یاد خدا هنگام غذا خوردن
3ـ امام صادق ـ علیه السّلام ـ در ذیل همین روایت از پدرش امام باقر ـ علیه السّلام ـ نقل میكند: « و البیت الّذی یقرأ فیه القرآن، و یذكر الله عزّوجلّ فیه تكثر بركته،و تحضره الملائكه، و تهجر منه الشّیاطین، و یُضیء لاهل السّماء كما یضیء الكوكب الدّرّیّ لاهل الارض ؛ خانهای كه در آن تلاوت قرآن شود و یاد خدا گردد بركتش افزون خواهد شد فرشتگان در آن حضور مییابند و شیاطین از آن فرار میكنند و برای اهل آسمانها میدرخشند همان گونه كه ستاره درخشان برای اهل زمین .» (اما به عكس خانهای كه در آن تلاوت قرآن و ذكر خدا نیست بركاتش كم خواهد بود فرشتگان از آن هجرت میكنند و شیاطین در آن حضور دائم دارند).
یاد خدا معادل تمام خیرات
این موضوع به قدری اهمیت دارد كه در حدیثی یاد خدا معادل تمام خیر دنیا و آخرت شمرده شده است ، چنانكه از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ نقل شده : « من اعطی لساناً ذاكراً فقد اعطی خیر الدنیا و الاخره ؛ آن كس كه خدا زبانی به او داده كه به ذكر پروردگار مشغول است خیر دنیا و آخرت به او داده شده است.»2
سخن را با حدیث كوتاه و پر معنی دیگری از امام صادق ـ علیه السّلام ـ پایان میدهیم آن جا كه فرمود : «من اكثر ذكر الله عزّوجلّ اظلّه الله فی جنّته ؛ هر كس بسیار یاد خدا كند خدا او را در سایه لطف خود در بهشت برین جای خواهد داد.»
صاحب المیزان میفرماید: « كلمه ذكر در مقابل نسیان (فراموشی) به معنای به یاد داشتن است و آن عبارت است از این كه آدمی نیروی ادراك خود را متوجّه یاد شده كند، حالا یا به این كه نام آن را ببرد و یا صفات او را به زبان جاری كند خلاصه چیزی به زبان بگوید كه حكایت از آن مذكور كند، این یكی از مصادیق ذكر است» (و گرنه مصداق مهم تر از آن این است كه در قلب به یاد او باشی).
« كلمه تسبیح نیز به معنای منزّه داشتن است و این كلمه نیز مانند كلمه ذكر بستگی به لفظ ندارد ، هر چند تسبیح به لفظ یعنی گفتن سبحان الله ، كه آن هم یكی از مصادیق تسبیح است .» (و گرنه تسبیح در دل از آن مهمّتر است).3
پی نوشت ها :
[1]. المیزان ، ج16 ، ص 516.
[2]. نمونه ، ج17، ص 356.
[3] . تفسیر المیزان ، ج 16، ص 513
منابع :
- سایت حوزه
- سایت اندیشه قم