*^★^* منازل و مراحل آخرت *^★^*

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/36790148353326309495.gif

انسان در سفر آخرتش منازل و مراحل متعددی را طی می كند
كه در این جا به اختصار درباره آن منازل توضیحاتی ارائه می شود:


1. نخستین منزل، جریان سكرات مرگ و سختی جان دادن است.

امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ در تبیین سكرات مرگ می فرماید:

«و انّ للموتِ لغمراتٍ هی افظعُ مِن أن تُستَغرَقَ بصفهٍ او تَعتدِلَ علی عقول اهل الدنیا»[1]

آری، مرگ را ورطه ها و دشواری هایی است سخت تر از آن كه بتوان وصفش كرد، یا عقل های مردم بتواند آن را بفهمد.

طبق این كلام حضرت، سكرات مرگ بگونه ای سخت است كه اساساً هرگز قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف كرد، كسانی كه در دنیا هستند توان درك و فهم آن را ندارند.

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

2. منزل دیگر، قبر است، امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ درباره این منزل می فرماید:

«فیا لَهُ مِن بیتِ وحدهٍ، و منزل وحشهٍ و مفرد غربَهٍ»[2] یعنی شگفتا از خانه تنهایی، و سرای وحشت، و جایگاه بی كسی و غربت.

در روایتی آمده روزی رسول خدا _ صل الله علیه و آله و سلم _ بر سر میتی كه او را دفن می كردند حاضر شد، و در حالی كه اشك از چشمان حضرت به شدّت سرازیر بود به مردم فرمود:«اخوانی لمثل هذا فاعدّوا» یعنی ای برادرانِ من، از برای همچو منزلی خود را آماده سازید.[3]

3. گر چه از یك نظر قبر همان عالم برزخ است،[4] از لحاظ دیگر برزخ را می توان یكی از منازل قیامت تلقی كرد، برزخ واسطه میان دنیا و آخرت است، انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی كه داشته و اعمال نیك و بدی كه در این دنیا انجام داده مورد بازپرسی خصوصی قرار می گیرد و پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجه ای كه گرفته شد به یك زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محكوم گردیده و با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی بسر می برد.

روح انسان در برزخ، به صورتی كه در دنیا زندگی كرده است به سر می برد اگر از نیكان است از سعادت و نعمت و جوار پاكان و مقربان درگاه خدا برخوردار می شود و اگر از بدان است در نقمت و عذاب و مصاحبت شیاطین و پیشوایان ضلال می گذراند.[5]
درباره انسان در عالم برزخ سخن بسیار است، از جمله اینكه بر اساس آموزه های دینی انسان در آن عالم سخت نیازمند كارهای نیك از قبیل دعا و صدقه دادن به نیت خود از طرف بستگان است.

در روایتی آمده هر كسی كه صدقه به فقیری به نیت میتی بدهد، فرشته ای آن را در ظرفی از نور كه بسیار درخشنده است می گذارد و در عالم برزخ آن را به میت مورد نظر هدیه كننده می رساند و می گوید این هدیه را فلان كس برای شما فرستاده است، میت آن هدیه را می گیرد و از آن بهره مند می شود.[6]

[رعنا ریاحی*خادمه قرآن*]

4. منزل ديگر مرحله اي است كه از آن در آموزه هاي ديني به «نفخ صور= فرياد مرگ و حيات» ياد شده است، و در آيات فراواني از قرآن مجيد اشاراتي به مسأله نفخ صور شده است، از مجموع آن آيات به خوبي استفاده مي شود كه دو بار در صور دميده مي شود، يك بار در پايان جهان كه همه خلايق مي ميرند و اين نفخه مرگ است، و بار ديگر در آستانه رستاخيز كه همه مردگان زنده مي شوند و اين نفخه حيات است، در حقيقت توقف و از كار افتادن اين جهان و آغاز حركت جهان ديگر تشبيه به توقف و حركت لشكرها و قافله ها شده است كه با صداي شيپور مخصوص يا صداي بلند ديگري همگي با هم از راه رفتن باز مي ايستند و متوقف مي شوند و با صداي ديگر به پا مي خيزند و حركت مي كنند.[7]

در قرآن كريم درباره اين مرحله و منزل انسان در مسير سفر آخرت چنين آمده: «وَ نُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْري فَإِذا هُمْ قِيامٌ يَنْظُرُونَ»[8] يعني و در صور دميده مي شود و تمام كساني كه در آسمان ها و زمين هستند مي ميرند مگر كساني كه خدا بخواهد، سپس بار ديگر در صور دميده مي شود ناگهان همگي به پا مي خيزند و در انتظار هستند.

از اين آيه به دست مي آيد نفخ صور در حقيقت يك صاعقه و صيحه عقلي است كه تمام آسمان و زمين را پر مي كند و سبب مرگ ناگهاني همه موجودات زنده مي شود و يا همه را به حركت و جنبش در مي آورد و سبب حيات و زنده شدن آنها مي شود.[9]

[7] . ناصر مكارم شيرازي، پيام قرآن، ج 6، ص 46، نشر دارالكتب الاسلاميه، تهران 1377 ش.
[8] . سوره زمر، آيه 68.
[9] . ناصر مكارم، پيام قرآن، ج 6، ص 67، نشر پيشين.