مكانهاي زيارتي استان خوزستان

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

آرامگاه یعقوب لیث صفاری


آرامگاه یعقوب لیث صفاری قرون متوالی است که در روستای شاه‌آباد دزفول قرار دارد. گنبد بلند مضرس (دندانه دار) سفید رنگ و جلال عمارت بقعه از دور كاملا جلوه‌گر است. در اطراف بقعه، قبرستان وسیعی است كه در آن وجود سنگ قبرهای قدیمی، نشانگرتاریخ کهن این بنا می‌باشد همچنین وجود زمین‌های زراعی، برنج كاری و درختان كناردر کنار بنا، زیبایی آن را دوچندان کرده است.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

به اظهار مردم محلی حدود 20 الی 25 سال قبل كتیبه‌ای بر روی دیوار گنبد به خط عربی قدیم وجود داشته و در آن اسم یقعوب لیث سردار بزرگ و نخستین شهریار ایرانی (پس از اسلام) به روشنی نوشته شده بود.
در بدو ورود به آرامگاه آن‌چه دل هر بیننده را آزرده می‌كند تابلوی مخدوش شده سازمان میراث فرهنگی است كه به عمد نام یعقوب لیث این سردار نامی تاریخ ایران را با اسپری سیاه كرده‌اند و این عمل نكوهیده دوباره با چسباندن تكه كاغذی(کتیبه) بر بالای طاق ورودی مقبره به وسیله سیمان كه به دیوار نیز صدمه وارد كرده، تكرار شده است، هم‌چنین نویسنده این کتیبه ضمن توصیفی از شجره نامه قاسم بن عباس بن امام كاظم (ع) سعی در مخدوش كردن حضور مدفن یعقوب

لیث دارد و بر همین اساس است كه بعضی‌ها این بقعه را شابو‌القاسم یا پیر شابو‌القاسم می‌نامند.
این در حالی است كه محققان و شرق‌شناسان جهان، همگی بر این عقیده‌اند كه آرامگاه از آن یعقوب لیث صفاری است.
یعقوب لیث یکی از پادشاهان ایران و از دودمان صفاری بود. صفاریان از دودمان‌های ایرانی بودند كه فرمانروایی بخش‌هایی از ایران را به عهده داشتند كه پایتخت ایشان نیز شهر زَرَنگ بود

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

یقینا او رویای جهانگشایی نداشت وگرنه همان‌گونه که بعدها محمود غزنوی به غارت هندوان پرداخت، یعقوب نیز راه آسان‌تر هند را برای خودکامگی‌های خود بر می‌گزید. ولی او شیرمردی بود که در آیین عیاران برای نجات ایران و ایرانی پرورده شده بود؛ چنان‌که در پاسخ به خلیفه می گوید: "این پادشاهی و گنج و خواسته از سر عیاری و شیر مردی بدست آورده ام، نه از پدر به میراث دارم و نه از تو یافته ام"
او كوشش كرد خلافت عباسی را سرنگون كند و حتی تا نزدیكی بغداد نیز پیش رفت، ولی روزگار به او امان نداد و در ماه شوال ۲۶۵هـ.ق به بیماری قولنج مبتلا و در سرانجام در جندی شاپور رخ در نقاب خاك كشید.
یعقوب لیث را مردی باخرد و استوار توصیف کرده اند. حسن بن زید علوی که یکی از دشمنانش بود او را نسبت استقامت و پایداریش سندان (مرد تنومند) لقب داده بود.یعقوب لیث بزرگ‌ مردی از توابع سیستان بود كه برای اولین بار توانست دولتی ایرانی ایجاد كند كه نه از خلیفه عباسی و نه از دیگری پیروی می‌كرد.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

مسجد جامع شوشتر



در شهر باستانی شوشتر بعد از فتح مسلمانان و اسلام آوردن مردم واحد جدیدی به شهر افزوده شد كه همان مسجد است، مهمترین آنها مسجد جامع است كه در سال 254 قمری در زمان سیزدهمین خلیفه عباسی المعتزبالله المتوكل كه در زمان امام حسن عسكری (ع) خلافت می كرد، كار ساختمان آن را آغاز كردند. پس از او خلفای دیگری در این باب كوشیدند تا این كه در زمان خلیفه بیست و نهم المسترشد بالله آن را به پایان رساند این كه می گویند: امام حسن (ع) و یا امام رضا(ع) در این مسجد نماز گزارده درست نیست، زیرا در آن زمان مسجد بنا نشده بود. قبل از پوشش كنونی، سقف مسجد به وسیله شاه چوب هندی مسقف شده بود و بر طبق كتیبه موجود در مسجد كه دارای تاریخ سال 1213، 1175، 933، 683 ،445 هجری قمری است معلوم می شود كه مسجد جامع شوشتر در قرون بعد به كرات تعمیر و مرمت شده است. شبستان اصلی مسجد در طرف جنوب واقع شده، در شبستان منبر چوبی نفیسی قرار دارد كه طبق كتیبه، نام (منصور ابواحارث) و تاریخ صفر سال445 هجری قمری بر روی آن حك گردیده است. بر دیواره شبستان مسجد كتیبه گچ بری با مضمون سوره یاسین حك شده.

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

(هركدام از خلفای عباسی كه در مسجد كارهایی را انجام داده است كتیبه ای از كار خود به یادگار گذاشته است. مسجد در گذشته دارای تعداد بیشتری كتیبه گچی و سنگی بوده كه متاسفانه در تعمیرات دهه چهل و بعد از آن از بین رفته است.)
مسجد در طرف شمال دوازده ردیف ستون و در طرف جنوب هشت ستون دارد كه بلندی هركدام از ستونها در حدود پنج متر است. از مشاهده قوس طاق ها و ایوان رفیع و شبستان آن كه به شیوه معماری دوره ساسانی ساخته شده است، قدمت بنا و تعلق آن به اوائل اسلام تا حدودی روشن می شود. مسجد دارای حیاط وسیع و ستونهای قطور و بسیار محكمی می باشد به طوری كه قطر هر ستون بیش از یك و نیم متر است و بنای آن بیشتر از سنگ و آجر است و دارای منبری قدیمی است كه قدمت آنرا 700 سال نوشته اند، در قسمت راست منبر نوشته هایی به خط كوفی از جنس تخته بریده شده است

[مریم منتظر*خادمه مولای منتظران*]

ساختمان منارة مسجد را به دوران چوپانیان و شیخ اویس بن شیخ حسن چوپانی نسبت می دهند. (فهرست بناهای تاریخی و اماكن باستانی ایران، تالیف نصراله مشكوتی، نشیه سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران، تهران1349) بنای منارة مسجد جامع در سال 822 هجری بوده است و چون كج شده بود در قرن دوازدهم قفسه اش را از ترس انهدام تا حد مقرنس برداشتند و در سنوات انقلاب مشروطیت كه آن را در جنگ های محلی سنگر قرار داده بودند و قسمتی از طرف مشرق آن خراب گردید، در وسط آن میلی استوانه شكل از آجر ساخته شده كه روی آن با كاشی زیبا مفروش است و بر تمامی آن كلمه الله اكبر نوشته شده است.
بلندی مناره ابتدا 26 متر بوده و قسمت بالای آن تخریب گردید، هم اكنون در حدود 18 متر است مسجد جامع روز جمعه میعادگاه عاشقان الله یعنی محل برگزاری نماز جمعه است. (عباس میریان، جغرافیای تاریخی خوزستان، چاپخامه بوذرجمهر، تهران ،1352)
مسجد جامع در گذشته دارای یك حوض بزرگ بوده كه توسط قناتی كه از نهر داریون آب می گرفته پر می شد. شكل ستونهای جلوی مسجد در دهه 40 به بنا الحاق شده اند و در گذشته حمامی كه در پشت مسجد قرار داشت در وقف مسجد بوده است.