علل و حكمت هاى غیبت امام زمان(عج)

[خادمه زینب کبری(س)]

http://www.ayehayeentezar.ir/gallery/images/67993483445720637037.jpg


علل و حكمت هاى غیبت امام زمان(عج)foz3


در تمامى ادیان و مكاتب ـ الهى و غیر الهى ـ در زمینه ظهور مصلح و منجى جهان تا اندازه ای مطالبى به چشم مى خورد، ولى حقیقت ـ بر اساس دلیل هاى متقن و معیارهاى درست ـ این است كه كامل?ترین و قابل اعتمادترین اطلاعات در مورد شخصیت و ابعاد گوناگون زندگى موعود جهانى همچون: تولد، غیبت، ظهور، حكومت و ... در روایات اهل بیت علیهم السلام ارائه شده است. علل و حکمت های غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را نیز از میان سخنان اهل بیت علیهم السلام بهتر و عمیق تر می توان شناخت.
در امان ماندن از بیعت با ستمگرانfoz3


امام على بن ابى طالب علیه السلام فرموده است: «زمانی كه قائم [حضرت مهدى علیه السلام]، قیام كند، بیعت كسى در گردن (ذمه) او نخواهد بود و به همین جهت است كه تولد او به صورت مخفى صورت خواهد گرفت و بعد نیز وجود مباركشان غایب خواهد شد.»1


ستم و ظلم مردم به خودشانfoz3


امام على علیه السلام در سخن دیگری به مسئله غیبت حجت الهى و علت آن با این تعابیر اشاره کرده است: «اى مردم! بدانید كه زمین هرگز از حجت الهى خالى نمى ماند، امّا پروردگار عالم مردم را به خاطر ظلم و ستمى كه مرتكب مى شوند و همین طور به جهت زیاده روی هایى كه در حق خود انجام مى دهند، به زودى از دیدن حجت خودش [امام مهدى علیه السلام]، محروم خواهد ساخت.»2
ستم به فرزندان على علیه السلامfoz3


در سخن دیگری از امام على علیه السلام، به مناسبتى از وقایع غیبت و پیشامدهاى آن اشاره کرده و وقایع مربوط به آن دوران را به حوادثى كه براى قوم حضرت موسى علیه السلام رخ داده است، تشبیه و تصریح مى كنند كه سرگردانى و تحیر مسلمانان در زمان غیبت حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف چندین برابر سخت تر و بیشتر از دوران سرگردانى و تحیر قوم حضرت موسى علیه السلام خواهد بود. آنگاه در اشاره به علت این پیشامد مى فرمایند: «شما به خاطر ظلم و ستم هایى كه بر فرزندان من خواهید كرد، به این مسئله و سختی هاى آن دچار خواهید شد.»3
امام على بن ابى طالب علیه السلام فرموده است: «زمانی كه قائم [حضرت مهدى علیه السلام]، قیام كند، بیعت كسى در گردن (ذمه) او نخواهد بود و به همین جهت است كه تولد او به صورت مخفى صورت خواهد گرفت و بعد نیز وجود مباركشان غایب خواهد شد.»

حفظ علامت هاى هدایتfoz3


خداوند متعال به منظور تداوم هدایت مردم در برهه اى از زمان و وقتى آنها قدر نعمت بى نظیر الهى؛ یعنى امام معصوم علیه السلام را فراموش مى كنند، بنابر مصالحى وجود مبارك او را در پس پرده غیبت قرار مى دهد تا علاوه بر حفظ نظام عالم، نزول فیض و رحمت الهى از طریق وى به بندگان خدا تداوم پیدا كند و باب هدایت مردم به سوى خداوند همچنان باز باشد. امام على علیه السلام در این باره چنین فرموده است: «خداوند حجت هاى خود را به صورت آشكار یا پنهان یا حتى در حالى كه خطر آنان را تهدید مى كند(در حال ترس و نگرانى)، در میان مردم حفظ خواهد كرد تا حجت و دلیل هاى روشن و واضح (هدایت و رستگارى) از بین نروند.»4
اما غیبت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف دارای آثار و نتایجی نیز می باشد؛ بیان این پیشامدها و اثرات منفى آنها و ارائه هشدارها، این واقعیت را تأیید مى كند كه اگر مردم برنامه ریزى و عملكرد مناسبى را در پیش بگیرند، مى توانند از همه این گرفتاری ها در امان باشند؛ در غیر این صورت دلیلى ندارد كه در ده ها روایت از وقایع و فجایع آخرالزمان سخن به میان آید.



http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif

[خادمه زینب کبری(س)]

http://www.ayehayeentezar.ir/gallery/images/45336779494646828922.jpg


سرگردان شدن مردمfoz3


در سخنی از امام علی علیه السلام آمده است: «در غیبت امام زمان (عج)، مردم آن چنان دچار حیرت و سرگردانى مى?شوند كه عده زیادى از آنان گمراه مى گردند. تنها كسانى كه به دامن عترت پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله چنگ بزنند، نجات پیدا مى كنند و در مسیر هدایت باقى مى مانند.»5
حضرت در سخن دیگری فرموده اند: «فتنه ها و مشكلات گوناگونى در این دوره به وجود خواهد آمد. دشمنان شیعیان از آنها بدگویى كرده، افراد فاسق و شرور به شرارت و گمراه سازى مردم از مسیر صحیح خواهند پرداخت و اوضاع به اندازه اى آشفته و پریشان خواهد شد كه بعضى مردم دچار حیرت و سرگردانى خواهند شد.»6
حضرت على علیه السلام به این مسئله این گونه اشاره کرده اند: «موقعى كه امام غایب از فرزندان من در پس پرده غیبت قرار گیرند، اكثر مردم دچار این توهم خواهند شد كه حجت خدا از بین رفته و امامت به پایان رسیده است؛ امّا سوگند به خدایى كه على را آفریده است، در چنین روزى حجت خدا در میان آنها حضور دارد.»

مشكل شدن دیندارىfoz3


پایبندى به احكام و مقررات دینى، فضا و بستر مناسبى لازم دارد. یكى از گرفتاری هاى دوران غیبت، آن است كه پایبندى به ارزش هاى دینى بسیار كم خواهد شد و این مسئله، ناشى از عواملى است كه كم و بیش به آنها هم در لابلاى سخنان معصومین علیهم السلام اشاره شده است. امام على علیه السلام در روایتى فرموده است: «سوگند به خدایى كه حضرت محمد صلی الله علیه و آله را به حق براى پیامبرى برگزیده و او را به همه مخلوقات فضیلت و برترى داده است، مسئله ظهور امام عصر(عج) واقع نخواهد شد، مگر پس از یك دوران سخت حیرانى و سرگردانى كه در آن شرایط، كسى جز افراد خالص و پاكیزه كه یقین را با تمام وجود خود لمس كرده باشند، در پایبندى به دین استوار و پابرجا نخواهند ماند. پروردگار عالم از چنین كسانى كه با وجود آن همه نابسامانی ها در دین ثابت قدم اند، براى ولایت ما پیمان گرفته و در دل هاى آنها ایمان را تثبیت كرده است و با عنایات خاصى كه به آنها دارد، مورد تأئیدشان قرار داده است.»7


تردید در وجود امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریفfoz3


در نتیجه نابسامانی ها و شیوع فساد و بى عدالتى، مردم آن چنان دچار یأس و ناامیدى خواهند شد كه در وجود امام معصوم ـ در چنین شرایطى ـ در روى زمین شك خواهند كرد. حضرت على علیه السلام به این مسئله این گونه اشاره کرده اند: «موقعى كه امام غایب از فرزندان من در پس پرده غیبت قرار گیرند، اكثر مردم دچار این توهم خواهند شد كه حجت خدا از بین رفته و امامت به پایان رسیده است؛ امّا سوگند به خدایى كه على را آفریده است، در چنین روزى حجت خدا در میان آنها حضور دارد.»8


http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif

نوشته زهرا رضاییان – گروه دین و اندیشه تبیان

پی نوشت ها:
1.بحارالانوار، ج 51، ص 112.
2.همان، ص 113 و 112.
3.بشارة الاسلام، ص 63.
4.السیّد مصطفى ال?سید حیدر الكاظمى، ترجمه و شرح نهج?البلاغه، حكمت 139.
5.بحارالانوار، ج 28، ص 70.
6.شیخ طوسى، كتاب?الغیبة، ص 202.
7.كمال الدین، و تمام?النعمة، ص 304.
8.نعمانى، كتاب الغیبة، ص 72.

[معمار]

http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif


چرا امام زمان(ع)غایب است؟


نکته اول:

وقتی ثابت شد خدا حکیم است و کارهای بیهوده انجام نمی دهد به این نتیجه می رسیم که غيبت بر اساس حكمت الهي صورت گرفته و ما به همه اسرار آن واقف نيستيم ولي ممكن است رمز اساسي غيبت، سرپيچي و طغيان جوامع در طول امامت يازده معصوم باشد .

در کتاب اصول عقائد آقای قرائتی ص 460 یه مثال جالب می زنه که: اگر اداره برق يك شهر براى روشنايى كوچه‏اى، تير چراغ برقى نصب كرد و لامپى به آن زد، ولى بچه‏هاى كوچه با زدن سنگ لامپ را شكستند، مأموره اداره لامپ ديگرى مى‏ زند. چنانچه مجدداً بچه‏ها لامپ را هم بشكنند، باز اداره برق، براى روشنايى محل اقدام به نصب لامپ ديگرى مى‏نمايد. حال اگر براى بار سوم لامپ را شكستند، اداره برق تمايلى به نصب مجدد لامپ ندارد، اما به خاطر خواهش بزرگترها و رفاه حال اهالى آن كوچه، ممكن است لامپ ديگرى را نصب كند.
در مورد بحث ما نيز، حاكمان ستمگر، يازده چراغ هدايت را شكستند، خداوند نيز چراغ دوازدهم را نگه داشت تا زمانى كه مردم لياقت و آمادگى بهره‏ گيرى از اين چراغ هدايت را پيدا كنند.

نکته دوم:

شكي نيست آمدن هدف ازآمدن رهبران الهي این است که مردم را به کمال برسانند و اين در صورتي است كه مردم آمادگي بهره برداري از اين هدايت الهي را داشته باشند و الا اگر زمينه مساعدي نداشته باشند حضور رهبران الهي در بين مردم ثمري نخواهد داشت. و طبق این نکته حكمت الهي، اقتضا كرد كه امام دوازدهم غيبت اختيار نمايند.

نکته سوم:

در روایات به علت غیبت امام زمان(ع)اشاره شده است

1) آزمايش مردم

جابر گوید : به امام باقر«ع» عرض کردم، فَرَج شما چه هنگام خواهد بود؟ فرمود ؛ «دور است، دور است ؛ فرج ما پیش نخواهد آمد تا اینکه غربال شوید، باز غربال شوید... تا اینکه ناخالصى از بین برود و صافى باقى بماند(بحار الانوار، ج 52، ص 113)

از امام صادق (ع)؛ اما خداوند دوست دارد شیعه را آزمایش کند ؛ آن گاه معتقدان و طرفداران باطل به شک مى‏افتند(اثبات الهداه، ج 3، ص 472)

2) آزادي از يوغ بيعت با طاغوت هاي زمان

پيشواي دوازدهم، هيچ رژيمي را، حتي از روي تقيه، به رسميت نشناخته و نمي شناسد.

حسن بن فضال مي گويد: امام هشتم فرمودند: گويي شيعيانم را مي بينم كه هنگام مرگ سومين فرزندم (امام حسن عسكري) در جستجوي امام خود، همه جا را مي گردند اما او را در نمي يابند. عرض كردم چرا غايب مي شود؟ فرمودند: براي اينكه وقتي با شمشير قيام مي كند، بيعت كسي در گردن وي نباشد.( صدوق، كمال الدين، باب 44، ص 48 حديث 4 )


http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif

[معمار]

http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif

یک سوال:

گفتیم که یکی از فوائد غیبت امام زمان(ع)آزمایش کردن مردم است,این جمله یعنی چه؟


حضرت موسی وقتی از طرف خداوند مأمور شد که به کوه طور برود و چهل روز در آن جا باشد خداوند این ایام عدم حضور او را یک آزمایش و ابتلائی برای قوم بنی اسرائیل قرار داد تا خوبان از بدان شناخته شوند و همین گونه نیز شد و عده ای به دستورات حضرت موسی و هارون (علیه السلام) عمل نکردند و گوساله پرست شدند و از راه حق منحرف گردیدند و این آزمایش الهی در هر زمانی وجود دارد چنان چه خداوند متعال می فرماید :« وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَیْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ »( بقره-155ِ) یعنی ما شما را حتما به چیزی مانند گرسنگی _ ترس _ کمبود در جان و مال و ثمرات آزمایش خواهیم کرد .

دوران غیبت حضرت مهدی نیز یک ابتلای بزرگ الهی برای مردم بوِیژه مسلمانان می باشد و در این دوران یاران و دوستان واقعی آن حضرت شناخته خواهند شد ؛ کسانی که تهاجمات فرهنگی و اقتصادی دشمن و شیاطین انسی و جنی در آنان هیچ تأثیری ندارد و حتی در محیط های آلوده هیچ گاه از راه اسلام ناب محمدی و حقایق قرآن دست نمی کشند .

آنان کسانی هستند که با توسل و توجه به امام عصر و اینکه آن امام بزرگوار همیشه مراقب اعمال و رفتار آنهاست ، در راه کمال و معنویت قدم برمی دارند و تا جایی که ممکن باشد فرهنگ مهدویت را به جهان عرضه می دارند . امام کاظم (علیه السلام) در مورد فضیلت انتظار چنین می فرمایند : «خوش به حال آن دسته از شیعیان ما که در غیبت قائم ما چنگ به دوستی ما زده و بر محبت ما ثابت می مانند و از دشمنان ما بیزاری می جویند ‘ آنها از ما و ما از آنها هستیم …خوشا به حال آنها ‘ به خدا قسم آن ها در قیامت در درجه ما خواهند بود…»(بحار الانوار ج1ِ5ِ-ص150)


http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif

[معمار]

http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif


گفتیم یکی از فوائد غیبت امام زمان(ع), آزادي از يوغ بيعت با طاغوت هاي زمان است

تفسیر این جمله:

در بعضی از روایات یکی از علل غیبت امام، آزادی او از یوغ بیعت با حاکمانِ ستمگر زمان بیان شده است؛ بدین معنا که امام هیچ رژیمی را حتی از روی تقیه به رسمیت نمی شناسد. اگر حضرت در غیبت نبود، باید با حکومت های عصر خود بیعت می کرد، که با اهداف و آرمان امام همخوانی نداشت.

بنا بر این امام زمان می بایست در شرایطی ظهور کند که شرایط برای پیروزی نهایی حق برضد باطل از هر جهت فراهم شده باشد و با ظهور امام دوازدهم این وعده پیروزی تمامی پیامبران و امامان تحقق می یابد.

امام زمان(ع) می خواهد نوع بشر و جوامع انسانى را به سعادت و کمال واقعى برساند و هدف اصلی اش این است که اجتماع صالحى به وجود آورد چنین انقلابى بدون شایستگى ملت‏ها امکان وقوع ندارد.

بنابر این تا نوع بشر به حد کمال و رشد نرسد و عموم مردم در سراسر جهان براى پذیرفتن حکومت حق آماده نگردد، مهدى موعود ظهور نخواهد کرد.

بنابراین از یک طرف ظلم حاکمان ستمگر به نهایت درجه خود می رسد و از طرف دیگر عموم مردم و توده انسان ها در سراسر گیتی خواهان بر پائی عدالت گشته و از حکومت های دیگر دل زده شده باشند.(دادگستر جهان، ص 191 ـ 192.)


http://www.askquran.ir/gallery/images/5405/1_40110988490425446637a.gif