زندگی نامه استاد شیخ محمد رفعت

[ملکوت* گامی تارهایی *]

زائری كه سالها قبل به شوق زيارت «بيت الله الحرام» به حج مشرف شده بود، نقل مي كند كه هنگام بيتوته در مناء به مسجد خويش وارد شدم، ناگهان خيل عظيمی از زايران شهرهای مختلف را مشاهده نمودم كه در اين مسجد گردآمده و به تلاوت قاري نابينايی كه در بالاي صفه نشسته و با صدايي بسيار زيبا و ملكوتی قرآن را قرائت می كرد، گوش سپرده اند.

در آن لحظه از نوای قرائت استادانه او متحير شده، از خود بيخود گشتم، چرا كه تاكنون چنين صوت زيبايی را كه متناسب با معنی آيات قرآن باشد از ديگری نشنيده بودم.
و ... آن قاری كسی جز اميرالقراء، استاد شيخ محمد، محمود رفعت نبود.

آری نام شيخ محمد رفعت، در تاريخچه قرائت قرآن نامی است بس آشنا. نامي كه همگان را شهرت و عظمتش در رسيده است. نامی كه پيرامون او افسانه های بيشماری رونق گرفت. چه او را نابغه اي شگفت مي پنداشتند. مفتي سوريه پس از وفات وي در وصف استاد مي گويد: اسلام، با وجود او جواني و نشاط از سر گرفت.
وی از مفاخر جهان اسلام در زمينه تلاوت قرآن كريم بوده است و در علم قرائات روشي منحصر به فرد داشته و در ميان قاريان بزرگ جهان جايگاه ويژه اي به خود اختصاص داده است. مرحوم استاد محمد رفعت در سال 1300 (هـ.ق) (مطابق با 1261 هـ.ش) در شهر قاهره، ديده به جهان گشود. او در سن 6 سالگي به بيماري شديدي مبتلا شد، بدين جهت بينايي خويش از دست داد و تا پايان زندگي از اين نعمت محروم گرديد.

[ملکوت* گامی تارهایی *]

مشهور است كه در سال 1356 هـ.ق. راديوي بريتانيا تلاوت سوره هود مرحوم استاد رفعت را كه در مدت سه روز در مسجدي كه جمع كثيري از مردم براي استماع آن اجتماع كرده بودند، ضبط نمود و به دليل برخورداري از كيفيت بالايي كه اين نوارها از لحاظ صوت، لحن و علم تجويد و قرائت، دارا است اكنون به عنواني يكي از مفاخر بزرگ بريتانيا محسوب مي شود. استاد رفعت نيز در همين مكان «قصار السور» را با چهارده روايت قرائت نمود.


شيخ ابوالعينين شعيشع در رابطه با آشناييش با استاد چنين گويد كه:
«من افتخار شاگردي در محضر ايشان را دارم، چرا كه از ايشان تأثير بسيار گرفتم. حتي آن زمان كه در محل زندگي خود بودم و صداي استاد از راديو به گوش مستمعين مي رسيد، در آن زمان صداي شيخ رفعت تنها صدايي بود كه از راديو پخش مي شد. او در مكان مرتفعي به تلاوت مي پرداخت و من همواره حريص بر ديدار استاد بودم.
درست 34 سال پس از تأسيس راديو من با شيخ آشنا شدم. در آن زمان بسياري از مردم به آواز گوش مي دادند و برخي به مسائل ديگر. اما اشتياق من به صوت شيخ تا آنجا بود كه همواره به مكان تلاوت شيخ مي رفتم ـ آن زمان از ساعت 9 تا 30/9 شب برنامه صحبت شيخ از راديو پخش مي شد ـ با وجود اينكه هوا بسيار سرد بود و من كودكي بيش نبودم، در آن محل مي ماندم و پس از تمام شدن برنامه صحبت شيخ به منزل باز مي گشتم و همواره سعي مي كردم از او تقليد كنم، پاره اي اوقات موفق مي شدم. و گاهي نيز نمي توانستم، اما تلاش خود را به كار مي بردم.
زماني كه كارم را تازه در راديو شروع كردم. براي اولين بار بود كه ايشان را ملاقات مي كردم؛ استاد در حال تلاوت سوره اي بودند و من گوش مي كردم، پس از آنكه تلاوت خود را به پايان رساندند، جلو رفتم و دستهايشان را بوسيدم. استاد پرسيدند: شما چه كسي هستيد؟ گفتم: شعيشع هستم. شيخ در اين هنگام مرا در آغوش كشيد و با صداي آرام گفت: بيا فرزندم، بيا جلو. من از مدتها پيش مي خواستم صداي تو را بشنوم.
عاقبت دست تقدير چنين اراده كرد كه اين صوت طلايي، خاموش گشته، اين تار آسمانها (قيثارة السماء) شكسته گردد

[ملکوت* گامی تارهایی *]

.
آري عاقبت اين نابغه بزرگ اسلام درگذشت، اما صوت او چون اضواء پرفروغ خورشيد باقي ماند، تا همواره راهگشاي انسانها گردد. صوتي كه در خدمت كلام خداوند قرار گرفت و به علم قرائت اعتبار ديگري بخشيد.
سرانجام اين ستاره پرفروغ در سنين 69 سالگي به سال 1369 هـ.ق. (1328 هـ.ش) در شهر قاهره خاموش گرديد گرچه يادش هرگز در خاطره ها از بين نخواهد رفت.
زندگي و شرح حال اين استاد و قاري بزرگ جهان را ـ كه خدماتي شايان در علم قرائت براي عاشقان اين راه به انجام رسانيده است ـ مورخاني بزرگ از جمله «خيرالدين زرگلي» در كتاب الاعلام و «مذاكرات» با عكس درج نموده اند. همچنين در جرايد «الصحف المصريه» و «اخبار اليوم» مورخه 1950 م. همزمان با فوت استا محمد رفعت به درج شرح حال و زندگينامه اين قاري قرآن پرداختند.
تلاوتهاي اين استاد همه هفته از بدو تأسيس راديو قرآن جمهوري اسلامي ايران، از اين راديو پخش مي گردد.