بلوغ زودرس در دختران و پسران

[خادمه زینب کبری(س)]

بلوغ زودرس در دختران و پسران


تعريف : به ظاهر شدن علائم بلوغ از جهت فيزيکي و هورموني در دختران قبل از سن ۸ سالگي و در پسران قبل از سن ۹ سالگي بلوغ زودرس اطلاق مي گردد . در ابتدا اين کودکان بلندتر از همسن هاي خود هستند . ولي بدليل بلوغ زودرس استخوانها ، در نهايت قد کوتاهتري در بلوغ خواهند داشت . در دختران با بزرگ شدن پستانها شروع پريود ماهانه ظاهر شده و در پسران با افزايش شهوت که بصورت اختلالات رفتاري تظاهر مي کند .
* چرا بلوغ زودرس مهم است ؟
بلوغ زودرس از دو جنبه اهميت زيادي دارد ، جنبه اول علت ايجاد کننده آن است که پزشک متخصص با انجام آزمايشات لازم و پيگيريهاي منظم و دقيق نوجوانان مبتلا ، در طي مدت طولاني بدنبال علت ايجاد آن مي گردد و جنبه دوم اثر بلوغ زودرس روي رشد قدي و رواني نوجوان است .
* علل ايجاد کننده علائم بلوغ زودرس کدامند ؟
در اکثر دخترها ،‌علت خاصي براي بلوغ زودرس ديده نمي شود و بيشتر جنبه خانوادگي دارد و در ساير افراد خانواده ( مادر يا خواهران وي ) نيز چنين حالتي ديده مي شود . ولي در مواردي بيماريهاي مهم دستگاه عصبي مرکزي مثل تومورهاي مختلف ، عفونت و التهاب مغز يا ضربه به جمجمه مي تواند اين حالت را ايجاد کند . گاهي کيست هاي تخمداني با توليد هورمون هاي جنسي زنانه باعث بلوغ زودرس مي شوند . در پسرها حالت سرشتي کمتر ديده مي شود و بيماريهاي زمينه اي مثل تومورهاي سيستم عصبي مرکزي بيشتر شايع است . لذا در اين کودکان ( پسر يا دختر ) بررسي مغز با mri حتماً انجام مي شود . سونوگرافي از تخمدانها و شکم و بررسي آزمايشگاهي هورمون هاي مختلف و نيز تعيين سن استخواني انجام مي شود . در صورت طبيعي بودن معاينات و آزمايش ها ، حتماً بايد هر ۶ ماه يک بار توسط پزشک بررسي انجام شود .
عوارض بلوغ زودرس : کودکان در مقابل استرسهاي زمان جواني قرار مي گيرند و نمي دانند چه کار بايد بکنند . اين کودکان از نظر جسمي تظاهرات بلوغ را دارند ولي تجربه کافي را ندارند . دختران با ظاهر شدن علائم پريود ممکن است دچار مشکلات روحي گردند . در هر دو جنس بدليل افزايش تمايل به شهوت ، رفتارهاي ناهنجار مثل خودارضايي شيوع دارد .
علائم و تظاهرات : در دختران علائم ابتدا با بزرگ شدن پستان به شکل يکطرفه يا دوطرفه ظاهر مي شود و بعد از آن موهاي زهار و زيربغل ديده مي شوند و پريود شدن در مرحله انتهايي است ، دور نوک سينه تيره و ضخيم مي گردد و نوک سينه به جلو مي آيد . جوش نيز در صورت اين کودکان افزايش مي يابد .
در پسران اولين علامت بزرگ شدن بيضه و سپس بلوغ ديگر اجزاء اندام تناسلي است .
قد ابتدا در اين کودکان بزرگتر از همسن هاي خود مي باشد . صدا در اين کودکان ضخيم شده و موهاي صورت بصورت زوردسي در صورت ظاهر مي گردند .
بررسيهاي آزمايشگاهي و عکسبرداري : اندازه گيري ميزان هورمونهاي بلوغ مي تواند کمک کننده باشد . تصويربرداري سر بصورت راديوگرافي يا ام . آر . آي از نواحي مختلف مغز در تشخيص کمک کننده است .



http://shiaupload.ir/images/11959076389189072982.gif

[خادمه زینب کبری(س)]

* آيا درمان بلوغ زودرس لازم است ؟
هنگاميکه بلوغ در سنين پائين شروع شود رشد قدي کودکان بيشتر مي شود و به نسبت کودکان هم سن خود قدبلندتري خواهند داشت ولي پس از ۳-۲ سال که بلوغ کامل شد ، رشد قدي متوقف شده و در نهايت بزرگسالان کوتاه قدي خواهند شد . از نظر شکل فيزيکي نيز ممکن است مشکلاتي ديده شود . بعلاوه از نظر رواني نيز اين کودکان دچار مشکلات زيادي خواهند شد .
رشد سينه ها يا ايجاد قاعدگي در دختران کم سن و يا رويش موهاي صورت و کلفتي صدا در پسران کم سن و مقايسه با ساير همسالان خود ، باعث بروز اضطراب شديد در اين کودکان و والدين آنها مي شود . بخصوص در دختران مبتلا ، احتمال سوء استفاده هاي جنسي نيز وجود دارد .
در صورت استفاده از هورمون هاي محرک گونادوتروپين با سرکوب توليد هورمون از تخمدانها يا بيضه ها باعث توقف يا پسرفت صفات ثانويه جنسي مي گردد . بعلاوه رشد قدي نيز ادامه مي يابد . بايد دقت شود که درمان بايد زود شروع شود . در صورت موفقيت ، درمان را تا رسيدن کودک به سن طبيعي بلوغ ادامه مي دهيم و سپس قطع مي کنيم تا بلوغ بطور طبيعي در سن طبيعي پيش رود . در واقع آگاهي والدين به نشانه هاي بلوغ زودرس با مراجعه زود و به موقع ، موفقيت درمان را بدنبال دارد . نکته مهم اين است که هوش اين کودکان طبيعي و حتي در مواردي بالاتر از کودکان هم سن خود است ولي بدليل تغييرات ظاهري و نيز تأثير هورمون ها ممکن است دچار اختلالات رفتاري ، حالتهاي تهاجمي و حتي افسردگي شوند . در واقع بلوغ زودرس براي کودک و خانواده او ، مشکل مهمي است و بخصوص در دختران مبتلا احتمال سوء استفاده جنسي و در پسران ، گرايش به پسران بزرگتر و تأثير پذيري از رفتارهاي نامناسب آن وجود دارد . لذا آموزش دقيق به والدين الزامي است .
والدين بايد با ايجاد يک ارتباط صادقانه و دوستانه با دختر يا پسر مبتلاي خود ، براي او توضيح دهند که پيدايش اين تغييرات در چه سني طبيعي است و حالا که در وي به صورت زودرس ايجاد شده ،‌ چه مراقبت ها و درمانهائي ضروري است . ارتباط والدين با معلمان آنها ، در برقراري ارتباط دوستانه اين کودکان با هم سن و سالهاي خود بسيار حياتي است . در واقع در محيط مدرسه است که عدم توجه به شرايط جسمي و روحي اين کودکان مي تواند باعث بروز مشکلات رواني جدي گردد . و لذا معلمان آگاه و دلسوز در برقراري ارتباط طبيعي بين اين کودکان و همشاگرديهايشان نقش کليدي دارند.
روشهاي جراحي براي درمان توده هايي که در مغز بصورت نابجا هورمون ترشح مي کنند استفاده مي گردد .
پيش آگهي : در صورت درمان مناسب و به موقع علائم و رشد قدي بصورت طبيعي خواهد بود ، درمان قبل از سن استخواني ۱۲ سال براي دختران و ۱۳ سال براي پسران بايد شروع گردد .


گردآوری : گروه اینترنتی نیک صالحی


http://shiaupload.ir/images/11959076389189072982.gif

[اشک مهتاب*خادمه فاطمه زهرا(س)تا ابدالدهر*]

سلام علیکم

متشکرم بابت مطالب مفیدتان.
برایم یک سوال پیش آمد. در پست اول فرمودید، در پسران در سن کمتر از هشت سال.
و در پست دوم فرمودید، درمان باید قبل از سن 13 سال ، شروع گردد.

من الان پسری دوازده ساله دارم، که به تازگی علائم بلوغ رو تا حدودی دارم میبینم. ( قدش 165 شده ،رویش مو در زیر بغل و و کمی روی صورت) آیا طبیعیه یا بلوغ زودرسه؟

[خادمه زینب کبری(س)]

به نام خدا

سلام
امیدوارم بتونم که شما را در حد توانم راهنمایی کنم...

‌بلوغ زودرس چیست؟
ظاهر شدن علائم بلوغ‌ ‌ازنظر فیزیکی و هورمونی در دختران قبل از ۸ سالگی و در پسران قبل از ۹ سالگی،‌ ‌بلوغ زودرس نامیده می‌شود.

....در پسران قبل از سن ۹ سالگي بلوغ زودرس اطلاق مي گردد .


درمان قبل از سن استخواني ۱۲ سال براي دختران و ۱۳ سال براي پسران بايد شروع گردد .

...درمان برای کسی صورت میگرد که قبل از 9 سالگی علائم بلوغ رو داشته باشه که که درواقع گفته میشود بلوغ زودرس.

در پست بعدی توضیحات بیشتری درمورد سن بلوغ پسران است داده شده و انشاءالله شما پاسخ سوالتون رو دریافت کنید...!

[خادمه زینب کبری(س)]

سن بلوغ در پسران


سن شروع بلوغ در پسرها بطور متوسط در 13 سالگي است. دختران حدود يك يا دو
سال زودتر از پسران بالغ مي شوند. دوقلوها از هر جنسي كه باشند ديرتر به سن بلوغ
مي رسند. درصدي از پسران و دختران كمي زودتر و يا كمي ديرتر از ميانگين سني ياد شده
در بالا به سن بلوغ مي رسند. تا 10 سالگي پسر و دختر تفاوت هاي زيادي جز در اندامهاي
جنسي با يكديگر ندارند،‌ اما بين سنين 12 تا14 سالگي تفاوتهاي مشخصي بين دو جنس مشاهده مي شود. شواهدي در دست است كه رعايت بهداشت،‌ سلامت جسمي،‌تغذيه خوب و مناسب، مراقبتهاي پزشكي دوران بارداري و پس از تولد، و نيز وراثت در سن شروع بلوغ تاثير مي گذارند. در شرايط كنوني در مقايسه با نسل قبلي بلوغ زودتر اتفاق مي افتد.

بطور كلي بلوغ جنسي در پسران 2 تا 4 سال طول مي كشد، بدين ترتيب كه حدود يك تا دو سال براي تبديل حالت غيرجنسي به جنسي زمان لازم است .از آنجايي كه مدت زمان رشد پسرها طولاني تر از دخترها است، معمولاً‌ قد پسران بلندتر از دختران مي شود. لازم به يادآوري است كه تفاوتهاي فردي در سن شروع بلوغ و شاخص هاي رشد جسماني حتي در ميان كودكان يك خانوده به فراواني مشاهده مي شود.

[خادمه زینب کبری(س)]

به طور كلي چهار تغيير مهم جسمي در نوجوان پيدا مي شود كه عبارتند از:


-تغيير در اندازه بدن
-تغيير در اندامهاي بدن
- رشد و تكامل صفات اوليه جنسي
- رشد و تكامل صفات ثانويه جنسي تغيير در اندازه بدن
تغيير در اندازه بدن شامل افزايش وزن و طول قد است. افزايش سريع قد در مراحل اوليه
بلوغ اتفاق مي افتد و حداكثر اين افزايش در پسران در 14 سالگي است. بيشترين افزايش
طول قد در سال بعد از بلوغ است و بعد از آن سرعت رشد كاهش پيدا مي كند و اين كاهش تا
سن 20 و 21 سالگي ادامه مي يابد. به علت اين دوره طولاني رشد، قد پسران معمولاً بلندتر از
دختران است.

افزايش وزن
افزايش وزن در هنگام بلوغ فقط مربوط به افزايش چربي نيست، بلكه به رشد و تكامل استخوان و عضله
نيز مربوط است. به همين جهت با وجود اينكه پسران و دختران در دوران بلوغ به سرعت افزايش وزن پيدا
مي كنند،‌ باريك و لاغر و استخواني بنظر مي رسند. در پسران حداكثر افزايش وزن غالباً يك يا دو سال ديرتر از دختران پيش مي آيد و بيشترين مقدار آن در 16 سالگي است و بعد از آن افزايش وزن كمتر است.
بعضي از نقاط بدن كه در سالهاي اوليه زندگي به تناسب خيلي كوچك هستند در زمان
بلوغ بزرگ مي شوند، اين حالت بخصوص در بيني، پاها و دستها بيشتر مشاهده مي شود. به هر حال بيشتر اين تغييرات قبل از بلوغ پايان مي پذيرد.
در كودكان بزرگتر، در مقابل تنه باريك و بلند، شانه ها و قسمت تهيگاه،‌ پهن مي شوند و كمر
هم عريض مي شود. ساقها به تناسب بيشتر از تنه رشد مي كنند و فرد در ابتدا بلند به نظر مي رسد. به تدريج وقتي تنه كشنيده شد و رشد كمر متوقف گرديد، بدن اندازه و نسبتهاي فرد بالغ را پيدا مي كند.
درست قبل از بلوغ، رشد ساقها متناسب با رشد تنه نيست و اين حالت تا 15 سالگي ادامه مي يابد. در كودكاني كه بلوغ ديررس دارند رشد ساقها براي مدت طولاني ادامه دارد و در نتيجه اين كودكان ساقهاي بلندتري نسبت به همسالان خود دارند.
خيلي از تغييرات ياد شده در بالا در بازوها هم اتفاق مي افتد و كودكاني كه بلوغ ديررس دارند بازوهاي بلندتري دارند. اين تغييرات باعث مي شود يك نوجوان در ابتداي دوران رشد ظاهر متناسبي نداشته باشد

محافظت و پاكيزگي دست و صورت كه بيشتر در معرض آلودگي هستند،
اهميت زيادي دارد.
شستشوي مرتب پاها و مسواك زدن منظم و مرتب و صحيح دندان ها از نكات بهداشتي ضروري
در همه دوره هاي زندگي و بخصوص در دوران بلوغ هستند. با رعايت بهداشت دهان و دندان، پوست و ساير موارد بهداشت فردي، نوجوانان مي توانند از ابتلا به بسياري از بيماريها پيشگيري كنند. بهترين زمان ارتودنسي دندانها در ابتراي سنين بلوغ است و رفع مشكلات دنداني باعث افزايش اعتماد به نفس آنها مي شود .
آشنايي و شناخت بدن و تغييرات جسمي و روحي در زمان بلوغ و آگاهي از بهداشت روان در افزايش سلامتي پسران بسيار موثر است .

منبع: کانون فرهنگی رهپویان وصال شیراز.

[خادمه زینب کبری(س)]

بلوغ درپسران
بلوغ يک دوره خاص و مشخصي است که از طريق بعضي تغييرات در تکامل و رشد فرد شناخته مي شود . اين تغييرات در هيچ زمان ديگري در طول حيات فرد اتفاق نمي افتد و ويژگيهاي خاصي دارد که مهم ترين آنها عبارتند از :

الف ) بلوغ دوره کوتاهي را شامل مي شود : بلوغ دوره نسبتاُ کوتاهي است و از ۲ تا ۴ سال طول مي کشد و معمولاً به سه مرحله تقسيم مي شود .

مرحله قبل از بلوغ :

در اين مرحله صفات ثانويه جنسي پديدار مي شود ( پيدايش مو در صورت پسران و در ناحيه اندامهاي تناسلي هر دو جنس و تغيير آهنگ صدا در پسران ) ولي اعضاء تناسلي و توليد مثل هنوز کاملاً رشد نکرده اند . اين دوره که اوايل نوجواني است سنين ۱۲-۱۰ سالگي را شامل مي شود .

مرحله بلوغ جنسي :

در اين مرحله ضمن ادامه بروز صفات ثانويه جنسي ، سلولهاي جنسي هم پيدا مي شوند و اسپرم هاي زنده در ادرار پسران يافت مي گردد . اين دوره که سنين ۱۴-۱۳ سالگي را در بر مي گيرد ، اواسط نوجواني است .

مرحله بعد از بلوغ ؛

در اين مرحله صفات ثانويه جنسي کاملاً ظاهر شده اند و عمل اعضاء تناسلي و توليد مثل کامل است . اين دوره که سنين ۱۹-۱۵ سالگي را شامل مي شود ، اواخر نوجواني است.

ب ) بلوغ زمان تغييرات سريع است : بلوغ يکي از دو مرحله در سرتاسر طول حيات زندگي هر فرد است که با تغييرات مشخص و رشد سريع در همه اندامهاي بدن همراه است . ( مرحله ديگر از دو مرحله ياد شده ، دوره جنيني و شش ماه اول زندگي نوزاد است ) . اين رشد سريع و ناگهاني يک تا دو سال قبل از اينکه پسر يا دختر به بلوغ جنسي برسند شروع مي شود و شش ماه تا يک سال بعد از آن هم ادامه مي يابد ، بنابراين دوره کامل اين مرحله رشد سريع حدوداً سه سال طول مي کشد .

تغييرات ناگهاني و سريعي که هنگام بلوغ اتفاق مي افتد موجب سراسيمه شدن ،‌ دستپاچگي و نگراني نوجوانان مي شود و در خيلي از موارد منجر به بروز رفتارهاي ناهنجار و غيرمطلوبي در آنان مي گردد .

ج ) بلوغ دوره منفي گرايي است : نوجوان در اوايل بلوغ دچار منفي بافي مي شود و نگرش و رفتاري منفي در پيش مي گيرد . جملاتي همچون « نه خودم از پسش برمي آيم » ، به من نگوئيد چه کار بکنم و چه کار نکنم » ، « کاري به کارم نداشته باشيد » در اين دوره به وفور شنيده مي شود . اين روش کوشش جديدي است تا نوجوان به والدين و اطرافيان خود بگويد و بفهماند که جوانان افکار و رفتاري دارند که مربوط به خودشان است . منفي بافي در واقع وسيله اي کلامي براي بيان خشم است . والدين ممکن است در اين مرحله درباره انتخاب دوستان ، همسالان ، آداب معاشرت و اصول و اعتقادات با فرزندان خود مشاجره کنند . بايد بدانيم افراد هر نسل از نظر نوع لباس و آرايش موها وانتخاب دوستان و رفقا با والدين خود اختلاف نظر دارند . البته والدين در طول حيات خود با استفاده از منابع و تجارب فراوان به باورها و اعتقاداتي رسيده اند که به آنها پاي بندند ولي بايد به آرامي وبا قابليت انعطاف پذيري ، خودشان را با شرايط جديد وفق دهند ؛ زيرا در مواردي که نظرها و ارزشهاي والدين به ميزان چشم گيري با عقايد نوجوانان متفاوت باشد احتمال پيدايش تعارض در نوجوان فزوني مي گيرد و او را دچار سردرگمي مي کند که عاقبت خوشي ندارد .

د ) سن رسيدن به بلوغ متفاوت است ؛ بلوغ مي تواند در هر زماني بين ۱۰ تا ۱۹ سالگي اتفاق افتد ، ولي متوسط سن بلوغ در دختران ۱۱ سالگي است و پسران يک يا دو سال بعد از آن به سن بلوغ مي رسند . اين تفاوتها در سن بلوغ به همان اندازه که مربوط به خود فرد است به مسايل اجتماعي هم در هر دو جنس مربوط مي شود .

چون در مراحل بلوغ ( قبل از بلوغ ، بلوغ جنسي ، و بعد از بلوغ ) نوجوان با تغييرات و مشکلاتي مواجه مي شود ،‌ بايد والدين و يا آنان که به نوجوان نزديکند به آرامي و با توضيح کافي او را در جريان اين تغييرات قرار دهند . بروز صفات ثانويه جنسي در مرحله قبل از بلوغ ، اولين انزال ( احتلام ) يعني خروج مني در پسران در زمان بلوغ ، آشنا کردن نوجوانان با مسايلي که در دوره بعد از بلوغ ممکن است براي آنان پيش بيايد (‌ مانند : استعمال مواد مخدر ، مشروبات الکلي ، مفاسد اجتماعي ، معاشرت و هم نشيني با دوستان ناباب و منحرف ، مشاهده فيلم هاي ويدئويي غيرمجاز و جنسي و ... ) از مواردي است که بايد به آن توجه کافي داشت .

رعايت بهداشت فردي در زمان بلوغ و توجه به احکام شرعي و بجاي آوردن نماز ،‌ روزه ، و غسل در مواقع لازم از ديگر مواردي است که بايد با دقت و بيان روشن براي نوجوانان شرح داده شود .

[خادمه زینب کبری(س)]

علل بلوغ
هورمونها باعث بروز بلوغ مي شوند از حدود ۵ سال قبل از بلوغ جنسي ، ميزان کمي از هورمونهاي جنسي توليد و ترشح مي شوند ، که اين ميزان به تدريج در دوران بلوغ افزايش مي يابد و سبب تکامل ساختماني دستگاه تناسيلي و عمل غدد جنسي مي شود .

اين هورمونها از غده اي به نام هيپوفيز که در قاعده مغز قرار دارد و نيز از غدد جنسي ( بيضه ها در پسران و تخمدانها در دختران ) ترشح مي شوند و با تأثيرگذاري بر ساير غدد و اثر متقابل بر يکديگر سبب رشد و تکامل بيضه و ساير اعضاء تناسلي و بروز صفات ثانويه جنسي مي شوند . اين اثرات متقابل در تمام طول حيات باروري افراد ادامه دارد و بتدريج کاهش مي يابد .

بنابراين پيدايش بلوغ بر اثر ترشح هورمونهاي جنسي است و فعاليت هاي هورموني سبب بروز تظاهرات بلوغ مي شود که صفات اوليه و ثانويه جنسي ناميده مي شوند . صفات اوليه جنسي مربوط به مقاربت جنسي و توليد مثل است که در ارتباط با اعضاي دستگاه تناسلي است و صفات ثانويه جنسي شامل رويش موي صورت و ناحيه تناسلي و بم شدن و تغيير آهنگ صدا در پسران و رويش موي ناحيه تناسلي و تغييرات اندامها در دختران است .

در زمان بلوغ هورمونهاي جنسي به تدريج افزايش مي يابند و تغييرات بدني را سبب مي شوند . بنظر مي رسد در سن ۱۶ تا ۱۷ سالگي سطح هورمون مردانه ( تستوسترون ) در خون خيلي زياد مي شود و سپس به آهستگي کاهش مي يابد تا در افراد بزرگسال به ميزان ثابتي برسد .

[خادمه زینب کبری(س)]

تغييرات جسمي در دوران بلوغ

هنگام رشد سريع و ناگهاني دوران بلوغ ، از نظر جسماني تغييراتي در نوجوانان به وجود مي آيد که اغلب موجب اضطراب ، دست پاچگي و نگراني آنها مي شود و اگر از اتفاقاتي که براي آنها پيش مي آيد اطلاع و آگاهي نداشته باشند چه بسا اين دل نگرانيها ادامه پيدا کند و در تعدادي از نوجوانان در مراحل زندگي اثرات سوء و زيان باري برجاي بگذارد . به طور کلي چهار تغيير مهم جسمي در نوجوانان پيدا مي شود که عبارتند از :

تغيير در اندازه بدن

تغيير در اندامهاي بدن

رشد و تکامل صفات اوليه جنسي

رشد و تکامل صفات ثانويه جنسي

* تغيير در اندازه بدن




تغيير در اندازه بدن شامل افزايش وزن و طول قد است .

افزايش سريع قد در مراحل اوليه بلوغ اتفاق مي افتد و حداکثر اين افزايش در پسران در ۱۴ سالگي است . بيشترين افزايش طول قد در سال بعد از بلوغ است و بعد از آن سرعت رشد کاهش پيدا مي کند و اين کاهش تا سن ۲۰ و ۲۱ سالگي ادامه مي يابد . به علت دوره طولاني رشد ، قد پسران معمولاً‌ بلندتر از دختران است .

[خادمه زینب کبری(س)]

* افزايش وزن

افزايش وزن در هنگام بلوغ فقط مربوط به افزايش چربي نيست ، بلکه به رشد و تکامل استخوان و عضله نيز مربوط است . به همين جهت با وجود اينکه پسران و دختران در دوران بلوغ به سرعت افزايش وزن پيدا مي کنند ، باريک و لاغر و استخواني به نظر مي رسند . در پسران حداکثر افزايش وزن غالباً يک يا دو سال ديرتر از دختران پيش مي آيد و بيشترين مقدار آن در ۱۶ سالگي است و بعد از آن افزايش وزن کمتر است .

البته چاق شدن پسران و دختران در دوران بلوغ هم غير معمول نيست . در نزديک شروع بلوغ در سنين ۱۰ تا ۱۲ سالگي معمولاً در ناحيه شکم ، رانها ، گردن و گونه چربي جمع مي شود ولي بعد از کامل شدن بلوغ و زمانيکه رشد سريع قد شروع مي شود اين چربي ها به تدريج کمتر مي شوند .

* تغيير در اندامهاي بدن

بعضي از نقاط بدن که در سالهاي اوليه زندگي به تناسب خيلي کوچک هستند در زمان بلوغ بزرگ مي شوند ؛ اين حالت بخصوص در بيني ، پاها و دستها بيشتر مشاهده مي شود . به هر حال بيشتر اين تغييرات قبل از بلوغ پايان مي پذيرد .

در کودکان بزرگتر ، در مقابل تنه باريک و بلند ، شانه ها و قسمت تهيگاه ، پهن مي شوند و کمر هم عريض مي شود . ساقها به تناسب بيشتر از تنه رشد مي کنند و فرد در ابتدا بلند به نظر مي رسد به تدريج وقتي تنه کشيده شد و رشد کمر متوقف گرديد ، بدن اندازه و نسبتهاي فرد بالغ را پيدا مي کند .

درست قبل از بلوغ ،‌ رشد ساقها متناسب با رشد تنه نيست و اين حالت تا ۱۵ سالگي ادامه مي يابد . در کودکاني که بلوغ ديررس دارند رشد ساقها براي مدت طولاني ادامه دارد ودر نتيجه اين کودکان ساقهاي بلندتري نسبت به همسالان خود دارند .

خيلي از تغييرات ياد شده در بالا در بازوها هم اتفاق مي افتد و کودکاني که بلوغ ديررس دارند بازوهاي بلندتري دارند . اين تغييرات باعث مي شود يک نوجوان در ابتداي دوران رشد ظاهر متناسبي نداشته باشد .

[خادمه زینب کبری(س)]

صفات اوليه جنسي

صفات اوليه جنسي مربوط به فعاليت بيضه ها و آلت تناسلي است . بيضه ها غدد جنسي مردانه و عضو اصلي توليد مثل مرد هستند . اين غدد اسپرم مردانه و هورمون تستوسترون توليد مي کنند و توليد اسپرم در تمام طول حيات مرد ادامه دارد .

بيضه ها در ۱۴ سالگي فقط ۱۰ درصد رشد دارند و بعد ازيک يا دو سال سرعت رشد آنها افزايش مي يابد و سپس کند مي شود به طوري که در ۲۰ تا ۲۱ سالگي اين رشد کامل مي گردد . بيضه ها در هواي گرم از بدن فاصله مي گيرند و برعکس در هواي سرد به بدن نزديکتر مي شوند . به طور طبيعي بيضه سمت راست کمي بالاتر از سمت چپ قرار دارند و بخوبي قابل لمس اند . اگر فردي تورم ، قرمزي يا سنگيني در بيضه هايش احساس کند و يا در هنگام لمس به توده سفتي بربخورد و يا اينکه يکي از بيضه ها را لمس نکند بايد با مشورت والدين خود به پزشک مراجعه کند .

کمي بعد ازآنکه رشد سريع بيضه ها شروع شد رشد آلت تناسلي مشخصاً نمايان مي شود . اولين مرحله رشد طولي است و در تعقيب آن به تدريج بر قطر آلت افزوده مي شود . اندازه آلت تناسلي مانند ساير اندامها از فردي به فرد ديگر متفاوت است . بعضي از نوجوانان از نازکي آلت تناسلي خود نگران اند و براي مدتي اين احساس را دارند که رشد آن عادي نيست و ممکن است نتوانند وظايف زناشويي را انجام دهند ، که البته باور غلطي است .

وقتي اعضاي تناسلي فرد عملاً فعال و بالغ شدند ، در اثر تحريک جنسي آلت تناسلي بزرگ و سفت مي شود که به اين حالت نعوظ مي گويند . علت نعوظ تجمع خون در آلت تناسلي است . بعد از نعوظ ممکن است مني ( مايع لزجي است که حاوي اسپرم يا نطفه مرد است ) از آن خارج شود . اين اولين انزال که يکي از معيارهاي بلوغ است معمولاً در هنگام خواب پيش مي آيد . اگر در مورد انزال چيزي به نوجوان گفته نشده باشد دچار نگراني و اضطراب خواهد شد ، ولي بايد بداند که اين يکي از مراحل رشد و تکامل است وامري طبيعي است که از سلامت وجود او خبر مي دهد و نبايد باعث نگراني شود .

صفات ثانويه جنسي

ظاهر پسران و دختران در مراحل رشد و تکامل دوران بلوغ بطور فزاينده اي با هم تفاوت پيدا مي کند . اين تغيير که معلول رشد تدريجي صفات ثانويه جنسي است آنها را از هم متمايز مي سازد . چون صفات مورد نظر مستقيماً ارتباطي با توالد و تناسل ندارند به آنها ثانويه گفته مي شود . تا وقتي که ظاهر پسر و دختر کودکانه است کششي نسبت به هم ندارند ولي وقتي صفات ثانويه جنسي نمايان شد اين کشش پيدا مي شود .

[خادمه زینب کبری(س)]

صفات ثانويه جنسي در مردان عبارتند از :

رويش موهاي زهار ( شرمگاه ) اين موها حدود يک سال بعد از شروع بزرگ شدن بيضه ها و آلت تناسلي ظاهر مي شوند . شروع رويش موها از ابتداي بلوغ تا ۱۵ سالگي و قبل ازاولين انزال مي باشد . در ابتدا اين موها کم ، نازک و ظريف اند و بتدريج تيره رنگ ، زبر و مختصري پيچ دار مي شوند .

رويش موي صورت ، زيربغل وافزايش موي بدن : رويش اين موها پس از تکميل رشد موهاي زهار اتفاق مي افتد . بعضي افرد پرموتر از ديگران هستند و در بعضي ممکن است موهاي روي قفسه صدري رشد نکند .

زبر شدن پوست : پوست زبر مي شود و رنگ آن خاکستري مي گردد . منفذ پوست بازتر و وسيع تر مي شوند .

فعاليت غدد چربي : غدد چربي در پوست بزرگ و فعال مي شوند . در اثر افزايش فعاليت غدد چربي ممکن است جوشهايي روي صورت و پوست بدن ظاهر شوند که به آنها آکنه مي گويند و محل شايع آنها صورت است . اين جوشها نبايد دستکاري شوند زيرا در اثر دستکاري حالت چرکي پيدا مي کند و احتمال آنکه جايشان به صورت فرورفتگي در صورت باقي بماند بيشتر مي شود . اگر اين جوشها زياد شدند و ايجاد ناراحتي کردند بهتر است با مشورت والدين به پزشک مراجعه شود و از خوردن شيريني وغذاهاي چرب و پرادويه حتي المقدور خودداري شود . در ضمن غدد عرق زيربغل شروع به فعاليت ميکند و عرق کردن در مراحل پيشرفت بلوغ افزايش مي يابد . اين فعاليتهاي غدد چربي وعرق ممکن است سبب توليد بوي خاصي که کمي ناراحت کننده است شود .

تغيير صدا : تغيير صدا ناشي از رشد طنابهاي صوتي است . تغيير صدا در زمان رشد کامل صورت مي پذيرد . صدا در ابتدا خشن و بعد بم مي شود و در ابتدا کمي ناهنجار و شايد دورگه است ولي به تدريج آهنگ صدا مطلوبتر مي شود .

رشد عضلات : عضلات بخصوص عضلات سينه رشد مي کند و نيرو مي گيرد ؛ ساقها و بازوان و شانه ها شکل مي گيرند .

برآمدگي در محل پستان : برآمدگيهاي مختصري در اطراف نوک پستان در مردان بين ۱۲ تا ۱۴ سالگي ظاهر مي شود . اين حالت چند هفته طول مي کشد و سپس هم در تعداد و هم در اندازه کاهش مي يابند .

پس : تغيير در اندازه و اندامهاي بدن و بروز صفات اوليه و ثانويه جنسي از علائم بلوغ هستند .


دوران نوجواني و بلوغ يکي از مهمترين دوران زندگي فرد است و بايد به آن توجه لازم شود زيرا :

بخش قابل ملاحظه اي از جمعيت کشورهاي در حال توسعه را نوجوانان تشکيل ميدهند .

بلوغ يکي از مراحل رشد و نمو است که ويژگيهاي خاص خود را دارد و اگر اين خصوصيات شناخته نشوند و رفتار و برخورد مناسبي با آنها نداشته باشيم مشکلات فراواني به بار مي آورند .

بلوغ در واقع يعني بلوغ جنسي . رفتار جنسي اگر در مسير هدايت شده و درست قرار نگيرد آسيب پذيري و مخاطرات فراواني را به وجود مي آورد . بايد با آموزش صحيح وبيان روشن نوجوانان را براي يک زندگي سالم و با نشاط همراه با مسؤوليت پذيري خانوادگي آماده کنيم .



منبع:آموزش سلامت