هفته پدافند غیر عامل

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

http://www.khabarnema.ir/uploads/2015/07/666-100.jpg






هفته پدافند غیرعامل بر شما کاربران عزیزگرامی باد

(http://iaeo.org/nkhorasan/?p=1446)











بهترین راه عقب نشاندن دشمن اظهار آمادگی است (مقام معظم رهبری)
سوم الی نهم آبانماه، هفته پدافند غیرعامل گرامی باد


جهت مشاهده ی تصویر در ابعاد واقعی 676x507 پیکسل اینجا کلیک کنید.
http://media.jamnews.ir/Original/1391/06/01/IMG05084523.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

http://static3.fater24.com/thumbnail/Nxpq5NHPnmTR/QgPSX7V9Dt8q8NW4646pu40nrZq-kCzjyhSW-HeDjmhXX9ljBXFqfd2O2U61uaNI/padafand.jpg



مفهوم پدافند: پدافند کلمه متضاد آفند (http://samadipadafand.persianblog.ir/post/3/w/index.php?title=%D8%A2%D9%81%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1) و به معنی دفاع در برابر هجوم یا تک هوائی است و شامل مجموعه اقداماتی می‌شود که به منظور جلوگیری از بمباران (http://samadipadafand.persianblog.ir/post/3/w/index.php?title=%D8%A8%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8% A7%D9%86&action=edit&redlink=1) های هوائی و شکسته شدن حریم هوائی یک کشور (http://samadipadafand.persianblog.ir/post/3/wiki/%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1) انجام می‌شود. پدافند در مفهوم کلی٬ مجموعه اقداماتی است که به‌منظور دفع٬ خنثی سازی٬ کاهش تاثیر اقدامات آفندی دشمن و جلوگیری از دستیابی دشمن به اهداف خودی انجام می‌گیرد.


انواع پدافندپدافند به دو گروه پدافند عامل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%81%D9%86%D8%AF_%D8%B9%D8%A7% D9%85%D9%84) و پدافند غیرعامل (http://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%81%D9%86%D8%AF_%D8%BA%DB%8C% D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84) تقسیم‌بندی می‌شود.پدافند عاملپدافند عامل در حقیقت همان معادل کلمه پدافند است که تعریف کامل آن در بالا گفته شد. یعنی پدافند عامل به کارگیری تجهیزات نظامی برای جلوگیری از ورود هواپیما های متخاصم به داخل خاک کشور و یا پدافند عامل، شامل تمامی طرح­ریزی­ها و اقدامات پدافندی است که مستلزم به­ کارگیری سلاح و تجهیزات جنگی می باشد. براساس قانون، این اقدام وظیفه ذاتی نیروهای مسلح است.پدافند غیرعاملپدافند غیرعامل نیز اقداماتی است که موجب کاهش ضرر و زیان در مقابل عملیات های خصمانه هواپیماهای دشمن و تهدیدات خارجی با هزینه کمتر و بکارگیری ترفند و شیوه‌های غیر مسلحانه نظیر:استتار اختفا و ایجاد سرپناه برای تاسیسات مهم و استراتژیک انجام می‌شود و در این نوع پدافند از هیچگونه سلاحی استفاده نمی‌شود.همچنین پدافند غیرعامل، شامل تمامی طرح ریزی ها و اقداماتی است که موجب کاهش آسیب پذیری ها، افزایش پایداری ملی، تداوم فعالیت دستگاه های نظامی در مقابل تهدیدات خارجی گردیده و مستلزم به کارگیری سلاح نیست. (پدافند غیرمسلحانه) (سازمان پدافند غیرعامل، 1385)هدف از پدافند غیرعامل، استمرار فعالیت­های زیربنایی، تأمین نیازهای حیاتی، تداوم خدمت رسانی عمومی و تسهیل اداره کشور در شرایط تهدید و بحران تجاوز خارجی و حفظ بنیه دفاعی علی رغم حملات خصمانه و مخرب دشمن از طریق اجرای طرح های پدافند غیرعامل و کاستن آسیب­پذیری مستحدثات و تجهیزات حیاتی و حساس کشور است. (سازمان پدافند غیرعامل، 1385)طبق مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام، پدافند غیرعامل عبارت است از مجموعه اقدامات غیرمسلحانه که موجب افزایش بازدارندگی، کاهش آسیب پذیری، تداوم فعالیت های ضروری، ارتقاء پایداری ملی و تسهیل مدیریت بحران در مقابل تهدیدات و اقدامات نظامی دشمن می گردد. (مجمع تشخیص مصلحت نظام، 1386)







http://abfagolestan.ir/media/images/4.jpg

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

http://www.nkhceo.ir/News/0187107890000151.jpg


مفهوم پدافند همه جانبه

مفهوم پدافند همه جانبه به عنوان دکترین دفاعی کشور جمهوری اسلامی ایران توسط حضرت امام خمینی (ره) و سپس مقام معظم رهبری فرمانده کل قوا مطرح

گردیده است. ایده تاسیس بسیج از سال 1359 و توسعه بسیج تا پایگاه­های مقاومت در همه ارکان حکومتی و مردمی (اقشار مختلف اعم از کارگری، دانش­آموزی،

دانشجویی، اساتید، پزشکان، فرهنگیان و... ) بر همین اساس بوده است.


مفهوم پدافند همه جانبه از نظر جهانی نیز در سال 1984 توسط کشور سنگاپور مطرح شده است و در سایت اینترنتی Free Dictionary تعریف زیر در مورد آن ارائه شده

است:


«پدافند فقط در عرصه نیروهای نظامی خلاصه نمی­شود بلکه پدافند باید توسط سازمان­های دولتی، بخش خصوصی و همه شهروندان یک کشور انجام گردد. در سوئد،

سوئیس و دانمارک نیز چنین ایده­ای غالب است. پنج بعد پدافند همه جانبه شامل موارد زیر هستند:


الف- پدافند نظامی (Military Defense)


ب- پدافند شهری (Civil Defense): حفاظت از شهروندان در مقابل خطرات ناشی از حوادث مختلف و همچنین مشارکت دادن شهروندان در دفاع و محافظت از خودشان

در برابر تهاجم و دیگر حوادث است.


پ- پدافند اقتصادی (Economic Defense)


ت- پدافند اجتماعی (Social Defense)


ث- پدافند روانی (Psychological Defense)»


پدافند همه جانبه به این معنی است که یک کشور با تمام قوای نظامی و غیرنظامی خود در برابر انواع تهدیدات دفاع می کند.



اهمیت دفاع غیر عامل



تجارب و شواهد ثبت شده در جنگ های اعصار گذشته تاریخ بشری و قرون حاضر , نمونه های مدلل و انکارناپذیری است که اهمیت پدیده ی غیرعامل را آشکار و ثابت


می کند‍. موارد مشروحه زیر نمونه های بارز این اهمیت می باشد:



1.موجب زده ماندن و حفظ بقای نیروی انسانی می گردد که با ارزش ترین سرمایه و موجودیت ملی کشور می باشد.


2.موجب صرفه جوییی کلان اقتصادی و ارزی در حفظ تجهیزات و تسلیهات بسیار گران قیمت نظامی می گردد.


3.مراکز حیاتی وحساس اقتصادی , سیاسی , نظامی , ارتباطی و مراکز عمده علمی و فرهنگی و... را در برابر حملات و بمباران های هوایی دشمن حفظ و ادامه فعالیت در شرایط بحران و جنگ را ممکن می کند.


4.موجب تحمیل هزینه قابل توجه به دشمن می گردد .


5.سبب به وجود آوردن تاثیرات روحی و روانی مثبت در شهروندان و رزمندگان می گردد.


6.موجب حفظ نیروها برای ضربه زدن در زمان و مکان مناسب وگرفتن آزادی و ابتکار عمل از دشمن می گردد.


7.اجتناب ناپذیر بودن بروز جنگ های آینده و لزوم آمادگی دفاعی .


8.نیل به دفاع غیرعامل در مقایسه با دفاع عامل , ساده تر و سهل الوصول تر و با سیاست و خود کفایی و عدم وابستگی و استقلال کشور موافق تر است

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

بیانات مقام معظم رهبری



این موضوع را قبلاً هم ابلاغ کرده ام و الان هم تأکید می کنم که تدابیر کارساز در این پدافند غیرعامل را عملی کنید.



تنها راه مقابله با تهدیدها این است که وضعیت داخلی به گونه ای ساماندهی شود که دشمن از پیروزی خود مطمئن نباشد و زمینه را برای ماجراجویی فراهم نبیند.

ندانستن اینکه دشمن چه در سر دارد و چه می خواهد بکند ، غفلتی است که ممکن است ما را از امکان برخورد و امکان دفاع محروم کند.

پدافند غیر عامل به کلیه اقدامات و تدابیری گفته می شود که بدون استفاده از سلاح موجب کاهش آسیب پذیری، تلفات و خسارات وافزایش پایداری بشود.

تهدید را کاملاً جدی بگیرید ، یعنی به هیچ وجه در محاسبات خودتان از تهدید جدی پایین نیایید ، منتها تهدید جدی معنایش حتمی نیست ، هیچ حتمیتی وجود ندارد.

باید تدابیر کارساز در باب پدافند غیرعامل را عملی کنید.


دافند غیرعامل مانند شعله ای بلند شود این که دولت به پدافند غیرعامل اهمیت بدهد و وزراء و مسئولین دولتی به آن اهتمام کنند تذکر داده ایم و نظرات رهبری به

دولت و آن ستاد ابلاغ شده است. امروز اهمیت پدافند غیرعامل قاعدتاً برای مسئولین بایستی شناخته شده باشد ، اهتمام شما کار را پیش میبرد .


تدابیر و فرامین مقام معظم رهبری :






مقام معظم فرماندهی کل قوا در ارتباط با ساماندهی و ایجاد یک هماهنگی و ضمانت اجرایی در تصمیمات در ارتباط با پدافند غیر عامل موارد زیر را تأکید فرموده‌اند :


تشکیل کمیته دائمی پدافند غیر عامل به منظور هماهنگ سازی، سیاست‌گذاری، کنترل، نظارت و تصویب طرحهای پدافند غیر عامل پروژه‌های توسعه ای کشور در ستاد کل نیروهای مسلح.


تأکید بر شناسایی مراکز درجه یک و حیاتی کشور در طرح‌های پدافندی.


ولویت‌بندی اماکن و موضوعات بر اساس اهمیت و کاربرد آنان در طرح.


داشتن نگاه اجرایی و میدانی در موضوعات پدافند غیر عامل.

به نتیجه رساندن طرح‌های پدافند غیرعامل در ارتباط با مسئولین اجرایی کشور .(مسئولیت کلیه وزراء)


تأکید بر داشتن طرح پدافند غیر عامل برای کلیه پروژه‌ها و تأسیسات کشور.

تأکید بر پیگیری کمیته دائمی و نظارت بر اجرای طرحهای پدافند غیر عامل دستگاههای اجرایی کشور.

تأکید بر روحیه بسیجی در اجرای پروژه‌ها.

در اولویت بالا قرارداشتن مسئله پدافند غیر عامل کشور.

استفاده از نعمتهای خداداد (عوارض طبیعی موجود و ...).


ایمن سازی سرمایه های اساسی (اقلام عمده دفاعی و حیاتی)

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

بیانات مقام معظم رهبری



این موضوع را قبلاً هم ابلاغ کرده ام و الان هم تأکید می کنم که تدابیر کارساز در این پدافند غیرعامل را عملی کنید.



تنها راه مقابله با تهدیدها این است که وضعیت داخلی به گونه ای ساماندهی شود که دشمن از پیروزی خود مطمئن نباشد و زمینه را برای ماجراجویی فراهم نبیند.

ندانستن اینکه دشمن چه در سر دارد و چه می خواهد بکند ، غفلتی است که ممکن است ما را از امکان برخورد و امکان دفاع محروم کند.

پدافند غیر عامل به کلیه اقدامات و تدابیری گفته می شود که بدون استفاده از سلاح موجب کاهش آسیب پذیری، تلفات و خسارات وافزایش پایداری بشود.

تهدید را کاملاً جدی بگیرید ، یعنی به هیچ وجه در محاسبات خودتان از تهدید جدی پایین نیایید ، منتها تهدید جدی معنایش حتمی نیست ، هیچ حتمیتی وجود ندارد.

باید تدابیر کارساز در باب پدافند غیرعامل را عملی کنید.


دافند غیرعامل مانند شعله ای بلند شود این که دولت به پدافند غیرعامل اهمیت بدهد و وزراء و مسئولین دولتی به آن اهتمام کنند تذکر داده ایم و نظرات رهبری به

دولت و آن ستاد ابلاغ شده است. امروز اهمیت پدافند غیرعامل قاعدتاً برای مسئولین بایستی شناخته شده باشد ، اهتمام شما کار را پیش میبرد .


تدابیر و فرامین مقام معظم رهبری :






مقام معظم فرماندهی کل قوا در ارتباط با ساماندهی و ایجاد یک هماهنگی و ضمانت اجرایی در تصمیمات در ارتباط با پدافند غیر عامل موارد زیر را تأکید فرموده‌اند :


تشکیل کمیته دائمی پدافند غیر عامل به منظور هماهنگ سازی، سیاست‌گذاری، کنترل، نظارت و تصویب طرحهای پدافند غیر عامل پروژه‌های توسعه ای کشور در ستاد کل نیروهای مسلح.


تأکید بر شناسایی مراکز درجه یک و حیاتی کشور در طرح‌های پدافندی.


ولویت‌بندی اماکن و موضوعات بر اساس اهمیت و کاربرد آنان در طرح.


داشتن نگاه اجرایی و میدانی در موضوعات پدافند غیر عامل.

به نتیجه رساندن طرح‌های پدافند غیرعامل در ارتباط با مسئولین اجرایی کشور .(مسئولیت کلیه وزراء)


تأکید بر داشتن طرح پدافند غیر عامل برای کلیه پروژه‌ها و تأسیسات کشور.

تأکید بر پیگیری کمیته دائمی و نظارت بر اجرای طرحهای پدافند غیر عامل دستگاههای اجرایی کشور.

تأکید بر روحیه بسیجی در اجرای پروژه‌ها.

در اولویت بالا قرارداشتن مسئله پدافند غیر عامل کشور.

استفاده از نعمتهای خداداد (عوارض طبیعی موجود و ...).


ایمن سازی سرمایه های اساسی (اقلام عمده دفاعی و حیاتی)

[حسنعلی ابراهیمی سعید]

دكتر علمداري

پدافند عامل و غيرعامل چيست؟ (http://paydarymelli.ir/fa/news/11/%D9%BE%D8%AF%D8%A7%D9%81%D9%86%D8%AF-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%88-%D8%BA%D9%8A%D8%B1%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%DA%86%D9%8A%D8%B3%D8%AA)



چكيده:



پدافند در مفهوم كلي، دفع، خنثي كردن و يا كاهش تاثيرات اقدامات آفندي دشمن و ممانعت از دستيابي به اهداف خودي است. پدافند به دو بخش تقسيم مي‌شود


1- پدافند عامل 2- پدافند غيرعامل

علاقه به حيات و حفظ بقاء به طور غريزي در هر انساني وجود دارد لذا در طول تاريخ، بشر براي دستيابي به ملزومات حياتي خود از جمله غذا و انرژي به گسترش و توسعه مراتع و زمين‌هاي كشاورزي و معادن پرداخته يا به جهت دفع تجاوز دشمنان خود جنگ‌ها و منازعات بسياري را پشت سر نهاده است. سلاح‌هايي كه جوامع بشري قبل از دوران صنعتي در جنگ‌ها بكار مي‌بردند دست ساز و بسيار ساده بود، بين فرآيندهاي دانش و فناوري و نوع سلاح‌هايي كه جوامع بشري براي بهره گيري از آنها در جنگ ابداع و اختراع مي‌كرده‌اند، ارتباط نزديكي وجود داشته است.


پدافند در مفهوم كلي، دفع، خنثي كردن و يا كاهش تاثيرات اقدامات آفندي دشمن و ممانعت از دستيابي به اهداف خودي است. پدافند به دو بخش تقسيم مي‌شود 1- پدافند عامل 2- پدافند غيرعامل


علاقه به حيات و حفظ بقاء به طور غريزي در هر انساني وجود دارد لذا در طول تاريخ، بشر براي دستيابي به ملزومات حياتي خود از جمله غذا و انرژي به گسترش و توسعه مراتع و زمين‌هاي كشاورزي و معادن پرداخته يا به جهت دفع تجاوز دشمنان خود جنگ‌ها و منازعات بسياري را پشت سر نهاده است. سلاح‌هايي كه جوامع بشري قبل از دوران صنعتي در جنگ‌ها بكار مي‌بردند دست ساز و بسيار ساده بود، بين فرآيندهاي دانش و فناوري و نوع سلاح‌هايي كه جوامع بشري براي بهره گيري از آنها در جنگ ابداع و اختراع مي‌كرده‌اند، ارتباط نزديكي وجود داشته است.


در دوران معاصر، اين پيوستگي در اثر تحولات و پيشرفت‌هاي عظيم در فناوري رو به فزوني نهاده است. پس از وقوع انقلاب صنعتي در قرن هجدهم در اروپا و توسعه بيشتر، (پژوهش و توسعه) پيشرفت‌هاي شگرفي در همه سطوح فناوري پديد آمد. به طوري كه دوران كنوني به ويژه دو دهه اخير را (عصر انقلاب سوم فناوري) يا (دوران انقلاب در ميكروالكترونيك) ناميده‌اند، تحولات مذكور لزوما فناوري تسليحاتي را به شدت تحت تاثير قرار داد به طوري كه همه ابعاد و سطوح اين فناوري بسيار پيچيده شده و در خصوص طرح‌هاي نظامي جنبه راهبردي يافته است. پيشرفت سريع علوم و فناوري نظامي در زمينه توليد انواع سلاح‌هاي آفندي توسط كشورهاي پيشرفته و توان همپائي ساير كشورها موجب گرديده است تا بحث پدافند به ويژه دفاع غير عامل توسط كشورهاي اخيرالذكر مورد توجه جدي قرار گيرد.


با نگرش به اين‌كه سلاح‌هاي كنترل از راه دور و پيشرفته جايگزين اكثر سلاح‌هاي سنتي گرديده‌اند و به عنوان مثال با فشار يك دكمه از فواصل دور مي‌توان جان هزاران انسان را مورد تهديد جدي قرار داد توجه به امر پدافند، طبيعي جلوه مي‌نمايد.


استفاده از سلاح‌هاي كشتار جمعي همانند استفاده رژيم بعثي از سلاح‌هايي شيميايي در طول 8 سال جنگ تحميلي عليه جمهوري اسلامي و تجربه جنگ نفت، جنگ افغانستان، مناقشه يوگسلاوي و جنگ اخير امريكا عليه عراق لزوم توجه به مقوله دفاع، خصوصا دفاع غير عامل را مضاعف نموده است.


اقدامات دفاع غير عامل شامل اصول اساسي و ملاحظاتي است كه در اغلب كشورهايي جهان، اين اصول و ملاحظات با كمي اختلاف پذيرفته شده اند ولي شيوه به كارگيري آنها ابتكاري، هنرمندانه و خردمندانه است نه اينكه كليشه‌اي باشد به همين دليل وسعت هر اصل به خلاقيت‌هاي فكري بشر و شرايط زمان و مكان بستگي دارد و بعضا حد و مرزي براي اين اصول نمي‌توان تعيين كرد و لذا در حد غير قابل تصوري در نحوه بكارگيري اصول دفاع غير عامل تنوع وجود دارد. در اين مقاله سعي گرديده است پس از تبيين اصول و ملاحظات دفاع غير عامل و موضوعات ذيربط، توصيه‌هايي چند در خصوص اقدامات دفاع غير عامل ارائه گرديده است.


*اقدامات اساسي دفاع غير عامل:


اقدامات اساسي در تامين دفاع غيرعامل شامل موارد ذيل مي‌باشد كه در تهيه طرح‌ها متناسب با ماموريت، وضعيت، موقعيت و شرايط زماني و مكاني و رده سازماني بايد مورد استفاده و بهره برداري لازم قرار گيرد. در ابتدا فهرست‌وار اصول دفاع غير عامل و ملاحظات آن را نام برده و سپس به تعريف هر يك از اصطلاحات مي‌پردازيم.



1- استتار (Camuflage)

2- اختفا (Concealment)

3- پوشش (Cover)

4- فريب (Deception)

5- تفرقه و پراكندگي (Separation and Dispersion )

6- مقاوم سازي و استحكام (Hardening)

7- اعلام خبر (Early Warning)

8- مكان يابي (Site Selection)

9- تحرك (Movement) 10-

10- پناهگاه (Defilade)

11- جان پناه (Trench)

12- انضباط استتار (Camouflage Discipline)

13- حفاظت (Security)

14- سيستم اطفا حريق (Extinguishing System)

15- اقدامات درون سيستمي

16- آموزش و ايجاد فرهنگ دفاع (Training)

17- ايجاد موانع (ديوار - دكل - كابل - بالن) (Barrier)

18- عمليات دود. (Smoke Operation)

19- اقدامات بعد از بمباران(كنترل تردد، تخليه، مجروحين، كنترل خسارت، خنثي سازي بمب و... )

20- ايمني (Safety)

21- مقابله با بمب ‌هاي گرافيتي E. M. P - H. P. M

22- ايجاد استحكامات صحرايي و سازه‌هاي موقتي (Field fortification)

23- ايجاد سازه‌هاي امن و مقاوم سازي تاسيسات. (Protective Structures)

24- دفاع غير عامل در مقابل حملات ويژه (ش. م. ه).


* اصول پدافند عامل:

مجموعه اقدامات بنيادي و زير بنايي است كه در صورت بكار گيري مي‌توان به اهداف پدافند غير عامل از قبيل تقليل خسارات و صدمات، كاهش قابليت و توانايي سامانه شناسائي، هدف يابي و دقت هدف گيري تسليحات آفندي دشمن و تحميل هزينه بيشتر به وي نائل گرديد.
در اكثر منابع علمي و نظامي دنيا اصول پدافند غير عامل شامل 6 الي 7 اقدام مشروحه ذيل مي‌باشد كه در طراحي و برنامه ريزي‌هاي و اقدامات اجرايي دقيقا مي‌بايست مورد توجه قرار گيرد.


1- استتار Camouflage

2- اختفا Concealment

3- پوشش Cover

4- فريب Deception

5- تفرقه و پراكندگي Separation And Dispersion

6- مقاوم سازي و استحكامات Hardening

7- اعلام خبر Early warning


تعاريف و اصلاحات



* پدافند (Active Defense)

عبارتست از بكارگيري مستقيم جنگ افزار، به منظور خنثي نمودن و يا كاهش اثرات عمليات خصمانه هوايي، زميني، دريايي، نفوذي و خرابكارانه بر روي اهداف مورد نظر.
* پدافند غير عامل (Passive Defense)


به مجموعه اقداماتي اطلاق مي‌گردد كه مستلزم بكارگيري جنگ افراز نبوده و با اجراي آن مي‌توان از وارد شدن خسارات مالي به تجهيزات و تاسيسات حياتي و حساس نظامي و غير نظامي و تلفات انساني جلوگيري نموده و يا ميزان اين خسارات و تلفات را به حداقل ممكن كاهش داد.

* دفاع غير نظامي (Civil Defsnse)

دفاع غيرنظامي تقليل خسارات مالي و صدمات جاني وارده بر غير نظاميان در جنگ يا در اثر حوادث طبيعي نظير سيل، زلزله، طوفان، آتش‌فشان، آتش‌سوزي و خشكسالي مي‌باشد، در منابع خارجي، وظايف دفاع غير نظامي شامل چهار عنوان ذيل مي‌باشد:

1- اقدامات پيشگيرانه و كاهش دهنده (Mitigation)

2- آماده سازي و امداد رساني (Preparation)

3- هشدار و اخطار (Response)

4- باز سازي مجدد (Recovery)

نكته:
ارائه تعريف دفاع غير نظامي در اين نوشتار در حوزه پدافند غير عامل نبوده و بيشتر در جهت آگاهي مخاطبين در تميز بين پدافند غيرعامل و دفاع غير نظامي مي‌باشد زيرا به دليل عدم شناخت جامع در بسياري از كتب، مقالات، و يا نوشتارهاي داخلي مشاهده گرديده است كه دو مفهوم ياد شده با همديگر اشتباه گرفته مي‌شود.
* مراكز حياتي و مراكز ثقل (Vital and Gravity Centers)

مراكز و تاسيسات حياتي و پر اهميت كشور مي‌باشند كه در صورت حمله و بمباران و انهدام آنها صدمات جدي به نظام اجتماعي، سياسي و نظامي كشور وارد شده، آنها را در يك مخاطره و بحران جدي قرار مي‌دهد.

* مراكز حياتي (Vita Centers)
مراكزي هستند كه در صورت انهدام كل يا قسمتي از آنها، موجب بروز بحران، آسيب و صدمات قابل توجه در نظام سياسي، هدايت، كنترل و فرماندهي، توليدي و اقتصادي، پشتيباني، ارتباطي و مواصلاتي، اجتماعي، دفاعي با سطح تاثيرگذاري در سراسر كشور گردد.

*مراكز حساس (Critical Centers)

مراكزي هستند كه در صورت انهدام كل يا قسمتي از آنها، موجب بروز بحران، آسيب و صدمات قابل‌توجهي در نظام سياسي، هدايت، كنترل و فرماندهي توليدي و اقتصادي، پشتيباني، ارتباطي و مواصلاتي، اجتماعي، دفاعي با سطح تاثير گذاري منطقه‌اي در كشور گردد.

* مراكز مهم (Important Centers)

مراكزي هستند كه در صورت انهدام كل يا قسمتي از آنها، موجب بروز آسيب و صدمات محدود در نظام سياسي، اجتماعي، دفاعي با سطح تاثير گذاري محلي در كشور گردد.

* استتار و اختفاء (Camouflage & Concealment)

فن و هنري است كه با استفاده از وسائل طبيعي يا مصنوعي، امكان كشف و شناسائي نيروها، تجهيزات و تاسيسات را از ديده باني، تجسس و عكسبرداري دشمن تقليل داده و يا مخفي داشته و حفاظت نمايد.

مفهوم كلي استتار، همرنگ و هم‌شكل كردن تاسيسات، تجهيزات و نيروها با محيط اطراف مي‌باشد.


اختفا، حفاظت در برابر ديد دشمن را تامين مي‌نمايد و استتار امكان كشف يا شناسايي نيروها، تجهيزات و تاسيسات و فعاليتهاي را تقليل مي‌دهد.
* پراكندگي(‌Dispersion)

گسترش‌ باز و پخش نمودن و تمركز زدايي نيروها، تجهيزات، تاسيسات يا فعاليت‌هاي خودي، به منظور تقليل آسيب پذيري آنها در مقابل عمليات دشمن به طوري كه مجموعه‌اي از آنها هدف واحدي را براي دشمن تشكيل ندهند.

* تفرقه و جابجايي (Separation and Movement)


جداسازي، گسترش افراد، تجهيزات و فعاليت‌هاي خودي از محل استقرار اصلي به محلي ديگر به منظور تقليل آسيب پذيري، كاهش خسارات و تلفات مي‌باشد، مانند: انتقال هواپيما‌هاي مسافرتي به فرودگاه‌هاي دورتر از برد سلاح‌هاي دشمن و يا انتقال تجهيزات حساس قابل حمل از محل اصلي به محل موقت كه به علت عدم شناسايي و حساسيت مكاني، داراي امنيت و حفاظت بيشتري مي‌باشد.

*استتار، اختفاء و ماكت فريبنده CC& D

استفاده و بهره برداري از اقدامات تجهيزات و روش‌هايي براي پنهان نمودن، همگون سازي، تغيير شكل، شبيه سازي، ايجاد طعمه فريبنده و حذف شكل منظم هندسي اهداف در جهت ممانعت از كشف و شناسائي نيروها، تجهيزات، تاسيسات و فعاليت‌هاي خودي توسط سامانه‌هاي آشكار ساز و حساسه دشمن.
* فريب (Deception)


كليه اقدامات طراحي شده حيله‌گرانه‌اي كه موجب گمراهي دشمن در نيل به اطلاعات و محاسبه و برآورد صحيح از توان كمي و كيفي طرف مقابل گرديده و او را در تشخيص هدف و هدف گيري با شك و ترديد مواجه نمايد.

* مقاوم سازي و استحكامات (Fortification)


ايجاد هر گونه حفاظتي كه در مقابل اصابت مستقيم بمب، راكت، موشك، گلوله توپخانه، خمپاره و يا تركش آنها مقاومت نموده و مانع صدمه رسيدن به نفرات، تجهيزات يا تاسيسات گرديده و اثرات تركش و موج انفجار را به طور نسبي خنثي نمايد. پناهگاه، جان پناه، سازه‌هاي امن و مقاوم‌سازي تاسيسات، ايجاد استحكامات صحرايي و سازه‌هاي موقتي، دال بتني، كيسه شن، خاك‌ريز، بشكه شن و يا استوانه بتني و... جزء استحكامات محسوب مي‌شوند.
* اعلام خبر (Early warning)

آگاهي و هشدار به نيروهاي خودي مبني بر نزديك بودن عمليات تعرضي دشمن.
اين هشدار كه براي آماده شدن مي‌باشد، ممكن است چند ساعت، چند روز و يا زماني طولاني‌تر از آغاز مخاصمات اعلام گردد.
دستگاه‌ها و وسايل اعلام خبر شامل رادار، ديده‌باني بصري، آژير، بلندگو، پيامها و آگاهي هاي هشدار دهند مي‌باشد.
* مكان يابي (Site selection)
يكي از اقدامات اساسي و عمده پدافند غير عامل، انتخاب مكان مناسب مي‌باشد تا آنجا كه ممكن است بايد از ايجاد تاسيسات حياتي و حساس در دشت‌هاي مسطح يا نسبتا هموار اجتناب كرد. زيرا تاسيسات احداث شده در چنين محل‌هايي را نمي‌توان از ديد دشمن مخفي نگاهداشت.
ايجاد تاسيسات حياتي و حساس در كنار بزرگراه‌ها، جاده‌هاي اصلي، كنار سواحل دريا، رودخانه‌ها و نزديكي مرزها موجب سهولت شناسايي و هدف يابي آسان آنها توسط دشمن مي‌گردد.

توضيح اينكه سه موضوع عمده كه مي‌بايست در مكان يابي به آن توجه خاص مبذول گردد به شرح ذيل مي‌باشد:

1- ماموريت (Mission)

امكان اجراي ماموريت در مكان تعيين شده موجود باشد.

2- پراكندگي (Dispersion)

وسعت مكان انتخابي به صورتي باشد كه امكان پراكندگي مناسب تاسيسات و تجهيزات را فراهم نمايد.

3- شكل عوارض و محيط (Terrain Pattern)
http://www.uplooder.net/img/image/34/d5b3851125e571b2907e6256efd967af/hasan_ali_ebrahimi_said_930315_(6).jpg (http://www.uplooder.net/img/image/34/d5b3851125e571b2907e6256efd967af/hasan_ali_ebrahimi_said_930315_(6).jpg)