وظایف اجتماعی شیعه در دوران غیبت

[یا صاحب الزمان (عج)]

وظایف اجتماعی شیعه در دوران غیبت



http://karimi28.persiangig.com/image/ta-nayaei%5B1%5D.jpg



عصر غیبت عصر انتظار فرج و آمادگی برای ظهور امام زمان علیه السلام است. دورانی است که شیعیان باید علاوه بر حفظ خویش، مقدمات ظهور را آماده نموده و از خود نیرویی قوی برای یاری آن حضرت بسازند. اما سئوالی که مطرح می گردد این است که در دورانی که امام علیه السلام در پس پرده غیبت به سر می برند وظیفه شیعیان چیست و چگونه باید باشند. در بعد مسائل اجتماعی و روابط مردم با یکدیگر و ساخت جامعه آرمانی برای رسیدن به ملاک و معیارهای ظهور امام زمان علیه السلام، بهترین راه نگاه به احادیث و اشارات معصومین و امام زمان علیهم السلام است که در این مقاله به بعضی از آنها اشاره می گردد.



ghalb3

[یا صاحب الزمان (عج)]

ghalb3

1- کمک به فقرا:

امام محمدباقر علیه السلام می فرمایند: کسانی که در میان شما قوی هستند به اشخاص ضعیف کمک کنند و آنها را تقویت کنند و کسانی که ثروتمندند به فقرا احسان و بخشش کنند، اسرار ما را پراکنده و فاش نکنید... و بدانید که منتظران این امر، پاداش روزه دار شب زنده دار را خواهند داشت. «الکافی- ج2- ص222»


فرهنگ خدمت رسانی به دیگران از فرهنگ هایی است که قرآن کریم بر آن تأکید بسیاری نموده است. معرفی رابطه اجتماعی باتاکید بر انفاق، زکات، صدقه و... برای تولید و ساخت روحیه انفاق و بخشش و خدمت رسانی به دیگران است. و این در زندگی اهل بیت علیهم السلام جایگاه بسیارویژه و مهمی دارد، که مهمترین نمونه آن کمک های شبانه ائمه علیهم السلام به فقرا و مساکین است. تقویت ضعیفان در جامعه و تأمین فقرا توسط خود مردم و شبکه مردمی از دیگر عوامل مهم در جامعه سازی ظهور خواهد بود.


ghalb3


2- گمنامی:

امیرالمؤمنین علیه السلام در کوفه بر روی منبر فرمودند: بدانید در آینده فتنه تاریک کور پوشیده ای پیش آید که فقط اشخاص ناشناس و گمنام از آن نجات پیدا کنند. گفته شد: ای امیرمؤمنان اشخاص گمنام چه کسانی هستند؛ فرمود: کسانیکه مردم را می شناسند ولی مردم آنها را نمی شناسند. «غیبه نعمانی- ص141»

اگر شهرت، هدف و آرزوی دیرینه انسان شود تمام تلاشها و کوششهای او به سوی خاصی جهت دهی می شود و آن اینکه در دهان مردم بیفتد و از او تمجید کنند. آفاتی در شهرت وجود دارد، از جمله اینکه انسان را بر این می دارد که برای ستایش و تمجید مردم، در راه رضای خلق گام بردارد و این اهرم بسیار بزرگی در انحراف از مسیر حق و خدا خواهد بود.

امروزه یکی از مشکلات عمده کارهای فرهنگی و مذهبی در جامعه ما این است که گمنامی یک اصل نیست. برعکس، ارائه گزارشهای قطور و آمارهای کذایی از اهداف مسئولین فرهنگی و مذهبی است و این باعث شده که در تربیت نسل جوان فقط کارها و تلاش هایی صورت پذیرد که وجهه شهرتی و تبلیغاتی داشته باشد. در حقیقت ما بنده تبلیغات شده ایم نه بنده خدا.



ghalb3

[یا صاحب الزمان (عج)]

ghalb3



3- ورع، خوش خو، خوش رفتار:
امام صادق علیه السلام فرمودند: هرکس دوست دارد و خشنود می شود که از اصحاب و یاران امام قائم صلوات الله علیه باشد باید انتظار بکشد و در حال انتظار ورع پیشه کند و خوش خو و خوش رفتار باشد. «بحارالانوار-ج25-ص140»

الف- ورع
ورع گامی بالاتر از تقوا است. تقوی در این است که انسان محرمات الهی را ترک نموده و واجبات را انجام دهد، ولی ورع در این است که انسان از کارهای شبهه ناک هم دوری کند. مکروهات را ترک و مستحبات را انجام دهد. این مطلب اشاره به این دارد که یاران امام زمان علیه السلام باید فوق العاده باشند. مقامی بالاتر از متقین داشته باشند. علاوه بر عمل به وظیفه اصلی خویش گامی فراتر گذاشته، اهل ایثار و فداکاری باشند.
اگر انسان تقوای الهی را پیشه کند، عنایات و الطاف الهی شامل او شده، خداوند علم و برکاتش را بر او نازل می کند، از جایی که گمان نمی برد به او روزی خواهد داد و... ولی اگر ورع پیشه کند قطعا الطاف بیشتری نصیب او خواهد شد. علاوه بر این کسی که در حال خدمت است اگر با ورع باشد ثمره و نتیجه و بازدهی کارش بسیار بالا خواهد شد.

ب- خوش اخلاقی و خوش رفتاری
اخلاق خوش از ارزشهای والای الهی و انسانی است که در روایات به عنوان معیار ارزش ایمانی فرد معرفی شده است. خداوند در قرآن کریم، پیامبر عظیم الشأن خود را صاحب خلق عظیم معرفی می نماید. انسان خوش برخورد و خوش رفتار از جامعه، بوستانی می سازد که گلهای آن خدمت، گذشت، ایثار، فداکاری و... خواهد بود.


ghalb3

4- یقین و شناخت صحیح:

امام سجاد علیه السلام فرمودند: همانا برای قائم ما دو غیبت است که یکی از دیگری طولانی تر است. غیبت دوم آن چنان طولانی می شود که بیشتر قائلین به امامت وی از او بر می گردند و کسی ثابت نمی ماند جز افرادی که یقین قوی و شناخت صحیح داشته باشند و در مورد آنچه ما دستور داده ایم برای خود حرجی نبینند و تسلیم ما اهل بیت باشند. «کمال الدین-ج1-ص323»
شناخت صحیح و یقین قوی به امام زمان علیه السلام در دوران غیبت ازابزارهای مهم حفظ دین و سلامت انسان است. اما متأسفانه از مهم ترین مشکلات که امروز در مورد شناخت امام زمان علیه السلام وجود دارد شناخت ناصحیح از آن امام همام است. پرداختن به مسائلی چون قتل و خونریزی و معرفی چهره امام زمان علیه السلام به عنوان یک انسان خونریز به حدی که جوی های خون به راه می افتد، قاتل امام زمان علیه السلام که زنی است دارای ریش و سبیل، آیا 313 تن انسان خوب وجود دارد یا خیر؟ و... که هیچ دردی از دردهای جامعه دینی و منتظر را دوا نمی کند.

پرداختن به مسائل مهمی همچون چگونگی آماده کردن جامعه جهانی برای ظهور مولا، چگونگی تربیت نسلها برای خدمتگزاری در محضر امام زمان علیه السلام و... نیازهای مهمی است که نباید از آن غافل شد.


ghalb3

[یا صاحب الزمان (عج)]

ghalb3



5- انجام کارهایی که باعث نزدیکی به اهل بیت است:

« هرکدام از شما باید کاری انجام بدهد که او را به محبت و مهر ما نزدیک نموده و از کارهایی که خوشایند ما نیست و موجب خشم ما می گردد پرهیز نماید. زیرا که امر ما به یکباره و به طرز ناگهانی رخ خواهد داد و آن موقع، توبه سودی برجان او نداشته و پشیمانی او از گناه، او را از کیفر گناه نجات نخواهد داد». توقیع امام زمان علیه السلام به شیخ مفید- بحار الانوار-ج3-ص174
معیاراعمال انسان در دوران غیبت عترت رسول الله صلی الله علیه وآله است. لذا امام زمان علیه السلام برای برنامه های رفتاری شیعیان اصیل ترین معیار را بیان نمودند. کارهایی انجام دهد که او را به محبت و مهر ما نزدیک نماید و از کارهایی که خوشایند ما نیست و موجب خشم ما می گردد پرهیز نماید.
اگر این معیار در زندگی شیعیان منتظر جاری شود، قطعا جامعه برای ظهور مولا آماده خواهد شد. این معیار جامعه شیعه را از فردمحوری، استقلال فکری افراد و کارهای سلیقه ای نهی می نماید؛ که امروزه آفت و آسیب بسیار بزرگی در بین شیعیان و مذهبیان است. اعمال سلیقه های شخصی در عزاداریها، کارهای دینی، برنامه های مذهبی و... آثار ناشناسی در جامعه از خود بر جای گذاشته که علاوه بر عدم منفعت ضررهای بزرگی را متوجه جامعه مهدوی نموده است.



ghalb3

6- صبر بر فقر، صبر بر دشمنی مردم، شکیبایی:
امام صادق علیه السلام فرمودند:« به زودی زمانی خواهد رسید که حکومت و سلطنت جز به وسیله کشتار و ستمگری، ثروت و توانگری جز با خست و غضب، محبت و دوستی جز با خارج شدن از دین و پیروی از هوا وهوس بدست نمی آید. پس هرکس که آن زمان را درک نماید و بر فقر آن صبر کند با آن که می توانست ثروتمند شود و بر دشمنی مردم صبر نماید با آنکه می توانست جلب محبت کند، و بر ذلت و خواری آن دوران شکیبا باشد با آنکه می توانست عزیز باشد، خداوند بر چنین شخصی پاداش صدیقی از تصدیق کنندگان مرا عطا خواهد کرد». الکافی-ج2-ص91

قرار گرفتن در ناملایمات و امواج سهمگین دنیا و دنیاخواهی از مشخصه های دوران قبل از ظهور است. قرار گرفتن در مسیر و باقی ماندن در این راه و حفظ سلامت دینی از این آلودگی ها، نشانه صدیقین است. وقتی که رسیدن به حکومت و سلطنت جز از راه کشتار و ستمگری نیست، بر فقر صبر نموده و دنبال جمع آوری ثروت از راه غصب و بخل نباشد. فقر دینی را ترجیح بر ثروتمند بودن غیردینی دهد.
در زمانی که جلب محبت از طریق هوی و هوس است انسان بر ذلت و خواری صبر کرده و بخاطر جلب محبت مطیع هوی و هوس نگردد. جمع آوری ثروت از طریق ربا، رشوه، استخدام با پارتی، دزدی و کلاهبرداری نباشد. زنان ار طریق طنازی و عشوه گری محبت دیگران را جلب نکنند؛ بطوریکه زنی تمام ارزشهایش را زیر پا بگذارد تا در مغازه ای یک مشتری را جذب کند.


ghalb3

[یا صاحب الزمان (عج)]

ghalb3



7- کنترل زبان، ماندن در خانه:

امام صادق علیه السلام فرمودند: «زمانی بر مردم فرا خواهد رسید که امامشان از آنها غیبت خواهد نمود. خوشا بحال کسانیکه در آن زمان بر امر ما ثابت و استوار باشند. کمترین پاداشی که برای آنهاست این که خداوند متعال با این سخن آ ن ها را صدا می زند: ای بندگان من که به نهان من ایمان آورده و غیب مرا تصدیق نمودید؛ مژده باد بر شما پاداش نیکوی خودم. شما بندگان و کنیزان حقیقی و واقعی من هستید، شما را می پذیرم و کوتاهی شما را می بخشم و شما را می آمرزم. بواسطه شما بندگانم را از باران سیراب می کنم و بلا و گرفتاری را از آنها برطرف می سازم. اگر شما نبودید عذاب خود را بر آنان فرو می فرستادم. جابر می گوید: عرض کردم: ای فرزند رسول خدا؛ بهترین عملی که یک فرد مؤمن می تواند در آن زمان انجام دهد چیست؟ فرمود: حفظ و کنترل زبان و ماندن در خانه». کمال الدین-ج1- ص330

منظور از کنترل زبان فقط وفقط غیبت نکردن و تهمت نزدن نیست بلکه اظهارنظرهای شخصی و غیرتخصصی و غیرواقعی در امور، دخالت کردن در مسائل و مطالبی که مربوط به تخصص نیست، تخریب دیگران به انحاء مختلف، چاپلوسی کردن نزد مسئولین برای رسیدن به مقامی بالاتر، تبلیغ ناصحیح دین و... همه از آفاتی است که سرچشمه آن به زبان برمی گردد.
خانه نشینی و دوری از اجتماعی که هرکس به فکر جدا کردن پول از مردم برای شخص خویش است و فعالیتهای خالصانه و سالم از دیگر وظایف شیعیان در دوران غیبت است.



ghalb3


8- حفظ اتحاد و یکدلی:

«اگر شیعیان ما که خداوند آنان را بر حاجتشان موفقشان کند در وفا به آن عهد و پیمانی که داشتند با دلهای خود گردهم می آمدند، مبارکی دیدارها از آنان به تأخیر نمی افتاد و سعادت ملاقات ما هرچه زودتر نصیب و روزی آنان می شد. ملاقاتی که براساس شناختی راستین و تصدیق از آنان نسبت به ما بود. پس چیزی آنان را از ما دور نمی دارد، جز آن که کارهایی که ما آنها را ناپسند می دانیم به ما می رسد، کارهایی که ما از آنان ناپسند می دانیم». توقیع دوم امام زمان علیه السلام به شیخ مفید- بحارالانوار-ج53-ص176
اتحاد شیعیان اهل بیت و یکدل بودن آنان در تمام زمینه ها عامل بسیار مهم ظهور امام زمان علیه السلام است. اما اختلافاتی که در بین شیعیان در زمینه های مختلف عقیدتی، سیاسی، اخلاقی و رفتاری و... بوجود آمده است، عامل مهم تأخیر ظهور حضرت مهدی علیه السلام است. چه این که با اتحاد شیعیان، اولا قدرت شیعیان فوق العاده بالا رفته و در مقابل دشمن را هم زمینگیر خواهد نمود. اختلافات بین شیعیان از بین خواهد رفت و جامعه برای ظهور آماده خواهد شد.



ghalb3


9-شکیبایی:
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمودند: « در جای خود آرام بگیرید و بر بلا و سختی شکیبا باشید و دست و شمشیرتان را در راه تمایلاتتان بکار نبرید و در آنچه خداوند برای شما زود مقدر نفرموده، شتاب نکنید تا زمان آن فرارسد». نهج البلاغه- خطبه190

شکیبایی بر بلاها و سختی ها بهترین راه مبارزه با آن است. حضرت علی علیه السلام در کنار توجه به شکیبایی در سختی ها و بلاها، به عدم پیروی از تمایلات اشاره می نمایند که دست و شمشیرتان را در راه تمایلات خود بکار نبرید. این کلام مولا هدف و مقصود اصلی را روشن می نماید که هدف باید خدا و عبادت خدای متعال باشد. هرکس در مسیر انتظار قدم برمی دارد باید هدفی جز خدای متعال نداشته باشد.


ghalb3