فصل دوم – ترک امر به معروف و نهی از منکر
جامعه ساکت مرده است
قرآن مىفرماید : «وَلَکمْ فِى الْقَصاصِ حَیوةٌ یا اُولِى اْلاَلْباب»(151)؛ اگر در برابر قاتل ایستادید و او را به قصاص رساندید، زنده اید (وگرنه مرده اید).
البته، زنده یا مرده بودن فرد براى همه روشن است؛ اما زنده یا مرده بودن جامعه نیاز به درکى بالا و شعور اجتماعى دارد. به همین دلیل در پایان آیه مىفرماید : «یا اولى الالباب»؛ یعنى اگر شما اهل فهم و درایت بالا باشید، این حقیقت را درک مىکنید. جامعه اى که هر کس هر غلطى انجام دهد، احدى متعرض او نمى شود، جامعه مرده اى است.
در حدیث مى خوانیم : کسى که در برابر خوبیها و بدیها بى تفاوت است، مرده اى است که در میان زنده ها نفس مىکشد.(152)
سکوت در برابر گناه
سکوت در برابر گناه، نشانه ضعف، ترس، یأس و نداشتن تعهد نسبت به دین و جامعه و اصلاحات است.
سکوت در برابر گناه، به گفته پیامبر اکرم (ص)، نوعى بدعت است.(153)
سکوت نتیجه اى جز خسارت ندارد. در سوره والعصر مى خوانیم : «کسانى که با ایمان و عمل صالح باشند ولى ساکت باشند و دیگران را به حق و پشتکار سفارش نکنند، در خسارت قرار گرفتهاند».
امام صادق (ع) فرمود : «خداوند، فرشتگانى را براى عذاب گروهى فرستاد. آنها آمدند و دیدند که مردم به دعا و گریه مشغولند. از خداوند دلیل عذاب را پرسیدند. خطاب آمد : زیرا آنان اهل گریه و دعا هستند، ولى نسبت به مفاسد جامعه بى تفاوتند.»
سکوت، زمین را به فساد مى کشاند.
در آیه 251 سوره بقره مى خوانیم : «اگر گروهى از مردم جلو فتنه و فساد دیگران را نگیرند، همه زمین به فساد کشیده مى شود.»(154)
ساکت، ملعون خداست.
حضرت على (ع) در خطبه قاصعه فرمود : «خداوند امت هاى پیشین را لعنت نکرد، مگر به دلیل رها کردن امر به معروف و نهى از منکر.»(155)
در حدیث مىخوانیم : «اگر گناه مخفیانه انجام شود، خطرى براى همه مردم ندارد؛ ولى اگر افراد خاصى گناه آشکارا انجام دهند و سایر مردم قدرت تغییر دادن داشته باشند، ولى ساکت بمانند، خداوند همه مردم را با هم مورد قهر و عذاب خود قرار مى دهد.»(156)
و این همان است که خداوند مى فرماید : «از فتنه هایى که آتشِ آن همه را مى سوزاند، بترسید!(157)
امام صادق (ع) فرمود : «کسى که نسبت به دین خود بى تفاوت باشد، در حقیقت دین ندارد.»(158)