توجه ! این یک نسخه آرشیو شده میباشد و در این حالت شما عکسی را مشاهده نمیکنید برای مشاهده کامل متن و عکسها بر روی لینک مقابل کلیک کنید : آشنایی با روایان حدیث شیعه { حفص بن غیاث نخعی کوفی}
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:57
آشنایی با روایان حدیث شیعه
حفص بن غیاث نخعی کوفی
حفصبن غیاث نخعى کوفى، محدّث، از شاگردان امام صادق(ع) و قاضى اهل سنّت در عصر هارون الرشید بود. وى حدود ۱۷۰ روایت از امام صادق(ع) گردآوری کرده است و رجالشناسان امامى، با استناد به کلام شیخطوسى که گفته است اصحاب ما به اخبار حفصبن غیاث عمل کردهاند، او را موثق شمردهاند.
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:57
کنیه و ولادت
کنیه حفص بن غیاث، ابوعمر بود و در سال ۱۱۷، در دوره خلافت هشام بن عبدالملک (حک: ۱۰۵ـ۱۲۵)،زاده شد. [۱] در منابع، به محل تولد او اشاره نشده است.
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:57
از راویان حدیث
مشایخ حدیثى او بسیار بودهاند که مهمترین آنان عبارتاند از: جد او طلق بن معاویه، عبیدالله بن عمر، هشامبن عُروه، سفیان ثورى، ابنجُرَیج و امام جعفرصادق علیهالسلام. [۲] حفصبن غیاث در میان شاگردان اَعْمَش (متوفى ۱۴۸) از همه موثقتر معرفى شده است. [۳] شیخطوسى [۴] او را در شمار راویان امام باقر، امام صادق و امام کاظم علیهمالسلام آورده است. اما چون حفص در سال ۱۱۷ بهدنیا آمده و سال وفات امام باقر علیهالسلام میان سالهاى ۱۱۴ تا ۱۱۸ گزارش شده است، [۵] نمیتوان حفص را از اصحاب آن حضرت دانست. [۶]
راویان حفص نیز بسیار بودهاند، از جمله پسرش عمر، احمد بن حنبل، اسحاق بن راهویه، علی بن مدینی، ابونُعَیم فضلبن دُکَین، عبدالله بن محمد بن ابی شیبه و عثمان بن محمد بن ابی شیبه. [۷]
گفتهاند که حفصبن غیاث در روایت و نقل احادیث، عموماً بر حافظه خویش تکیه داشته است. راویان حفص سه تا چهار هزار حدیث را، که او از حفظ برایشان روایت کرده بود، به نقل از وى کتابت کردهاند. [۸]
حفصبن غیاث مجموعهاى از احادیث گردآورده [۹] که در منابع از وثاقت آن سخن رفته است. [۱۰] همچنین وى در دفترى، حدود ۱۷۰ روایت از امام صادق علیهالسلام گردآورده است. [۱۱]
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:58
از دیدگاه علمای رجال
رجالشناسان امامى، با استناد به کلام شیخطوسى [۱۲] که گفته است اصحاب ما به اخبار حفصبن غیاث عمل کردهاند، او را موثق شمردهاند. [۱۳]
برخى رجالشناسان اهل سنّت او را ثقه و حدیثشناس دانسته و برخى در این زمینه او را رد کردهاند، [۱۴] ولى به نظر میرسد همانگونه که ابوزرعه (متوفى ۲۶۴) و یعقوببن شیبه (متوفى ۲۶۲) تصریح کردهاند، باید میان منقولات او در کتاب حدیثى موثقش و احادیث بسیارى که از حافظه نقل کرده است، تفاوت قائل شد، [۱۵] بهویژه آنکه برخى نوشتهاند وى در اواخر عمر دچار فراموشى شد [۱۶] یا پس از رسیدن به منصب قضا، حافظهاش ضعیف گردید. [۱۷] ظاهراً همه مواردِ قدح و جرح او، به همین سبب بوده است.
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:58
در منصب قضاوت
حفصبن غیاث از سوى هارون الرشید (حک: ۱۷۰ـ۱۹۳)، خلیفه عباسى، در شرق بغداد و پس از آن در کوفه به منصب قضا گماشته شد که بنابر گزارشى، مدت آن در بغداد دو سال و در کوفه سیزده سال بود. [۱۸]
برخلاف مقام حدیثىِ او، رجالشناسان منزلت وى را در فن قضا بسیار ستودهاند تا آنجا که به نظر برخى، منصب قضا با حفصبن غیاث پایان پذیرفته است. [۱۹] با این حال، خود وى از اشتغال در این منصب چندان خشنود نبود و در پاسخ به پرسشى، گفته بود که قضا منصبى بسیار مشکل و پرزحمت است. [۲۰]
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:58
خصوصیات
به نوشته ذهبى، [۲۱] وى از بخشندهترین مردم بود و شرط کرده بود کههرکس میخواهد حدیثى از او فراگیرد، باید از غذاى او بخورد. [۲۲] او در عین داشتن منصب قضا، با تنگدستى میزیست، چنانکه پس از مرگش، نهصد درهم بدهکار بود. [۲۳]
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:58
درگذشت
حفصبن غیاث در آخر عمر، زمینگیر و خانهنشین شد و پس از مدتى درگذشت. فرمانرواى کوفه، فضلبن عباس، بر جنازه او نماز گزارد. [۲۴] سال وفات او را بین ۱۹۴ تا ۱۹۶ دانستهاند، [۲۵] ولى مزّى و ابن حجر عسقلانی سال ۱۹۴ را صحیحتر شمردهاند.
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:59
پانویس
خطیب بغدادى، ج ۹، ص ۸۳ـ۸۴؛ ابنخلّکان، ج ۲، ص ۱۹۷
خطیب بغدادى، ج ۹، ص ۶۸؛ مِزّى، ج ۷، ص ۵۶ـ۵۸؛ ابنحجر عسقلانى، ج ۲، ص ۳۵۸؛ براى فهرست آنان رجوع کنید به مزّى، همانجا
خطیب بغدادى، ج ۹، ص ۸۰
۱۴۱۵، ص ۱۳۳، ۱۸۸، ۳۳۵
رجوع کنید به ابنسعد، ج ۵، ص ۳۲۴
نیز رجوع کنید به مدرسیطباطبائى، ج ۱، ص ۲۳۱
براى فهرست آنها رجوع کنید به خطیب بغدادى، ج ۹، ص ۶۸؛ مزّى، ج ۷، ص ۵۸ـ۵۹
رجوع کنید به خطیببغدادى، ج ۹، ص ۷۶؛ مزّى، ج ۷، ص ۶۲؛ ذهبى، ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹، ج ۹، ص ۲۵
رجوع کنید به مدرسیطباطبائى، ج ۱، ص ۲۳۱ـ۲۳۲
رجوع کنید به طوسى، ۱۴۱۷، ص ۱۱۶؛ مزّى، ج ۷، ص ۶۱
براى نقل قولهایى از این اثر رجوع کنید به مدرسیطباطبائى، ج ۱، ص ۲۳۲ـ۲۳۵
۱۴۰۳، ج ۱، ص۳۸۰
رجوع کنید به علامه حلّى، مقدمه قیومیاصفهانى، ص ۳۳؛ تفرشى، ج ۴، ص ۹؛ خویى، ج ۶، ص ۱۴۹
رجوع کنید به مزّى، ج ۷، ص۶۰ـ۶۲؛ ابنحجر عسقلانى، ج ۲، ص ۳۵۸
رجوع کنید به خطیب بغدادى، ج ۹، ص ۸۱؛ مزّى، ج ۷، ص۶۰ـ۶۱؛ ذهبى، ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹، ج ۹، ص۲۴
رجوع کنید به ابنحجر عسقلانى، ج ۲، ص ۳۵۹
ابنابیحاتم، ج ۳، ص ۱۸۶؛ باجى، ج ۱، ص ۵۱۳
مزّى، ج ۷، ص ۵۹، ۶۴؛ ابنحجر عسقلانى، ج ۲، ص ۳۵۸
رجوع کنید به مزّى، ج ۷، ص ۶۴؛ ذهبى، ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹، ج ۹، ص ۲۶؛ ابنحجر عسقلانى، ج ۲، ص ۳۵۹
خطیب بغدادى، ج ۹، ص۶۹ـ ۷۰؛ مزّى، همانجا
۱۳۷۶ـ۱۳۷۷، ج ۱، ص ۲۹۸
نیز رجوع کنید به خطیببغدادى، ج ۹، ص ۷۵؛ مزّى، ج ۷، ص ۶۵
خطیب بغدادى، ج ۹، ص ۷۳؛ مزّى، ج ۷، ص ۶۴؛ ذهبى، ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹، ج ۹، ص ۲۴
مزّى، ج ۷، ص ۶۹
رجوع کنید به ابنخلّکان، ج ۱، ص۲۹۰؛ مزّى؛ ابنحجر عسقلانى، همانجاها
نصرالله عاشق خداومولا
06-02-2019, 16:59
منابع
ابن ابیحاتم، الجرح و التعدیل، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱-۱۳۷۳، چاپ افست بیروت، بیتا.
ابنحجر عسقلانى، تهذیب التهذیب، بیروت، ۱۴۰۴.
ابن خلّکان.
ابنسعد، الطبقات الکبری، بیروت.
سلیمانبن خلف باجى، التعدیل و التجریح لمن خرج عنهالبخارى فی الجامع الصحیح، چاپ احمد بزار، رباط، ۱۴۱۱.
تفرشى، مصطفیبن حسین، نقدالرجال، قم، ۱۴۱۸.
خطیب بغدادى، تاریخ بغداد.
خویى.
ذهبى، محمدبن احمد، سیر اعلامالنبلاء، چاپ شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت ۱۴۰۹-۱۴۰۱.
ذهبى، محمدبن احمد، تذکرةالحفاظ، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۷-۱۳۷۶، چاپ افست بیروت، بیتا.
طوسى، محمدبن حسن، رجالالطوسى، چاپ جواد قیومیاصفهانى، قم، ۱۴۱۵.
طوسى، محمدبن حسن، عدةالاصول، و بذیله الحاشیة الخلیلیة لخلیلبن غازى قزوینى، چاپ محمدمهدى نجف، قم، ۱۴۰۳.
طوسى، محمدبن حسن، الفهرست، چاپ جواد قیومی اصفهانى، قم ۱۴۱۷.
علامه حلّى، حسنبن یوسف، خلاصةالاقوال فى معرفةالرجال، چاپ جواد قیومى اصفهانى، قم، ۱۴۱۷.
مِزّى، یوسفبن عبدالرحمان، تهذیب الکمال فى اسماء الرجال، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲.
vBulletin® v4.2.6 by vBS, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd.