حدود حجاب در قرآن

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

http://shiaupload.ir/images/80531541708033608503.png




تا پیش از سال پنجم هجری بر زنان مسلمان واجب نشده بود که حجاب داشته باشند ، در این سال خداوند حکم حجاب را بر زنان رسول گرامی (ص)قرار داد و به مومنان دستور دادتا هر گاه از همسران پیامبر (ص) چیزی خواستند از پشت پرده بخواهند :



فاذا سالتموهن متاعا فاسالوهن من وراءحجاب



هر گاه از زنان رسول متاعی می طلبید از پس پرده بخواهید .( احزاب / 53)



سپس آنها را از تبرج و خودنمایی باز داشت ،اصولا روش قران کریم در این مورد نیز نخست در مورد همسران پیامبر (ص) که به لت زیستن در کانو.ن وحی و نزدیکی ویژه ای که با رسول خدا (ص) دارند ، از موقعیت خاصی برای مومنان زن و مرد دارند و مسئولیت بیشتری نیز بر دوششان نهاده شده ، حکم حجاب صادر می گردد و در مرحله بعد همه زنان مومن به پوشاندن زینتهای خویش از چشم نامحرمان وظیفه می یابند .:



و قل للمومنات یغضضن من ابصارهن و یحفظن فروجهن ولا یبدین زینتهن الا ماظهر منها( نور /31)



ای رسول به زنان مومن بگو تا چشمها و فروج و اندامشان را ( از عمل زشت ) محفوظ دارند و زینت و آریش خود را جز آنچه قهرا آشکار می شود بر بیگانه آشکار نسازند .



واژه زینت بطور مطلق از مفهومی عام برخوردار است که هم زینت طبیعی ( خلقی ) و هم زینت اکتسابی (عارضی) را شامل شود . آیه شریفه بالا زن را مامور می کند که زینتهایش را بپوشاند و آنها را در مقابل چشمان نامحرم ننهد ؛

البته این حکم عام در ادامه آیه و در دو بعد تخصیص خورده و شامل استثناهایی میگردد، عبارت الا ماظهر منها اولین استثنا را بیان می کند . از این جمله نتیجه گرفته می شود که زینت زن به دو دسته زینتهایی که بطور طبیعی آشکار است و زینتهایی که بطور معمول پنهان است تقسیم می گردد .

فقیهان و مفسران در اینکه کدام یک از زینتهای طبیعی و اکتسابی زن زینت ظاهری است و کدامیک از زینتهای پنهان بشمار می آید دیدگاههای ذگوناگونی دارند ولی در اینکه غیر وجه و کفین ( دستها از مچ به پایین ) از زینتهای پنهان زن بشمار آمده و پوشانیدن آنها واجب است .

لحاظ فقه اسلامی هیچگونه تردیدی وجود ندارد این قسمت جزء ضروریات و مسلمات است نه از نظر قران و نه از نظر فتواها در این باره اختلاف و تشکیکی وجود ندارد .



فضیل بن یسار می گوید : از مام صادق (ع) پرسیدم آیا ذراعین زن نیز از شمار زینتهایی است که خداوند تبارک و تعالی در مورد آن فرمود( ولا یبدین زینتهن )؟ ایشان فرمود بلی آنچه روسری آنرا می پوشاند و بالاتر از دو دستبند از شمار زینت است



همچنین عایشه نقل می کند که خواهرش اسما ء در حالی که لباس نازکی به تن داشت نزد رسول خدا آمد ، حضرت روی از وی برتافت و فرمود : ای اسماء زن هنگامی که به بلوغ می رسد صحیح نیست که غیر از این قسمت و این قسمت از بدنش پیدا باشد و به صورت و کفین خویش اشاره کرد .



ولی ادامه آیه که بیانگر دومین استثنا است با عبارت ( الا لبعولتهن ....) گروه دوازدهگانه ای را از این عام خارج می سازد.1




1- چادر و مقنعه از دیدگاه قران و حدیث ،اکرم سادات دهقانی چ اول ، 1384 ،صص 55-58

[خادمه زینب کبری(س)]

بسم الله الرحمن الرحيم




حجاب وعفاف در قرآن کریم

در قرآن مجيد بيش از ده آيه در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد.
يکي از اين آيات، آيه 59 سوره احزاب است:« يا ايهاالنبي قل لازواجک و بناتک و نساءالمومنين يدنين عليهن من جلابيبهن ذلک ادني ان يعرفن فلا يوذين و کان الله غفورا رحيما» (اي پيامبر، به زنان و دخترانت و نيز به زنان مومنين بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذيت قرار نگيرند. و خداوند بخشنده مهربان است.)
جلاب به معناي يک پوشش سراسري است؛ يعني زن بايد همه اندامش پوشيده باشد تا همچون گلي لطيف از دسترس هوسرانان مصون و محفوظ باشد.
در سوره نور آيه 31 نيز مفصلا در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرمان سخن به ميان آمده است.

مفهوم و ابعاد حجاب در قرآن

حجاب در لغت به معناي مانع، پرده و پوشش آمده است. استعمال اين کلمه، بيش‎تر به معني پرده است. اين کلمه از آن جهت مفهوم پوشش مي‎دهد که پرده، وسيله‎ي پوشش است، ولي هر پوششي حجاب نيست؛ بلکه آن پوششي حجاب ناميده مي‎شود که از طريق پشت پرده واقع شدن صورت ‎گيرد.
حجاب، به معناي پوشش اسلامي بانوان، داراي دو بُعد ايجابي و سلبي است. بُعد ايجابي آن، وجوب پوشش بدن و بُعد سلبي آن، حرام بودن خودنمايي به نامحرم است؛ و اين دو بُعد بايد در کنار يکديگر باشد تا حجاب اسلامي محقق شود؛ گاهي ممکن است بُعد اول باشد، ولي بُعد دوم نباشد، در اين صورت نمي‎توان گفت که حجاب اسلامي محقق شده است.
اگر به معناي عام، هر نوع پوشش و مانع از وصول به گناه را حجاب بناميم، حجاب مي‎تواند اقسام و انواع متفاوتي داشته باشد. يک نوع آن حجاب ذهني، فکري و روحي است؛ مثلاً اعتقاد به معارف اسلامي، مانند توحيد و نبوت، از مصاديق حجاب ذهني، فکري و روحي صحيح است که مي‎تواند از لغزش‎ها و گناه‎هاي روحي و فکري، مثل کفر و شرک جلوگيري نمايد.
علاوه بر اين، در قرآن از انواع ديگر حجاب که در رفتار خارجي انسان تجلي مي‎کند، نام برده شده است؛ مثل حجاب و پوشش در نگاه که مردان و زنان در مواجهه با نامحرم به آن توصيه شده‎اند.

هدف و فلسفه حجاب

هدف اصلي تشريع احکام در اسلام، قرب به خداوند است که به وسيله‌ي تزکيه‌ي نفس و تقوا به دست مي‎آيد:

إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ (حجرات؛13) بزرگوار و با افتخارترين شما نزد خدا با تقواترين شماست.

-=هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولاً مِنْهُمْ يَتْلُوا عَلَيْهِمْ آياتِهِ وَ يُزَکِّيهِمْ وَ يُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِي ضَلالٍ مُبِينٍ؛
اوست خدايي که ميان عرب امّي (قومي که خواندن و نوشتن هم نمي‎دانستند) پيغمبري بزرگوار از همان قوم برانگيخت، تا بر آنان وحي خدا را تلاوت کند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت) پاک سازد و کتاب سماوي و حکمت الهي بياموزد؛ با آن که پيش از اين، همه در ورطه‌ي جهالت و گمراهي بودند.=-
از قرآن کريم استفاده مي‎شود که هدف از تشريع حکم الهي، وجوب حجاب اسلامي، دست‌يابي به تزکيه‌ي نفس، طهارت، عفت و پاکدامني است. آياتي هم‎چون:

قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ يَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِکَ أَزْکى لَهُمْ؛ اي رسول ما مردان مؤمن را بگو تا چشم‎ها از نگاه ناروا بپوشند و فروج و اندامشان را محفوظ دارند، که اين بر پاکيزگي جسم و جان ايشان اصلح است.


حجاب چشم

قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ (نور؛30) اي رسول ما به مردان مؤمن بگو تا چشم‎ها را از نگاه ناروا بپوشند.


قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ(نور؛31) اي رسول به زنان مؤمن بگو تا چشم‎ها را از نگاه ناروا بپوشند.


حجاب در گفتار

نوع ديگر حجاب و پوشش قرآني، حجاب گفتاري زنان در مقابل نامحرم است:

فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ(احزاب؛32) پس زنهار نازک و نرم با مردان سخن نگوييد؛ مبادا آن که دلش بيمار (هوا و هوس) است به طمع افتد.


حجاب رفتاري

نوع ديگر حجاب و پوشش قرآني، حجاب رفتاري زنان در مقابل نامحرم است. به زنان دستور داده شده است به گونه‎اي راه نروند که با نشان دادن زينت‎هاي خود باعث جلب توجه نامحرم شوند

وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ(نور؛31) و آن طور پاي به زمين نزنند که خلخال و زيور پنهان پاهايشان معلوم شود.

از مجموع مباحث طرح شده به روشني استفاده مي‎شود که مراد از حجاب اسلامي، پوشش و حريم قايل شدن در معاشرت زنان با مردان نامحرم در انحاي مختلف رفتار، مثل نحوه‌ي پوشش، نگاه، ‌حرف زدن و راه ‎رفتن است.
بنابراين، حجاب و پوشش زن نيز به منزله‌ي يک حاجب و مانع در مقابل افراد نامحرم است که قصد نفوذ و تصرف در حريم ناموس ديگران را دارند. همين مفهوم منع و امتناع در ريشه‌ي لغوي عفت نيز وجود دارد؛

حجاب و عفت

دو واژه‌ي «حجاب» و «عفت» در اصل معناي منع و امتناع مشترک‎اند. تفاوتي که بين منع و بازداري حجاب و عفت است، تفاوت بين ظاهر و باطن است؛ يعني منع و بازداري در حجاب مربوط به ظاهر است، ولي منع و بازداري در عفت، مربوط به باطن و درون است؛ چون عفت يک حالت دروني است، ولي با توجه به اين که تأثير ظاهر بر باطن و تأثير باطن بر ظاهر، يکي از ويژگي‌هاي عمومي انسان است؛ بنابراين، بين حجاب و پوشش ظاهري و عفت و بازداري باطني انسان، تأثير و تأثّر متقابل است؛ بدين ترتيب که هرچه حجاب و پوشش ظاهري بيش‌تر و بهتر باشد، اين نوع حجاب در تقويت و پرورش روحيه‌ي باطني و دروني عفت، تأثير بيش‌تري دارد؛ و بالعکس هر چه عفت دروني و باطني بيش‌تر باشد باعث حجاب و پوشش ظاهري بيش‌تر و بهتر در مواجهه با نامحرم مي‎گردد.

باحجاب زنان سالمند

قرآن مجيد به شکل ظريفي به اين تأثير و تأثّر اشاره فرموده است. نخست به زنان سالمند اجازه مي‎دهد که بدون قصد تبرّج و خودنمايي، لباس‎هاي رويي خود، مثل چادر را در مقابل نامحرم بردارند، ولي در نهايت مي‎گويد: اگر عفت بورزند، يعني حتي لباس‎هايي مثل چادر را نيز بر ندارند، بهتر است.

وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتِي لا يَرْجُونَ نِکاحاً فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُناحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِينَةٍ وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ.(نور؛60)

علاوه بر رابطه‌ي قبل، بين پوشش ظاهري و عفت باطني، رابطه‌ي علامت و صاحب علامت نيز هست؛ به اين معنا که مقدار حجاب ظاهري، نشانه‎اي از مرحله‌ي خاصي از عفت باطني صاحب حجاب است. البته اين مطلب به اين معنا نيست که هر زني که حجاب و پوشش ظاهري داشت، لزوماً از همه‌ي مراتب عفت و پاکدامني نيز برخوردار است.
آيا حجاب مانع همه بزهکاري هاي اجتماعي است؟
با توجه به همين نکته، پاسخ اين اشکال و شبهه‌ي افرادي که براي ناکارآمد جلوه دادن حجاب و پوشش ظاهري، تخلفات بعضي از زنان با حجاب را بهانه قرار مي‎دهند آشکار مي‎گردد؛ زيرا مشکل اين عده از زنان، ضعف در حجاب باطني و فقدان ايمان و اعتقاد قوي به آثار مثبت حجاب و پوشش ظاهري است و قبلاً گذشت که حجاب اسلامي ابعادي گسترده دارد و يکي از مهم‌ترين و اساسي‏ترين ابعاد آن، حجاب دروني و باطني و ذهني است که فرد را در مواجهه با گناه و فساد، از عقايد و ايمان راسخ دروني برخوردار مي‌کند؛ و اساساً اين حجاب ذهني و عقيدتي، به منزله‎ي سنگ بناي ديگر حجاب‎ها، از جمله حجاب و پوشش ظاهري است؛ زيرا افکار و عقايد انسان، شکل دهنده‌ي رفتارهاي اوست.
البته، همان‎گونه که حجاب و پوشش ظاهري، لزوماً به معناي برخورداري از همه‌ي مراتب عفاف نيست، عفاف بدون رعايت پوشش ظاهري نيز قابل تصور نيست.

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/36104740625409218755.gif


حدّ حجاب چیست؟ حجاب یک حدّاقلی دارد و یک حدّ کمالی. حدّاقل حجاب برای زن، پوشیده بودن همه‌‌ی پیکر زن است جز قرص صورت و دست‌ها از مچ به بعد، آن هم به شرط اینکه زینت نشده باشد. قرص صورتی که رژ لب، مداد ابرو و مداد لب و کرم پودر استفاده کرده و ابروها را تتو کرده است، قرص صورتی نیست که آشکار بودنش جایز باشد. بلکه باید به حال طبیعی و زینت نشده باشد. دستی که از مچ به بعد آشکار بودنش مانع ندارد و ممنوع نیست، دستی است که زینت نشده باشد، نه اینکه ناخن‌ها مانیکور شده باشد و هزار و یک جور زینت‌های طلایی به این دست بسته شده باشد و توجّه‌ها را جلب کند. پوشاندن دست آرایش نشده و قرص صورت آرایش نشده واجب نیست. بقیّه‌‌ی بدن باید طوری پوشیده شود که نه پوست دیده شود و نه حجم بدن. یعنی هم پوست بدن دیده نشود یعنی پارچه‌ای روی آن باشد، و هم حجم بدن دیده نشود، یعنی لباس به گونه‌ای نباشد که برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های بدن آشکار باشد. این فتوای فقهی همه‌‌ی مراجع است و حدّاقل حجابی است که زن باید مراعات کند. از این حدّاقل تا حدّ کمال حجاب، طیف گسترده‌ای وجود دارد.


لذا خانمی که چادر خود را طوری می‌گیرد که بخشی از قرص صورتش را هم می‌پوشاند، در واقع از حدّاقل به سمت حدّ کمال حرکت می‌کند. این حدّاقل برای کسی است که تازه می‌خواهد حجاب را اختیار کند. این حدّاقل را برای اینکه کار برای او خیلی سخت نباشد، گذاشته‌اند. امّا کسی که طالب نیل به مراتب بلند معنوی است و می‌خواهد به مدارج بلند قرب الهی و مراتب بزرگ عرفانی راه پیدا کند، با این حدّاقل راه پیدا نمی‌کند. او به حدّ بیشتری از پوشیدگی نیاز دارد. از سوی دیگر وقتی چنین روح بلندی پیدا کرد، خود او هم راحت نیست که قرص صورتش کاملاً دیده شود. خود او هم کلافه است و طالب این خواهد بود که خودش را بیشتر بپوشاند. بنابراین، حکم شرعی در حدّاقل، آن است که گفته شد ولی در حدّ کمال، هرچه پوشیدگی بیشتر باشد، مطلوب‌تر است.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif

در پاسخ، سؤالی مطرح می‌شود که آیا زیاده‌روی در احکام اشکال ندارد؟ باید دانست که اساساً ما در احکام الله، زیاده‌روی نداریم. منتها باید تناسب آن عمل را با ظرفیّت روحی طرف سنجید. کسی که تازه مسلمان شده و به دین راه پیدا کرده است، اگر به او بگویید، نمازهایت را با مقدّمات و مقارنات و تعقیبات و نوافل بخوان، ادعیّه را هم بخوان، می‌گوید من از این مسلمانی گذشتم. او ظرفیّت این همه عبادت را ندارد. مثل یک بچّه‌‌ی نوزادی است که تازه می‌خواهد غذاخور شود. دو تا قاشق حریره‌‌ی بادام به او بدهند، سیر می‌شود. نمی‌شود به او یک پرس چلوکباب داد، او را می‌کشد. امّا نمی‌شود گفت یک پرس چلوکباب خوردن زیاده‌روی و افراط است. کسی که سنّش بالا رفت و بیست ساله شد، آن‌وقت یک پرس چلوکباب کاملاً مناسب است. پس باید ببینیم حدّ عمل با ظرفیّت روحی فرد چقدر سازگار و متناسب است. هرقدر روح طرف می‌طلبد و می‌کشد، عمل به احکام الله، هرچه غنی‌تر و پر عیارتر باشد، بهتر و زیباتر است.


می‌گویند آیا حجاب خیلی زیاد و مثلاً پوشیه در شرایط کنونی جامعه جلب توجّه نمی‌کند؟





https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif

جواب این است که گاهی اوقات شرایط بیرونی می‌خواهد ما را به سمت دور شدن از ضابطه‌ها بکشاند. به هیچ‌وجه نباید به شرایط بیرونی تن داد. به جای اینکه ما دست از معیارها برداریم، شرایط را باید تغییر دهیم. ممکن است گفته شود اگر فردا صبح چادری به سرم کنم که فقط قرص صورتم و دو دستم از مچ به پایین معلوم باشد، مسخره‌ام می‌کنند پس این کار را نمی‌کنم؟! خانم‌ها اجازه ندارند از آن حدّاقل حجاب، پایین‌تر بیایند. شرایط را باید تغییر داد[1] (http://www.blogfa.com/Desktop/Post.aspx?action=edit&postid=43#_ftn1).


نکته‌‌ی دیگر که باید به آن دقّت شود، که از دید قرآن کریم و اسلام، لباس، زینت انسان است. خدای متعال می‌فرماید: یا بَنی آدَمَ قَد اَنزَلنا عَلَیکُم لِباساً یُواری سَواتِکُم و ریشاً[2] (http://www.blogfa.com/Desktop/Post.aspx?action=edit&postid=43#_ftn2): ای فرزندان آدم، برای شما لباسی فرو فرستادیم که هم پوشاننده‌‌ی پیکر و عورت‌های شما و هم مایه‌‌ی زینت و زیبایی شماست. پس لباس دو کارکرد دارد: یکی پوشش و دیگری زینت. از دید قرآن لباس زینت است، امّا حجاب پوشاننده‌‌ی زینت است. لباس برای زیباتر شدن است. حجاب برای مخفی شدن زیبایی‌هاست. حجاب زیبا و قشنگ یعنی نقضِ غرض. حجاب برای پوشاندن قشنگی و زیبایی است. حجاب برای این است که زیبایی‌های بدن را بپوشاند تا زیبایی‌های روح زن، زیبایی‌های اندیشه، زیبایی‌های افکار، زیبایی‌های دانش، زیبایی‌های روحیّات و خلقیّات او دیده شود؛ ولی وقتی می‌گویند برویم یک حجاب زیبا برای خانم‌ها درست کنیم که خانم‌ها رغبت کنند این حجاب را رعایت کنند، باید گفت حجاب زیبا که حجاب نیست، لباس است. فرق است بین لباس و حجاب. لباس در نهایت زیبایی، امّا حجاب در نهايت پوشانندگی زیبایی. بعضی از چادرهایی که خانم‌ها سر می‌کنند، گل‌هایی دارد، برق می‌زند، شکل‌های مختلف دارد، این اصلاًحجاب نیست. ولو خیلی هم قشنگ خودش را پوشانده باشد! این پارچه با این زرق و برق و گل و بوته، همه‌‌ی نگاه‌ها را به سمت بدن این زن خیره می‌کند. چون توجّه را به سمت جسم زن جلب کرد، دیگر از حجاب بودن بیرون آمده است.






https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

- براي توضيحات بيشتر رجوع شود به بحث آسيب‌شناسي حجاب و درمان آن.


2- سوره‌ي اعراف، آيه‌ي 26.


.................................


منبع: کتاب حجاب و حقوق زن در ترازوی اندیشه و ایمان، تألیف استاد مهدی طیّب






http://ahlevelaa.persiangig.com/fatemiyyat/image/Fateme-Tazhib%20.gif

حدود شرعی حجاب در اسلام |أین الفاطمیّون؟ فاطمیون

[یاس بهشتی* خادمه باب الحوائج جواد الائمه (ع)*]

https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif


حجاب در قرآن
http://www.ahlevela.com/images/stories/hejab-web-kam.jpg


اکنون به بررسی این مسئله می‌پردازیم که آیا اساساً مسئله‌‌ی حجاب در قرآن آمده است؟ چون بعضی‌ها می‌گویند در اسلام حکمی به نام حجاب نداریم و آخوندها آن را از خودشان در آورده‌اند. آیا واقعاً در قرآن به مسئله‌‌ی حجاب اشاره‌ای نشده است؟ چند آیه را مطرح می‌کنیم.


1- خدای متعال به پیامبر اکرم صلّي‌الله‌عليه‌وآله‌وسل ّم می‌فرماید: قُل لِلمُؤمِناتِ یَغضُضنَ مِن اَبصارِهِنَّ وَ یَحفَظنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبدینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ ما ظَهَرَ مِنها وَلیَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ وَ لا یُبدینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ[1] (http://www.blogfa.com/Desktop/Post.aspx?action=edit&postid=40#_ftn1): ای پیامبر به زنان مؤمن بگو چشم‌های خود را از نگاه کردن به مردان نامحرم فرو پوشند. خیره خیره به مرد نامحرم نگاه نکنند. این علاوه بر معنای ظاهری یک معنای لطیف معنوی هم دارد که یعنی اصلاً از این قضیّه چشم‌پوشی کنند، یعنی از دل، نسبت به مسئله، بی‌اعتنا شوند و چشم‌پوشی کنند. و در ادامه می‌فرماید: و دامن‌های (پاکدامنی) خود را حفظ کنند، و زیبایی‌ها و زینت‌های خود را جز آنچه که به ناچار آشکار می‌شود، ظاهر نسازند. جذابیّت‌ها و زیبایی‌هایشان را در معرض دید قرار ندهند.


وَلیَضرِبنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ. خِمار که جمع آن خُمُر است، در زبان عربی به معنی روسری یا مقنعه آمده است. بگو روسری یا مقنعه‌های خود به گریبان‌هایشان ببندند. طوری روسری و مقنعه بپوشند که گردن و سینه‌‌ی آنها دیده نشود تا در برابر مرد نامحرم، زیبایی‌ها و جذّابیّت‌های پیکرشان آشکار نباشد.


وَ لا یَضرِبنَ بِاَرجُلِهِنَّ لِیُعلَمَ ما یُخفینَ مِن زینَتِهِنَّ. زن‌های عرب چیزی شبیه النگو به نام خلخال دارند که به پا می‌کنند. النگو كه در دست است، اگر متعدّد باشد، دست را كه تکان می‌دهند، این فلزها به هم می‌خورد و صدا می‌دهد توجّه افراد را به سمت خود جلب می‌کند. خلخال هم به پاست، اگر پا محکم به زمین کوبیده شود، تولید صدا می‌کند. قرآن می‌گوید: به زنان مؤمنه بگو که پاهای خود را آن‌گونه به زمین نکوبند که صدای خلخال‌هایی که زیر لباس‌هایشان پنهان است، آشکار شود و فرد را متوجّه زنی کند که خلخالی به پا دارد. یعنی حرکتی نکند که توجّه دیگران را به سمت بدن خود بکشاند.



https://www.ayehayeentezar.com/gallery/images/45084363911189448967.gif