دم غنیمت شمار
عمر آدمی كوتاه و زودگذر است و فرصت هاى زندگى،
كوتاه تر و زودگذرتر از آن. هر روزى كه از عمر آدمی مى گذرد، تعدادى از فرصت هاى زندگى او نیز براى همیشه از دست مى رود و نابود می شود. از آنجا که فرصت هاى زندگى دیگر قابل بازگشت نیستند، باید از هر فرصتى بهترین استفاده را کرد. استفاده كردن از فرصت، یعنى انجام دادن هر كارى در وقت مناسب.
اگر فرصتى كه امروز براى انجام كارى در اختیار آدمی است، از دست برود، فردا براى آن كار فرصتى نخواهد بود؛ زیرا فرصت هاى فردا هم مخصوص كارهاى دیگران است كه هر یك باید در وقت خود انجام شود و آدمی به طور طبیعی دیگر نمى تواند كارى را كه فرصت انجامش امروز بوده است، براى فردا بگذارد؛ چرا که در آن صورت، كارهایى هم كه باید در فرصت هاى فردا انجام شود، عقب مى افتد و اگر كار به همین شكل پیش برود، تمام فرصت هاى روزهاى آینده نیز تباه مى شوند و از دست مى روند.
سنین كودكى و نوجوانى، فرصت مناسب تحصیل و آموختن دانش است. كسی كه چنین فرصت مناسبى را از دست بدهد، در سال هاى بعد مسائلی همچون گرفتاری هاى زندگى، اشتغال به كار و تأمین معاش، رسیدگى به امور خانه و همسر و فرزندان و ده ها مسئولیت دیگر، به او اجازه و فرصت تحصیل نخواهد داد. به همین دلیل است كه آدمی باید هر فرصتى را كه پیش مى آید، غنیمت بشمارد و از آن، بهترین استفاده را بكند. در غیر این صورت، از دست دادن فرصت، مایه غم و اندوهى مى شود كه به هیچ قیمتى، قابل جبران نخواهد بود.
امام علی علیه السلام درباره از دست ندادن فرصت فرموده است: «إِضَاعَةُ الْفُرْصَةِ غُصَّةٌ؛
از دست دادن فرصت ها، اندوهبار است».(5)
پی نوشت ها:
1. نهج البلاغه، حکمت 12.
2. همان، حکمت 458.
3. همان، حکمت 207.
4. همان، حکمت 35.
5. همان، حکمت 118.