تفسیر آیه تطهیر

[ملکوت* گامی تارهایی *]

آیه تطهیر به چه معناست و دلالت بر چه افرادی می‌كند و چرا زنان پیامبر را شامل نمی‌شود؟

1. آیه شریف‌: "إنّما یریدالله لیذهب عنكم الرجس اهل‌البیت و یطهّركم تطهیراً;

(احزاب‌، 33) خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان ]پیامبر[ بزداید و شما را پاك و پاكیزه گرداند."
روایات فراوانی از طریق شیعه و سنی در شأن نزول این آیه وارد شده كه ثابت می‌كند این آیه فقط شامل پنج تن‌، یعنی رسول‌اكرم‌، علی‌، فاطمه و حسن و حسین‌: است‌.(ر.ك‌: المیزان‌، علامه طباطبایی‌;، ج 16، ص 310 و 317، نشر اسلامی‌.)
این‌كه "اهل بیت پیامبر6" تنها همسران پیامبر اكرم‌باشند، به دلیل این‌كه آیات قبل و بعد این آیه دربارة زنان حضرت نازل شده‌، سخن باطلی است‌; زیرا اولاً، ضمیرهایی كه در آیات قبل و بعد آمده به صورت ضمیر "جمع مؤنث‌" بیان شده‌، در حالی كه ضمایر این قسمت از آیه‌، همه به صورت "جمع مذكر" آورده شده است‌. در آغاز این آیه خداوند متعال همسران پیامبر اكرم‌را مخاطب ساخته است‌، لذا تمام شش ضمیری كه در این بخش از آیه آمده‌، به صورت جمع مؤنث ذكر شده است‌; سپس در بخش دوم آیه (آیه تطهیر) دو ضمیر جمع به كار رفته كه هر دو به صورت جمع مذكر آورده شده است‌. این خود نشان می‌دهد كه لحن این آیه تغییر كرده و هدف دیگری را دنبال می‌كند.
ثانیاً: روایات بسیاری كه در كتب معتبر اهل تسنن و تشیع نقل شد، حاكی ازآن است كه‌، مخاطب در این آیه اختصاصاً پیامبر اكرم‌و علی و فاطمه و حسن و حسین‌: هستند ]نه همسران پیامبراكرم‌[.(ر. ك‌: تفسیر نمونه‌، آیة‌الله مكارم شیرازی و دیگران‌، ج 17، ص 293، دارالكتب الاسلامیة‌.)
در آیه شریف سورة هود كه می‌فرماید: "قالوا اَتَعجَبین‌َ مِن اَمرِ اللّه‌ِ رَحمَت‌ُ اللّه‌ِ وبَرَكـَتُه‌ُ عَلَیكُم اَهل‌َ البَیت‌ِ; (هود، 73) گفتند: از فرمان خدا تعجب می‌كنی‌; این رحمت خدا و بركاتش بر شما خانواده است‌." ضمیر در "اَتَعجَبین‌َ" ـ كه البته ضمیر یا مستتر است و یا به قولی "یأ" می‌باشد، و در هر صورت "ین‌" ضمیر نیست ـ(شرح رضی علی الكافیه‌، رضی الدین استرآبادی‌، ج 2، ص 415، نشر مؤسسة الصادق‌، تهران‌.) به مخاطب برمی گردد كه ساره همسر حضرت ابراهیم‌می‌باشد و ضمیر موجود در "علیكم‌" هم باز به او و بستگان ـ خانواده ـ او برمی‌گردد و "اهل البیت‌" هم منصوب است یا به این علت كه ندا ـ یعنی تقدیر آن "یا اهل البیت‌" می‌باشد ـ و یا به علت اختصاص‌.(املاء ما من به الرحمن‌، ابوالبقأ، عكبری‌، ج 2، ص 43، نشر دارالكتب الاسلامیة‌.) در هر صورت اگر گمان می‌شود كه در این آیة شریف‌، همسر ابراهیم‌جزء اهل بیت به حساب نیامده است‌، گمان درستی نیست‌، زیرا شكی نیست كه كلمه "اهل‌" ـ از نظر معنای لغوی ـ شامل همسر هم می‌شود، ولی سخن این است كه هیچ مانعی ندارد كسانی جزء اهل بیت پیامبری هم‌چون پیامبر اسلام‌باشند، ولی براثر جدایی مكتبی‌، از نظر معنوی از اهل بیت خارج شوند، مانند آن كه خداوند پسر نوح را از اهل نوح به حساب نمی‌آرود: "قال‌َ یـَنوح‌ُ اِنَّه‌ُ لَیس‌َ مِن اَهلِكَ اِنَّه‌ُ عَمَل‌ٌ غَیرُ صـَـلِح‌ٍ; (هود،46) فرمود: ای نوح‌! او از اهل تو نیست‌; او عمل غیر صالحی است ]= فرد ناشایسته‌ای است‌[."(تفسیر نمونه‌، آیة اللّه مكارم شیرازی و دیگران‌، ج 9، ص 167 ـ 173، نشر دارالكتب الاسلامیة‌.) خلاصه آن كه واژة "اهل بیت‌" ـ از نظر لغوی ـ شامل همسر یا همسران انسان هم می‌شود، ولی در آیة 33 سورة احزاب ـ آیة تطهیر ـ روایات بسیار فراوانی ـ كه از طریق اهل سنت و شیعه رسیده است ـ دلالت دارد كه اهل بیت در این آیه‌، همة خاندان پیامبر6 را شامل نمی‌شود، بلكه تنها شامل پنج نفر می‌گردد: پیامبر6، علی‌، فاطمه‌، حسن‌و حسین‌(تفسیر نمونه‌، آیة اللّه مكارم شیرازی و دیگران‌، ج 17، ص 294، نشر دارالكتب الاسلامیة‌.)

سایت پرسمان قرآنی

[ملکوت* گامی تارهایی *]

تفسیر آیه تطهیر


«اِنّما یُریدُ اللّه ُ لِیُذهِبَ عَنکُم الرِّجسَ اَهلَ البَیت و یُطَهِّرکُم تَطهیرا؛ جز این نیست که خدای می خواهد تا بِبَرد از شما پلیدی گناه را ای اهل بیت پیغمبر و پاک گرداند شما را از معاصی، پاک گردانیدنی».
استعاره «رجس» برای معصیت و تصریح به «تطهیر» برای دوری از معصیت است و به اتفاق جمیع امت، مراد به اهل بیت، آل پیغمبرند و خلاصه معنی این که ای اهل پیغمبر! اراده الهی تعلق گرفته به این که خطیئات و سیّئات را از شما دور سازد تا دُنباله های عصمتِ شما، به گرد عصیان آلود و آغشته نشود و از گناهان کبیره و صغیره، مُنزّه باشید و معصوم.
در اسناد آمده که ام سلمه فرمود که: روزی حضرت فاطمه علیهاالسلام طعامی پخته و ساخته بود و در دیگ گلین (سفالی) به نزد سیدعالمین آورد و آن روز آن سروَر در خانه من بود. چون فاطمه علیهاالسلام آن طعام حاضر گردانید، حضرت خواجه عالم فرمود که: ای نور دیده من! علی را با دو فرزند خود بِطَلَب تا با من این طعام بخورند.
پس چون ایشان حاضر شدند همه از آن طعام بخوردند. [در این حال] جبرئیل از نزد ملک جلیل در رسید و این آیه آورد که «اِنّما یُریدُ اللّه َ...» سپس آن سروَرِ دین و مرکز دایره یقین، کِسایی (عبایی) را بر ایشان انداخت و فرمود: بار خدایا! اینان اهل بیت منند و نزدیکان منند. بار خدایا! پس دور گردان از ایشان رجس و پلیدی و پاک نما ایشان را.
پس من چون این دعا را از آن حضرت شنیدم، گفتم: یا رسول اللّه ! آیا من با شما هستم؟ پیغمبر فرمود: تو رتبه اهل بیتِ من نداری، امّا زنی نیکو کرداری و به صفات حمیده و خصال پسندیده موصوفی.
در روایت است که کسی می گفت: من دَه ماه مُلازم حضرت رسول بودم. هر روز می دیدم که آن سرورِ دین پرور، در وقت صبح دم می آمد و دست مبارک بر در سرای شاه اولیا و فاطمه زهرا علیهاالسلام می نهاد و می فرمود: «السّلامُ علیکُم و رَحمَةُ اللّه ِ و بَرَکاتُهُ» و ایشان در جواب می فرمودند: «و عَلیکَ السّلام یا رسولَ اللّه ِ و رَحمتُ اللّه ِ و برکاتُه». چون سیدعالم جواب ایشان می شنید می فرمود که: «اِنّما یُریدُ اللّه َ ...» و بعد از تلاوت این آیه بر ایشان، مراجعت می فرمود و به مُصلاّی خود می رفت و مشغول نماز می شد.
و نیز از عایشه روایت است که گفت: به خدا سوگند که من دیدم علی علیه السلام و فاطمه علیهاالسلام و حسن علیه السلام و حسین علیه السلام را که پیغمبر، ایشان را در زیر جامه ای جمع کرد و آن جامه را در سر ایشان کشید و فرمود: بار خدایا! این ها اهل بیت و خویشان نزدیک مَنند، پس رجس را از ایشان دور کن و ایشان را پاک و پاکیزه گردان از شومیِ معصیت. و مخفی نیست که در این آیه، دلالت است بر عصمت آل عبا به جهت تأکیدی که صورت گرفته است و غیر آل عبا معصوم نیستند.
پدیدآورنده: ملافتح اللّه کاشانی

منبع :پایگاه حوزه

[ملکوت* گامی تارهایی *]

آیه تطهیر در تفسیر پیامبرصلى الله علیه وآله


بدون شک رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله آگاه‏ترین مردمان به قرآن، معانى، اشارات واهداف، و به هنگام پیچیدگى امور و نیاز به توضیح و یا تصحیح آن، مرجع وملاذ دیگران است. آنچه در این جا نظرمان را به خود جلب مى‏کند این است‏که بعضى اوقات - بى آن‏که پرسشى در کار باشد - رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله حتى درمواردى که در ابتدا گمان مى‏رود از امور واضح است، دست‏به کار شده‏به توضیح و تبیین آن مى‏پردازد. با این حال، هنگامى دچار شگفتى مى‏شویم که‏مى‏بینیم خط بازى‏هاى سیاسى و تعصبات جاهلى تلاش دارد همان چیز رابا دستان خیانت‏گر خویش دچار تحریف و دگرگونى سازد که رسول خداصلى الله علیه وآله‏به توضیح، تثبیت و تصحیح آن پرداخته است و گویا از وراى پرده‏اى شفاف‏به غیب مى‏نگریسته است. لیکن از آن جایى که این تلاش مذبوحانه به حذف،زیادت و یا تحریف نص قرآن منجر شده، تقریبا ممتنع و غیر عملى‏نموده است.
آنان براى رسیدن به اهداف شوم و نامیمون خود کوشیده‏اند که به جاى‏تحریف مبانى و کلمات قرآن، به تحریف معانى و دلالت‏هاى آن بپردازند.امام باقرعلیه السلام در نوشته خود به سعد الخیر، به همین مطلب اشاره‏فرموده است. آن جا که مى‏فرماید:
اقاموا حروفه و حرفوا حدوده فهم یروونه ولا یرعونه والجهال‏یعجبهم حفظهم للروایة والعلماء یحزنهم ترکهم للرعایة (1) .
آنان حروف و کلمات قرآن را محفوظ داشته، حدود و قوانین آن را تغییردادند، قرآن را روایت مى‏کنند، اما حدودش را رعایت نمى‏کنند. جاهلان ازاین که روایت قرآن را حفظ کرده‏اند تعجب مى‏کنند و عالمان از این که حدودآن را ترک کرده‏اند اندوهگین هستند.
این دقیقا همان چیزى است که در مورد آیه تطهیر به وقوع پیوست.آیه‏اى که درباره اهل بیت پیامبرصلى الله علیه وآله، که مرکز رسالت و محل رفت و آمدفرشتگان هستند نازل گشت. زیرا به رغم تاکیدهاى فراوان و پى در پى‏پیامبرصلى الله علیه وآله که چندین ماه و شاید تا زمان وفات آن حضرت تداوم داشت،مبنى بر این که مراد از «اهل بیت‏» در آیه تطهیر، فقط اهل کساء هستندو به استناد این آیه مبارکه از تمامى گناهان پاکیزه‏اند; هجوم دیوانه‏وارى‏را مى‏یابیم که هدف آن منحرف نمودن این مساله از جایگاه حقیقى‏اش‏و برانگیختن شبهاتى پیرامون دلالت آیه مبارکه است، حتى اگر به قیمت‏تکذیب پیامبر صلى الله علیه وآله و رد گفتار آن گرامى به صورتى زیرکانه و پنهانى‏تمام شود!
روایت مفسر قرآن

روایات بسیار زیاد آمده که تاکید دارد مقصود از «اهل بیت‏» در آیه‏تطهیر، اهل کساء هستند. این روایات را دانشمندان و عالمان حدیث مذاهب‏مختلف نقل کرده‏اند و گذشته از این که از طریق شیعه متواتر است، از طریق‏اهل سنت هم به تواتر روایت‏شده است. اهل کساء عبارتند از: پیامبر اکرم،على، فاطمه، حسن و حسین‏علیهم السلام.
محقق کرکى‏رحمه الله مى‏گوید: «گذشته از روایات شیعه، که از شمار بیرون‏است، این مساله به تواتر رسیده، مفید یقین مى‏باشد. کدام حدیث در سنت ازاین روایت محکم‏تر است که روایات اهل سنت و رجال شیعه امامیه - پیروان‏حقیقت که یاران خاص و خالص اهل‏بیت مى‏باشند - بر نقل آن اتفاق نظردارند و اگر قرار باشد که از راه سنت آن را رد کنند، هیچ روایتى در سنت‏نمى‏ماند مگر این که مردود باشد.» (2)
به تعبیر مسکانى: «روایات درباره آن فراوان است.» (3) و به تعبیر دیگرى:«کثرت آن قابل شمارش نیست.» (4)
دیگرى گفته: «مفسران اجماع دارند و جمهور روایت کرده‏اند.» (5) .
این مطلب را این گونه تفسیر کرده‏اند که مفسران در شمول آیه تطهیر براهل کساء اجماع دارند. اختلاف در این است که آیا همسران پیامبرصلى الله علیه وآله هم درآن داخل هستند یا نه؟ یا منظور، اجماع کسانى است که در امر شان نزول ومانند آن گفته آنان معتبر است. نقل این گفته پیش از این آمد.
علامه طباطبائى‏رحمه الله مى‏گوید: «این روایات فراوان است و بر هفتاد حدیث‏افزون مى‏شود. روایاتى که در این باره از طریق اهل سنت آمده، بر روایاتى که‏از این دست از طریق شیعه رسیده فزونى دارد. اهل سنت آن را از طرق‏فراوان از ام‏سلمه، عایشه، ابوسعید خدرى، سعد، واثلة بن اسقع، ابوالحمراء،ابن عباس، ثوبان غلام پیامبرصلى الله علیه وآله، عبد الله بن جعفر، على و حسن بن على‏علیهما السلام‏روایت کرده‏اند که نزدیک به چهل طریق مى‏شود. شیعه آن را از على، سجاد،باقر، صادق، رضاعلیهم السلام، ام سلمه، ابوذر، ابولیلى، ابوالاسود دئلى، عمرو بن میمون‏اودى و سعد بن ابى وقاص از چند طریق روایت کرده‏اند.» (6) .
با مراجعه به این روایات و سندهاى آن روشن مى‏شود که راویان آن بیش‏از این است. کافى است‏بدانیم که یکى از دانشمندان پیرامون آیه تطهیر کتابى‏تالیف کرده و اولین مجلد آن را که بالغ بر چهارصد صفحه مى‏شود به بیان‏متون حدیث اختصاص داده است. وى این روایت را از بیش از پنجاه تن ازصحابه نقل کرده است. این گذشته از طرق بسیار فراوانى است که از امامان‏دوازده‏گانه عصمت و طهارت‏علیهم السلام و نیز از طریق تابعین وایت‏شده است. این‏کتاب را سیدعلى موحد ابطحى تحت عنوان آیة التطهیر فى احادیث‏الفریقین [ آیه تطهیر در احادیث‏شیعه و سنى] نوشته است. خداوند او راپاداش نیکو دهد.
قندوزى حنفى پس از نقل گفته مودة القربى که مى‏گوید: رسول خداصلى الله علیه وآله‏پس از فرود آمدن آیه: وامر اهلک بالصلاة واصطبر علیها...، مدت نه ماه‏به در خانه فاطمه مى‏آمد و مى‏گفت: انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس‏اهل البیت و یطهرکم تطهیرا; چنین گفته: «این خبر از سى‏صد تن از صحابه‏روایت‏شده است.» (7) .
نکته جالب این که: آن مرد منحرف از على‏علیه السلام و خاندان او هم که‏تلاش دارد بیش‏تر روایاتى را که در فضایل آنان آمده انکار کند، راهى جزاعتراف به صحت‏حدیث کساء نیافته است. وى مى‏گوید: «اما حدیث کساءصحیح است.» (8) .
در این جا به مقدارى که این فرصت اندک به ما اجازه دهد به حدیث‏کساء و منابع آن اشاره مى‏کنیم. سپس مراد آیه تطهیر را بیان و مشخص‏خواهیم کرد که این آیه مبارکه بر خصوص آنان تطبیق مى‏کند، بدون این که‏بخواهیم ظهور سیاق را از بین ببریم، بلکه سیاق آیه هم به صورت قوى وکاملا آشکارى این مطلب را تقویت و تایید مى‏کند. سپس به دلایلى‏اشاره مى‏کنیم که دیگران در تایید اقوال خویش آورده‏اند، مانند کارى که درفصل اول کردیم.
منابع حدیث کساء

حدیث کساء، متون فراوانى از طریق بسیارى از صحابه و تابعین دارد. تمام‏این متون مى‏رساند که رسول خداصلى الله علیه وآله پارچه‏اى به دست گرفت و على، فاطمه،حسن و حسین‏علیهم السلام را زیر آن برد و فرمود:
انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت ویطهرکم تطهیرا.
بعضى از روایات مى‏گوید: پیامبرصلى الله علیه وآله براى پاکیزگى آنان دعا فرمود. (9) .

[ملکوت* گامی تارهایی *]

آیه تطهیر و زنان پیامبرصلى الله علیه وآله

اخبار و روایات مى‏رساند که آیه تطهیر، زنان پیامبرصلى الله علیه وآله رادر بر نمى‏گیرد. این روایات، هر گونه شک و شبهه‏اى را در این باره نفى کرده‏است; چه با صراحت تمام بیان مى‏دارد که رسول اکرم‏صلى الله علیه وآله از ورود عایشه به‏زیر پارچه جلوگیرى کرد و نیز تصریح دارد که عایشه از اهل‏بیت نیست.در مورد ام سلمه و سایر زنان پیامبرصلى الله علیه وآله نیز چنین است. در این باره به متون‏مختلف زیر توجه فرمایید:
در واقعه کساء، عایشه به پیامبرصلى الله علیه وآله گفت: آیا من هم از اهل‏بیت توهستم؟ پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: برو کنار، تو پایان خوشى دارى. (22) .
در متن دیگرى آمده: آن حضرت‏صلى الله علیه وآله زینب را از این که همراه آنان زیرپارچه کساء رود بازداشت و به او فرمود: در جاى خود بایست. تو، ان‏شاءالله‏تعالى، پایان خوشى دارى. (23) .
متون دیگر مى‏گوید: در آن موقع ام سلمه گفت: خداوندا! مرا از آنان‏گردان! پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: در جاى خود باش، تو خوبى. (24) .
یا گفت: یا پیامبر خدا! آیا من از آنان هستم؟ فرمود: تو بر جاى خود باش،تو خوبى. (25) .
یا گفت: من نیز آمدم تا همراه آنان زیر پارچه روم. پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود:درجاى خود باش. تو خوبى. (26) .
یا گفت: اى رسول خدا! مرا هم با آنان داخل کن. فرمود: اى ام سلمه! تو اززنان شایسته من هستى، اما در این مکان احدى وارد نمى‏شود، مگر این که ازمن باشد. (27) .
یا این‏که پیامبرصلى الله علیه وآله به او فرمود: تو پایان خوشى دارى یا تو خوبى. (28) .
یا این‏که ام سلمه گفت: اى رسول خدا! آیا من از اهل بیت تو نیستم؟فرمود: تو پایان خوشى دارى. تو از همسران پیامبرى. (29) .
یا فرمود: تو پایان خوشى دارى و از بهترین همسران من هستى. (30) .
یا گفت: آیا من از اهل تو نیستم؟ فرمود: تو پایان خوشى دارى اما اینان‏اهل من هستند. (31) .
تکرار حادثه

روشن است که هرگاه نقل یک واقعه متعدد شود، اجمال و تفصیل، و بیان‏بعضى از خصوصیات و حذف آن در مواردى، نقل حرف به حرف نص واقعه‏و یا نقل به معناى آن، امرى عادى و طبیعى باشد، نه موجب سستى روایت ونه باعث ضعف آن.
بعضى مى‏گویند: «ظاهرا این کار پیامبرصلى الله علیه وآله چند بار در خانه ام سلمه‏تکرار شده است. آنچه بر این گفته دلالت دارد، اختلاف هیئت اجتماع آنان وچیزى که ایشان را زیر آن قرار داد و دعاى پیامبر براى آنان و نیز پاسخ‏ام‏سلمه است.» (32) .
شاید این کار در خانه زنان دیگر پیامبرصلى الله علیه وآله هم تکرار شده باشد،همان‏گونه که روایت زیر بر آن دلالت دارد. این روایت مى‏گوید: عایشه ازپیامبرصلى الله علیه وآله اجازه خواست که او هم زیر پارچه رود، اما پیامبرصلى الله علیه وآله او را از این‏کار بازداشت و فرمود: کنار برو. در مورد زینب، همسر دیگر پیامبرصلى الله علیه وآله نیزهمین‏طور است.

[ملکوت* گامی تارهایی *]

مستفیض یا متواتر

بعضى تلاش کرده‏اند تا در تواتر حدیث کساء تشکیک کنند. بدین اعتبارکه متضمن این معناست که على و فاطمه زهراعلیها السلام در کنار رسول خداصلى الله علیه وآله‏خوابیده بودند، اما معقول نیست که اینان در مقابل دیدگان مردم بیگانه‏بخوابند. همین‏طور معقول نیست که همسر پیامبرصلى الله علیه وآله تمایل خود را براى‏خوابیدن در کنار شوهرش [پیامبرصلى الله علیه وآله] در حالى ابراز دارد که مردم پیرامون‏آنان حضور دارند و صداى‏شان را مى‏شنوند و آنان را مى‏بینند.
معناى این سخن آن است که این واقعه در داخل خانه و آن‏جا که احدى‏غیر از پیامبرصلى الله علیه وآله و على و فاطمه و حسن و حسین‏علیهم السلام و ام سلمه حضورنداشت، به وقوع پیوسته است. لذا افراد دیگرى در آن‏جا حاضر نبوده‏اند تا این‏واقعه را به طور مستقیم و آن‏گونه که خود دیده‏اند، نقل کنند. بنابراین، نقل‏روایت در همین افراد منحصر مى‏شود.
آرى، ممکن است که عمر بن ام سلمه که در آن موقع پنج‏یا شش ساله بود،در این واقعه حضور داشته و آن را بنابر دید خود نقل کرده باشد.
بنابراین معلوم مى‏شود کسانى که غیر از این شش تن واقعه را نقل کرده وبه نام احدى از اینان تصریح نکرده‏اند، واسطه نقل را انداخته‏اند.
از آنچه گذشت‏به دست مى‏آید که حدیث کساء در تمام طبقات متواترنیست، بلکه مستفیض است; زیرا روایت آن منحصر به چهار تن از این افرادشش گانه است; زیرا ما روایت این حدیث را نه از پیامبرصلى الله علیه وآله دیده‏ایم و نه ازفاطمه. (33) .
پاسخ ما این است که:
1. شاید کسانى روایت على و حسن و حسین‏علیهم السلام را با وجود این که امامان‏معصوم و پاکیزه‏اند، نپذیرند، بلکه لازم بدانند که دیگران هم به آنان منضم‏باشند تا روایت اینان به نظرشان صحیح آید.
2. این مساله - همان‏گونه که بیان شد - از ده‏ها تن از صحابه، از طرق‏گوناگون و الفاظ مختلف نقل شده است. موحد ابطحى در کتاب خود«آیة‏التطهیر فى احادیث الفریقین‏» تعداد زیادى از این روایات را آورده است.
غیر معقول است که در تمام این روایات، واسطه‏ها حذف شده باشند.آرى، ممکن است در یک یا دو و احتمالا سه مورد، بنا به دلایل استثنایى وغیر دائمى، واسطه‏ها حذف شوند، اما حذف آن در ده‏ها مورد آن هم در یک‏مساله خاص، بى‏نهایت‏بعید و بلکه غیر معقول و غیر قابل قبول به نظرمى‏رسد.
3. شمارى از این راویان تصریح کرده‏اند که خودشان در این واقعه حضورداشته و آن را از نزدیک با چشمان خود مشاهده کرده‏اند و یا پیامبرصلى الله علیه وآله راچندین ماه دیده‏اند که به در خانه فاطمه‏علیها السلام مى‏آمد تا مضمون آیه مبارکه راتاکید نماید. این بدان معناست که واسطه نه عمدا حذف شده است و نه سهوا.
4. راویان بخشى از این روایات با صراحت گفته‏اند که تصریح پیامبرصلى الله علیه وآله‏مبنى بر فرود آمدن این آیه درباره پنج تن را به گوش خود و یا از على یافاطمه یا حسن و حسین شنیده‏اند. همین تواتر نقل براى ثبوت مساله کافى‏است و هرگاه این مطلب از رسول خداصلى الله علیه وآله ثابت‏شود، تکذیب پیامبرصلى الله علیه وآله کفرو خروج از دین است و حتى تکذیب على‏علیه السلام که همواره با حق است و حق بااو و نیز سایر پنج تن; زیرا تکذیب آنان، تکذیب پیامبرصلى الله علیه وآله است.
5. چرا این نویسنده مدعى است که در حدیث کساء آمده که فاطمه زیرپارچه در کنار على‏علیه السلام و پیامبرصلى الله علیه وآله و حسن و حسین‏علیهما السلام و در مقابل دیدگان‏مردان بیگانه خوابید؟! در حالى که این حدیث تصریح دارد که پیامبرصلى الله علیه وآله آنان‏را جمع کرد و با پارچه پوشید و آن گاه این آیه شریفه فرود آمد. روایت جابربه نشستن زیر پارچه و نه خوابیدن زیر آن تصریح دارد. جابر بن عبدالله ازعلى‏علیه السلام روایت کرده که آن حضرت به پیامبرصلى الله علیه وآله گفت: نشستن ما زیر این‏پارچه چه فضیلتى دارد؟ این همان روایتى است که همین نویسنده بدان استنادو اعتماد کرده و همان‏گونه که ملاحظه کردید در آن هیچ‏گونه ذکرى از خواب‏نشده است!

[ملکوت* گامی تارهایی *]

پى‏نوشتها:
1) ر.ک: فروع کافى، ج‏8، ص‏53; بحار الانوار، ج‏75، ص‏359; الوافى، ج‏5، ص‏274; المحجة‏البیضاء، ج‏2، ص‏264; البیان، ص‏249.
2) نفحات اللاهوت، ص‏85.
3) شواهد التنزیل، ج‏2، ص‏10.
4) تاویل الآیات الظاهره، ج‏2، ص‏456.
5) نهج الحق و کشف الصدق، ص‏173.
6) المیزان فى تفسیر القرآن، ج‏16، ص‏13.
7) ینابیع الموده، ص‏174.
8) منهاج السنه، ج‏3، ص‏4 و ج‏4، ص‏20.
9) درباره این احادیث‏بسیار فراوان داراى اختلاف الفاظ، ر.ک: جامع البیان، ج‏22، ص‏5 و 7; الدرالمنثور، ج‏5، ص‏198 - 199; فتح القدیر، ج‏4، ص‏271 - 279; جوامع الجامع، ص‏372; التسهیل‏لعلوم التنزیل، ج‏3، ص‏137; تاویل الآیات الظاهره، ج‏2، ص‏457 - 459; الطرائف، ص‏130 - 132;مجمع البیان، ج‏9، ص‏138 و ج‏8، 356 - 357; بحارالانوار، ج‏35، ص‏206 و 223 و ج‏45،ص‏199 و ج‏37، ص‏35 - 36; نهج‏الحق، ص‏173 - 175; صحیح مسلم، ج‏7، ص‏130; کشف الیقین‏فى فضائل امیر المؤمنین، ص‏405; الایضاح، ص‏170; مسند احمد، ج‏4، ص‏107 و ج‏3، ص‏259 و285 و ج‏6، ص‏292، 298 و304 و ج‏1، ص‏331; المعجم الصغیر، ج‏1، ص‏65 و 135; الجامع‏الصحیح، ج‏5، ص‏663، 699 و 351 - 352 و ص‏133، 146، 147، 158 و 172; التبیان، ج‏8،ص‏307 و 309; احقاق الحق (ملحقات)، ج‏9، ص‏1 - 69و ج‏3، ص‏31 - 53 و ج‏2،ص‏502 - 573 و ج‏14، ص‏105 - 400 و ج‏18، ص‏383 - 359; ذکر اخبار اصبهان، ج‏1، ص‏108;الفصول المهمة، ص‏7 - 8; الاصابه، ج‏2، ص‏509 و ج‏4، ص‏378; الصواعق المحرقه، ص‏137 و141 - 143; تفسیر نور الثقلین، ج‏4، ص‏270 - 277; فضائل الخمسه من الصاح السته، ج‏1،ص‏224 - 243; ینابیع الموده، ص‏107 - 108، 167 - 174 و 193; العقد الفرید، ج‏4، ص‏313;التاریخ الکبیر، بخارى، ج‏1، قسم‏2/ ص‏69 - 70، 110 و 197; انساب الاشراف، ج‏2،ص‏104 - 106; الکافى، ج‏1، ص‏287; تاریخ بغداد، ج‏10، ص‏278، و ج‏9، ص‏26 - 27; مناقب‏خوارزمى، ص‏23 و 224; السیرة النبویه، ج‏2، ص‏300; السنن الکبرى، ج‏2، ص‏149 - 153 و ج‏7،ص‏63; البدایة والنهایه، ج‏5، ص‏321 و ج‏8، ص‏35 و 205.
10) جامع البیان، ج‏22، ص‏5; التفسیر الحدیث، ج‏8، ص‏262; الدر المنثور، ج‏5، ص‏199; الفصول‏المهمه، ص‏8; ینابیع الموده، ص‏108، 260 و 193; مجمع الزوائد، ج‏9، ص‏121 و 168; البرهان،ج‏3، ص‏324; مسند احمد، ج‏3، ص‏258 - 259.
11) الدر المنثور، ج 5، ص 199; الطرائف، ص 128; مناقب خوارزمى، ص 13; بحارالانوار، ج 35،ص 223; احقاق الحق، ج 2، ص 563; مشکل الآثار، ج 1، ص 338 - 339; ذخائر العقبى،ص 24 - 25; کشف الیقین فى فضائل امیر المؤمنین، ص 405; بحارالانوار، ج 35، ص 214و 223.
12) الدر المنثور، ج‏5، ص‏199; مناقب خوارزمى، ص‏23; وفاء الوفاء، ج‏2، ص‏45 و 467; شواهدالتنزیل، ج‏2، ص‏27 - 28 و 51; البرهان فى تفسیر القرآن، ج‏3، ص‏313 - 314; امالى صدوق، ج‏1،ص‏257; بحار الانوار، ج‏35، ص‏145، 209، 213 و 216.
13) مسند طیالسى، ص‏274; اسد الغابه، ج‏5، ص‏66.
14) جامع البیان، ج‏22، ص‏6; فتح القدیر، ج‏4، ص‏280; شواهد التنزیل، ج‏2،ص‏50 و 91;نورالابصار، ص‏112; البدایة و النهایه، ج‏5، ص‏321.
15) شواهد التنزیل، ج‏2، ص‏28، 50 - 51; کفایة الطالب، ص‏376; ینابیع الموده، ص‏260;نور الابصار، ص‏112.
16) شواهد التنزیل، ج‏2، ص‏50; ینابیع الموده، ص‏260.
17) مجمع الزوائد، ج‏9، ص‏169; شواهد التنزیل، ج‏2، ص‏50.
18) مجمع الزوائد، ج‏9، ص‏169; الصراط المستقیم، ج‏1، ص‏188.
19) الدر المنثور، ج‏5، ص‏199; البرهان فى تفسیر القرآن، ج‏3، ص‏313; نورالابصار،ص‏112; امالى‏مفید، ص‏318; امالى طوسى، ج‏1، ص‏88; اسد الغابه، ج‏5، ص‏174.
20) البرهان فى تفسیر القرآن، ج‏3، ص‏317; بحار الانوار، ج‏35، ص‏207; تفسیر قمى، ج‏2، ص‏67.
21) ینابیع الموده، ص‏260.
22) تفسیر القرآن العظیم، ج‏3، ص‏485; فرائد السمطین، ج‏1، ص‏368; التفسیر الحدیث، ج‏8،ص‏262; مجمع البیان، ج‏8، ص‏357; بحار الانوار، ج‏35، ص‏222.
23) الطرائف، ص‏128; شواهد التنزیل، ج‏2، ص‏32; الصراط المستقیم، ج‏1، ص‏187; العمده، ص‏40;نفحات اللآهوت، ص‏84; احقاق الحق (ملحقات)، ج‏9، ص‏52.
24) جامع البیان، ج‏22، ص‏7; الدر المنثور، ج‏5، ص‏198.
25) اسد الغابه، ج‏2، ص‏12; الجامع الصحیح، ج‏5، ص‏351 و 663; التفسیر الحدیث، ج‏8، ص‏261.
26) ذخائر العقبى، ص‏21; ینابیع الموده، 87، ص‏228; بحار الانوار، ج‏35، ص‏223.
27) تفسیر فرات، ص‏335.
28) این سخن اگر در تمامى مصادرى که آمد و در پى خواهد آمد نباشد، دست کم در بیش‏تر آنهادیده مى‏شود. ما در این‏جا خواننده گرامى را به منابع زیر یادآور مى‏شویم: الدرالمنثور، ج‏5،ص‏198; فتح القدیر، ج‏4، ص‏279; جامع البیان، ج‏22، ص‏6 - 7; جوامع الجامع، ص‏372;الفصول المهمه، ص‏8; تاویل الآیات الظاهره، ج‏2، ص‏457 - 459; کفایة الطالب، ص‏12 و 372;اسعاف الراغبین، ص‏106; تفسیر فرات، ص‏332 - 340; مجمع البیان، ص‏356 - 357; اسد الغابه،ج‏3، ص‏413 و ج‏2، ص‏12; الجامع الصحیح، ج‏5، ص‏351، 663 و 669; العمدة، ص‏33 و 39;الطرائف، ص‏124 - 126; بحارالانوار، ج‏35، ص‏209، 213، 214، 219، 220، 226، و 270; تاریخ‏بغدادج‏9، ص‏126 - 127، وج‏10، ص‏278; ینابیع الموده، ص‏107، 230، 228 و 294; مستدرک‏حاکم، ج‏2، ص‏416; مناقب ابن المغازلى، ص‏303; الصواعق المحرقه، ص‏227 و 541; لباب‏التاویل، ج‏3، ص‏466; مسند احمد، ج‏6، ص‏292 و 404; الکافى، ج‏1، ص‏287; فرائد السمطین،ج‏1، ص‏316; احقاق الحق، ج‏2، ص‏568; مجمع البیان، ج‏8، ص‏357.
29) الدر المنثور، ج‏5، ص‏198; مشکل الآثار، ج‏1، ص‏334; جامع البیان، ج‏22، ص‏7; نفحات‏اللاهوت، ص‏84; مرقاة الوصول، ص‏106; بحار الانوار، ج‏35، ص‏217 و 228.
30) احقاق الحق، ج‏2، ص‏568.
31) الکافى، ج‏2، ص‏287; تاریخ بغداد، ج‏10، ص‏278; السیرة النبویه زینى دحلان، ج‏2، ص‏330;بحار الانوار، ج‏35، ص‏311; تفسیر عیاشى، ج‏1، ص‏250 - 251.
32) ذخائر العقبى، ص‏22; ینابیع الموده، ص‏108 - 109 و 294 و نیز ر.ک: نور الابصار، ص‏112;اسعاف الراغبین، ص‏107; الصواعق المحرقه، ص‏142. براى آگاهى از خصوصیات گوناگون ازروایت ر.ک: ج‏1 و 2، آیة التطهیر فى احادیث الفریقین.
33) مجله مکتب تشیع، سال دوم، شماره جمادى الثانى.



منبع : سايت رسول نور حضرت محمد (ص)