بیان اتفاقاتی دردناک!
اوضاع مسلمانان پس از رسول خدا رضایت بخش نبود. بین آنان چند دستگی و نفاق ایجاد شده بود و هر گروهی مترصد فرصت بود تا آشوبی در نقطهای آغاز شود. این وضعیت به حضرت علی (علیهالسلام) اجازه نمیداد که به تنهایی رویاروی قدرت حاکم بایستد؛ بنابراین بهترین گزینه را دور ماندن از حکومت دانست. امام علی (علیهالسلام) در دوران ابوبکر به جمع آوری آیات قرآن پرداخت، آیات را به ترتیب نزول آنها گردآوری کرد، به تنظیم آنها همت گماشت، شأن نزول آنها را بیان کرد و 60 نوع علوم قرآنی را املا فرمود.(حکیم، ص 201؛ محلاتی، ص 249)
در همین دوران امام علی (علیهالسلام) در سوگ یکی دیگر از عزیزان خود نشست و فاطمه زهرا (سلام الله علیها) را از دست داد.
بعد از مرگ ابوبکر، بنا به وصیت او، عمر به خلافت رسید. عمر بسیار خشن تر از ابوبکر بود. وی با درشتی و خشونت با مردم رفتار می کرد و در تقسیم بیت المال بین مسلمانان مساوات را رعایت نمی کرد. این عمل باعث به وجود آمدن فاصله ی طبقاتی میان طبقات گوناگون مردم شد. او افراد نالایق و فاسد را در رأس امور قرار داد.(حکیم، ص 212؛ محلاتی، ص 275)
در دوره ی عمر، بنی امیه فرصت یافتند که امور حکومتی را در دست بگیرند و فرماندارانی از بنی امیه انتخاب شدند. عمر در روزهای آخر عمر خود، گروهی متشکل از شش تن را انتخاب کرد که خلیفه بعدی باید از بین این شش تن برگزیده می شد. این شش تن عبارت بودند از: علی بن ابی طالب، عثمان بن عفان، عبدالرحمان بن عوف، سعد بن ابی وقاص، زبیر بن عوام، و طلحة بن عبیدالله، با تبانی عثمان و عبدالرحمان و کناره گیری سعد و طلحه، خلافت به عثمان رسید. امام(علیهالسلام) برای اصلاح و ارشاد امت با عثمان بن عفان بیعت کرد.(حکیم، ص 216)
عثمان در حکومت خود به بستگانش، بنی امیه، توجه بسیار می کرد و مطیع مروان حَکَم بود. او به پند و اندرز صحابه پیامبر(صلی الله علیه و آله) و علی (علیهالسلام) اعتنایی نمی کرد. در عده عثمان فساد و تباهی، علنی و آشکار، به دستگاه حکومت راه یافت. عثمان افراد نالایق را به حکومت شهرهای بزرگ منصور کرد؛ از جمله ولید بن عقبه را والی کوفه و معاویة بن ابی سفیان را والی شام کرد. در دوره عثمان، فاصله طبقاتی بیشتر شد. مردم رفته رفته به سیاست های عثمان معترض شدند. سرانجام از شهرهای دیگر مردم معترض وارد مدینه شدند و به مقر حکومت عثمان (دارالخلافه) حمله کردند. هواداران عثمان و مردم درگیر شدند. نتیجه ی درگیری کشته شدن عثمان و ریخته شدن خون بسیاری از مسلمانان بود. (حکیم، ص 236 – 237؛ محلاتی، ص 307 و 325- 326)
اولین کسی که با امام (علیهالسلام) بیعت کرد طلحه بود. بعد از او زبیر و سایر مردم مدینه و شهرها و قبایل اطراف با حضرت بیعت کردند و امام علی(علیهالسلام) بعد از 25 سال سکوت و خانه نشینی خلیفه مسلمین شد