انجام کارهای خانه؛ واجب یا مستحب!
انجام کارهای خانه؛ واجب یا مستحب!
کارهای خانه را بخاطر خدا انجام دهید
«سیدالقوم خادمهم؛ بزرگ هر جماعتی خدمتگزارشان است.(من لا یحضره الفقیه، ج4، ص 378)
کار کردن و زحمت کشیدن در محیط خانه به جهت اصلاح امور خانواده امری مستحب و بسیار پسندیده است و مختص به زنان یا مردان نیست.
بلکه اگر بخواهیم از حیث تکلیف به آن بنگریم برای هر کسی واجب است که خود کارهای شخصی خودش را انجام دهد.
مهمانداری نیز وظیفه هر مسلمانی است و اختصاص به زنان ندارد و در مورد کارهای مربوط به نگهداری و پرستاری کودکان، پدر و مادر هر دو مسئولند و اگر بخواهیم در این زمینه نظر اسلام را با نگاهی موشکافانه مطرح کنیم، اسلام کودک را به پدر نسبت می دهد و در صورت طلاق، پدر را مکلف به نگهداری کودک می داند و در زمان شیردهی نیز مادر را مجاز می داند که از پدر طلب مزد و شیر بها کند.
مادر همچنین می تواند در ازای کارهایی که برای کودک انجام می دهد از پدر تقاضای مزد داشته باشد.
بنابراین بسیاری از کارهایی که ما به عنوان کار خانه می شناسیم، جزء وظایف پدران است و اسلام زن را به هیچ وجه مسئول انجام کارهای خانه نمی داند.
همه اصرار شرع نیز بر امر اطاعت زن از شوهر فقط در دو مسئله تمکین و خروج از خانه به اذن شوهر است و زن مکلف به اطاعت از شوهر در انجام کارهای شخصی او نیست.
البته شاید این عدم وجوب به جهت رعایت حال زنان و جلوگیری از امکان سوءاستفاده و آزار ایشان باشد وگرنه خداوند بیکاری را برای هیچ کس نمی پسندد. انسان تنبل وبیکار نزد پروردگارش جایی ندارد. در حدیث امام کاظم علیه السلام آمده است:
ان الله عز وجل لیبغض عبد النوام و ان الله لیبغض عبد الفارغ(وسائل الشیعه 12/37)؛ خدای بزرگ از بنده پرخواب، بیزار است و از بنده بیکار، متنفر است.
خداوند وقتی علاقه به خانواده و میل فطری به انجام کارهای خانه را در نهاد زنان قرار داده است مثل این است که زنان را تکوینا امر به خانه داری نموده است همانطور که با ایجاد غریزه و مهر مادری ایشان را در امر بچه داری هدایت نموده است بدون آنکه با دستور وجوبی مشقتی را بر آن بار نماید.
لذا زنان از هر قوم و ملتی و در هر مقطعی از تاریخ همیشه در امر خانه داری به صورت داوطلبانه مشغول به فعالیت بوده و هستند و به میل فطری و علاقه باطنی خود خانه داری را همیشه با سلیقه و درایت انجام داده اند و نیازی به امر و دستور نبوده است.
لذا در شرع مقدس اسلام به خاطر رعایت حال زنان به جهت ضعف بدنی ایشان و تحمل بیماری ماهانه و مشقات دیگری همچون بارداری، امر وجوبی صادر نشده است تا کسی حق نداشته باشد زنان را به کاری مجبور نماید و ایشان به صلاحدید خود و در مواقع آسودگی اقدام نمایند.
اما برای تشویق به خانه داری و ایجاد انگیزه قوی برای انجام بهتر کارهای خانه، روایاتی در باب پاداش انجام کارهای خانه وارد شده که تامل در آنها بسیار آرامش بخش و شادی آفرین است.
زنان اگر به پاداشها و وعده هایی که خداوند متعال برای انجام امور خانه وعده کرده است ایمان داشته باشند هیچگاه، کار خود را بیهوده نخواهند دانست و در انجام آن سستی نخواهند ورزید. در روایت است که:
یعذبه لم إِلَیْهِ اللَّهُ نَظَرَ مَنْ وَ إِلَیْهَا جَلَّ وَ عَزَّ اللَّهُ نَظَرَ صَلَاحاً تُرِیدُ مَوْضِعٍ إِلَى
مَوْضِعٍ مِنْ شَیْئاً زَوْجِهَا بَیْتِ مِنْ رَفَعَتْ امْرَأَةٍ أَیُّمَا (صدوق امالی، ص 411)؛
نقل قول
