نمایش نتایج: از شماره 1 تا 8 , از مجموع 8

موضوع: نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن

  1. Top | #1

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن




    نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن

    قرآن هدايت است از گمراهي،بينائي است از كوي،نگهداري است از لغزشها، نور است در تاريكي،روشني است در حوادث، نگهدار از هلاكت، رهنماي از گمراهي و بيان‌كننده هدفتند است كه انسان را از دنيا به آخرت رساند. در آن كمال دين نهاده شده است و كسي از آن روي نگرداند مگر سنخيتي با قران نداشته و به سوي آتش باشد، ظاهرش زيبا و باطنش پرژرف است.

    «قرآن را حدو نهايتي است و فوق هر حد و نهايت آن، حد و نهايتي ديگر است؛ شگفتيهاي قرآن بي‌پايان‌ است و تازگيهاي آن كهنگي ندارد[1]».

    اين قران مهماني پروردگار است . ريسمان خدا،نور مبين،شفاي سودمند و نگهبان كسي است كه بدان چنگ زند. نجات پيروانش است و غرض و هوس بشري نتواند كه تغييرش دهد . در يك كلام چه توصيفي برتر از آنكه قرآن شهادتي است از كلام گوينده تعالي.

    مولي علي(ع) فرمود:«قرآن، نشانه‌ها و علائم روشني است كه عابرين از آن نتوانند كه غفلت ورزند. تلهاي بلندي است كه رهروانش آن را گم نكنند. قرآن، كتابي است كه خداوند آن را سيراب كننده تشنگان علم، بهار دلهاي فقيهان و دانشمندان و آخرين مقصد نيكان و پاكان قرار داده است[2]».
    كلام خدا،‌سخن خدا، كتاب خداست و از ذات او تراوش كرده، از مصدر جلال و عظمت كبريائيش بر مهبط وحي الهي نزول يافته، بر دل پاكترين پاكان جهان نقش بسته و دو لب مبارك فرخنده‌اش بدان مترنم گشته، دل گروندگان حافظش شده و دست تواناي مؤمنان نقش نگار دفتر و ديوانش گشته، مونس عزيز شبهاي دراز شب زنده داران كوي دوست بوده، واسطه و راهنماي راز و نياز پرستندگان و راه‌گشاي دلدادگان طريقت حق بوده،آشناي ذات اوست و از اوسرچشمه گرفته، و اين خود او تعالي است كه حافظ ونگهبانش است.

    كجا كوتاه خرد كج انديش متنابهي ميتواند از اين درياي ناپيدا كندر نامتناهي، از اين سرچشمه صافي بركت كه به ازليت پيوسته و با ابديت همخواست، از اين منبع فيضاني كه آبشخورش ذات پاك اوست، چيزي جز در خور عقل ناقص و خرد كم خود درك كند. متناهي كجا به نامتناهي ره برد؟ هيهات.
    گربريزي بحر را در كوزه‌اي
    چند گنجد؟ قسمت يكروزه‌اي
    پس، آب كم‌جو، تشنگي آور به دست
    تا بجوشد آبت از بالا و پست


    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  2. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  3.  

  4. Top | #2

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن




    مقدمه:

    سوگندهاي قرآن يكي از زيباترين بياني قران است كه سرشار است از معارف، و آكنده است از آموزه‌هاي ارجمند. سوگند در كلام، شيوه‌اي است كهن و ديرين به درازاي حيات بشري كه براي استوارسازي ديدگاهها و تأكيد باورها وگفته‌ها به كار ميرود و غالباً به اشياء و كساني كه از ديدگاه سوگند ياد كنندگان مقدس و ارجمند و بزرگ بوده ودر زندگي آنان نقش مهمي داشته و در جهت تصحيح ، تكذيب و يا تأييد آن نازل شده است؛ بنابراين از اين شيوه بياني نيز بهره جسته است؛ اما بنياد آن را ديگر سان كرده و شيوه‌ها و روشهاي آن را يكسر دگرگون كرده است.

    به ديگر سن «سوگند قرآن» سوگندي است در همان سمت و سويي كه سوگند بوده است اما با بنيادي ديگر ، محتواي ديگر و حضور و بيان و ساختاري ديگر، به گونه‌اي كه تحولي عظيم در سوگندهاي بشر به وجودآورده است.
    خداوند با سوگند به پديده‌هاي محسوس و ظاهري اما با عظمت و شگرف در حقيقت نه تنها مدعاي خود را به اثبات رسانده است، بلكه انديشه‌ها و تفكرات را به كار انداخته تا بيشتر به اين پديده‌هاي ظاهري توجه كنند و به سادگي از كنار آن نگذارند.

    قرآن در فضائي نزول يافت كه انواع خرافات و عقايد فاسد در ميان مردم رواج داشت و با قدرتي شگرف توانست تحولي تظيم در آن محيط به وجود آورد. سوگند در نزد عرب جاهلي از منزلت و جايگاه والايي برخوردار بود.
    در دوران نزول قرآن عرب‌جاهلي به شراب. آلات موسيقي ، چشم و ابروي معشوقه، قبيله، شمشير و ... سوگند ياد مي‌كرد؛ در حالي كه قرآن در تمام مواردي كه سوگند ياد كرده است، علاوه بر خدا به موضوعاتي مانند :« قرآن، ملائكه، خورشيد، ماه، آسمان، ...» سوگند ياد كرده است كه در تمام اين موارد، فكر بشر را به مطالعه و بررسي عظمت آنها متوجه مي‌سازد و او را به تدبر بيشتر در اين پديده‌هاي عظيم فرا مي‌خواند .

    قرآن با اين شيوه بياني توجهي بليغ كرده و از آن بهره جسته است و در موارد و محتوا و متعلق آن تحول شگرفي به وجود آورده است و گونه‌هاي ويژه‌اي از سوگند را آموزش داده است .


    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  5. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  6. Top | #3

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن



    فصل اول : درآمدي بر قسم

    الف) تاريخچه قسم

    انسانها در همان هماره تاريخ براي تاكيد خبريا وعده خود از روشهاي مختلفي استفاده مي‌كردند . گاه از كلمات مخصوص استفاده مي‌كردند و گاه اين كار را با گرفتن دستها انجام مي‌دادند؛ چنانكه در تاريخ روميان و عبرانيها و عربها، گرفتن دست نشانه عزم و تاكيد بر انجام آن كار بود كه با گذشت زمان آن را « يمين » ناميدند.

    تاريخ قسم در ميان ملتهاي مختلف و اقوام گوناگون تاريخي است، بس كهن، در ميان ملتهاي بدوي، هر طايفه طبق عقيده خود اشيا و موجوداتي خاص را مقدس مي‌دانستند و درمقام اثبات مدعاي خود بدان سوگند ميخورند تا از اين راه حقانيت سخنان خود را اثبات كنند. مثلاً يهوديان به تورات، مسيحيان ، انجيل و عرب حجاز به لات و عزي قسم ياد مي‌كردند.

    1ـ الف :‌قسم در عصر جاهلي : با بررسي شعر و نثر دوران جاهلي،انواع قسمرا در ادبيات اين دوران ميتوان يافت. آنان گاهي قسم را با « ن» تأكيد همراه مي‌كردند؛ گاهي قسم به « اله، رب، ...» در اشعار خود ميآوردند و گاه به آب و ستارگان و بتو غيره قسم ياد ميكردند كه تمام اين موارد، نشانه ارزش و اهميت قسم نزد عربهاي دوران جاهلي است.

    اين نمونه‌هاي اندك كافي است كه نشان دهد شيوه بياني قسم تنها مربوط به عالم اسلام نيست و در شعر ونثر جاهلي به گستردگي به كار رفته است. شعرايي مانند: « اعشي»، «خنساء» ، « نابغه» و « امروء القيس» از الفاظ قسم در اشعارشان بيشتر استفاده ميكردند، مانند قسم به خداوند در اين شعر خنساء:
    «سأبكيها و الله ما حسن والله
    و ما اثبت الله الحيال الروايسا

    به خدا قسم تا جايي كه خداوند كوهها را ثابت نگه ميدارد براي هر دو [برادرم] گريه ميكنم[3]».

    و يا قسم به اسم قبيله در اين شعر دوران جاهلي :
    « متي ماتزنا من بعصبة وغسان نمنع حوضنا ان يهدما؛
    هر گاه ما را بيند، كه از قبيله معد هستيم، نخواهيم گذاشت كه حوض آب را از بين ببرند[4]»



    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  7. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  8. Top | #4

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن




    2ـالف : قسم در صدر اسلام: طلوع اسلام و دگرگوني شگرف و گسترده‌اي در ابعادزندگي و فرهنگ مردمان روزگار جاهلي ايجاد نمود. بنا به گفته ابن فارس،‌همه شيوه‌ها و مأثر به جاي مانده آنان را تغيير داد و آنان را از ظلمات به نور دعوت كرد و دينهاي قبلي را مسخ كرد.

    اين دگرگوني را قرآن در قسم نيز به وجود آورد ودر شيوه بياني قسم تغييراتي ايجاد كرد و به جاي قسم به امور فردي و ناچيز مانند قسم به قبيله، شمشير،... قسم به «الله»را جايگزين كرد و به مظاهر والا و عظيم هستي قسم تعالي داد و به طور كلي شيوه صحيح قسم را به آنها آموخت و آن را از سطح مسائل معيشتي خرد و ناهنجار به مسائل عقيدتي و قدسي رساند .

    ب) قسم در لغت و اصطلاح

    «سوگند» كه از آن با واژه‌هايي همچون «قسم»، «يمين»، «حلف» ميتوان ياد نمود، در دو معنا به كار ميرود: اول؛ « القسام و هوالحسن و الجمال» قسم به معناي زيبايي و حسن روي است و معناي دوم آن «قسمت الشي قسما» به معناي نصيب و بهره ميباشد[5]».

    راغب اصفهاني نوشته است:« قسم به معناي بخش و قسمت كردن بهره و نصيب ميباشد؛ مانند آيه شريفه «ونَبِّئهُمْ ان الماء قسم بينهم؛ و به آنان خبر ده كه آب ميانشان بخش شده است»(قمر/28)» پس اين واژه در معناي سوگند استعمال گرديده است؛ مانند آيه «وان تستقسموا بالازلام ذلكم فسق؛ و اگر قسمت كردن شما به وسيله تيرهاي قرعه باشد،‌اين كارها نافرماني است»(مائده /3)[6]».

    قسم در معناي تجزيه و تقسيم با معناي سوگند هم مرتبت است؛ زيرا قسم براي جدا كردن و فاصله انداختن بين حق و باطل به كار ميرود. از جمله آيه« لا اقسم بهذاالبلد؛ سوگند به اين شهر!»(بلد /1).

    معناي اصطلاحي قسم: قسم دراصطلاح نحويان و اديبان سخني را گويند اعم از خبر ، طلب يا انشاء كه آن را با نام كسي يا چيزي كه مورد احترام و مقدس است،‌مؤكد سازند و ايجاد رابطه خاصي بين قسمتي از خبر يا انشاء كند و بر ارزش و مكان آن بيفزايد .

    برخي ديگر از نويسندگان نوشته‌اند: قسم گاه براي تأكيد معناي خبر است از گذشته ، آينده و حال و بدين وسيله يقين براي شنونده حاصل ميگردد و همچنين در مدافعات و محاكمات به كار ميرود و اگر دروغ باشد آن را «يمين غموس» گويند. در بعضي مواقع نيز سوگند براي تأكيد سؤال و يا براي تعهد و التزام است. در مجموع، قسم سخني است اعم از خبر، طلب و يا انشاء كه آن را با نام كسي يا چيزي مورد احترام و محبت مؤكد ميسازند و يا مورد تعهد قرار مي‌دهند.


    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  9. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  10. Top | #5

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن



    ج) فلسفه و فايده قسم

    مطالعه تاريخ اعراب اسلام نشان مي‌دهد كه يكي از سنتهاي رايج و مورد احترام آنان كه سخت به آن پايبند بودند و تعهدات خاصي را براي آنان برمي‌انگيخت، «قسم» بود.ظهور و بروز قسم را در شعر و نثر و محاورات مردمان تمام عصرها و نسلها ميتوان ديد كه در عرب جاهلي نيز به وفسور ديده ميشود كه به اشياء متعدد قسم ياد مي‌كردند و لذا مشكلاتي پديد ميآورد.
    اسلام از اين پديده عرفي بهره گرفت اما سمت و سوي آن را يكسره دگرگون كرد و روشها و اساليب قسم را در اموري خاص منحصر كرد و بدين صورت بدان عظمت بخشيد.

    راز اين حقيقت در اين نكته مهم نهفته است، كه پيامبر (ص) كه براي هدايت انسان آن روزگار فرمان بعثت يافته بود، بايد با زبان آنان سخن ميگفت و حقايق را به گونه‌اي عرضه ميكرد كه آن را مي‌فهميدند و صد البته كه ناهنجاريها و نارواييهاي آنان را نيز تصحيح مي‌كرد؛ لذا پيامبر(ص) به لسان قوم سخن گفت و آيين او به واژه‌هاي عربي مبين عرضه شد.
    اعراب جاهلي براي استوارسازي گفته‌ها، ادعاها و مواضع خود قسم ياد ميكردند، اما به چه چيز؟ بت، معشوقه، قبيله، شمشير،... خداوند به آنان فهماند كه اين عمل شايسته است، اما نه با آن سمت و سو و نه با نهادن چيزهاي واهي كه جاي مقدسات و بزرگي‌ها و عظمت‌هاي واقعي كه وجود دارد.

    هميشه سوگند به امور پرارزش و مهم تعلق دارد. سوگندهاي قرآن نيز بر عظمت و اهميت اموري است كه به آنان سوگند ياد شده است و به همين علت، سبب انديشه هر چه بيشتر در «مقسم به» خواهد شد؛ انديشه‌اي كه انسان را به حقايق تازه آشنا ميسازد .

    ديگر اينكه سوگند هميشه براي تاكيد است و دربردارنده اين نكته است كه ، امور سوگند ياد شده ،‌از امور كاملاً‌ مهم و با عظمت است. از اين گذشته هر گاه گوينده، سخن خود را قاطعانه بيان كند، از نظر رواني در قلب شنونده بيشتر اثر ميگذارد؛ مؤمنان را قويتر و منكران را نرمتر ميسازد[7]».
    فوايد سوگند: با تأمل در فلسفه سوگنددر مي‌يابيم فلسفه‌ها و اهداف ايراد سوگند در كلام، دربردارنده فوايدي ارزنده نيز مي‌باشد كه اهم آنها عبارتند از:
    1ـ اهميت آنچه براي اثباتش (مقسم‌له) قسم ياد شده است تا همگان به درستي در آن بينديشند و با نگاه سطحي در آن ننگرند.
    2- متوجه ساختن بشر به منافع و فوايد فراوان موجود در اموري كه بدانها سوگند ياد شده است(مقسم به) و بيان عظمت و بزرگي آنها؛ مانند: خورشيد، ستاره، ماه، .3ـ پي بردن به اهميت و واقعيت مورد قسم كه اغلب مورد انكار و يا شك و يا ترديد بوده است و گاه آن را موهوم و خيالي ميپنداشتند؛ مانند فرشتگان، قيامت، وجدان انسان، ...
    4ـ رد افكار خرافي و اعتقادات جاهلانه در فضاي نزول، مانند: اعتقاد به خداي ستارگان، شوم و نحس بودن ساعاتي از روز، ...


    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  11. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  12. Top | #6

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن




    فصل دوم: ويژگيهاي جمله قسم قرآن جمله قسم از سه عنصر اصلي«مقسم، مقسم به، مقسم له» تشكيل شده است. در قرآن كريم، آيات مشتمل بر قسم كه مقسم را نشان ميدهد، سه گونه است:

    1ـ در برخي از آيات قسم، مقسم ـ (كسي كه قسم را ايراد مي‌كند) ـ «خداوند متعال است كه به ذات خويش و يا عمر و يا حيات شريف پيامبر(ص) و يا به مخلوقات با عظمتش كه هر كدام به نوبه خود ويژگيهاي خاصي دارند، سوگند ياد كرده است.

    2ـ در برخي ديگر از آيات، سوگند از زبان بندگان خداوند اعم از: مومن، كافر و منافق بيان شده است.

    3ـ بعضي ديگر از آيات، سوگندهايي از زبان«ابليس» را بيان كرده است.
    نظر به گستردگي موضوعات اين سوگندها، فقط سوگندهاي دسته اول يعني سوگندهاي «خداوند» مورد بررسي قرار ميگيرد. همانگونه كه آورديم، به طور كلي، «خداوند» به همه چيز سوگنده ياد كرده است:

    الف) سوگند به ذات خداوند: در يازده آيه از قرآن كريم، خداوند به ذاتش قسم يدكرده كه دو مورد آن با لفظ جلاله«الله» ، پنج مورد آن با كلمه «رب» و چهار مورد آن با «ما»ي موصوله آمده است.

    ابن جوزي نوشته است:طخداوند سبحان به اموري قسم ياد كرده تا بر امور ديگري تأكيد نمايد؛ خداوند به نفس خويش كه موصوف به صفاتي است و به بعضي از مخلوقات با عظمتش قسم ياد كرده است.
    مانند:«فورب السماء و الارض انه لحق؛پس سوگند به پروردگار آسمان و زمين كه واقعاً او حق است » (ذاريات/23) ، و يا مانند «فوربك لنسألنهم اجمعين، عماكانوايعملون؛ پس سوگند به پروردگارت كه از همه آنان خواهيم پرسيد، از آنچه انجام ميدادند»(حجر/93ـ92)[8] .

    در مجموع سخن اينكه خداوند با قسم به ذات پاكش ـ كه بالاترين مرتبه مقسم است ـ يعقين و اطمينان حاصل از اين سوگند را نسبت به سوگندهاي ديگر بيشتر ساخته و از حجيت و قاطعيت بيشتري برخوردار نموده است.
    ب : سوگند به عمر شريف پيامبر (ص):

    يكي ديگر از موضوعاتي كه خداوند به آن در آيات قرآن قسم مطرح نموده، جان شريف پيامبر(ص) است كه فقط در يك آيه به طور صريح مطرح شده است:«لعمرك انهم لفي سكرتهم يعمهون؛ به جان تو سوگند، كه آنان در مستي خود سرگردان بودند» (حجر/72). خداوند با سوگند به جان پيامبرش، عظمت و محبوبيت حضرت را در پيشگاه ذات اقدس الهي نشان مي‌دهد و به مخاطبان قرآن، به خصوص اعراب زمان نزول قرآن، عظمت ، شأن و مرتبه حضرت را مي‌شناساند.

    «ابن مروية » از «ابن عباس» نقل كرده است كه «خداوند نيافريده و به وجود نياورده كسي را كه نزد او گرامي‌تر از محمد(ص) باشد و نشنيدم كه خداوند به زندگي كسي واحدي جز او سوگند ياد كند[9]
    ج) سوگند به مخلوقات :
    اشيا و پيده‌هاي مادي و محسوس، موضوع ديگري است كه به عنوان « مقسم به » در آيات قرآن مطرح شده است . گستردگي و تعداد اين امور در عبارات گوناگون، بيانگر عظمت و اهميت آنان در پيشگاه خداوند است.



    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  13. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  14. Top | #7

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن



    درباره چرايي سوگند به اين پديده‌هاي مادي و محسوس چنين ميتوان گفت كه : در حقيقت سوگند به «رب» است و مضاف در اين موارد محذوف است؛ مثلاً براي شمس ميتوان در نظر گرفت، «رب الشمس» ، يا « رب الارض »، ... البته خالي از اين دليل نيست كه مردم از اين رهگذر به عظمت و قدرت خالق واقف گردند.
    خداوند متعال از اين شيوه بياني با لطافت و ظرافت خاصي استفاده كرده است.در حقيقت در اين گونه شيوه بياني سوگندهاي قرآني از جنبه‌هاي اعجاز قرآن ميباشد.
    چنانچه آورديم ، در قرآن كريم،‌خداوند به قسم به ذات و صفاتش و جان شريف پيامبرش و پديده‌ها و مخلوقات باعظمتش، موضوعات متعددي را مورد تأكيد قرار داده است كه عبارتند از :
    1 توحيد :
    در سوره صافات خداوند با قسم به ملائكه ، وحدانيت و يكتايي خويش را به اثبات رسانده است:
    «والصافات صفاً ... ان الهكم لواحد؛ سوگند به صف بستگان كه صفي باشكوه بسته‌اند... قطعاً معبود شما يگانه است»(صافات /5ـ1). ابن جوزي نيز معتقد است ،‌خداوند در اين آيات توحيد،ربوبيت و الوهيت خويش تأكيد داشته است[10].

    2- تثبيت و تاكيد حقانيت رسالت پيامبر (ص):

    در بسياري از آيات، با سوگند به قرآنو ساير پديده‌هاي با عظمت ديگر همچون : شب، روز، فجر، قلم، .... حقانيت رسالت حضرت رسول(ص) را به اثبات رسانده است .

    خداوند با سوگند به قرآن مسير هدايت نبوي را ثابت كرده است،‌ همان قرآني كه تمام فصيحان عرب در «تحدي» با آن شكست خورده‌اند؛ قرآني كه مشتمل بر حكمت‌ها و معارف بلند الهي است و واضح‌ترين دليل براي اثبات حقانيت و صداقت رسول خدا(ص) است و در بسياري آيات به دفاع از حضرتش پرداخته و رسالت حضرت را مورد تأكيد قرار داده است . مانند آيه «يس، و القرآن الحكيم، انك لمن المرسلين؛ يس، سوگند به قرآن حكمت آموز، كه تو قطعاً از پيامبراني »(يس/3ـ1).

    3ـ وقوع حتمي و قطعي قيامت :

    تحقق قيامت در بسياري از آيات با سوگندهاي عظيم و استوار، مورد تأكيد و اثبات قرار گرفته است كه نشانگر اهميت «معاد» است. مشركان ومنكران قيامت با ترفندهاي مختلفي درصدد انكار قيامت بودند؛ خداوند با طرح اين مسألة مهم در آيات مختلف، سخن آنان را ابطال ساخته، وقوع قيامت را يك امر قطعي و يقيني و يك امر لازم و ضروري معرفي و الذاريات ذروا... انما توعدون لصادق، و ان الدين لواقع ؛ سوگند به بادهاي ذره‌ افشان ... كه آنچه وعده داده شده‌ايد راست است و روز پاداش واقعيت دارد»(ذاريات/6ـ1). خداوند به امور چهارگانه‌اي كه عبرتها و ادله روشني بر ربوبيت و هدايت و عظمت قدرت الهي دارد، قسم ياد كرده است تا آمدن روز «بعث» و روز«حساب» را به اثبات برساند.

    4ـ حقانيت وحي : « خداوند براي «حق»‌بودن قرآن قسم ياد كرده است، آن را گفتار«رسول كريم» و سخني كه بين «حق و باطل» فاصله مياندازد،‌ معرفي كرده است، « و السماء ذات الرجع 1000 نه نقول فصل ؛ سوگند به آسمان بارش انگيز.... كه در حقيقت، قرآن گفتاري روشن‌گر و قاطع است »(طارق/13ـ12) و در آيات بسياري بر وحياني بودن قرآن، قسم ياد كرده است[11] ».

    يك ويژگي‌ جالب اين است كه در برخي آيات سوگند به خود قرآن، حقانيت قرآن را مورد تأكيد قرار داده است كه در حقيقت تناسب و پيوند، بخوبي رعايت شده و هشداري است بر اين نكته كه چيزي بالاتر از قرآن وجود ندارد تا قرآن را تأكيد و تثبيت كند.

    مانند آيه:« حم و الكتاب المبين انا جعلناه قرانا عربيا لعكم تعقلون؛
    حاء ،‌ميم،‌سوگند به كتاب رونشگر، ما آن را قرآن عربي قرار داديم، باشد كه بينديشد»(زخرف/3ـ1) .


    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  15. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

  16. Top | #8

    عنوان کاربر
    مديرکل سايت
    تاریخ عضویت
    August 2009
    شماره عضویت
    13
    نوشته
    102,787
    صلوات
    31803
    دلنوشته
    76
    صلی الله علیک یا مولاتنا یا زینب کبری علیها السلام
    تشکر
    78,468
    مورد تشکر
    204,199 در 63,577
    وبلاگ
    208
    دریافت
    9
    آپلود
    102

    جديد پاسخ : نگاهي به واژه قسم در قرآن وکاربردهاي آن




    5ـ حالات و صفات انسان:

    يكي ديگر از موضوعات مطرح در آيات قسم،‌حالات مختلف انسان است. خداوند در حقيقت با اشاره به صفات گوناگون انسان،‌او را متوجه ارزشهاي والاي دروني‌اش مي‌كند، به او ميفهماند كه هلاكت و سعادت او به دست خودش است و عدم توجه به آن حالات و ارزشها، باعث نگون بختي ميشود به طوري كه گاه از حيوانات نيز پست‌تر مي‌گردد.

    خداوند رمز سعادت انسان را با سوگندهاي يازده‌گانه در سوره شمس بيان مي‌كند؛ عظمت اين امر به حدي است كه انسان با تربيت ،‌تزكيه نفس و پرورش استعدادهاي دروني‌اش، مي‌تواند خلقت نيكوي خود را حفظ كند و در مرتبه‌اي بالاتر از همه موجودات قرار گيرد.

    براستي كه سعادت حقيقي او در گروه « تزكيه نفس» است:
    « و الشمس وضحيها و القمر اذا تليها و ... فالهمها فجورها و تقويها، قدافلح من زكيها ، و قدخاب من دسها؛
    به خورشيد و تابندگي‌اش، سوگند به ماه چون پي(خورشيد) رود و ....پس پليدكاري و پرهيزگاري‌اش را به آن الهام كرد،‌كه هر كس آن را پاك گردانيد، قطعاً رستگار شد و هر كه آلوده‌اش ساخت قطعاً درباخت»(شمس/10ـ1).

    خداوند در سوره تين با بيان چهار سوگند،‌خلقت انسان را بهترين خلقت معرفي مي‌كند و از نظر جسمي و روحي او را در مرتبه‌اي بالاتر از موجودات ديگر قرار مي‌دهد. در سوره عاديات يكي ديگر از حالات انسان را ذكر مي‌كند؛ خصلت ناسپاسي انسان كه خودش بر آن شهادت ميدهد، او را به هلاكت ميرساند و علتش تنها «حب مال» است. در سوره عصر بر عاقبت انسان تأكيد ميكند كه انسانها در ضرر و زيان آشكار هستند ، مگر كساني كه ايمان آوردند و عمل صالح انجام دهند.


    امضاء





    *******************************

    سکوت
    خطرناک تر از حرفهای نیشداراست
    کسی که
    سکوت می کند روزی حرفهایش را
    سرنوشت به تلخی به شما خواهد گفت

    *******************************
    و قسم به حقارتِ واژه و شکوه سکوت،
    که گاهی شرح حال آدمی ممکن نیست...

    *******************************




  17. تشكر

    عهد آسمانى (16-01-2011)

اطلاعات موضوع

کاربرانی که در حال مشاهده این موضوع هستند

در حال حاضر 1 کاربر در حال مشاهده این موضوع است. (0 کاربران و 1 مهمان ها)

کلمات کلیدی این موضوع

مجوز های ارسال و ویرایش

  • شما نمیتوانید موضوع جدیدی ارسال کنید
  • شما امکان ارسال پاسخ را ندارید
  • شما نمیتوانید فایل پیوست کنید.
  • شما نمیتوانید پست های خود را ویرایش کنید
  •  
© تمامی حقوق از جمله طراحی قالب برای سایت آیه های انتظار محفوظ می باشد © طراحی و ویرایش Masoomi