آیین های عزاداری محرم در ایران

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://img8.irna.ir/1396/13961020/82791547/n82791547-72103108.jpg



آیین های عزاداری محرم در ایران در روزهای ماه محرم تمام شهرهای ایران از شهرهای بزرگ گرفته تا شهرهای کوچک و روستاها چهره ی عزا به خود می گیرند و سیاه پوش می شود و در تمام خیابان ها می توان پرچم های سبز و مشکی و علم ها را در کنار مردم عزادار دید. می خواهیم آیین های عزاداری محرم که در شهرهای مختلف ایران رنگ و بوی متفاوتی از یکدیگر دارد را معرفی کنیم.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

خوزستان

تقریبا می توان گفت که اصلی ترین وسایل تشکیل دهنده ی آیین های عزاداری محرم در خوزستان را سنج و بوق تشکیل می دهد و جالب اینکه بدانید این وسایل از کشورهای آفریقایی به ایران آورده شده است البته طبق نقل هایی که شده. در مراسمی که در خوزستان و در جنوب ایران مثلا در آبادان انجام می شود، سینه زنی مردم که همراه با نوحه است بسیار مرسوم و مورد استقبال است.از دیگر آیین های مردم این استان در ماه محرم زدن گل بر لباس ها و بدن به نشانه ی ماتم و اندوه است.






https://cdnw.elicdn.com/Blog/wp-content/uploads/2017/09/khuzestan.jpg

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

سمنان

از آیین های عزاداری محرم که هر سال در ماه محرم در سمنان انجام می شود، حرکت شترهای با کجاوه در خیابان هاست که نمادی از کربلاست، نخل گردانی یکی دیگر از مراسم های ویژه ی سمنانی ها در ماه محرم است که بیشتر در شهرهای سمنان و شاهرود دیده میشود و در واقع سمبلی از تشییع پیکر امام حسین است. در شب عاشورا هم مانند دیگر شهرهای ایران مراسم شام غریبان برگزار می شود. یکی از سنت هایی که سمنانی ها آن را حفظ کرده اند و هر سال هم انجام می دهند، اجرای تعزیه است، مردم این استان بر این عقیده اند که تعزیه و اجرای آن یک نوع پیام رسانی است که برای حفظ و نهادینه کردن عاشورا لازم است.
در شهر شاهرود هم آیینی به نام آیین طوق بندان یا همان علم بندان با شور مذهبی خاصی انجام می شود. فلسفه ی آیین طوق بندان هم بر این اصل است که درست است که آن ها در زمان شهادت امام حسین (ع) نبودند تا به یاری اش بشتابند اما امروز آماده اند تا به یاد او، علم حضرت عباس (ع) را بر افراشته کنند.




https://cdnw.elicdn.com/Blog/wp-content/uploads/2017/09/togh-bandan.jpg

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

لرستان

آیین های عزاداری محرم در استان لرستان و منطقه ی زاگرس هم شکل خاصی دارد. در ایام محرم و چند روز مانده به روز عاشورا مردم باغچه هایی از گل در خیابان ها درست می کنند و آن را با گلاب ترکیب می کنند و روز عاشورا آن را بر لباس ها و بدن خود می مالند. گل نماد ماتم و غم است و مردم با نوای سرنا و دهل در خیابان ها به سینه زنی می پردازند و یکی از قدیمی ترین مراسم عزاداری با تاریخی طولانی در ایران است. در روز عاشورا ماندن در خانه کار ناپسندی است و همه به خیابان ها می آیند تا عزاداری کنند و اندوهشان را ابراز کنند.یکی دیگر از مراسم های عزاداری در محرم که علاوه بر استان لرستان در استان های گرگان و لاهیجان هم برگزار می شود، مراسم چهل منبر است. این مراسم مخصوص خانم هاست و آن ها در این مراسم باید اول ۲ رکعت نماز بخوانند و بعد با پای پیاده و با در دست داشتن ۴۰ شمع به در ۴۰ خانه که درب های آن ها باز است و در آن ها عزاداری است می روند در هر خانه ۱ شمع روشن می کنند که به هر کدام از این خانه ها یک منبر گفته می شود. این زن ها نقاب هایی بر صورت دارند و اصلا در طول مسیر با هم صحبت نمی کنند و در آخر مراسم نقاب هایشان را برمی دارند و یک شمع برداشته نیت می کنند. در صورتی که نیتشان برآورده شود، سال بعد نذر خود را ادا می کنند.



https://cdnw.elicdn.com/Blog/wp-content/uploads/2017/09/lorestan-2.jpg

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

سیستان و بلوچستاندر سیستان و بلوچستان این سنت وجود دارد که مردم از ۳ روز قبل از عاشورا از پختن غذا پرهیز کنند و خانم ها از کارهایی مثل سوزن دوزی و حصیربافی که از هنرهای این استان محسوب می شود، دست می کشند و بیشتر وقت خود را به عزاداری و عبادت بگذرانند. یکی دیگر از آیین های عزاداری محرم در سیستان و بلوچستان که تقریبا فقط خاص این استان این است که مردم ۲ روز تاسوعا و عاشورا روزه می گیرند چرا که برا این باورند که گرفتن روزه در این ۲ روز ثواب بسیار زیادی دارد.نوحه خوانی، زنجیر زنی و سینه زنی و خواندن مکرر زیارت عاشورا از دیگر بخش های عزاداری است که توسط مردم انجام می شود. در روز عاشورا مردم چابهار، خیمه هایی که بر پا کرده بودند را آتش می زنند و یاد اسیران کربلا را با بر سر و سینه زدن زنده می کنند و با حضرت زینب (س) و اسیران همدردی می کنند.




https://cdnw.elicdn.com/Blog/wp-content/uploads/2017/09/sistan.jpg

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

https://cdnw.elicdn.com/Blog/wp-content/uploads/2017/09/chehel-manbar.jpg