حسنعلی ابراهیمی سعید
08-03-2020, 18:52
استتار (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
استتار یکی از الزامات اصلی جنگ است که اگر درست یا غلط بکار رود ارزش آنرا میتوان با معیار شکست و پیروزی یک رزمنده و یا مرگ و زندگی او سنجید.استتار در هر نوع جنگ و در هر رده اهمیت فراوان دارد.
تعریف استتار (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
عبارتست از همرنگ و هم شکل کردن خود ، وسایل و تجهیزات اطراف با محیط ،بطوریکه باعث جلب توجه دشمن نشود.
منظور از استتار: (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
مجموعه اقداماتی است که باعث جلوگیری از کشف محل ما برای دشمن می شود.
چگونه باید استتار کرد ؟
استتار صحیح متکی به دانستن دو مسئله است ( عوامل تشخیص ، اصول استتار ).
الف ) عوامل تشخیص استتار
1– وضعیت نسبی : اشیاء غالباً نسبت به محیط اطرافشان شناخته می شوند. برای مثال : یک شیئ طویل روی ریل راه آهن معرف وجود قطار است .
2 – شکل Form : اشیاء و مصنوعات ساخت دست بشر دارای اشکال و زوایای منظم و طرح و انحنای خاصی می باشد.در حالیکه پدیده های طبیعی از یک الگو و شکل خاصی تبعیت ننموده و دارای اشکال نا منظم و بی قاعده می باشند.
3– سایه Shadow : از دید هوایی سایه ها بسیار مشخص و قابل توجه هستند، در عکسهای هوایی عملاً سایه اجسام بهتر از خود شیئ آشکار میگردند
4 – بافت Texture :یک سطح غیر صاف مانند علفزار ،نور قابل ملاحظه ای را منعکس نمی کند و سایه آن روی خودش می افتد و در نتیجه ،چه در عکس و چه هنگام دیدن ،سیاه به چشم می خورد.اما یک سطح صاف مانند یک فرودگاه و یا پشت بام ،نور زیادی را در عکس به چشم برمیگرداند و حتی جاهای رنگی آن نسبت به زمینهای مجاور نور بیشتری خواهند داد و یا به اصطلاح براق دیده می شوند
.5 – رنگ Color : رنگهای متفاوت در یک فاصله نزدیک موجب تشخیص اشیاء می گردد و همچنین دارای سایه های مختلف بوده و در میزان جلب توجه ، هر کدام اثری مربوط به خود دارند
.6 – حرکت Movment : منطقه مورد رؤیت پائین توسط دیده بان هوایی ، به اندازه ای وسیع و بزرگ است که اشیاء کوچک در آن گم می شوند و توجه بیننده را به خود جلب نمی کنند.ولی چنانچه شیئ حرکت کند فوراً چشمها را متوجه خود می سازد.همین اصول مشابه در خصوص دیده بان زمینی نیز صادق می باشد.
7 – درخشش Shine : یکی از روشهای خاص آشکار سازی جهت دیده بانی ، درخشش است.درخشش ،یک برق زدن و انعکاس نور از یک سطح صاف می باشد.
ب ) اصول استتار
1 – انتخاب محل : مواضع باید به گونه ای انتخاب شوند که در آنها افراد ، وسایل و فعالیتها تا حد امکان از دید دشمن دور بمانند.تجربه نشان داده که انتخاب صحیح محل ،اغلب اشکالات اختفا را از بین برده است و در انتخاب محل سه عامل باید در نظر گرفت ( مأموریت ، پراکندگی ، شکل عوارض و محیط )مأموریت Mission ) مأموریت شرط اصلی است ،ممکن است موضعی از نظر اختفا کاملاً مناسب باشد ولی اگر نتوان مأموریت را از آنجا انجام داد ، آن موضع بی ارزش خواهد بود .پراکندگی و تفرقه Dispertion ) در انتخاب موضع باید پراکندگی لازم یگان را در نظر گرفت .لازمه رعایت این عامل اندازه و مساحت مورد نیاز یک موضع یا محل استقرار را تعیین و دیکته می نماید.شکل عوارض و محیط Terrain Pattern ) هر عارضه و محیطی ،شکل و ساختار خاصی دارد که آن را از سایر محیطها متمایز می سازد و بنابراین هر گونه تغییر شکل در محیط ، نشان دهنده نوعی فعالیت و حضور نیروی انسانی در آنجا می باشد.شکل عوارض و محیط به چهار دسته (روستایی ، شهری ، جنگلی ، کویری ) تقسیم می شوند.
2 – انضباط استتار : انضباط استتار اجتناب از کارهایی است که ظاهر طبیعی یک منطقه را تغییر داده یا موقعیت عده ها و تجهیزات را بدون اینکه حتی دیده شوند برای دشمن آشکار می سازد که عبارتند از :
الف – اگر حتی یک سرباز از قوانین استتار ، در خصوص عدم ایجاد صدا و یا مخفی ماندن و حرکت ننمودن ، تخلف و سرپیچی نماید ، کلیه کوششهای گروهی واحد نظامی با شکست مواجه خواهد شد.
ب – بدون شک هر گونه بی توجهی و اهمال کاری موجب آشکار و کشف شدن محل و موقعیت شما توسط دشمن میگردد.
پ – رعایت سکوت رادیویی و راداری .
ت – جای رد چرخ خودروها ، ریختن زباله و مواد زاید غذایی ، قوطیهای خالی کمپوت و کنسرو و مهمات و بطریها در اطراف موضع ، از موارد شاخص و نشانگر فعالیت نظامی میباشد
.ث – خودروهای جدیدالورود باید از مسیر جاده ای و خطوط موجود محیطی عبور و رفت و آمد نماید.
ج – در هنگام شب ، پنجره ها ، روزنه ها ، دربهای ورودی ساختمان و چادر و یا هر روزنه و منفذی که موجب خروج نور گردد باید بوسیله پرده ،پوشانده شود.
چ – از استعمال سیگار در شب جداً خودداری شود.
3 - ساختمان استتار : هنگامیکه زمین و شکل طبیعی آن طوری است که در آن اختفا ممکن نیست ، استتار مصنوعی ایجاد می شود.برای اینکار از مواد و وسایل طبیعی و مصنوعی میتوان استفاده نمود و افراد و فعالیتها را باید با محیط اطرافشان همرنگ کرد .در ایجاد استتار ،وسایل طبیعی بر وسایل مصنوعی برتری دارند زیرا آنها طبیعی بودن را در همرنگی بهتر بوجود می آورند.بدیهی است چنانچه از وسایل مصنوعی استفاده شود تا حد امکان باید همرنگ با محیط اطراف باشد.سه روش اساسی برای استتار کردن وسایل و فعالیتها وجود دارد که عبارتند از :
روشهای استتار
الف – مخفی نمودن Hiding
ب – همگون سازی Blending
پ – شبیه سازی (بدل سازی) Disguising
قواعد استتار
1 – از تمام حفاظتهای موجود باید استفاده شود.
2 – شکل و سایه و بافت و رنگ اشیائ را باید برهم زد.
3 – تهیه مواضع باید از ابتدا تا پایان کار همراه با استتار باشد
4 – استتار بیش از حد موجب کشف مواضع می شود .
5 – انضباط استتار را باید همیشه رعایت نمود.
6– در پایان استتار باید آنرا از دید دشمن بازدید نمود
7 – در موقع بکارگیری اشیاء طبیعی در استتار ، باید به رنگ آنها با توجه به محیط اطراف دقت نمود.
http://gotoiran.ir/BeinABein/Tandoreh/M.Gaeini_Tandoreh61.jpg (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
موارد استتار
1 – استتار انفرادی
2 – استتار اردوگاه
3 – استتار ادوات
4 – استتار خط مقدم
استتار به دو نوع نظامی و غیرنظامی (برای شکار) تقسیم بندی میشود.
استتار نظامی :
http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQpNZJFY4v2Cv037OqLnPf4o5hqElIpv KCPXpSO6k2p4M4mNnOxaQ (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
با توجه به پیشرفت فناوری و تولید تسلیحات مدرن در زمان حال، دیده شدن در صحنه ی رزم یعنی مورد اصابت قرار گرفتن و کشته شدن. قبل، حین و بعد از عملیات، مسئله استتار جز لاینفک اصول و تدابیر به کارگیری تجهیزات و نفرات و به کار بستن آن مستلزم داشتن علم و مهارت لازم است. استتار نظامی به دودسته تقسیم میشود.
1- استتار نزدیک :این نوع استتار مربوط به مناطق خیلی نزدیک به دشمن است که میتوان با چشم غیرمسلح نفرات، تجهیزات و سلاح آنان را مشاهده و مورد اصابت قرار داد. در استتار نزدیک ممکن است یک رزمنده و سلاح او درمقابل دیدگان دشمن باشد اما هم رنگی و هم شکلی آنها با محیط به گونه ای است که دشمن متوجه حضور رزمنده در منطقه ی نبرد نشود و بااینکه دشمن را می بینیم اما او به سادگی قادر به دیدن ما نیست.دقت و ظرافت در اجرای اصولی انضباط استتار از مهمترین مراحل استتار نزدیک است که میتواند میزان موفقیت را افزایش و کاهش تلفات را به همراه داشته باشد زیرا چشمهای عناصر کنترل کننده در منطقه به طور مستمر خطوط را تحت مراقبت شدید قرار داده و کوچکترین بی توجهی، تلفات را به همراه خواهد داشت. این نوع استتار در هرشرایط زمانی حساسیت خاص خود را دارد که اجرای اصولی آن در شب و روز، بایستی متناسب با آن حساسیتها باشد. عدم توجه افراد به استتار، احتمال خسارت و تلفاتی را برای دیگر نیروها به دنبال دارد. این نوع استتار هر میزان در اجرا از دقت بیشتری برخوردار باشد، به همان میزان اطلاعات دشمن از نیروهای خودی را کاهش داده و در طرحهای اجرایی او را با شکست مواجه میسازد.
2- استتار دور : این نوع استتار مربوط به مناطق تجمع نیروها، نیروهای لجستیکی، مواضع توپخانه،ادوات، قرارگاه ها، مقرها و ... است که از انضباط کاملی به لحاظ دید مستقیم برخوردار نیست و تنها از طریق دیده بان نفوذی، نیروی هوایی و ... قابل کشف است. عدم توجه به اجرای اصولی انضباط استتار دشمن را قادر میسازد با توجه به نوع تجهیزات خود اهدافی را مورد هدف قرار دهد.تجربه ی دفاع مقدس نشان داد که بی توجهی به استتار دور اهداف مناسبی برای بمباران هوایی دشمن فراهم می آورد.تجزیه و تحلیل استتار نزدیک :برای اجرای عملیات استتار نزدیک عوامل زیر را باید مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
1-ماموریت : همیشه اولین و مهمترین ملاحظه است. تلاش برای استتار باید به اجرای بهتر ماموریت کمک کند اما نباید آنقدر مفصل باشد که ماموریت را به تاخیر اندازد. یک نیروی گشتی در عقبه دشمن موضعی مناسب را انتخاب و استتار لازم را صورت میدهد اما آن موضع بر روی دشمن از دید مناسبی برخوردار نیست و اجرای ماموریت را با مشکل مواجه میکند. بنابراین بر اساس ماموریت، هررزمنده در هریگانی موظف است که هماهنگی لازم را درخصوص انتخاب محل مناسب برای اجرای اصولی استتار آن با نوع ماموریت به مرحله ی اجرا گذارد
2- دشمن : قابلیتهای شناسایی، دیده بانی وهدفگیری دشمن، نوع و مقدار استتار لازم جهت پشتیبانی از ماموریت رزمنده را تحت تاثیر قرار میدهد. درصورت امکان با یک تجزیه و تحلیل اطلاعاتی انواع ابزار شناسایی، دیده بانی و هدفگیری دشمن را محاسبه نمایید.
3- منطقه : منطقه ماموریت تعیین کننده نوع فنون و مواد لازم برای استتار است.استفاده ماهرانه از پوشش منطقه اهمیت قاطعی در استتار دارد. انواع مختلف منطقه (شهری، کوهستانی و ...) فنون استتاری خاص خود را میطلبد.اجرای اصولی استتار در منطقه عملیاتی والفجر هشت (تصرف شهر استراتژیک فاو) از مهمترین عوامل موفقیت رزمندگان بود به نحوی که کلیه تجهیزات و افراد کاملا در پوشش گیاهی موجود در منطقه استتار شده بودند و کشف آنها حتی از نزدیکترین فاصله نیز ممکن نبود.
4- رزمنده : نیروها باید در فنون استتار به خوبی آموزش دیده باشند تا فنون را درمورد خود، تجهیزات و جنگ افزارشان اعمال نمایند.5- زمان : زمان عامل مهمی در استتار است. در موقعیتهای تاکتیکی و آفندی زمان زیادی برای استتار فراهم نخواهد بود.
شیوه های استتار نزدیک :
1-استفاده از استتار طبیعی : این نوع استتار به طور طبیعی بوجود آمده بنابراین انسان در ایجاد آن نقشی ندارد. درختها، گیاهان و ... که بتوان نفرات و تجهیزات را زیر آنها استتار کرد. در این حالت نیازی به تغییر محیط اطراف نیست. در عملیات والفجر هشت، منطقه ام الرصاص، نیروهای غواص در میان علفزارها و چولانهای آن طرف اروند رود رفته و چنان استتار کردند که وقتی گشتی عراقی آمده بود قدم بزند، پا روی کمر یکی از آنها میگذارد ولی باز متوجه نیروی خودی نمیشود.
2-استفاده از استتار مصنوعی : این نوع استتار بوسیله ی انسان بوجود می آید و هنگامی مورد استفاده قرار میگیرد که استتار طبیعی وجود نداشته باشد.مانند استفاده از تور، پارچه، و ... . در این حالت شناخت محیط و رنگ طبیعی آن از اهمیت خاصی برخوردار است و باید کاملا مورد توجه قرار گیرد. استتار طبیعی باید به گونه ای اجرا شود که حداکثر هم گونی و هم رنگی با محیط و روییدنیهای بومی را داشته باشد. وسایل باید طوری طعبیه شوند که دربرابر وزش بادهای شدید و تغییرات جوی و آب و هوایی پابرجا مانده و به صورت متناوب بازبینی و نگهداری شود.
شیوه های استتار نزدیک از نظر اجرا :
الف- استتار ثابت : این استتار زمانی به کار میرود که نفرات در مکان یا موضعی نزدیک دشمن متوقف شوند.
ب-استتار متحرک : این استتار زمانی به کار میرود که نفرات در مناطق دشمن مجبور به حرکت باشند.
اجرای استتار نزدیک : اجرای استتار در صحنه ی نبرد را میتوان به عنوان یک فن بیان نمود زیرا اجرای اصولی آن در غافلگیر کردن نیروهای دشمن نقش بسزایی داشته و میتوان ضمن انحراف فکر، طرح آتش دشمن را بر نیروها کاهش داده و متقابلا حداکثر بهره برداری جهت مقاصد نیروهای خودی به عمل آورد.
غالبا ارتشهای دنیا براساس نوع تهدید، ابزارهای شناسایی دشمن و ... از روشهای مختلفی جهت استتار انفرادی استفاده میکنند اما به طور کلی میتوان دو شیوه ی عمده برای اجرای استتار نزدیک نام برد.
1- اجرای سنتی : تغییر شکل و ایجاد هماهنگی نفرات، تسلیحات و تجهیزات با محیط پیرامون خود به گونه ای که کشف، شناسایی و تشخیص آن به سهولت ممکن نیست و انجام این استتار با هزینه ی بسیار کم و بدون بهره گیری از فناوری خاصی صورت گرفته و از طریق تمامی نیروها قابل اجرا است.
2- اجرای مدرن : جلوگیری از استفاده قدرت کشف، آشکارسازی، شناسایی و ردیابی انواع حسگرهای الکترواپتیک، راداری، لیزری،صوتی،مغناطیسی و ... دشمن و کلیه راه حلهای فنی و ابتکاری که در پنهان نگه داشتن نفرات، تجهیزات و ... موثر است.
استتار نزدیک از نظر زمان :
الف- استتار تعجیلی : این استتار باید در کوتاهترین زمان و با استفاده از و سایل و مواد اطراف محیط انجام گیرد. برای مثال در زمان احساس خطر در مناطق هور در بین نیزارها میتوان سریعا خود و تجهیزات را استتار کرده و در شرایطی که فرصت زمانی خیلی کم باشد، با پوشاندن خود با وسایل مصنوعی و امکانات موجود حداکثر استتار به مرحله ی اجرا گذاشت.این استتار در آفند، پاتک و ... کاربرد دارد
ب – استتار با فرصت : استتاری که با استفاده از و سایل و امکانات موجود و با فرصت کافی اجرا میشود. این استتار بیشتر در مواضع پدافندی و عقبه به کار میرود. در این تاپیک با لباس های ویزه تک تیر اندازان و نیروهای شناسایی که برای مخفی ماندن از دید دشمن و کسب امتیاز شلیک اول بدون شناسایی استفاده می کنند و همچنین با انواع استتار مخصوص تجهیزات و وسائل جنگی اشنا می شویم . از دوستان که اطلاعاتی دارند تاپیک را با علم خود کامل نمایند .
ghili suit ( بوته های متحرک ) :
این نوع لباس استتار از لوازم طبیعی مانند شاخ و برگ درختان و رشته های رنگیه نخ و تور درست می شود . تک تیراندازان و شکارچیان زمانی که نیاز به استتار و مخفی ماندن دارند از این لباس ها استفاده می کنند . این نوع لباس ها فرد را دقیقا شبیه محیط پیرامونش می کند و در باد هم مثل محیط اطراف و درختان به حرکت در می ایند .
http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Marine_sniper_ghillie_suit.JPG (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_sidesnipe.JPG (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
استتار شامن روسی ( shaman ) بیشتر برای نیروهای ویزه و نیروهای شناسایی بکار می رود
http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_398px-VECTOR.JPG (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTa0jpVgvZ0PeFCO3rJpeKUQpN6sWB6B fYWjVkc5FceHAWYo-rl (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
اختفا
تعریف اختفا : مخفی کردن خود و تجهیزات از دید دشمن را اختفا گوین و بر دو نوع است
الف ) اختفای طبیعی : معمولاً اشیاء مجاور مانند بوته ها ، علفها ، کنده درختها بوجود آمده اند و نیازی به تغییر دادن در آنها برای استفاده ، نمی باشد.
ب ) اختفای مصنوعی : اختفای مصنوعی را باید از اجسامی مانند تور ، علف ، برگ ،پارچه و غیره فراهم نمود .بدیهی است در هر نوع اختفا باید اثرات تغییر فصل را در نظر داشت.تذکر : باید دانست که اختفا فقط افراد و وسایل را در برابر دید دشمن حفظ می کند.
قواعد اختفا
1 – از حرکت بیهوده دوری کنید.
2 – از تمام وسایل اختفا استفاده کنید.
3 – در هنگام دیده بانی در پائین قرار بگیرید.
4 – اشیائ براق را نمایان نکنید.
5 – از خط افق دوری کنید.
6 – خطوط تنظیم پیرامون اشیاء را بهم بزنید.
7 – سکوت را رعایت کنید .
عوامل تشخیص اختفا
الف ) صدا
ب ) نور
ج ) حرکت
پوشش
تعریف پوشش : حائلی که سرباز را در برابر آتش دشمن حفظ می کند که بر دو نوع است.
الف ) پوشش طبیعی : گودالها ، جویها ، ضد شیبهاب
ب )پوشش مصنوعی : چاله ها ، سنگر ها ، دیوارها که افراد و وسایل را در برابر آتش تیر کشنده دشمن و تا اندازه ای آتشهای با تیر منحنی و اثرات هسته ای محافظت می کنند.
استتار یکی از الزامات اصلی جنگ است که اگر درست یا غلط بکار رود ارزش آنرا میتوان با معیار شکست و پیروزی یک رزمنده و یا مرگ و زندگی او سنجید.استتار در هر نوع جنگ و در هر رده اهمیت فراوان دارد.
تعریف استتار (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
عبارتست از همرنگ و هم شکل کردن خود ، وسایل و تجهیزات اطراف با محیط ،بطوریکه باعث جلب توجه دشمن نشود.
منظور از استتار: (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
مجموعه اقداماتی است که باعث جلوگیری از کشف محل ما برای دشمن می شود.
چگونه باید استتار کرد ؟
استتار صحیح متکی به دانستن دو مسئله است ( عوامل تشخیص ، اصول استتار ).
الف ) عوامل تشخیص استتار
1– وضعیت نسبی : اشیاء غالباً نسبت به محیط اطرافشان شناخته می شوند. برای مثال : یک شیئ طویل روی ریل راه آهن معرف وجود قطار است .
2 – شکل Form : اشیاء و مصنوعات ساخت دست بشر دارای اشکال و زوایای منظم و طرح و انحنای خاصی می باشد.در حالیکه پدیده های طبیعی از یک الگو و شکل خاصی تبعیت ننموده و دارای اشکال نا منظم و بی قاعده می باشند.
3– سایه Shadow : از دید هوایی سایه ها بسیار مشخص و قابل توجه هستند، در عکسهای هوایی عملاً سایه اجسام بهتر از خود شیئ آشکار میگردند
4 – بافت Texture :یک سطح غیر صاف مانند علفزار ،نور قابل ملاحظه ای را منعکس نمی کند و سایه آن روی خودش می افتد و در نتیجه ،چه در عکس و چه هنگام دیدن ،سیاه به چشم می خورد.اما یک سطح صاف مانند یک فرودگاه و یا پشت بام ،نور زیادی را در عکس به چشم برمیگرداند و حتی جاهای رنگی آن نسبت به زمینهای مجاور نور بیشتری خواهند داد و یا به اصطلاح براق دیده می شوند
.5 – رنگ Color : رنگهای متفاوت در یک فاصله نزدیک موجب تشخیص اشیاء می گردد و همچنین دارای سایه های مختلف بوده و در میزان جلب توجه ، هر کدام اثری مربوط به خود دارند
.6 – حرکت Movment : منطقه مورد رؤیت پائین توسط دیده بان هوایی ، به اندازه ای وسیع و بزرگ است که اشیاء کوچک در آن گم می شوند و توجه بیننده را به خود جلب نمی کنند.ولی چنانچه شیئ حرکت کند فوراً چشمها را متوجه خود می سازد.همین اصول مشابه در خصوص دیده بان زمینی نیز صادق می باشد.
7 – درخشش Shine : یکی از روشهای خاص آشکار سازی جهت دیده بانی ، درخشش است.درخشش ،یک برق زدن و انعکاس نور از یک سطح صاف می باشد.
ب ) اصول استتار
1 – انتخاب محل : مواضع باید به گونه ای انتخاب شوند که در آنها افراد ، وسایل و فعالیتها تا حد امکان از دید دشمن دور بمانند.تجربه نشان داده که انتخاب صحیح محل ،اغلب اشکالات اختفا را از بین برده است و در انتخاب محل سه عامل باید در نظر گرفت ( مأموریت ، پراکندگی ، شکل عوارض و محیط )مأموریت Mission ) مأموریت شرط اصلی است ،ممکن است موضعی از نظر اختفا کاملاً مناسب باشد ولی اگر نتوان مأموریت را از آنجا انجام داد ، آن موضع بی ارزش خواهد بود .پراکندگی و تفرقه Dispertion ) در انتخاب موضع باید پراکندگی لازم یگان را در نظر گرفت .لازمه رعایت این عامل اندازه و مساحت مورد نیاز یک موضع یا محل استقرار را تعیین و دیکته می نماید.شکل عوارض و محیط Terrain Pattern ) هر عارضه و محیطی ،شکل و ساختار خاصی دارد که آن را از سایر محیطها متمایز می سازد و بنابراین هر گونه تغییر شکل در محیط ، نشان دهنده نوعی فعالیت و حضور نیروی انسانی در آنجا می باشد.شکل عوارض و محیط به چهار دسته (روستایی ، شهری ، جنگلی ، کویری ) تقسیم می شوند.
2 – انضباط استتار : انضباط استتار اجتناب از کارهایی است که ظاهر طبیعی یک منطقه را تغییر داده یا موقعیت عده ها و تجهیزات را بدون اینکه حتی دیده شوند برای دشمن آشکار می سازد که عبارتند از :
الف – اگر حتی یک سرباز از قوانین استتار ، در خصوص عدم ایجاد صدا و یا مخفی ماندن و حرکت ننمودن ، تخلف و سرپیچی نماید ، کلیه کوششهای گروهی واحد نظامی با شکست مواجه خواهد شد.
ب – بدون شک هر گونه بی توجهی و اهمال کاری موجب آشکار و کشف شدن محل و موقعیت شما توسط دشمن میگردد.
پ – رعایت سکوت رادیویی و راداری .
ت – جای رد چرخ خودروها ، ریختن زباله و مواد زاید غذایی ، قوطیهای خالی کمپوت و کنسرو و مهمات و بطریها در اطراف موضع ، از موارد شاخص و نشانگر فعالیت نظامی میباشد
.ث – خودروهای جدیدالورود باید از مسیر جاده ای و خطوط موجود محیطی عبور و رفت و آمد نماید.
ج – در هنگام شب ، پنجره ها ، روزنه ها ، دربهای ورودی ساختمان و چادر و یا هر روزنه و منفذی که موجب خروج نور گردد باید بوسیله پرده ،پوشانده شود.
چ – از استعمال سیگار در شب جداً خودداری شود.
3 - ساختمان استتار : هنگامیکه زمین و شکل طبیعی آن طوری است که در آن اختفا ممکن نیست ، استتار مصنوعی ایجاد می شود.برای اینکار از مواد و وسایل طبیعی و مصنوعی میتوان استفاده نمود و افراد و فعالیتها را باید با محیط اطرافشان همرنگ کرد .در ایجاد استتار ،وسایل طبیعی بر وسایل مصنوعی برتری دارند زیرا آنها طبیعی بودن را در همرنگی بهتر بوجود می آورند.بدیهی است چنانچه از وسایل مصنوعی استفاده شود تا حد امکان باید همرنگ با محیط اطراف باشد.سه روش اساسی برای استتار کردن وسایل و فعالیتها وجود دارد که عبارتند از :
روشهای استتار
الف – مخفی نمودن Hiding
ب – همگون سازی Blending
پ – شبیه سازی (بدل سازی) Disguising
قواعد استتار
1 – از تمام حفاظتهای موجود باید استفاده شود.
2 – شکل و سایه و بافت و رنگ اشیائ را باید برهم زد.
3 – تهیه مواضع باید از ابتدا تا پایان کار همراه با استتار باشد
4 – استتار بیش از حد موجب کشف مواضع می شود .
5 – انضباط استتار را باید همیشه رعایت نمود.
6– در پایان استتار باید آنرا از دید دشمن بازدید نمود
7 – در موقع بکارگیری اشیاء طبیعی در استتار ، باید به رنگ آنها با توجه به محیط اطراف دقت نمود.
http://gotoiran.ir/BeinABein/Tandoreh/M.Gaeini_Tandoreh61.jpg (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
موارد استتار
1 – استتار انفرادی
2 – استتار اردوگاه
3 – استتار ادوات
4 – استتار خط مقدم
استتار به دو نوع نظامی و غیرنظامی (برای شکار) تقسیم بندی میشود.
استتار نظامی :
http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcQpNZJFY4v2Cv037OqLnPf4o5hqElIpv KCPXpSO6k2p4M4mNnOxaQ (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
با توجه به پیشرفت فناوری و تولید تسلیحات مدرن در زمان حال، دیده شدن در صحنه ی رزم یعنی مورد اصابت قرار گرفتن و کشته شدن. قبل، حین و بعد از عملیات، مسئله استتار جز لاینفک اصول و تدابیر به کارگیری تجهیزات و نفرات و به کار بستن آن مستلزم داشتن علم و مهارت لازم است. استتار نظامی به دودسته تقسیم میشود.
1- استتار نزدیک :این نوع استتار مربوط به مناطق خیلی نزدیک به دشمن است که میتوان با چشم غیرمسلح نفرات، تجهیزات و سلاح آنان را مشاهده و مورد اصابت قرار داد. در استتار نزدیک ممکن است یک رزمنده و سلاح او درمقابل دیدگان دشمن باشد اما هم رنگی و هم شکلی آنها با محیط به گونه ای است که دشمن متوجه حضور رزمنده در منطقه ی نبرد نشود و بااینکه دشمن را می بینیم اما او به سادگی قادر به دیدن ما نیست.دقت و ظرافت در اجرای اصولی انضباط استتار از مهمترین مراحل استتار نزدیک است که میتواند میزان موفقیت را افزایش و کاهش تلفات را به همراه داشته باشد زیرا چشمهای عناصر کنترل کننده در منطقه به طور مستمر خطوط را تحت مراقبت شدید قرار داده و کوچکترین بی توجهی، تلفات را به همراه خواهد داشت. این نوع استتار در هرشرایط زمانی حساسیت خاص خود را دارد که اجرای اصولی آن در شب و روز، بایستی متناسب با آن حساسیتها باشد. عدم توجه افراد به استتار، احتمال خسارت و تلفاتی را برای دیگر نیروها به دنبال دارد. این نوع استتار هر میزان در اجرا از دقت بیشتری برخوردار باشد، به همان میزان اطلاعات دشمن از نیروهای خودی را کاهش داده و در طرحهای اجرایی او را با شکست مواجه میسازد.
2- استتار دور : این نوع استتار مربوط به مناطق تجمع نیروها، نیروهای لجستیکی، مواضع توپخانه،ادوات، قرارگاه ها، مقرها و ... است که از انضباط کاملی به لحاظ دید مستقیم برخوردار نیست و تنها از طریق دیده بان نفوذی، نیروی هوایی و ... قابل کشف است. عدم توجه به اجرای اصولی انضباط استتار دشمن را قادر میسازد با توجه به نوع تجهیزات خود اهدافی را مورد هدف قرار دهد.تجربه ی دفاع مقدس نشان داد که بی توجهی به استتار دور اهداف مناسبی برای بمباران هوایی دشمن فراهم می آورد.تجزیه و تحلیل استتار نزدیک :برای اجرای عملیات استتار نزدیک عوامل زیر را باید مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
1-ماموریت : همیشه اولین و مهمترین ملاحظه است. تلاش برای استتار باید به اجرای بهتر ماموریت کمک کند اما نباید آنقدر مفصل باشد که ماموریت را به تاخیر اندازد. یک نیروی گشتی در عقبه دشمن موضعی مناسب را انتخاب و استتار لازم را صورت میدهد اما آن موضع بر روی دشمن از دید مناسبی برخوردار نیست و اجرای ماموریت را با مشکل مواجه میکند. بنابراین بر اساس ماموریت، هررزمنده در هریگانی موظف است که هماهنگی لازم را درخصوص انتخاب محل مناسب برای اجرای اصولی استتار آن با نوع ماموریت به مرحله ی اجرا گذارد
2- دشمن : قابلیتهای شناسایی، دیده بانی وهدفگیری دشمن، نوع و مقدار استتار لازم جهت پشتیبانی از ماموریت رزمنده را تحت تاثیر قرار میدهد. درصورت امکان با یک تجزیه و تحلیل اطلاعاتی انواع ابزار شناسایی، دیده بانی و هدفگیری دشمن را محاسبه نمایید.
3- منطقه : منطقه ماموریت تعیین کننده نوع فنون و مواد لازم برای استتار است.استفاده ماهرانه از پوشش منطقه اهمیت قاطعی در استتار دارد. انواع مختلف منطقه (شهری، کوهستانی و ...) فنون استتاری خاص خود را میطلبد.اجرای اصولی استتار در منطقه عملیاتی والفجر هشت (تصرف شهر استراتژیک فاو) از مهمترین عوامل موفقیت رزمندگان بود به نحوی که کلیه تجهیزات و افراد کاملا در پوشش گیاهی موجود در منطقه استتار شده بودند و کشف آنها حتی از نزدیکترین فاصله نیز ممکن نبود.
4- رزمنده : نیروها باید در فنون استتار به خوبی آموزش دیده باشند تا فنون را درمورد خود، تجهیزات و جنگ افزارشان اعمال نمایند.5- زمان : زمان عامل مهمی در استتار است. در موقعیتهای تاکتیکی و آفندی زمان زیادی برای استتار فراهم نخواهد بود.
شیوه های استتار نزدیک :
1-استفاده از استتار طبیعی : این نوع استتار به طور طبیعی بوجود آمده بنابراین انسان در ایجاد آن نقشی ندارد. درختها، گیاهان و ... که بتوان نفرات و تجهیزات را زیر آنها استتار کرد. در این حالت نیازی به تغییر محیط اطراف نیست. در عملیات والفجر هشت، منطقه ام الرصاص، نیروهای غواص در میان علفزارها و چولانهای آن طرف اروند رود رفته و چنان استتار کردند که وقتی گشتی عراقی آمده بود قدم بزند، پا روی کمر یکی از آنها میگذارد ولی باز متوجه نیروی خودی نمیشود.
2-استفاده از استتار مصنوعی : این نوع استتار بوسیله ی انسان بوجود می آید و هنگامی مورد استفاده قرار میگیرد که استتار طبیعی وجود نداشته باشد.مانند استفاده از تور، پارچه، و ... . در این حالت شناخت محیط و رنگ طبیعی آن از اهمیت خاصی برخوردار است و باید کاملا مورد توجه قرار گیرد. استتار طبیعی باید به گونه ای اجرا شود که حداکثر هم گونی و هم رنگی با محیط و روییدنیهای بومی را داشته باشد. وسایل باید طوری طعبیه شوند که دربرابر وزش بادهای شدید و تغییرات جوی و آب و هوایی پابرجا مانده و به صورت متناوب بازبینی و نگهداری شود.
شیوه های استتار نزدیک از نظر اجرا :
الف- استتار ثابت : این استتار زمانی به کار میرود که نفرات در مکان یا موضعی نزدیک دشمن متوقف شوند.
ب-استتار متحرک : این استتار زمانی به کار میرود که نفرات در مناطق دشمن مجبور به حرکت باشند.
اجرای استتار نزدیک : اجرای استتار در صحنه ی نبرد را میتوان به عنوان یک فن بیان نمود زیرا اجرای اصولی آن در غافلگیر کردن نیروهای دشمن نقش بسزایی داشته و میتوان ضمن انحراف فکر، طرح آتش دشمن را بر نیروها کاهش داده و متقابلا حداکثر بهره برداری جهت مقاصد نیروهای خودی به عمل آورد.
غالبا ارتشهای دنیا براساس نوع تهدید، ابزارهای شناسایی دشمن و ... از روشهای مختلفی جهت استتار انفرادی استفاده میکنند اما به طور کلی میتوان دو شیوه ی عمده برای اجرای استتار نزدیک نام برد.
1- اجرای سنتی : تغییر شکل و ایجاد هماهنگی نفرات، تسلیحات و تجهیزات با محیط پیرامون خود به گونه ای که کشف، شناسایی و تشخیص آن به سهولت ممکن نیست و انجام این استتار با هزینه ی بسیار کم و بدون بهره گیری از فناوری خاصی صورت گرفته و از طریق تمامی نیروها قابل اجرا است.
2- اجرای مدرن : جلوگیری از استفاده قدرت کشف، آشکارسازی، شناسایی و ردیابی انواع حسگرهای الکترواپتیک، راداری، لیزری،صوتی،مغناطیسی و ... دشمن و کلیه راه حلهای فنی و ابتکاری که در پنهان نگه داشتن نفرات، تجهیزات و ... موثر است.
استتار نزدیک از نظر زمان :
الف- استتار تعجیلی : این استتار باید در کوتاهترین زمان و با استفاده از و سایل و مواد اطراف محیط انجام گیرد. برای مثال در زمان احساس خطر در مناطق هور در بین نیزارها میتوان سریعا خود و تجهیزات را استتار کرده و در شرایطی که فرصت زمانی خیلی کم باشد، با پوشاندن خود با وسایل مصنوعی و امکانات موجود حداکثر استتار به مرحله ی اجرا گذاشت.این استتار در آفند، پاتک و ... کاربرد دارد
ب – استتار با فرصت : استتاری که با استفاده از و سایل و امکانات موجود و با فرصت کافی اجرا میشود. این استتار بیشتر در مواضع پدافندی و عقبه به کار میرود. در این تاپیک با لباس های ویزه تک تیر اندازان و نیروهای شناسایی که برای مخفی ماندن از دید دشمن و کسب امتیاز شلیک اول بدون شناسایی استفاده می کنند و همچنین با انواع استتار مخصوص تجهیزات و وسائل جنگی اشنا می شویم . از دوستان که اطلاعاتی دارند تاپیک را با علم خود کامل نمایند .
ghili suit ( بوته های متحرک ) :
این نوع لباس استتار از لوازم طبیعی مانند شاخ و برگ درختان و رشته های رنگیه نخ و تور درست می شود . تک تیراندازان و شکارچیان زمانی که نیاز به استتار و مخفی ماندن دارند از این لباس ها استفاده می کنند . این نوع لباس ها فرد را دقیقا شبیه محیط پیرامونش می کند و در باد هم مثل محیط اطراف و درختان به حرکت در می ایند .
http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_Marine_sniper_ghillie_suit.JPG (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_sidesnipe.JPG (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
استتار شامن روسی ( shaman ) بیشتر برای نیروهای ویزه و نیروهای شناسایی بکار می رود
http://gallery.military.ir/albums/userpics/normal_398px-VECTOR.JPG (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
http://t2.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcTa0jpVgvZ0PeFCO3rJpeKUQpN6sWB6B fYWjVkc5FceHAWYo-rl (https://www.uplooder.net/img/image/3/a95fae232eea004d460600ee6699c276/hasa-n-a-li_ebrahimi_said_13930512-1.jpg)
اختفا
تعریف اختفا : مخفی کردن خود و تجهیزات از دید دشمن را اختفا گوین و بر دو نوع است
الف ) اختفای طبیعی : معمولاً اشیاء مجاور مانند بوته ها ، علفها ، کنده درختها بوجود آمده اند و نیازی به تغییر دادن در آنها برای استفاده ، نمی باشد.
ب ) اختفای مصنوعی : اختفای مصنوعی را باید از اجسامی مانند تور ، علف ، برگ ،پارچه و غیره فراهم نمود .بدیهی است در هر نوع اختفا باید اثرات تغییر فصل را در نظر داشت.تذکر : باید دانست که اختفا فقط افراد و وسایل را در برابر دید دشمن حفظ می کند.
قواعد اختفا
1 – از حرکت بیهوده دوری کنید.
2 – از تمام وسایل اختفا استفاده کنید.
3 – در هنگام دیده بانی در پائین قرار بگیرید.
4 – اشیائ براق را نمایان نکنید.
5 – از خط افق دوری کنید.
6 – خطوط تنظیم پیرامون اشیاء را بهم بزنید.
7 – سکوت را رعایت کنید .
عوامل تشخیص اختفا
الف ) صدا
ب ) نور
ج ) حرکت
پوشش
تعریف پوشش : حائلی که سرباز را در برابر آتش دشمن حفظ می کند که بر دو نوع است.
الف ) پوشش طبیعی : گودالها ، جویها ، ضد شیبهاب
ب )پوشش مصنوعی : چاله ها ، سنگر ها ، دیوارها که افراد و وسایل را در برابر آتش تیر کشنده دشمن و تا اندازه ای آتشهای با تیر منحنی و اثرات هسته ای محافظت می کنند.