نصرالله عاشق خداومولا
22-02-2018, 17:55
آيا متوسل شدن به امامزاده ها مبناي عقلي و شرعي دارد؟
توسّل كه در لغت به معناى مدد جستن از وسيله براى نيل به مقصود است .مسئله ي است كه در فطرت هر بشري بلكه هر موجود زنده اي نهادينه و گذاشته شده حتي حيوانات (مثل داستان ضمانت امام رضا (ع) از آهوي بيابان كه شهره ي خاص وعام هست) منتها بعضي ها از فطرت خود بي خبر اند و پا روي فطرت خود گذاشته اند و چنين مسائلي( انكار مساله توسل) را مطرح مي كنند و الا با اندك توجهي خواهند دانست كه توسل يعني حيات و زندگاني، و كسي كه توسل ندارد يعني اينكه حيات و زندگي ندارد و انكار توسل يعني انكار يك امر و موضوع فطري وحياتي، چون هر انسان و موجودي هدفي را دنبال مي كند و در فكر رسيدن و نيل به آن هدف و مقصد است و رسيدن به هدف و مقصد بدون وسيله و ابزار امكان ندارد، روي اين اصل است كه در روايات اين گونه بيان شده است: «أبي الله أن يجري الأمور إلا بأسبابها فجعل لكل شئ سبباً؛ خداوند متعال امتناع دارد از اينكه امور را جز از راه اسباب آن فراهم آورد» )امام صادق (عليه السلام ) مجمع البحرين) حال فرقي ندارد آن هدف ، وسيله، مادي باشد يا معنوي ، چون هدف، علل و اسباب و امور را به ابعاد مادي نبايد منحصر كرد و به اين لحاظ يكي از چيزهايي كه مي تواند وسيله قرار بگيرد و انسان را در نيل و رسيدن به هدف كمك كند وجهه و مقام وآبروي شخص آبرومند است. و چه كساني آبرومند تر از ائمه (ع) و اولاد طاهرينشان هستند تا اينكه انسان از انها كمك بگيرد و آنها را واسطه به پيشگاه خدا قرار بدهد، پس مسئله توسل علاوه براين كه يك امرفطري وعقلي است .واز توسل به اهلبيت پيامبر (ص) و اولاد طاهرينش و بزرگان دين، آثار و بركات زيادي ديده و مشاهده شده است كه بهترين و بالاترين دليل براي اثبات توسل است .
در قرآن کریم نیز خداوند در آيهء 35 سورهء مباركهء مائده، مؤمنان را به تقوا و گرفتن وسيلهء نجات و جهاد در راه خدا سفارش كرده است.
از آيات ديگر قرآن و نيز از روايات به خوبي استفاده مي شود كه وسيله قرار دادن مقام انسان صالحي در پيشگاه خدا و طلب چيزي از خداوند به خاطر او ممنوع نيست و منافات با توحيد ندارد. در آيهء 64سورهء نساء مي خوانيم :
برادران يوسف از پدر تقاضا كردند كه در پيشگاه خداوند براي آنان استغفار كند و يعقوب نيز اين تقاضا راپذيرفت .( نهج البلاغه ، خطبه 110)
از روايات متعددي كه از طرق شيعه و اهل تسنّن در دست داريم ، به خوبي استفاده مي شود كه توسل به آن معنا كه در بالا گفتيم از پیامبران و امامان و افراد صالح هيچ گونه اشكالي ندارد، بلكه كار خوبي محسوب مي شود.
بنابراين توسل جستن از روح بلند پيامبران و امامان و امامزادگان و صالحان مانعي ندارد، امّا به چند نكته بايد توجه كرد:
1. منظور از توسل اين نيست كه كسي حاجت را از پيامبر يا امام يا امام زاده بخواهد، بلكه منظور است است كه به مقام او در پيشگاه خدا متوسل شود و اين در حقيقت توجه به خدا است .
2. بعضي اصرار دارند كه ميان حيات و وفات پيامبر و امامان فرق بگذارند، در حالي كه گذشته از روايات ، از نظريك مسلمان ، پيامبران و صلحا بعد از مرگ حياتي وسيع تر از عالم دنيا دارند و مي توانند به ما و دعاهاي ما آگاهي داشته باشند.( تفسير نمونه ، ج 4 ص 366با تلخيص .)
3. بهترين راه توسّل اين است كه در كنار قبر پيامبر يا امامان يا صلحا و امامزاده ها خدا را به حق آنان قسم بدهيم كه خدا حاجت ما را روا كند، و آنان را وسيلهء برآورده شدن حاجت خود بدانيم در ذيل آيهء .( بحارالانوار، ج 91 ص 6) از امام صادق علیه السلام نقل شده كه فرمود:
وقتي دعا مي كنيد، خدا را بخوانيد و او را به ما قسم بدهيد تا دعاي شما مستجاب شود.
لذا از نظر روايات و قرآن توسل به اهل بيت مسلّم است .( آيت اللّه حسن مظاهري ، جهاد با نفس ، ج 4 ص 184)
4. حاجت خواستن از امامان به معناي شفاعت و دعا كردن آنان نزد خدا است . در زيارت نامه مي خوانيم :يامولاي حاجتي كذا و كذا فاشفع لي في نجاحها؛( بحارالانوار، ج 91 ص 32) اي مولاي من !حاجت من چنين و چنان است . پس تو شفاعت كن و از خدا بخواهد كه آن ها برآورده شود.
5.ظهور معجزات فراوان از امامزادگان بهترین دلیل بر مقرب بودن آنها نزد خداوند و نیز جواز توسل و واسطه قرار دادن آنها در نزد خداوند می باشد.
در پایان توجه به یک نکته دیگر ضروری است:
از دیدگاه عرفانی هر جایی که مردم متوجه خداوند و مقربان درگاه او شوند محل نزول فرشتگان و ارواح مقدس و مقرب خداوند است و خداوند از باب رحمت خود - حتی جایی که آن امامزاده و ... اصلا وجود خارجی نداشته باشد یا چنین کسی بوده باشد ولی جای دیگری مدفون باشد یا آن امامزاده و ... از مقربان درگاه الهی نباشد - ملائکه و ارواح مقدس را مأمور می کند که برای مردمی که با عشق و امید به آنجا آمده اند دعا کنند. در واقع هر جا که نام خدا و مقربان درگاه او برده می شود محل نزول و توجه و عنایت خداوند است و او ارواح مقدس را مأمور می کند که برای مردم دعا و طلب رحمت کنند . این گونه مکانها از مصادیق آیه 36 از سوره « نور » است که می فرماید: « فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه...» است . یعنی خانه هایی که خداوند اذن داده و خواسته است که نام او(اسمای الهی) بلند شود و آنجا یاد او شود.
ممکن است گفته شود که : ارواح مقدس و مقرب الهی که مقید و محدود به مکان خاصی نیستند و ما می توانیم هرجا که باشیم دعا کنیم و به آنها متوسل شویم .پس رفتن به این مکانها چه فایده ای دارد؟
در پاسخ باید گفت :
1- رفتن بر سر این زیارتگاهها از جهتی ابراز عشق به بندگان مقرب الهی است و این ابراز عشق و صرف کردن وقت و مال و ... ارزشمند است و خداوند اجر نیکوکاران را ضایع نمی کند حتی اگر اجابت دعای فرد به صلاح او نباشد، خداوند خیر دیگری به او عنایت می کند.
2- خداوند اراده کرده است که نام او و مقربان درگاهش در این مکانها بلند شود.
3- این مکانها سبب نزدیکی اهل ایمان به هم و سبب همدلی آنها می شود.
4- این مکانها به سبب اینکه در آنجا بسیار یاد خدا و مقربانش می شود مورد رحمت و عنایت خاص خداوند است و دعا در این مکانها به استجابت نزدیکتر است .
توسّل كه در لغت به معناى مدد جستن از وسيله براى نيل به مقصود است .مسئله ي است كه در فطرت هر بشري بلكه هر موجود زنده اي نهادينه و گذاشته شده حتي حيوانات (مثل داستان ضمانت امام رضا (ع) از آهوي بيابان كه شهره ي خاص وعام هست) منتها بعضي ها از فطرت خود بي خبر اند و پا روي فطرت خود گذاشته اند و چنين مسائلي( انكار مساله توسل) را مطرح مي كنند و الا با اندك توجهي خواهند دانست كه توسل يعني حيات و زندگاني، و كسي كه توسل ندارد يعني اينكه حيات و زندگي ندارد و انكار توسل يعني انكار يك امر و موضوع فطري وحياتي، چون هر انسان و موجودي هدفي را دنبال مي كند و در فكر رسيدن و نيل به آن هدف و مقصد است و رسيدن به هدف و مقصد بدون وسيله و ابزار امكان ندارد، روي اين اصل است كه در روايات اين گونه بيان شده است: «أبي الله أن يجري الأمور إلا بأسبابها فجعل لكل شئ سبباً؛ خداوند متعال امتناع دارد از اينكه امور را جز از راه اسباب آن فراهم آورد» )امام صادق (عليه السلام ) مجمع البحرين) حال فرقي ندارد آن هدف ، وسيله، مادي باشد يا معنوي ، چون هدف، علل و اسباب و امور را به ابعاد مادي نبايد منحصر كرد و به اين لحاظ يكي از چيزهايي كه مي تواند وسيله قرار بگيرد و انسان را در نيل و رسيدن به هدف كمك كند وجهه و مقام وآبروي شخص آبرومند است. و چه كساني آبرومند تر از ائمه (ع) و اولاد طاهرينشان هستند تا اينكه انسان از انها كمك بگيرد و آنها را واسطه به پيشگاه خدا قرار بدهد، پس مسئله توسل علاوه براين كه يك امرفطري وعقلي است .واز توسل به اهلبيت پيامبر (ص) و اولاد طاهرينش و بزرگان دين، آثار و بركات زيادي ديده و مشاهده شده است كه بهترين و بالاترين دليل براي اثبات توسل است .
در قرآن کریم نیز خداوند در آيهء 35 سورهء مباركهء مائده، مؤمنان را به تقوا و گرفتن وسيلهء نجات و جهاد در راه خدا سفارش كرده است.
از آيات ديگر قرآن و نيز از روايات به خوبي استفاده مي شود كه وسيله قرار دادن مقام انسان صالحي در پيشگاه خدا و طلب چيزي از خداوند به خاطر او ممنوع نيست و منافات با توحيد ندارد. در آيهء 64سورهء نساء مي خوانيم :
برادران يوسف از پدر تقاضا كردند كه در پيشگاه خداوند براي آنان استغفار كند و يعقوب نيز اين تقاضا راپذيرفت .( نهج البلاغه ، خطبه 110)
از روايات متعددي كه از طرق شيعه و اهل تسنّن در دست داريم ، به خوبي استفاده مي شود كه توسل به آن معنا كه در بالا گفتيم از پیامبران و امامان و افراد صالح هيچ گونه اشكالي ندارد، بلكه كار خوبي محسوب مي شود.
بنابراين توسل جستن از روح بلند پيامبران و امامان و امامزادگان و صالحان مانعي ندارد، امّا به چند نكته بايد توجه كرد:
1. منظور از توسل اين نيست كه كسي حاجت را از پيامبر يا امام يا امام زاده بخواهد، بلكه منظور است است كه به مقام او در پيشگاه خدا متوسل شود و اين در حقيقت توجه به خدا است .
2. بعضي اصرار دارند كه ميان حيات و وفات پيامبر و امامان فرق بگذارند، در حالي كه گذشته از روايات ، از نظريك مسلمان ، پيامبران و صلحا بعد از مرگ حياتي وسيع تر از عالم دنيا دارند و مي توانند به ما و دعاهاي ما آگاهي داشته باشند.( تفسير نمونه ، ج 4 ص 366با تلخيص .)
3. بهترين راه توسّل اين است كه در كنار قبر پيامبر يا امامان يا صلحا و امامزاده ها خدا را به حق آنان قسم بدهيم كه خدا حاجت ما را روا كند، و آنان را وسيلهء برآورده شدن حاجت خود بدانيم در ذيل آيهء .( بحارالانوار، ج 91 ص 6) از امام صادق علیه السلام نقل شده كه فرمود:
وقتي دعا مي كنيد، خدا را بخوانيد و او را به ما قسم بدهيد تا دعاي شما مستجاب شود.
لذا از نظر روايات و قرآن توسل به اهل بيت مسلّم است .( آيت اللّه حسن مظاهري ، جهاد با نفس ، ج 4 ص 184)
4. حاجت خواستن از امامان به معناي شفاعت و دعا كردن آنان نزد خدا است . در زيارت نامه مي خوانيم :يامولاي حاجتي كذا و كذا فاشفع لي في نجاحها؛( بحارالانوار، ج 91 ص 32) اي مولاي من !حاجت من چنين و چنان است . پس تو شفاعت كن و از خدا بخواهد كه آن ها برآورده شود.
5.ظهور معجزات فراوان از امامزادگان بهترین دلیل بر مقرب بودن آنها نزد خداوند و نیز جواز توسل و واسطه قرار دادن آنها در نزد خداوند می باشد.
در پایان توجه به یک نکته دیگر ضروری است:
از دیدگاه عرفانی هر جایی که مردم متوجه خداوند و مقربان درگاه او شوند محل نزول فرشتگان و ارواح مقدس و مقرب خداوند است و خداوند از باب رحمت خود - حتی جایی که آن امامزاده و ... اصلا وجود خارجی نداشته باشد یا چنین کسی بوده باشد ولی جای دیگری مدفون باشد یا آن امامزاده و ... از مقربان درگاه الهی نباشد - ملائکه و ارواح مقدس را مأمور می کند که برای مردمی که با عشق و امید به آنجا آمده اند دعا کنند. در واقع هر جا که نام خدا و مقربان درگاه او برده می شود محل نزول و توجه و عنایت خداوند است و او ارواح مقدس را مأمور می کند که برای مردم دعا و طلب رحمت کنند . این گونه مکانها از مصادیق آیه 36 از سوره « نور » است که می فرماید: « فی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه...» است . یعنی خانه هایی که خداوند اذن داده و خواسته است که نام او(اسمای الهی) بلند شود و آنجا یاد او شود.
ممکن است گفته شود که : ارواح مقدس و مقرب الهی که مقید و محدود به مکان خاصی نیستند و ما می توانیم هرجا که باشیم دعا کنیم و به آنها متوسل شویم .پس رفتن به این مکانها چه فایده ای دارد؟
در پاسخ باید گفت :
1- رفتن بر سر این زیارتگاهها از جهتی ابراز عشق به بندگان مقرب الهی است و این ابراز عشق و صرف کردن وقت و مال و ... ارزشمند است و خداوند اجر نیکوکاران را ضایع نمی کند حتی اگر اجابت دعای فرد به صلاح او نباشد، خداوند خیر دیگری به او عنایت می کند.
2- خداوند اراده کرده است که نام او و مقربان درگاهش در این مکانها بلند شود.
3- این مکانها سبب نزدیکی اهل ایمان به هم و سبب همدلی آنها می شود.
4- این مکانها به سبب اینکه در آنجا بسیار یاد خدا و مقربانش می شود مورد رحمت و عنایت خاص خداوند است و دعا در این مکانها به استجابت نزدیکتر است .