت از کدامین کوکبست (69)

گر چه در تعیین شب قدر اختلاف نظر است، ولی از مجموع روایتهای وارد شده در این موضوع و سیره پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) و اصحاب می توان گفت که:شب قدر بودن شب بیست و سوم ماه مبارک رمضان، یقینی است.

اینک به ادله ای چند در این خصوص اشاره می شود:
الف) از شیعه و اهل سنت، نقل کرده اند که: عبدالله انیس انصاری (جهنی) خدمت رسول خدا (ص) شرفیاب شد و عرض کرد: من شتران و گوسفندان و کارگرانی دارم و منزلم از مدینه دور است، ولی دوست دارم، یک شب از شبهای ماه رمضان را معین فرمایید تا در نماز حاضر شوم.

فدعاه رسول الله (ص) فساره فی اذنه، فکان الجهنی، اذاکان لیلة ثلاث و عشرین، دخل بابله و غنمه و اهله، الی المدینه (70) ؛ پیامبر اکرم (ص) مطلبی را به گوش بیست سوم ماه رمضان با شتران و گوسفندان و کارگران خود خود وارد مدینه می شد.

ب) سفیان بن السمط گوید:
قلت، لابی عبدالله (ع) اللیالی التی یرجی فیها من شهر رمضان...؛ شبهایی که احتمال می رود، شب قدر در آنها باشد، کدام است؟

حضرت فرمود:
تسع عشرة واحدی و عشرین و ثلاث و عشرین؛ شب نوزدهم و بیست و یکم و بیست و سوم است.

قلت، فان اخذت انسانا، الفتره او علة، ما المعتمد علیه من ذلک ؛ پرسیدم، اگر کسی معذور باشد، به کدام شب بیشتر اهمیت بدهد؟ امام (ع) فرمودند:
ثلاث و عشرین؛ به شب بیست و سوم. (71)




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




پ)از امام صادق (ع) روایت است که فرمودند:
التقدر قی لیله تسعه عشر و الابرام فی لیله احدی و عشرین و الا مضاء فی لیله ثلاوات و عشرین (72) اندازه گیری و تقدیر امور در شب نوزدهم انجام می شود و سپس در شب بیست و سوم، امضا خواهد شد. ت)

مرحوم شیخ صدوق می فرماید:
اتفق مشایخنا - رضی الله عنهم - فی لیله القدر، علی انها لیله ثلاث و عشرین من شهر رمضان (73) بزرگان شیعه اتفاق کرده اند که شب قدر، بیست و سوم رمضان است.

ث) و مرحوم فتال نیشابوری نیز می نویسد:
اتفق اکثر مشایخنا - رضی الله عنهم - علی ان لیله القدر، لیله ثلاث و عشرین . (74)


اعمال مخصوص این شب نیز موید مدعای ماست، مثلا انجام دو غسل و خواندن هزار مرتبه سوره قدر و تلاوت سوره دخان که نخستین آیه اش این است: انا انزلنا فی لیله مبارکه.
ج) در تفسیر گازر آمده است:
عبدالله عمر گفت: در عهده رسول (ص) چند نفر از صحابه به خواب دیدند که شب قدر، شب بیست و سوم است. حضرت رسول (ص) فرمودند: خوابهای شما موافق است، هر که خواهد عبادتی کند، فعلیه بلیله ثلاث و عشرین. (75)

چ) و در خبر است که بنی سلمه جمعی را به مدینه فرستاد تا از رسول (ص) بپرسید که شب قدر، کدام شب است. به نزدیک حضرت آمدند و سوال کرده اند. حضرت در جواب پرسشی کرده اند: امشب چندم است؟ گفتند: بیست و دوم. سپس پیامبر خدا (ص) فرمودند: فرداشب.
ح)از امام صادق (ع) منقول است که فرمودند:

ان لیله الثالث و العشرین من شهر رمضان، هی لیله الجهنی، فیها یفرق کل امر حکیم و فیها یفرق کل امر حکیم و فیها تثبت البلایا و المنایا و الاجال و الارزاق و القضایا و جمیع ما یحدث الله فیها، الی مثلها من الحول، فطوبی لعبد، احیاها، راکعا و ساجداًو مثل خطایاه بین عینیه و یبکی علیها، فاذا فعل ذلک، رجوت ان لا یخیب ان شاء الله(76) .

از این روایت استفاده می شود که محققاً شب بیست و سوم رمضان، همان لیله جهنی است که در آن، هر حادثه ای اعم از بلا، مرگ، زندگی و روزی و تمام آنچه از حوادث الهی در این شب و سایر شبها در طول سال واقعه خواهد شد، معین می گردد.
و سپس امام (ع) می افزاید:

«خوشا به حال آن بنده ای که شب یاد شده را به رکوع و سجود احیا نماید و گناهان خود را مقابل دیدگان مجسم کند و بر انجام آنها بگیرید که چنین کرد، امیدوار که به خواست خدا نا امید نشود.»





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




آیا شب قدر در تمامی کشورها یک شب معین است؟

بعضی معتقدند، از آن جا که شروع ماههای قمری در همه مناطق همزمان نیست، شب قدر هم در همه بلاد، یک شب خاص نخواهد بود و برخی دیگر می فرماید که اگر در شهری از شهرها هلال رویت شود، آن شب در جمیع مناطق، اول ماه است و آن گاه پس از گذشت 23 شب از رویت هلال رمضان،آن شب لیله القدر است. (77)

دلیل این بزرگان، اطلاق صحیحه هشام بن حکم از امام صادق (ع) است که فرمودند:
ان کانت له بینه عادله علی اهل مصر، انهم صاموا ثلاثین علی رویته، قضی یوماً (78) .

کسی که به واسطه ندیدن هلال، 29 روزه ماه رمضان را روزه گرفت، سپس بینه عادله پیدا شد بر این که در شهری از شب قبل آن، باید یک روز قضا کند.
و در موثقه بصری، امام (ع) فرمودند:
فان شهد اهل بلد آخر، فاقصه، اگر اهل شهری شهادت دهند که هلال را دیده اند و در آن روز که یوم الشک بود و روزه نگرفت، باید آن را قضا کند.
و در این مورد، مرحوم علامه بین شهرهای دور و نزدیک فرقی نگذاشته اند و صاحب جواهر مرحوم نراقی در مستند و مرحوم حکیم در مستمسک، نیز این قول را تقویت کرده اند (79)

و اما از آن جا که اکثر فقها صحیحه هشام را مفید دانسته اند، لذا بر ماست که رعایت احتیاط کرده و ضمن توجه به رویت هلال در شهرهای نزدیک و یا موافق در افق، شب بیست و سوم پس از رویت هلال در بلد خود را نیز احیا بدارم و همچنین شب بیست و سوم از رویت هلال در شهرهای دور و یا مخالف در و یا مخالف در افق را نیز احیا بگریم تا مطمئن به درک فضیلت شب قدر گردیم.






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





کسانی که از برکات لیله القدر محرومند

از برخی روایات استفاده می شود که گروهی از سلام و رحمت و دیگر برکات شب قدر محرومند و آنها عبارتند از:
1. شارب الخمر.
2. آن کس که از گوشت خوک استفاده کند.
3. کسی که در منزل خود را به وسیله زعفران آلایش نماید. (80)
4. آنان که در منزل خود، سگ نگهداری می کنند (مگر به خاطر مصلحتی مشروع). (81)
ملعونان (منافقان)، رباخواران، پیشوایان شرور کافران، رشوه گیران، رشوه دهندگان، قاطعان رحم، شهوت رانان، کتمان کنندگان حقیقت، فتنه گران، ظالمان، یاری دهندگان ظالمان، شرابخوران، اهل تهمت و دورغ و غیبت، تارکان معروف عاملان منکر و عاق و الدین و ساحران و...
6. کسی که کینه برادر مسلمان خود را به دل گیرد و با او دشمن باشد.
میبدی در کشف الاسرار می نویسد: فرشتگان و جبرئیل گرد عالم می گردند و به همه جایها در آینده و به همه خانه های مؤمنان در شوند، خانه ای که در آن جا می بود یا مدمن الخمر بود یامدمن الخمر فرزندی عاق بر پدر و مادر با قطع رحم بود یادر آن خانه سگی بود یا کسی که نماز نکند یا دو مسلمان که بایکدیگر به هجرت باشند و سخن نگویند، فریشتگان درین خانه ها نروند و از خیرات و برکات این شب محروم باشند. (82)

در رفع این ابهام که چرا عرشیان توجهی به این گروه از انسانها ندارند و چرا باید از نورانی بودن شب قدر و برکات آن محروم باشند، باید گفت که:
این گونه افراد با رمضان انسی ندارند و زمینه بهره وری از برکات این شبها را در خود فراهم نیاورده اند و روحشان نیز آمادگی پذیرش ملائک و حقیقت برتر از آن روح را ندارد؛ کسی که در طول یک سال، بابی بند و باری زندگی را ادامه داده و از انجام هر خلافی کوتاهی نکرده است، چگونه می تواند چشم به شب قدر بدوزد و پذیرای ملائک گردد؟!

آری باید نخست دیو را از جان بیرون راند و آن گاه به انتظار فرود آمدن ملائک و روح و نیز بارش رحمت الهی نشست؛ زیرا که وجود زمینه های پذیرش از ضروریات محسوب می گردد.

البته نا گفته نماند که تزکیه و پاکسازی خانه دل از و سوسه های ابلیس لعین و تزکیه و پاکسازی آن از آلودگیهای ظلمانی و آن گاه ایجاد زمینه برای تغذیه سالم آن از غذاهای معنوی و آرامش بخشی، همچون ذکر و یاد خدا و توبه و استغفار و تلاوت قرآن و توسل و در نهایت، درک فیوضات الهی در لیله القدر، بدون توفیق از جانب حق تعالی به دست نمی آید و روی همین اصل است که عارف سالک، مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی در المراقبات می فرماید:

از مهمترین دعاها در ماه رمضان، این است که برای توفیق عبادت شب قدر زیاد دعا کنیم و ما نیز دست به دعا برداشته و گوییم:
پروردگارا، ما را از آنان که از خیرات و برکات این شب (لیلة القدر) محرومند، قرار مده و خیر دنیا و آخرت را برای ما و پدر و مادر و فرزندانمان مقدر فرما.






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





اجمالی از وظایف ما در شب قدر

اعمال و وظایف لیالی قدر را می توان به دو قسم تقسیم کرد:
1. وظایف مشترک.
2. وظایف مخصوص.
اینک به برخی از اعمال مشترک در شبهای قدر اشاره می کنیم تا آنان که خواهان خوشکامی و خوشبختی هستند، به انجام آنها بپردازند:


1. غسل

جهت پاکیزگی جسم و صفای روح و روان، مستحب است به نیت شب قدر و با قصد تقرب به خدا در اول آن شب غسل انجام شود (83)

سید بن طاووس در اقبال به سند خود از امام (ع) روایت می کند که پیامبر (ص) در هه آخر ماه رمضان هر شب غسل می کرد. (84)






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)






2. احیا و شب زنده داری

برای انسان مومن، سزاوار نیست تا در شبی که آسمانیان میهمان او شده اند، حجاب غفلت به روی خویش اندازد و خود را از همنشینی با آنها سازد، لذا مستحب است، آن شب را زنده نگه دارد و تا صبحگاهان شب زنده داری نماید و این خود نوعی مبارزه با خمودگی و سستی و خواب سنگینی است که انسان را از هدفهای عالی اش باز می دارد، و از همه مهمتر این که طریق شکستن شب و خاتمه دادن ده حاکمیت ظلمت را به ما می آموزد و آدمی را به مقام محمود می رساند.

مگو شبی به عبادت چگونه روز کنم
که دوست را ننماید، شب وصال، دراز

برآر دست تضرع، ببار اشک قدم
ز بی نیاز بخواه، آنچه بادیت بی ناز


https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




3. تلاوت قرآن

چه لذت بخش است که در شب نزول قرآن، کنار چشمه ساز کلام وحی خاضعانه بنشینیم و دل و قلب تشنه را از آن سیراب نماییم و چه شیرین و شور آفرین است لحظه فرا رسیدن وقت دیدار و عروج که مریضان و دردمندان در ساحت قرآن دست نیاز بلند می کنند و زمزمه القرآن شفاء را سر می دهند.
شبی که تلاوت قرآن (هر قدر میسور باشد) در آن شب، بهترین ذکر است، به خصوص تلاوت سوره های وارده زیر:
یس، عنکبوت، روم، دخان و...

در تلاوت قرآن، اولین نکته ای که لازم است مورد توجه قرار گیرد، الهام گرفتن از آن برای تقویت فکر و اندیشه و ایمان و شناخت مبدا و معاد و یافتن راه سعادت و فلاح و قرب الی الله است و دومین نکته، اهدای ثواب آن به ارواح طیبه و ائمه هدی (س) و شهدا و صلحا و علما و گذشتگان به خصوص بنیانگذاران مراکز مذهبی که خود سبب مضاعف شدن ثواب می گردد.






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




4. توبه و استغفار

چه فرصتی بهتر از شب قدر برای آشتی کردن با خدا و بازگشت به سوی او، شبی که می توان آبرومندانه در گاه حق و ملائکه و روح و قرآن را واسطه قرار داد و آن گاه با دلی سرشار از امید به رحمت و مغفرت، متوجه رب العالمین شده؛ بحق، شب قدر، شب توبه و بازگشت به سوی خداست که: ان الله یحب التوابین و یحب المتطهرین .

فراریها ز عصیان بازگردید
به الطاف خدا دمساز گردید
بیندیشید، یزدانی رحیم است
به راه آیید رحمان و کریم است
گناه بنده عاصی ببخشد
به هر ادعوک صد لبیک گوید

در بعضی از اخبار آمده است، زمانی که فرد گناهکار کرده خود پشیمان شد و به سوی خدا بازگشت و گفت: الهی انا اسات. یقول الله تعالی: و انا سترت ؛ خدایا من بد کردم. خداوند متعال می فرماید: من آن را پوشاندم.

فیقول: الهی انا ندمت؛ من پشیمان شدم.

خداوند می فرماید:

و انا قبلت؛ من هم قبول کردم.

و می فرماید:
ایها الشاب، اذا تبت ثم نقضت، فلاتستحی ان ترجع الینا ؛ این جوان! چنانچه توبه کردی و شکستی، از این که دوباره به سوی ما بازگردی شرمگین مباش.
و اذا انقضت ثانیاً، فلا تستحی او بمنعک الحیاء ان تاتینا ثالثاً، و اذا انقضت ثالثاً، فارجع الینا رابعاً...؛ هرگاه برای دومین بار توبه خود را شکستی، شرمگین مباش و مبادا حیا تو را از بازگشت به سوی ما برای سومین بار باز دارد و اگر بار سوم هم توبه خود را شکستی، باز هم برای چهارمین بار به سوی ما باز گرد.

فانا الجواد الذی لا ابخل؛ منم بخشنده ای که بخل نمی ورزم.

و انا الحلیم الذی لااعجل؛ منم حلیم و بردباری که عجله نمی کنم.

و انا الذی استر علی المعاصی و اقیل التائبین و اعفو من الخاطئین و ارحم النادمین و انا ارحم الراحمین ؛ منم آن که بر گناهان پرده می افکنم و توبه کنندگان را می پذیرم و از خطاکاران در می گذرم و به پشیمانان رحم می نمایم و منم ارحم الراحمین.

من ذالذی اتی الی بابنا فرددناه چه کسی به درگاه ما آمد و او را رد کردیم؟

من ذالذی، لجا الی جانبنا، فطردناه ؛ چه کسی به ما پناه آورد و ما او را دور کردیم؟

من ذالذی، تاب الینا و ما قبلناه ؛ چه کسی به نزد ما بازگشت که او را نپذیرفتیم؟

من ذالذی، طلب منا و ما اعطیناه ؛ چه کسی از ما خواهشی کرد که به او عطا نکرده باشیم؟

من ذالذی استقال (استغفر) من ذنبه فما غفرناه ؛ چه کسی از ما طلب آمرزش کرد که ما او را نیامرزیده باشیم؟

انا الذی اغفر الذنوب و استر العیوب و اغیث المکروب و ارحم الباکی الندوب و انا علام الغیوب (85)؛ منم خدایی که گناهان را می آمرزم و عیبها را می پوشانم و اندوهناکان را یاری می رسانم و بر گریه کننده و زاری کننده رحم می کنم و منم دانای امور آشکار و نهان.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




شرایط توبه و استغفار


اول: پشیمانی از گناه (الندب علی ما مضی).

دوم: تصمیم همیشگی بر ترک گناه و کج رویها و کج اندیشی ها (العزم علی ترک العود الیه ابداً).

سوم: ادای حقوق مردم (ان تودی الی المخلوقین حقوقهم).

چهارم: تدارک واجبات ( ان تعمد الی کل فریضه علیک ضیعتها فتودی حقها ).

پنجم: از بین بردن گوشتهای حرام ( ان تعمد الی اللحم الذی، نبت علی السحت، فتذیبه بالاحزان ...).

ششم: چشیدن رنج عبادت (86) ( ان تذیذ الجسم الم الطاعه کما اذفته حلاوه المعصیه ).






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)





5. خواندن دعای جوشن کبیر و دیگر ادعیه ماثوره

از جمله:
اللهم انی امسیت لک عبداً داخراً، لا املک لنفسی نفعاً ولا ضرا ولا اصرف عنها سوءا، اشهد بذلک علی نفسی، و اعترف لک بضعف قوتی و قله حیلتی، فصل علی محمد و آل محمد و انجزلی ما وعدتنی و جمیع المومنین و المومنات من المغفره فی هذه اللیله و اتمم علی ما اتیتنی فانی عبدک المسکین المستکین الضعیف الفقیر المهین، اللهم لا تجعلنی ناسیاً لذکرک فیما اولیتنی و لا غافلاً لاحسانک فیما اعطیتنی و لا آیساً من اجابتک و ان ابطات عنی فی سراء او ضراء او شده اورخاء او عافیه اوبلاء او بوس او نعماء، انک سمیع الدعاء (87) ؛

خداوندا، من در حالی که بنده آستان بوس تو بودم شب را به پایان بردم، مرا اندیشه سود و زیانی برای خویشتن نیست و قدرت آن را در خود نمی بینم که بدی را از خویش دو نمایم، این اعتراف را به زبان خود و به سبب ناتوانی و درماندگی می کنم، پس از تو می خواهم که بر محمد و آل او رحمت فرستی و آنچه را که از آمرزش به من و همگی زن و مرد مومن نوید داده ای، به انجام رسان و نعمت خود را بر این بنده فقیر و بیچاره و ناتوان، کامل گردان؛ خداوندا، مرا از یاد خود فراموشی مده، به خاطر آنچه که به من ارزانی داشته ای و مرا بی خبر از احسان و نومید از رحمتت قرار مده، هر چند سستی در نهان و آشکار و سلامت و بیماری و سختی و آسودگی از سوی من بوده باشد، که تو دعای ما را می شنوی و اجابت خواهی کرد. فهرست برخی از شروح ادعیه رمضان





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




برای بهره وری بیشتر خوانندگان عزیز و شب زنده داران بیدار دل از ذکر و دعا و با تامل در مضامین و معانی آنها مناسب دیدیم که به برخی از کتابهایی را که درباره ادعیه ماه مبارک رمضان نوشته شده است اشاره کنیم تا از این معارف بلند و آموزنده بیشترین استفاده را ببریم:

آئینه مکارم، سید روح الله خاتمی (ره)، شرحی است بر دعای مکارم الاخلاق.
شرح الاسماء الحسنی، ملا هادی سبزواری، شرح دعای جوشن کبیر است.
شرح اسماء الحسنی، سید حسین همدانی درود آبادی.
تفسیر دعای سحر، امام خمینی (ره)، ترجمه سید احمد فهری.
معارف الهی (شرح دعای سحر)، استاد حسین مظاهری.
شرح دعای سحر، آیه الله حبیب الله شریف کاشانی.
شرح دعای سحر، سلام آیه الله سید ابوالحسن قزوینی (ره)
عشق و رستگاری ( شرح دعای ابو حمزه ثمانی)، احمد زمردیان.
راز سحرگاهی ( شرح دعای ابو حمزه ثمالی )، سید حسین فاتحی.
ذخیره المعاد، ملا نوروز علی ( فاضل بسطامی).
عنوان الکام، آیه الله ملا محمد باقر فشارکی.
مجالس الواعظین، مرحوم شیخ ذبیح الله محلاتی.
نیایش در رمضان آقای علی حجتی کرمانی.
بیان حقیقت ( شرح دعای افتتاح )، احمد زمردیان.
شرح دعای مکارم الا خلاق ، سید کاظم ارفع.
تفسیر دعای مکارم الا خلاق، محمد علی بهمنی رامهرمزی،
مکارم الاخلاق، شمس المحدثین، علی بن حسن حسینی.
شرح دعای شریف مکارم الا خلاق محسن کتابچی،
شرح دعای افتتاح و کمیل، محمد شهاب الدین العراقی.
بشنوا از نی، عین - صاد.
سینای از نیاز، جواد محدثی.
شرح دعای افتتاح، محمد بن موسی العراقی لبز شلونی.
شرح دعای سحر، احمد احسانی، شرح از حاج محمد کریم بن ابراهیم کرمانی.
شرح دعای افتتاح، آیه الله محمد رضا مهدوی کنی.
شرح و تفسیر دعای مکارم الا خلاق، محمد تقی فلسفی.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)



6. توسل به ولایت ائمه هدی(ع)

با توجه به آیه شریفه که می فرماید:
یا ایها الذین امنوااتقوا الله واابتغواالیه الوسیله، (88) ای ایمان آوردگان! از خدا پروا نموده و وسیله ای برای رسیدن به او بجویید.)
در لغت به آنچه که توسط آن به چیزی توصل و تقرب جویند، وسیله می گویند.

در شب مبارک قدر وسیله ای مطمئن تر از ائمه هدی (ع) برای انسان وجود ندارد، پس باید به ایشان توسل جست، مخصوصاً به مولی الموحدین، علی بن ابیطالب (ع) که لیالی قدر مصادف با شهادت مظلومانه آن امام متقین است و نیز با تمسک به زیارت ابا عبدالله الحسین (ع) به درگاه حضرت احدیت به استغاثه پرداخت.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)



7. نماز

در این شب فرشتگانی که به زمین فرود می آیند، باید شاهد و ناظر رکوع و سجود خالصانه و متواضعانه انسان باشند تا بدین وسیله، اشرفیت و خلیفه اللهی او برای ایشان تفسیر گردد و رمز سجده ملائک در برابر آدم را دریابند، لذا در ردیف اعمال و وظایف لیالی قدر، نماز که سرلوحه همه عبادات است، به طرق مخالف وارد شده است:

اولا: بر خواندن نمازهای قضا شده در گذشته - به خصوص نمازهای سال اخیر - تاکید کرده اند.

ثانیاً: بر خواندن نمازهای مستحبی برای کسب ثواب بیشتر، از جمله نمازهای ذیل تاکید کرده اند:
الف) خواندن دو رکعت نماز با یک سلام، همچون نماز صبح، با این تفاوت که در هر رکعت پس از حمد، هفت مرتبه سوره توحید بخوانید و بعد از سلام، هفتاد مرتبه استغفرالله و اتوب الیه (89)بگوید.

ب) خواندن صد رکعت نماز، همچون نماز صبح به صورت دو رکعتی و نیز مجاز است به جای این صد رکعت، شش روز از نمازهای قضا شده خود این صد آورده به گونه ای که از ظهر روز اول شروع کرده و در عشای روز ششم ختم نماید.






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)






8. قرآن بر سر گرفتن

بر سر گرفتن قرآن با آن حالت خضوع و خشوع، نشانه تسلیم در برابر دستورهای حیاتبخش و سعادت آفرین آن است و بیانگر این که مسلمان، کسی است که قرآن را دایماً در اندیشه و فکر خویش دارد و دستورها و احکام آن را در عمل پیاده می کند.

استاد حسن زاده آملی - دام ظله الوارف - در نکته 490 کتاب هزار و یک نکته خود گوید:در لیالی قدر، قرآن به دل کن، نه فقط قرآن به سر که اولی جوهر ذات تو گردد و دومی خارج از گوهر تو است.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




9. تجدید عهد با امام زمان (عج) و خواندن دعای فرج

از ائمه معصومین نقل است که در شب بیست سوم ماه رمضان و در آن ماه مبارک، در هر حالی (نشسته و ایستاده) و هر زمانی پس از ذکر و یاد خدای تعالی و درود فرستادن بر محمد و آل او - علیه السلام - این دعا را بخوان:

اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن، صلواتک علیه و علی آبائه، فی هذه الساعه و فی کل ساعه، ولیا و حافظاً و قائداً و ناصراً و دلیلا و عینا، حتی تسکنه ارضک طوعاً و تمتعه فیها طویلا، (90)

بار الها در این هنگام و برای همیشه ولی امرت، امام زمان حجه بن الحسن را - که درودهایت بر او و پدرانش باد - سرپرست و نگهدار و رهبر و یاور و نگهبان باش تا گیتی را به فرمان او آوری و تا دیر زمان بهرمندش گردانی.

و نیز دعای شریف افتتاح که به امر آن حضرت مستحب است تا در هر شب رمضان خوانده شود و دعاهای ماثور و غیر ماثور دیگر که در خصوص حضرتش وارد شده است، زیرا گفته اند:

دعا به آن بزرگوار، نوعی از ادای حق ایشان است، که جزء بهترین اعمال می باشد و فواید بی شماری نیز برای خود وا هم دارد. (91)

تذکرات لازم

1. باید توجه داشت که برای این که اعمال و عبادات ما مقبول درگاه حق تعالی واقع گردد، باید موانع قبولی عبادات و اجابت و دعا را بر طرف ساخت، مثلا اگر حقوقی از دیگران به گردن ما هست، یا آن را به صاحبانش برگردانیم و با از آنها طلب بخشش بکنیم و حلالیت بطلبیم (92) و این نکته نیز قابل توجه است که فرقی بین حقوق عرضی یا مالی نیست وامام جعفر صادق - علیه السلام - فرمودند: اذا أراد الناس و ان الله، لایرفع الیه دعاء عبد و فی بطنه حرام او عنده مظلمة من خلقه. (93)

اگر بر اثر غلبه شهوات و هواهای نفس و مغلوب شدن قوای عقلانی، مرتکب معصیتی شدیم، استغفار کنیم و تصمیم بگیریم که دیگر بار گرد آن گناه نگردیم.
تا کنون کردی گنه، دیگر مکن - تیره کردی آب را دیگر مکن

و اگر روحمان بیمار است و دارای بیماریهای روانی، از قبیل:
کنیه، حسد، بخل و... هستیم، خود را مداوا کرده و به جای آنها بذر حلم و بردباری، ایثار و گذشت، جود و بخشش در دلهایمان کشت نماییم، زیرا که شب قدر فرصتی است طلایی برای شستشو دادن آینه دل؛ چه شیرین است که به حرمت این شب، خوبیها جای بدیها، صلح و صفا جای اختلاف و تفرقه، بر و احسان به والدین جای عاق والدین، صله رحم جای قطع رحم و... را بگیر؛ فرصتی است تا با ادای زکات و صداقت، قدمی در جهت عمران و آبادانی خانه برداشت و از همین جاست که برخی از مؤمنان و متدینان، خمس و زکات خود را در این شب تأدیه می کنند تا از ثواب بیشتری بهره مند شوند.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)




ناگفته نماند، چنان که ثواب اعمال نیکو در این شب دو چندان است، کیفر معصیت هم در این شب، بیشتر است، چرا که حرمت این شب مبارک هتک شده است؛ لذا در تاریخ می خوانیم که علی (ع) به نجاشی شاعر، که در ماه رمضان شراب خورده بود، زیاده از حد شرابخوار، تازیانه زد.

در مقام پاسخ به سؤال نجاشی که عرض کرد: یا علی این زیاده برای چیست؟ فرمود:برای هتک احترام ماه خدا (94)

2. از آن جا که شب قدر، شب دعا و نیایش است، ضروری است جهت اجابت دعاها، امور زیر را رعایت کنیم:

الف) ابتدا نمودن به تمجید و تمحید خداوند (متعال) و صلوات بر پیامبر (ص) و آل او.

حارث بن مغیره گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که فرمودند:
ایاکم اراد احد کم ان یسال من ربه شیئاً من حوائج الدینا و الا خره، یبدا بالثناء علی الله - و الدح له و الصلوه علی النبی (ص) ثم یسال الله حوائجه، (95)هیچ یک از شما نباید در مقام حاجت خواهی از خدا بر آید، مگر این که نخست به تمجید و ثنای خدا و درود فرستادن بر پیامبر با کرامت اسلام (ص) بپردازد و سپس از پروردگار خود حوائجش را مسالت نماید.

محمد بن مسلم از امام صادق(ع) نقل کرده که فرمود: در کتاب علی (ع) آمده است که:
ان الدحه قبل المساله، فاذا دعوت الله - عزوجل - فمجده، قلب: کیف امجده؟ قال: تقول، یا من هو اقرب الی من حبل الورید، یا فعالا لا یرید، یا من یحول بین المرء و قلبه، یا من هو با لنظرالا علی، یا لیس کمثله شی ء. (96)

ستایش خدا قبل از سوال و تقاضا از اوست، لذا وقتی خداوند را می خوانی، او را تمجید کن . گفتم: چگونه او را تمجید کنم؟ فرمودند: بگو، ای کسی که از رگ گردن به من نزدیکتری، ای کسی که هر چه را بخواهی انجام می دهی، ای آن بین انسان و قلبش حائل می شود، ای کسی که بر دیدگاه بلند مستقری، ای فردی که چیزی همانندش نیست.

امام صادق (ع) در حدیث دیگری فرمود: اذا دعا احد کم فلیبدء با لصلوه علی النبی مقبوله ولم یکن الله لیقبل بعض الدعاء ویرد بعضه (97) هرگاه فردی از شما به دعا کردن بپردازید، دعای خود را با درود و تحیت بر محمد (ص) شروع کند، زیرا صلوات بر پیامبر مقبول درگاه خداوند قرار می گیرد و چنین نیست که خداوند بخشی از این دعا را بپذیرد و قسمت دیگر آن را رد کند.

ب) مقدم داشتن دیگران بر خود در دعا

امام صادق (ع) گفت:من قدم اربعین رجلا من اخدانه، فدعالهم، ثم دعا لنفسه، استجیب له فیهم و فی نفسه، (98) هر کس چهل تن از برادران دینی اش را خود مقدم دارد و درباره آنان دعا کند و پس از آن درباره خویش دعا نماید، دعای او مستجاب خواهد شد.

پ) توأم بودن دعا با الحاح و اصرار

گفت پیغمبر که گر کوبی دری
عاقبت ز ان در برون آید سری

با کمال ادب، حاجات خویش را بر زبان آورد و با متانت و آهسته او را بخواند، زیرا که فرموده است:ادعوا ربکم، تضرعا و خفیه.

حضور یافتن در مکانهای مقدس، همچون مساجد و شرکت در اجتماع نیایش گران، ضمن این که بر ثواب اعمال شب قدر می افزاید، باعث کفاره گناهان و عمران خانه آخرت نیز می شود.

هر که در این خانه شبی راز کرد
خانه فردای خود آباد کرد

و خداوند سبحان فرمود:
واصبر نفسک مع الذین یدعون ربهم.
و در روایت آمده است:
والزموا السود الاعظم، فان یدالله علی الجماعه؛
به توده مردم بپیوندید که دست خدا بر سر جمعیت است.

ت)قبل از دعا در محضر خدا اعتراف به گناهان خود کرده و استغفار نماید.

ث) به هنگام دعا دستهای خویش را بالا ببرد.

ج) پدر و مادر، فرزندان خود را دعا کنند و فرزندان نیز و الدین خود را دعا کنند که چنین دعای مستجاب است. (99)

نکته قابل ذکر این که:باید از مسائل مهم که در دعا و به اجابت رسیدن آن مؤثر است، قطع امید از غیر خداست، از این رو أدب دعا اقتضا می کند که قبل از آن چند بار با قرائت:امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء این معنا را متواضعانه اعلام نموده و زمینه توجه و فضل الهی را فراهم نماید.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)



امام صادق (ع) فرمود:
اذا اراد احدکم ان لایسأل الله شیئاً، الا اعطاه، فلییاًس من الناس کلهم، و لایکون له رجاء الا من عندالله جل ذکره، فاذا علم الله (جل و عز) ذلک من قبله، ان تحاسبوا علیها، فان للقیمه خمسین موقفاً، کل موقف مقداره الف سنة ثم، تلا قوله تعالی فی یوم کان مقداره خمسین الف سنة مما تعدون؛ (100)

اگر یکی از شما بخواهد که خداوند حاجتش را بر آورد، باید امیدش را از دیگران قطع کند و به غیر خداوند امیدی نداشته باشد و هنگامی که خداوند، این وضع را در قلبش ببیند، آنچه او طلب کند اجابت می شود؛ بنابراین شما خود به حساب خویش برسید، پیش از آن که به حسابتان برسند، زیرا در قیامت، پنجاه توقفگاه وجود دارد که هر یک هزار سال است.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif (https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif)

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif



10.اعتکاف

عن النبی (ص):
اعتکاف العشر الأواخر من شهر رمضان یعدل حجتین و عمرتین؛ (101) اجر اعتکاف نمودن در ده روز آخر ماه رمضان، مساوی با ثواب دو حج و دو عمره است.

منظور از اعتکاف، توقف نمودن و ساکن شدن در مسجد جامع به قصد قربت و عبادت شرایط مخصوص آن که دارای ثواب بسیار زیاد است و از جمله عبادات مستحب می باشد که بزرگان دین به انجام آن، اهتمام ورزیده اند

در کتاب کافی از جعفر بن محمد الصادق (ع) نقل شده است که فرمودند:کان رسول الله (ص) اذا دخل العشر الأواخر، اعتکف فی المسجد و ضربت له قبة من شعر، و شمر امئزر وطوی فراشه؛ رسول خدا(ص) چون دهه آخر ماه رمضان فرا می رسید، در مسجد اعتکاف می نمود و برای حضرتش خیمه ای مویین می زند و کمرش را بر عبادت می بست و بستر خویش را جمع می کرد. در حدیث دیگری از امام صادق (ع) آمده است:

کانت بدر فی شهر رمضان و لم یعتکف رسول الله (ص) فلما ان کان من قابل اعتکف عشرین عشراً لعامه و عشراً قضاء لما فاقه، (102) جنگ بدر در ماه رمضان اتفاق افتاد و (از این رو) رسول خدا(ص) موفق به اعتکاف نشدند، لذا در سال آینده، بیست روز - ده روز به عنوان اعتکاف همان سال و ده روز دیگر را نیز به عنوان قضای اعتکاف پرداختند.

طبق آنچه در ارکان اسلام (ص 163) آمده است، پس از پیامبر(ص) همسران آن حضرت نیز چنین اعتکافی داشتند.

در تاریخ آمده است که علمای بزرگ شیعه نیز این سنت حسنه را در دهه آخر ماه رمضان انجام می داده اند. (103)برای مطالعه بیشتر درباره اعتکاف به این منابع مراجعه فرمایید، اللمعه الدمشقیه، ج 2، کتاب الا عتکاف، شرایع الاسلام، ج 1، ص 251، التهذیب، ج 4، ص 217، مستمسک العروه الوثقی، ج 8، ص 536، روضه المتقین، ج 3، ص 496.

در پایان این بخش نظر خواندگان عزیز را به کلامی از مصلح مجاهد، شیخ محمد عبده، جلب کرده که می فرماید:
شب قدر، شب عبادت و تضرع و تذکر و یاد آوری نعمتهای خدا و دین است، لکن متاسفانه بسیاری از مسلمانان در چنین ایام و لیالی و موقعیتهای مناسبی درباره مسائل و موضوعاتی سخن می گویند که مورد رضا و عنایت خداوند نیست، به آیاتی از کلام الله گوش می دهند، اما در مفاهیم آنها نمی نگرند و از معنای بلند آنها عبرت نمی گیرند...

فقط به صدا و نعمه زیبای قاری قرآن توجه دارند، در این شب در اوهام و خیالاتی غوطه ور می شوند که شایسته عقول کودکان نیست تا چه رسد به عقلهای اشخاص رشید و بالغ.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif



افضل اعمال در شب قدر

از شیخ صدوق نقل شده است که فرمود:و من احیی،هاتین اللیلتین، بمذاکره العلم فهو افضل، (104)

افضل اعمال در احیای این دو شب ( بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان) مذاکره علم است.

زیرا تحت سایه علم و معرفت و آگاهی است که ما به عظمت این شب و آینده ای درخشان و بهره وری از قرآن و مکتب انبیا و او صیا رهنمون می شویم و بی جهت نیست که امام باقر(ع)می فرماید:دانشمندی که مردم از دانش او بهره مند گردند، بر هفتاد هزار عابد فضیلت دارد.

استاد حسن زاده آملی می نویسد:سند این حکم محکم خود را صدوق از حضرت رسول الله (ص) در من لا یحضره الفقیه روایت کرده است:
قال النبی (ص) بادروا الی ریاض الجنه. قالوایا رسول الله (ص): و ما ریاض الجنه؟ قال: حلق الذکر. (105)

فیض - قدس سره - در وافی، باب مجالسه العلماء و صحبتم، پس از نقل حدیث در بیان آن گفته است:ارید بحلق الذکر، مجالسه العماء کما یستفاد من حدیث اول الباب و غیره. (106)

نویسنده شهیر شیعه، مرحوم محمد جواد مغنیه در کتاب مع علما النجف نقل می کند:طلبه ای مبتدی، شیخ اعظم انصاری (ره) را در حرم مطهر حضرت امیرالمومنین (ع) در شب قدر می بینید، از ایشان می پرسید که: در این شب خجسته چه عبادتی افضل است که انجام دهیم؟
شیخ در جواب از او می پرسید: چه درسی می خوانی؟
طلبه جواب می دهد: الفیه ابن مالک.
افضل اعمال آن است که به حجره ای بروی و الفیه را مطالعه کنی. (107)

مرحوم شیخ ذبیح الله محلاتی در کتاب اختران تابناک می نویسد:از مرحوم سید جواد حسینی عاملی، صاحب مفتاح الکرامه پرسیدند: در شب قدر، افضل و بهترین اعمال چیست؟ فرمودند: تحصیل علوم مذهبی.

درباره این بزرگوار نوشته اند، به قدری در تحصیل، جدی بود که در شب قدر و روزهای عید از تحصیل خودداری نمی کرد، حتی در حال مریضی و ناتوانی و پیری هم به تحصیل اشتغال داشت؛ گفتنی است که در آن موقعیتی که وی کتاب مفاتح الکرمه را می نوشت، و هابیان به نجف اشرف حمله کردند و در تمام مدت، این بزرگوار از نوشتن کتاب، دست برنداشت. (108)






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif




مرحوم صاحب جواهر در آخر کتاب دیات می نویسند:تم کتاب جواهر الکلام، فی شرح شرایع الاسلام، فی مسائل الحلال و الحرام فی لیله الثلاثاء، ثلاثه و عشرین من شهر رمضان المبارک لیله القدر التی کان من تقدیر الله تعالی فیها، ان یتفضل علینا با تمام الکتاب المزبور. .

و نیز مرحوم حکیم سبزواری در آخر شرح منظومه در حکمت چنین گوید:و قد فرخ المئولف الفقیر، عن تسوید هذا الشرح فی یوم الجمعه الثالث و العشرین من شهر رمضان المبارک من سنه واحد و ستین و ماتین بعد الالف.

مفسر بزرگ قرآن، علامه سید محمد حسین طباطبایی - حشره الله مع نبیه و اوصیائه الطاهرین - در آخر تفسیر کم نظیر المیزان، تاریخ فراغ از تالیف این اثر ارزشمند را شب 23 رمضان ذکر فرموده است.

از مرحوم علامه مجلسی نقل شده است که فرمودند:بهترین اعمال در این شبها طلب آموزش و دعا برای مقاصد دنیا و آخرت خود و پدر و مادر، خویشان و برادران ایمانی، اعم از زندگان و مردگان و اذکار و صلوات بر محمد (ص) و اهل بیت اوست.

سید بن طاووس نیز می فرماید:نباید از دعا درباره اهل حق و برادران مسلمانان در این شب امتناع کرد.

و در روایتی وارد شده است که از رسول اکرم (ص) سوال شد:در شب قدر چه چیز از خدا بخواهیم؟ فرمودند: عافیت را.

و آیه الله شیخ جعفر شوشتری (ره) می فرماید:بهترین عبادتها یقین پیدا کردن به خداوند و زدودن پلیدی و آلودگی شک و تردیها از دلها و دور کردن کافر ماجرایی از خویشتن است. (109)





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif




پاداش اعمال شب قبر


ثواب خواندن سوره ((اناانزلنا))

از امام صادق (ع) روایت شده است که اگر کسی در شب بیست و سوم ماه رمضان، هزار مرتبه اناانزلنا را بخواند، چون صبح کند، یقین او شدید و محکم شده باشد. (110)


ثواب احیای لیله القدر

پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
من قام لیله القدر، ایانا و احتساباً، غفرله ما تقدم من ذنبه؛ (111)کسی که شب قدر را به عبادت احیا بدارد و با ایمان و صابر باشد، خداوند، گناهان گذشته اش را بیامرزد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif



ثواب اعمال نیک دیگر


حضرت نبی اکرم (ص) فرمودند: قال موسی: الهی ارید قربک، قال قربی لن استیقظ لیله القدر. قال: الهی ارید رحمتک. قال: رحمتی لن رحم الساکین لیله القدر. قال: الهی ارید الجواز علی الصراط. قال ذلک لن تصدق بصدقه فی لیله القدر. قال: الهی ارید من اشجار الجنه و ثمارها. قال ذلک لن سبح تسبیحه فی لیله القدر. قال الهی ارید النجاه من النار. قال ذلک لن استغفر فی لیله القدر. قال: الهی ارید النجاه من النار. قال ذلک لن استغفر فی لیله القدر. قال: الهی ارید رضاک. قال: رضای لن صلی رکعتن فی القدر؛ (112)

حضرت موسی (ع) در مناجات خود با خدا عرض کرد: خدایا، رحمتت را خواهانم. خداوند فرمود: قرب من از آن کسانی است که لیله القدر را بیدار باشند

عرض کرد: خدایا، رحمتت را خواهانم و خداوند فرمود: رحمت من شامل حال کسانی است که در شب قدر به مساکین رحم می کنند.

عرض کرد: خدایا، من جواز از عبور از صراط را خواهانم. خداوند فرمود: این جواز برای کسانی صادر می شوند که در لیله القدر صدقه بدهند.

عرض کرد: خدایا، من خواهان درختان و میوه ای بهشت هستم. خداوند سبحان فرمود: این نعمت برای کسانی است که در لیله القدر به تسبیح مشغولند.

عرض کرد: خدایا، من نجات از آتش را می طلبم. فرمودند: نجات برای کسانی است که در لیله القدر به استغفار مشغولند.

عرض کرد: خدایا، من رضای تو را می طلبم. فرمودند: رضای من را کسی جلب کرد که در لیله القدر دو رکعت نماز خواند.








https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif





ثواب نماز

پیامبر اسلام (ص) فرمودند:
من صلی رکعتن فی لیله القدر، فقراً فی کل رکعه، فاتحه الکتاب مره و قل هو الله احد سبع مرات، فاذا فرغ یستغفر سبعین مره فمادام لایقوم من مقامه، حتی یغفر الله له و لابویه. و بعث الله ملائکه یکتبون له الحسنات الی سنه اخری و بعث الله ملکا الجنان یغرسون له الا شجار و یبنون له القصور و یجرون له الانهار و لانهار و لایخرج من الدنیا حتی یری ذلک کله؛ (113)

کسی که در شب قدر، دو رکعت نماز بخواند و در هر رکعت، بعد از حمد، هفت مرتبه سوره توحید را بخواند و پس از اتمام نماز، هفتاد مرتبه استغبر الله و اتوب الیه بگوید، از جای خویش بر نخیزد تا خداوند او و پدر و مادرش بیامرزد و ملائکه ای بفرستد تا حسنات او را تا سال دیگر یادداشت کنند و ملک دیگری را مامور سازد تا در بهشت برای او درختانی غرس کند و قصرهای بنا سازد که نهرهایی در آن جاری باشد و از دنیا نرود تا این الطاف خدا را در حق خود مشاهده نماید.

امام باقر (ع) فرمودند:من احیی لیله ثلاث و عشرین من شهر رمضان، وصلی فیها ماه رکعه، وسع الله علیه معیشته و کفاه امر من یعادیه، و اعاده من الغرق و الهدم و السرق من شر الدنیا و دفع عنه هول منکر و نکیر و خرج من قبره و نوره یتلا لا لاهل الجمع و یعطی کتابه بیمینه و یکتب له براه من النار و جواز علی الصراط و امان من العذاب و یدخل بغیر حساب و یجعل فیها رفقاء النبین و الصدیقین و الشهدا و الصالحین و ححسن اولیک رفیقاً؛ (114)

خدا رزق و روزی کسی که شب بیست و سوم ماه رمضان را احیا بدارد و در آن شب، صد رکعت نماز بخوانید وسیع گردانید و در مقابل دشمن، او را کفایت کند و از غرق شد: و ویرانی و سرقت او را کفایت کند و از غرق شدن و ویرانی و سرقت، او را پناه دهد و ترس منکر و نکیر را از او مرتفع سازد و از قبرش خارج می شود، در حالی که نور او برای اهل محشر تلالو دارد و نامه عملش را به دست راستش می دهند و داده می شوند و بدون حساب و کتاب داخل بهشت می گردد و در بهشت، رفیق پیامبران و صدیقین و شهدا و صالحان خواهد شد و اینان خوب رفیقانی هستند.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif




ثواب صدقه

از امام علی بن موسی الرضا(ع) روایت شده است که فرمودند:من تصدق وقت افطار علی مسکین بر غیف، غفرالله ذنبه؛ (115) کسی که به وقت افطار، قرض نانی را به فقیری صدقه دهد، خداوند گناهانش را بیامرزد.

امام صادق (ع) فرمودند:من تصدق فی شهر رمضان بصدقه، الله عنه سبعین نوعا من البلاء؛ (116) کسی که در ماه رمضان صدقه ای بدهد، خداوند سبحان، هفتاد نوع بلا و گرفتاری را از او دور خواهد کرد.

ثواب غسل شب قدر

قال موسی بن جعفر (ع) :من اغتسل لیله القدر و احیاها طلوع الفجر، خرج من ذنوبه؛(117) کسی که شب قدر غسل کند و تا طلوع فجر، احیا نگه دارد، گناهانش بخشوده خواهد شد.

ثواب قراءت سوره روم و عنکبوت

امام صادق (ع) فرمودند:من قرا سورتی العنکوت و الروم فی شهر رمضان، لیله ثلاث و عشرین، فهو و الله یا ابا محمد، من اهل الجنه لا استثنی فیه ابدا؛ (118) کسی که در شب قدر (شب بیست و سوم ماه رمضان ) دو سوره عنکبوت و روم را بخواند، به خدا - ای ابومحمد - او بدون استثنا اهل بهشت است.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif





ثواب قراءت سوره روم و عنکبوت

امام صادق (ع) فرمودند:من قرا سورتی العنکوت و الروم فی شهر رمضان، لیله ثلاث و عشرین، فهو و الله یا ابا محمد، من اهل الجنه لا استثنی فیه ابدا؛ (118) کسی که در شب قدر (شب بیست و سوم ماه رمضان ) دو سوره عنکبوت و روم را بخواند، به خدا - ای ابومحمد - او بدون استثنا اهل بهشت است.
ثواب دو رکعت نماز در کنار قبر عبدالله الحسین علیه السلام

امام صادق (ع) فرمودند:فمن شهدا - لیله ثلاث و عشرین کم شهر رمضان - عند قبر الحسن (علیه السلام) یصلی عنده رکعتین او ما تیسرله وسال الله الجنه واستعاد به من النار آتا الله ما سال و اعاذه مااستعاد؛ (119) کسی که کنار قبر امام حسین (ع) شب بیست و سوم ماه رمضان را درک کند و در کنار قبر مطهر، دو رکعت یا آن مقداری که برایش مقدور باشد، نماز بگزارید و از خدا در خواست بهشت کند و از آتش دوزخ به خدا پناه ببرد، خداوند خواسته او را اجابت خواهد کرد.
ثواب

زیارت سید الشهدا علیه السلام در شب قدر

امام صادق (ع) فرمود:اذاکان لیله القدر، فیها یفرق کل امر حکیم، نادی مناد تلک الیله من بطنان العرش:ان الله قد غفر لن زار قبر الحسین (علیه السلام) فی هذه الیله؛ (120)
هنگامی که شب قدر فرارسد، در آن (شب) هر (گونه) کاری (به نحوی) استوار فیصله می یابد؛ در آن شب از درون عرش، منادی ندا در خواهد داد که:
خداوند، کسی را که در این شب، قیر حسین (ع) را زیارت کند، خواهد بخشید.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif





ثواب دو رکعت نماز در کنار قبر عبدالله الحسین علیه السلام

امام صادق (ع) فرمودند:
فمن شهدا - لیله ثلاث و عشرین کم شهر رمضان - عند قبر الحسن (علیه السلام) یصلی عنده رکعتین او ما تیسرله وسال الله الجنه واستعاد به من النار آتا الله ما سال و اعاذه مااستعاد؛ (119) کسی که کنار قبر امام حسین (ع) شب بیست و سوم ماه رمضان را درک کند و در کنار قبر مطهر، دو رکعت یا آن مقداری که برایش مقدور باشد، نماز بگزارید و از خدا در خواست بهشت کند و از آتش دوزخ به خدا پناه ببرد، خداوند خواسته او را اجابت خواهد کرد.


ثواب زیارت سید الشهدا علیه السلام در شب قدر

امام صادق (ع) فرمود:اذاکان لیله القدر، فیها یفرق کل امر حکیم، نادی مناد تلک الیله من بطنان العرش:ان الله قد غفر لن زار قبر الحسین (علیه السلام) فی هذه الیله؛ (120)
هنگامی که شب قدر فرارسد، در آن (شب) هر (گونه) کاری (به نحوی) استوار فیصله می یابد؛ در آن شب از درون عرش، منادی ندا در خواهد داد که:
خداوند، کسی را که در این شب، قیر حسین (ع) را زیارت کند، خواهد بخشید.

اثر راز و نیاز با خدا در دل شب

شیخ صدوق (ع) در کتاب مجالس خود از ابن عباس نقل کرده است که پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
هرگاه بنده نیایشگری با خدای خود در دل شب خلوت کند؛ با او به مناجات و نیایش بپردازد، خداوند، نور ایمان را در دل وی ثابت گرداند، آن گاه خطاب به پروردگار جهانیان کرده و گوید:یارب! یارب! یارب! خداوند جلیل ندا در دهد که: لبیک عبدی! از من بخواه تا عطایت کنم و بر من توکل کن تا کفایتت نمایم.




https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif





همسانی پاره ای از اعمال با لیله القدر

فرهنگ غنی اسلام برای نشان دادن اهمیت فوق العاده و بیان عظمت پاره ای از امور سوق دادن مردم به آن سو، اجر آن اعمال را همسان با اجر عظیم لیله القدر معرفی کرده است.

از جمله این موارد، سه حدیث شریف زیر است:

پیامبر اکرم اسلام فرمودند:من مشی فی صلح بین اثنین، صلی علیه ملائکه الله حتی یرجع و اعطی اجر لیله القدر؛(121) کسی که در راه بر قراری صلح بین دو نفر گام بردارد، فرشتگان خدا بر او درود می فرستد تا به منزل باز گردد و در نامه عملش اجر شب قدر نوشته خواهد شد:
لیله من امام عادل، خیر من الف شهر ملک بنی امیه؛ (122)

یک شب از ایام حکمرانی زمامدار عدالت پیشه، بهتر از هزار ماه حکومت بنی امیه است.

ابی بن کعب از پیامبر (ص) روایت کرده که حضرت فرمود:من قرا انا انزلنا اعطی من الاجر؛ کمن صام رمضان واحیی لیله القدر؛ (123) کس که به قراءت اناانزلنا بپردازد، اجرش چون اجرش چون کسی است که ماه رمضان روزه داشته و شب قدر احیا بدارد.





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif






دستها را به دعا برداریم

چون رمضان، ماه نیایش و دعاست و علی علیه السلام فرموده است: علیکم فی شهر رمضان، بکثرة الاستغفار و الدعاء؛ بر شما باد در ماه رمضان به دعا و استغفار بسیار.
بی مناسبت نیست که دست به دعا برداشته و بگوییم:
خداوندا!از تو می خواهیم که بر محمد صلی الله علیه و آله و آل او درود فرستی و همچنین بر امام (عج) ما، حجت حق، منجی عالم بشریت نیز صلوات و سلامت را نثار کرده و فرجش را نزدیک فرمایی!

خداوندا! لذت مناجات را در تمام عمر، به خصوص در شبهای قدر به ما بچشان.

بارالها!حلاوت تلاوت قرآن را همیشه خصوصاً در شبهای قدر به ما بچشان

ایزدا! در شب قدر برای ما آن مقدر فرما که برای علما، صلحا، اتقیا، مقدر فرمایی!

خدایا!ما را از تمام خیرات نازل شده در ماه رمضان و شب قدر کامیاب بگردان !

بارپروردگارا! دستهای نیازمند ما را که امشب به درگاه بی نیازت بلند شده، نا امید بر مگردان!

خدایا! شر توطئه گران و ابر قدرتها و طاغوتهای ستمگر که قرنهاست مستضعفان را زیر پای خود له می کنند، از سر ما کم بگردان !

خدایا، خداوندا!عزت از دست رفته کشورهای اسلامی را به آنان باز گردان !

معبودا!به وعده ای که در قرآنت داده ای که روزی مستضعفان زمین را به قدرت کامل برسانی و حکومت عدل را در جهان بگسترانی، تحقق ببخش!

خدایا !آنان که علیه اسلام و مسلمانان نقشه های خائنانه می کشند (خصوصاً اسرائیل غاصب و آمریکای جنایتکار) در دنیا رسوا و نقشه هایشان را نقش بر آب بفرما!

رحیما!امشب وسیله هدایت گناهکاران، گمراهان، ره گم کردگان را فراهم و در سراسر این ماه (رمضان) نشاط عبادت و انس با خودت را به ما عنایت بفرما!

وای محبوب دلها! دعاهای ما را در حق دیگران به هدف اجابت برسان و مرگ ما را شهادت در راه خود و زیر پرچم پیامبر عظیم الشأن و تحت سایه ولایت اولیایت، قرار بده !







https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif


کتابنامه

1. اختران تابناک، ذبیح الله محلاتی، کتابفروشی اسلامیه، تهران.
2. ادربیات فارسی بر مبنای تألیف استوری، مترجمان: یحیی آرین پور، سیروس ایزدی، کریم کشاورز، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
3. ارمغان مور، حسن بصیری، چاپخانه نور، تبریز.
4. أطیب البیان، سید عبدالحسین طیب .
5. اعیان الشیعه، سید محسن امین .
6. الاقبال بالاعمال الحسنه، سید بن طاووس.
7. امالی، شیخ طوسی.
8. بحارالانوار، محمد باقر مجلسی.
9. البرهان فی تفسیر القرآن، سید هاشم حسینی بحرانی.
10. پرتوی از قرآن، سید محمود طالقانی، شرکت سهامی انتشار، تهران.
11. پرواز در ملکوت، امام خمینی (ره)، نهضت زنان مسلمان، تهران.
12. تفسیر ابوالفتح، روض الجنان فی تفسیر القرآن، حسین بن علی الخزاعی النیشابوری.
13. تفسیر اثنی عشری، حسین بن احمد حسینی شاه عبدالعظمی.
14. تفسیر خلاصة منهج الصادقین، ملا فتح الله کاشانی.
15. تفسیر روان جاوید. میرزا محمد ثقفی تهرانی، انتشارات برهان.
16. تفسیر روح البیان اسماعیل حقی البروسی، دار احیاء التراث العربی، بیروت.
17. تفسیر السراج المنیر، خطیب شربینی.
18. تفسیر الصافی، مولی محسن فیض کاشانی، انتشارات اعلمی، بیروت .
19. تفسیر القاسمی، المسمی محاسن التأویل، محمد جمال الدین القاسی، دارالفکر، بیروت.
20. تفسیر الکشاشف، محمد جواد مغنیه، دارالعلم للملایین، بیروت.
21. تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، محمد بن محمد رضا قمی مشهدی، مؤسسه چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
22. تفسیر گازر (جلاء الاذهان و جلاء الاحزان)، ابوالمحاسن حسین بن حسن جرجانی، با تصحیح و تعلیق میر جلال الدین حسینی، محدث.
23. تفیسر محمد مؤمن مشهدی بر جزء سی ام، با تصحیح و مقدمه علی محدث.
24. تفسیر منهج الصادقین، ملا فتح الله کاشاین.
25. تفسیر نمونه، زیر نظر ناصر مکارم شیرازی، در الکتب الاسلامیه.
26. تفسیر نور الثقلین، عبد علی بن جمعة العروسی الحویزی، مطبعه علمیه، قم.
27. تفسیر نوین، محمد تقی شریعتی، شرکت سهامی انتشار، تهران.
28. ثواب الا عمال و عقاب الاعمال، علی محمد علی دخیل.
29. الحاشیه للعروه الوثقی، سید یوسف مدنی.
30. الحیاه، محمد رضا حکیمی - محمد حکیمی - علی حکیمی.
31. الدر المنثور، جلال الدین سیوطی.
32 دیوان حافظ، به اهتمام محمد قزوینی و دکتر قاسم غنی، زوار، تهران 1320 ه.ش.
33. رساله اًمجدیه، محمد رضا نجفی، واحد تحقیقات اسلامی دینار بعثت، تهران.
34. روزه، عباس مصباح زاده.
35. -، علی محمد اسدی.
36. روضه الواعظمین، محمد بن فتال نیشابوری، انتشارات شریف الرضی، قم.
37. الروضه من الکافی، محمد بن یعقوب کلینی.
39. سنن النبی، سید محمد طباطبایی، ترجمه محمد هادی فقهی، انتشارات اسلامیه، تهران.
40. سینای فرزندگان، رضامختاری.
41. سینای نیاز، جواد محدثی.
42. عده الداعی، احمد بن محمد بن فهد حلی.
43. عمده الزائر فی الادعیه و الزیارات، سید حیدر حسینی کاظمی.
44. الفراق فی تفسیر القرآن، محمد صادقی.
45. فضایل الاشهر الثلاثه، محمد بن علی بن حسین موسی بن بابوبه قمی (شیخ صدوق)، تحقیق و اخراج میرزاغلامرضا عرفانیان، مطبعه الاداب، نجف اشرف.
46. فوائد الرضویه، محدث قمی.
47. فواید الوشاهد، شیخ جعفر شوشتری.
48. فی ظلال القران، سید قطب، دارااحیا التراث العربی، بیروت.
49. کامل الزیارت، جعفر بن محمد بن موسی بن قولو.
50. کشف الاسرار وعده الا برار، ابوالفضل رشید الدین میبدی، به سعی و هتمام علی اصغر حکمت، انتشارات امیرکبیر، تهران.
51. الکنی و الالقاب، محدث قمی، کتابخانه صدر، تهران.
52. الیله المبارکه ما اشتبه علی الناس من امرها، حسن عبداللطیف عزام.
53. مجمع البیان، ابو علی فضل بن حسن طبرسی.
54. مجموعه الا خبار، شیخ محمد حسن جلالی شاهرودی.
55. مستدرک الوسائل، میرزا حسین نوری.
56. مستمسک العروه الوثقی، سید محسن طباطبایی حکیم.
57. مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی.
58. مفاتح الجنات، سید محسن امین، انتشارات اعلمی، بیروت.
59. مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، محمد تقی موسی اصفهانی.
60. ملحق جامع المعارف و الا حکام، سید عبدالله شبر.
61. المتخب من تفسیر القرآن و الکتب المسترجه من کتاب التبیان، نحند بن احمد بن ادریس، تحقیق سید مهدی رجائی، انتشارات کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، قم.
62. المیزان قی تفسیر القرآن، سید محمد حسین طباطبایی.
63. نجم الثاقب، میرزاحسین نوری طبرسی، کتابفروشی جعفری، مشهد.
64. نهج البلاغه، شریف رضی.
65. نیل الا و طار، شوکانی، چاب عثمان خلیفه.
66. وسائل الشیعه، شیخ حر عاملی.
67. هراز و یک نکته، حسن زاده آملی.
68. هشتاد و دو پرسش، شهید سید عبدالحسین دستغیب.


از دیگر آثار نویسنده

1. بانوی مجتهد ایرانی.
2. وظایف استانداران از دیدگاه امام صادق (ع)، چاب دوم،
3. نجوم امت، در مجله نور علم منتشر شده است (بعضی از قسمتهای آن به زبانهای دیگر ترجمه شده.)
4. روش میهمان نوازی در اسلام
5. تهمت شایعترین بلای عصرما، توسط حجه الاسلام احتشام زیدی به اردو ترجمه و در مجله توحید سازمان تبیلغات چاب شده است.
6. شب قدر، توسط حجه الاسلام سید مختار حسین جعفری به اردو ترجمه شده است.
7. کتابشناسی کتب درسی حوزه، منتشر شده در مجله نور علم.
8. مسجد، در کلام معصومین (ع)، توسط حجه الاسلام احتشام زیدی در دست ترجمه است. . ارزشهای اخلاقی در مکتب پنجمین امام شیعه، بخشی از آن در مجله نور علم چاپ شده است.
10. لعن شدگان.
11. تراجم نگاران.
12. تاریخچه مدارس دینی در جمهوری اسلامی ایران.
13. زندان و زندانی از دیدگاه اسلام، چاپ دوم.
14. چکیده منطق، چاپ شده است.
15. صحیفه حکمت، در هفته نامه هدف چاپ شده است.
16. گنج حکمت یا احادیث منظوم، دو جلد آن چاپ شده است.
17. رشوه خواری از نظر اسلام، به اردو ترجمه و تلخیص شده است.
18. تعهد فردی و اجتماعی ما در قبال ایتام، توسط حجه الاسلام نثاراحمد خان به اردو ترجمه شده است.
19. اهل البیت - علیه السلام - فی روایات الصحابه.
20. آئینه دانشوران.
21. تذکره القبور.








https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/72580594894044418786.gif