خادمه زینب کبری(س)
03-07-2010, 13:22
حکم پا گذاشتن روى قبور
در برخى قبرستان هاى بسیار قدیمى مخصوصا بسیارى از قبرستان هاى کشورهاى عربى مانند وادى السلام در شهر نجف اشرف و خرابات در شهر دمشق قبرها را یک تا یک و نیم متر از زمین بلندتر درست مى کرده اند و بعد از آن بنا به دلایلى از ارتفاع قبرها کاسته و آن را تا حدود سى الى چهل سانتیمتر از زمین بلندتر قرار مى دادند. ولى اخیرا که امور قبرستان ها جزء وظایف شهردارى ها محسوب شده ، اموات با یک ترتیب خاص دفن شده و قبرهاى آنها همکف با زمین قرار مى گیرد.
معمولا در قبرستان هائى که قبرها یک تا یک و نیم متر از زمین بلندتر باشند رفت و آمد از روى آنها و پا گذاشتن روى آنها ممکن نیست ، اما با همکف قرار گرفتن آنها با زمین ، پا گذاشتن و رفت و آمد از روى قبور سهل و آسان شده و مردم بدون توجه از روى آنها رفت و آمد مى کنند. سخن ما در این است که آیا رفت و آمد از روى قبور و پا گذاشتن روى آنها از نظر شرع ، اشکال و ایرادى دارد و منعى نرسیده و مى توان روى آنها نشست و یا پا گذاشت ؟
الف - از نظر شرع و مسائل شرعى خداوند متعال همان گونه که براى مسلمین و مومنین در مقایسه با دیگران ارزش و احترام قائل است ، قبرستان و قبور مسلمانان و مومنین نیز داراى احترام و ارزش است . فقهاء و علماء بزرگ شیعه بر این عقیده اند که بى احترامى نسبت به قبور مومنین ، اهانت به قبرستان مومنین ، ریختن خاشاک و زباله و چیزهائى که موجب هتک حرمت قبور مومنین در قبرستان است ممنوع و حرام است . این بى احترامى چه نسبت به همه و کل قبرستان و یا نسبت به یک قبر، تفاوتى ندارد و گناه است
ب- اگر رفت و آمد از روى قبور همین عنوان جسارت به قبور مومنین را پیدا کند با همان ریختن خاشاک در قبرستان فرقى ندارد. پس از این جهت که ملاک در جواز و عدم جواز، اهانت و جسارت و عدم اهانت و جسارت است بازگشت آن بستگى به قصد انسان دارد؛ اگر به قصد اهانت روى قبر بنشیند، راه برود و یا پا بگذارد حرام و گناهکار محسوب است ، ولى اگر قصد اهانت نیست ؛ مثلا از کثرت جمعیت ضرورت ایجاب مى کند، یا قبور درهم و برهم است که اگر بخواهیم روى قبور پا گذاشته نشود با پیچ و خم هاى زیادى روبرو هستیم ، در این صورت ایراد و اشکالى ندارد.
در برخى قبرستان هاى بسیار قدیمى مخصوصا بسیارى از قبرستان هاى کشورهاى عربى مانند وادى السلام در شهر نجف اشرف و خرابات در شهر دمشق قبرها را یک تا یک و نیم متر از زمین بلندتر درست مى کرده اند و بعد از آن بنا به دلایلى از ارتفاع قبرها کاسته و آن را تا حدود سى الى چهل سانتیمتر از زمین بلندتر قرار مى دادند. ولى اخیرا که امور قبرستان ها جزء وظایف شهردارى ها محسوب شده ، اموات با یک ترتیب خاص دفن شده و قبرهاى آنها همکف با زمین قرار مى گیرد.
معمولا در قبرستان هائى که قبرها یک تا یک و نیم متر از زمین بلندتر باشند رفت و آمد از روى آنها و پا گذاشتن روى آنها ممکن نیست ، اما با همکف قرار گرفتن آنها با زمین ، پا گذاشتن و رفت و آمد از روى قبور سهل و آسان شده و مردم بدون توجه از روى آنها رفت و آمد مى کنند. سخن ما در این است که آیا رفت و آمد از روى قبور و پا گذاشتن روى آنها از نظر شرع ، اشکال و ایرادى دارد و منعى نرسیده و مى توان روى آنها نشست و یا پا گذاشت ؟
الف - از نظر شرع و مسائل شرعى خداوند متعال همان گونه که براى مسلمین و مومنین در مقایسه با دیگران ارزش و احترام قائل است ، قبرستان و قبور مسلمانان و مومنین نیز داراى احترام و ارزش است . فقهاء و علماء بزرگ شیعه بر این عقیده اند که بى احترامى نسبت به قبور مومنین ، اهانت به قبرستان مومنین ، ریختن خاشاک و زباله و چیزهائى که موجب هتک حرمت قبور مومنین در قبرستان است ممنوع و حرام است . این بى احترامى چه نسبت به همه و کل قبرستان و یا نسبت به یک قبر، تفاوتى ندارد و گناه است
ب- اگر رفت و آمد از روى قبور همین عنوان جسارت به قبور مومنین را پیدا کند با همان ریختن خاشاک در قبرستان فرقى ندارد. پس از این جهت که ملاک در جواز و عدم جواز، اهانت و جسارت و عدم اهانت و جسارت است بازگشت آن بستگى به قصد انسان دارد؛ اگر به قصد اهانت روى قبر بنشیند، راه برود و یا پا بگذارد حرام و گناهکار محسوب است ، ولى اگر قصد اهانت نیست ؛ مثلا از کثرت جمعیت ضرورت ایجاب مى کند، یا قبور درهم و برهم است که اگر بخواهیم روى قبور پا گذاشته نشود با پیچ و خم هاى زیادى روبرو هستیم ، در این صورت ایراد و اشکالى ندارد.