آداب و رسوم مردم چهارمحال و بختیاری

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://www.toptourism.ir/wp-content/uploads/2015/01/n35.jpg



آداب و رسوم مردم چهارمحال و بختیاری



این استان با مساحتی کمتر از یک درصد مساحت کل کشور، پنج درصد کل منابع آبی را دارا می باشد. مردم مشرف این استان چه ترکهای مشرف و چه بختیاری های دلیر و شجاع همه از آداب اصیل خویش حفاظت کرده اند و آداب اصیل آنها همچنان بکر و دست نخورده باقیمانده است، شرح آداب اصیل همه مردمان این دیارکاری دشوار است و زمان بسیاری را می طلبد بنابراین به گفت برخی آداب اصیل بختیاری بسنده می کنیم

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

https://tootoou.com/wp-content/uploads/2017/04/0_831346001313220805_taknaz_ir.jpg





استان چهارمحال و بختیاری با مساحتی بالغ بر کیلومتر مربع در بخش مرکزی فلات ایران بین کوههای غرب و جلگه اصفهان قرار گرفته است. این استان از شمال به شهرستان فریدن – از شرق به شهرستان نجف آباد- شهررضا وسمیرم در استان اصفهان و از مغرب به شهرستانهای ایذه و مسجد سلیمان استان خوزستان و از جنوب به کهگیلویه و بویر احمد محدود است.این استان با مساحتی کمتر از یک درصد مساحت کل کشور، پنج درصد کل منابع آبی را دارا می باشد. مردم مشرف این استان چه ترکهای مشرف و چه بختیاری های دلیر و شجاع همه از آداب اصیل خویش حفاظت کرده اند و آداب اصیل آنها همچنان بکر و دست نخورده باقیمانده است، شرح آداب اصیل همه مردمان این دیارکاری دشوار است و زمان بسیاری را می طلبد بنابراین به گفت برخی آداب اصیل بختیاری بسنده می کنیم

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

https://tootoou.com/wp-content/uploads/2017/04/timthumb_php_.jpgلباس زنان
شلوار پرچین و بلندی است که شبیه دامن استو تا روی پا و پنجه می رسد. میزان پارچه ای که استفاده می کنند ۱۱ تا ۱۶ متر است و به همین شکل چند شلوار نازک زیر آن می پوشند که دامن رویی از مخمل یا پارچه گران قیمت تهیه می شود.
روی این شلوار پیراهن بلند و گشادی می پوشند، روی پیراهن هم نیم تنه ای به نام ” یل” می پوشند و روی سر خود کلاهک زیبایی به نام لچک یا کلاقچه می گذارند. روی لچک روسری طویلی به طول ۳ تا ۵/۳ متر به نام مینت است که با سنجاق به لچک آویزان می شود. کفش نیز همان گیوه است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

https://i1.delgarm.com/images/news/a734/1392/11/01/E1390316000.jpg



اداب غذا
غذاها و نان های محلی و سنتی (مثل فتیر (پتیر) ، کاکولی ) از مهمترین جاذبه های این خطه به شمار می روند . تقریباً همه انواع خوراک ها در این استان تهیه و طبخ می شود. ولی متداول ترین غذا کباب بختیاری است.
کباب بختیاری از فیله گوسفند، سینه مرغ، فلفل دلمه ای، پیاز، روغن زیتون، پودر سیر و زعفران درست می شود.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://anthropology.ir/sites/default/files/public/styles/article_post/public/anthropology-images/27899bb87.jpg?itok=bOJRw2YH




مراسم ازدواج
عروسى بختیارى‌ها دو یا سه روز به‌طول مى‌انجامد و مراسم آن کاملاً شبیه عقدکنان است. عشایر براى سهولت کار، مراسم عقدکنان و عروسى را باهم انجام مى‌دهند. عروسى در بختیارى بسیار باشکوه است. مراسم سواربازى در عروسى بسیار تماشائى است . سوارهائى که با داماد به محل جشن عروسى مى‌آیند به‌دو دسته تقسیم مى‌شوند؛ یک دسته نزد عروس ودسته دیگر نزد داماد مى‌مانند.

عروس که سوار بر مادیان است و پارچه نازکى بر روى او انداخته‌اند با همراهان خود به‌سوى خانه داماد مى‌آید. داماد بعد از قدرى تاخت و تاز و حرکت نرمشى و میدان آرائی، خود را به عروس مى‌رساند و با حرکتى سریع دستمال او را از صورت او مى‌رباید و فرار اختیار مى‌کند و سواران عروس به تعقیب او و سوارن او مى‌پردازند.

سواران داماد راه را بر سواران عروس مى‌بندند تا داماد را فرار دهند که گرفتار سواران عروس نشود. زیرا در آن صورت دستمال را از او پس مى‌گیرند و او را پیش ایل و طایفه خود بى‌اعتبار مى‌کنند . براى پیروزى داماد، بهترین اسب را براى او آماده مى‌کنند.

وقتى عروس را به خانه داماد مى‌برند، سواران پیشاپیش او به عملیات تحسین‌آمیز روى اسب، مشغول مى‌شوند و تیراندازى مى‌کنند. توشمال‌ها در طول راه به خواندن و نواختن ادامه مى‌دهند. سایر مراسم عروسى از قبیل داماد سلام، پاگشا و غیره نیز از جمله مراسم بعد از عروسى است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://www.lalinews.ir/UserFiles/image/7_94/0moharan%20(1).JPG


مراسم عزاداری
از آنجا که مردم بختیاری ذاتاً مردمی مهربان و غمخوار هستند به محض از دست دادن عزیزی ار اقوام، برای دلداری و تسلی خاطر بازماندگان به خانه آنها می روند و با تمام وجود به همدردی و عزاداری می پردازند- بر طبق سنتی قدیمی پیرزنان بختیاری در غم از دست دادن جوانان ترانه ای غم انگیز و سوزناک را به زبان شیرین لری بختیاری زمزمه می کنند و بقیه زنان هم او را همراهی می نمایند این آواز غم انگیز به نام «گاگریو» معروف که نوای حزن انگیز آن به همراه ساز چپ خبر از روزی غم انگیز دارد.
رسم است که اقوام هم در پرداخت هزینه های مراسم سوم – هفته و چهلم به بازماندگان کمک مالی کرده و تا جائیکه در توان دارند به بازماندگان یاری می رسانند. اگر به سرزمینبختیاری (https://tootoou.com/) سفر کرده باشید حتماً شیرهای سنگی را بر مزار آنها دیده اید که بازهم بر طبق آدابی قدیمی بر سر خاک مردان دلیر بختیاری به نشانه دلاوری آنها شیر سنگی را نصب می کنند که به نام «بردسنگی» معروف می باشد.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://cdn-tehran.wisgoon.com/dlir-s3/10531438732645154335.jpg




آداب شکار جوانان بختیاری


سال‌هاست که در بین بختیاری‌ها رسم شکار وجود دارد و هنوز هم پس از گذر سالیان سال به اجرا در می‌آید، در ایل بختیاری رسم بر این است که جوانان برومند بختیاری‌ها که به سن ازدواج رسیده‌اند قبل از عروسی، برای تهیه گوشت مورد نیاز جهت غذای مراسم شادی به شکار می‌روند، بر طبق این سنت قدیمی مادر جوان آماده شکار مشغول تهیه نان سنتی می‌شود، خواهران و دختران بختیاری مشک می‌زنند تا جوان شکارچی دوغ تازه و کره محلی را همراه خود ببرد در این بین نامزد جوان شکارچی هم بیکار نمی‌ماند و مشغول دوختن لباس شکار می‌شود.


در بختیاری‌ها روز شکار، به کمر جوان شکارچی شال شکار می‌بندند که معمولاً توسط برادر بزرگتر، دایی یا پدر انجام می‌شود، جوان باید به کوه کلار برود و بزکل شکار کند بزکل، بز یکشاخی است که بسیار چالاک و تیز می‌باشد و شکار آن بسیار سخت است، شکار بزکل افتخار بختیاری‌ها و دلیل بر شجاعت، رشادت و دلیری آن‌هاست، جوان توسط افراد فامیل و خویشان بدرقه می‌شود و راهی شکار می‌گردد.


بعد از چند روز که پیروزمندانه به ایل بازگشت مراسم عقد و ازدواج جوان صورت می‌گیرد و گوشت شکار جهت تهیه غذای عروسی استفاده می‌شود، رسم شکار سنتی قدیمی است که ریشه در آداب اصیل بختیاری دارد و بسیار دیدنی است.

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://pazhe.ir/wp-content/uploads/2014/05/Bakhtiari-tribe1.jpg

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://valat.ir/wp-content/uploads/2016/10/2537.jpg

[مدینه* خادمه یاس فاطمی *]

http://www.dana.ir/File/ImageThumb_0_608_458/214032