عملیات قادر

[ملکوت* گامی تارهایی *]

27- عملیات قادر :
جبهه : شمال غرب موقعیت : امتداد مرز استان آذربایجان و عراق
تاریخ : 24/4 تا 18/6/1364
نوع تک : گسترده
فرماندهی : ارتش سازمان : مشترک
استعداد نیروهای درگیر : ایران : 30 گردان پیاده و 9 گردان توپخانه
عراق : 29 گردان پیاده ، زرهی و کماندویی
هدف عملیات : گسترش منطقه آزاد شده شمال عراق
تلفات انسانی عراق : 1520 نفر
توضیحات : بعد ناکامی عملیات بدر ، به سپاه دستور داده شد تا دست به بازسازی خود بزند و منطقه بین اشنویه تا پیرانشهر که برای عملیات تابستانی سپاه آماده شده بود در اختیار ارتش قرار گرفت . نیروهای ارتش طی دو ماه چندین بار سعی کردند در این منطقه دست به حمله بزنند اما کاری از پیش نبردند و عملاً بسیاری از پایگاه ها و معابر نفوذ سپاه طی این عملیات ها لو رفته یا منهدم گردید !
***

[نرگس منتظر]

عملیات قادر 3

وضعیت دشمن :
پس از انجام عملیات قادر 1 و 2 و هدف‌گیری و تمركز نیروی خودی روی ارتفاعات گوشینه، حسن بیگ و نیز ارتفاعات همجوار آنها، دشمن به ایجاد خطی مستحكم و پیوسته مبادرت ورزید. این خط از سراسپندار، سرهاجری، سرخیات و سربله تا گوشینه و دامنه‌های انتهایی یال حصاروست امتداد می‌یافت.
عملیات

عمده قوای دشمن در قادر 1 و 2، در سراسپندار تا گوشینه مستقر بود. با نزدیكی عملیات قادر 3، اطراف ارتفاع پیرعمر و برده بوك نیز توسط لشكر 7 پوشانده شد.

براساس اطلاعات موجود، یگان‌هایی كه قبل از عملیات قادر 3 در منطقه مستقر بودند، به شرح زیر می‌باشند:

- تیپ‌های 65 و 66 نیروی مخصوص

- تیپ‌های 433 و 438 از لشكر 23 پیاده

- تیپ 431 از لشكر 33 پیاده

- تیپ‌های 428، 439، 123، 609 و 702 پیاده

- تیپ 2 كماندو و یك تیپ كماندو از سپاه سوم

- تیپ 10 زرهی

سازمان رزم قادر 3 :

قرارگاه حمزه

حمزه 1

ارتش = لشكر (-) 23 نوهد + گردان 344 توپخانه 105 م.م

سپاه = 1 گردان از لشكر 31 عاشورا + 1 گردان از لشكر 17 علی‌ابن‌ابیطالب(ع)

حمزه 2

ارتش = –––––

سپاه = تیپ ویژه شهدا

حمزه 3

ارتش = تیپ 1 لشكر 77 پیاده + گردان 383 توپخانه 105 م م

سپاه = 1 گردان از لشكر 5 نصر

حمزه 4

ارتش = تیپ 55 هوابرد

سپاه = –––––

حمزه 5

ارتش = لشكر (-) 28 + گردان 391 توپخانه 105 م. م

سپاه = 1 گردان از تیپ 21 امام رضا(ع)

حمزه 6

ارتش = لشكر 64 پیاده (1 گردان) + توپخانه مستقر در منطقه عملیاتی والفجر 2

سپاه = لشكر 8 نجف اشرف (7 گردان)

توپخانه قرارگاه:

- دسته موشك زمین به زمین

- گردان (-) 341 توپخانه 130 م . م

- آتشبار یكم از گردان 369 كاتیوشا


طرح عملیات قادر 3

نیروهای عمل كننده ضمن انهدام دشمن، ارتفاعات برده بوك، (1668 - 2497 - 1890 - 1592 - 2232 - 1900 )را تصرف و محور دربند دارالسلام را تامین می‌نمایند و همزمان در منطقه سیدكان ارتفاعات (1636 - 1037 - 955 - 956 - 984 )را تصرف و آماده می‌شوند تا بنا به دستور تك را به سمت غرب ادامه دهند.

حمزه 6 در قسمت راست محور جنوبی ماموریت تلاش اصلی و حمزه 5 در سمت چپ و حمزه 4 از طریق آسمان در این محور تلاش پشتیبانی را بر عهده دارند و حمزه 1 و 3 در شمال سیدكان ماموریت تالش فرعی را برعهده دارد. حمزه 2 نیز در احتیاط قرارگاه می‌باشد.

شرح عملیات قادر 3
عملیات در بامداد 18/6/1364 از دو محور آغاز شد. در محور چپ (برده بوك)، كه تلاش اصلی از آن طریق بود، نیروهای عمل كننده پس از ساعت‌ها كوه‌پیمایی در ساعت 04:15 با نیروهای دشمن درگیر شده و سنگرهای اصلی آنان را منهدم ساختند و بلندترین قله‌های برده بوك نیز به تصرف درآمد. به این ترتیب، تعدادی از نیروهای دشمن در نقاط مختلف پنهان شده و تعدادی نیز با استفاده از تاریكی فرار كردند.

با روشن شدن آسمان، نیروهای باقی‌مانده دشمن به تدرجی سربلند كرده و به صورت پراكنده از هر طرف مزاحم می‌شدند. توپخانه دشمن نیز منطقه را زیر آتش شدید خود قرار داد و در نتیجه برخی سنگرهای تصرف شده مجدداً توسط نیروهای عراقی اشغال گردیدند و از داخل آنها به سوی قوای خودی تیراندازی می‌شد.

در محور راست (حاج عمران)، نیروهای عمل كننده پس از خنثی‌سازی قسمتی از میدان مین - در تنگه دربند - تهاجم خود را برای شكستن خط دشمن آغاز كردند و همزمان از دو جناح چپ و راست نیز برای انهدام دشمن در گردمند و تپه شهدا مهیا شدند.

رزمندگان پس از پیشروی تا چومان مصطفی با واحدهای زرهی و آتش شدید توپخانه دشمن مواجه شده و ضمن تحمل تلفات مجبور شدند عقب‌نشینی كنند.

دشمن با اجرای آتش بسیار سنگین روی اهداف تصرف شده و نیز عقبه‌های خودی، پاتك گسترده خود را آغاز كرد. با فشار شدید دشمن، بعضی از گردان‌ها تصمیم گرفتند عقب‌نشینی كنند و بعضی دیگر همچنان در مقابل نیروهای فراوان دشمن به مقاومت ادامه می‌دادند.

با عقب‌نشینی تعدادی از گردان‌ها، دشمن به تدریج به طرف آخرین بلندی‌های برده بوك پیشروی كرد و سرانجام با استفاده از موقعیت زمین و نیز نیروی اندك طرف مقابل، در ساعت حدود 14 موفق شد ضمن گسترش نیروی خود در منطقه موقعیتش را تحكیم بخشد.

منبع :
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس