از تجربه استادان بهرهگیری کنید حتماً حافظان قرآن سعی کنند که در جلسات حفظ حضور یابند و از تجربیات استاد حفظ بهره ببرند ؛ چرا که حافظان قرآن در طول مدتی که به حفظ مشغول بودهاند ، نکاتی را برای جلوگیری از اشتباه تجربه کردهاند که میتوانید از این تجربیات بهرهمند شوید و برتسلط خودتان بیفزایید .
راههای جلوگیری از خطا در آیات مشابه برای جلوگیری از اشتباه آیات چند راه وجود دارد که هر یک میتوانند درصد خطا و اشتباه حافظ قرآن را کاهش دهند .
راه اول : توجه معنای آیاتحافظ قرآن ، باید با توجه به معنای آیات الهی به سرّ اختلاف این آیات پی ببرد . اگر کسی با توجه به معنا ، آیات را حفظ کند ، به طور طبیعی اشتباهات او بسیار کاهش مییابد . یکی از دانشمندان علوم قرآنی نقل میکند که در بیابانی به عرب بادیه نشینی رسیدم و آیه 38 از سورة مبارک مائده را برای او تلاوت کردم : «و السارق و السارقة فاقطعوا ایدیهما جزاء بما کسبا نکالاً من الله و الله عزیز حکیم » ؛ یعنی دستهای مرد وزن سارق را قطع کنید . این دانشمند میگوید : انتهای آیه را من به اشتباه این گونه تلاوت کردم : و الله غفور الرحیم . عرب بادیه نشین گفت : من با قرآن آشنا نیستم ، اما فکر میکنم این قسمت از آیه را اشتباه خواندید ؛ چون این دستور الهی ، یعنی دستور به قطع دست دزد ، با صفت و رحمت الهی سازگاری ندارد . مرد دانشمند میگوید : وقتی که دقت کردم متوجه شدم که آیه این گونه پایان یافته : و الله عزیز حکیم ؛ یعنی خدای متعال حکمت فوق العادهای دارد و شکست ناپذیر است .
از این قصه نتیجه میگیریم که با دقت در مضمون آیات میتوانیم پی ببریم که مثلاً در انتهای آیه چه جملهای مناسبت تر است و میتواند بین بخشهای مختلف آیه پیوند برقرار کند و آیه راحتتر در ذهن ما باقی بماند .
مثالی را برای جلوگیری از تشابه آیات با توجه به معانی ذکر میکنم : در سورة مبارک انعام در انتهای آیات 151، 152، 153 آیه سه جمله وجود دارد که کاملاً به یکدیگر شبیه هستند . در آیه 151 این جمله است : « ذلکم و صّاکم بهِ لعلکم تعقلون . در آیه آمده « ذلکم وصّاکم بهِ لعلکم تذکّرون » و آیه 153 نیز چنین است : « ذلکم وصّاکم به لعلّکم تتّقون » . این سه آیه فقط در یک کلمه با یکدیگر متفاوتاند و آن کلمههای : «تعقلون» ، « تتقون» ، و «تذکّرون» هستند . اگر به معنای این سه آیه دقت کنیم ، میبینیم ارتباطی معنوی ، معقول و منطقی بین این سه آیه برقرار است : آیه اول سخن از تعقل به میان میآورد : «لعلکم تتقون». آیه دوم از تذکّر و یاد آوری سخن میگوید : « لعلکم تذکّرون» و آیه سوم دربارة تقواست : «لعلکم تتقون» . این سه آیه ، سه مرحله از مراحل رشد انسان را بیان میکنند : مرحله اول تعقل است که انسان باید ذهن و فکر خود را به کار بیندازد و در حقایق عالم هستی اندیشه کند . مرحله دوم مرحله تذکّر است ؛ یعنی بعد از اینکه به واقعیتهایی دست پیدا کرد ، این واقعیتها را برای خود بازگو کند ، به یاد خود آورد و به خود تلقین کند . و مرحله سوم ، که نتیجه این سه مرحله است ، رسیدن به آن صفت عالی و نورانی تقواست . میبینیم که با توجه به معنای این سه آیه ارتباط بسیار روشنی بین آنها وجود دارد که از اشتباه جلوگیری خواهد کرد .