تشخيص بيماري تيروئيد با بررسي ناخن انگشتان
محققان پژوهشکده ليزر و پلاسماي دانشگاه شهيد بهشتي موفق به تشخيص بيماري
تيروئيد با استفاده از طيف ناخن دست انسان در مقياس آزمايشگاهي شدند.
مريم بحريني دانشجوي دکتري پژوهشکده ليزر و پلاسماي دانشگاه شهيد بهشتي و
مجري طرح اظهار کرد: در اين طرح از ترکيب سه روش فيزيکي (اسپکتروسکوپي)،
پزشکي (دريافت نمونه هاي بيولوژيکي ناخن) و روش آماري تحليل تابع تفکيکي براي
تشخيص بيماري استفاده شد؛ به گونه اي که روش طيف سنجي فروشکست القاي ليزري
براي بررسي عناصر معدني ناخن 26 فرد سالم و بيمار تيروئيديکم کار و پرکار در
اين پروژه تحقيقاتي به کار رفته و با استفاده از شدت نسبي خطوط طيفي و به کارگيري
روش آماري تحليل تابع تفکيکي، گروه هاي سالم و بيمار از هم تفکيک شدند.
وي با بيان اين که تاکنون کمتر از ليزر براي تشخيص بيماري ها استفاده شده است،
افزود: در اين طرح ميزان و شدت نسبي عناصر مختلفي مانندکلسيم، منيزيم، سليسيوم،
کربن، هيدروژن، نيتروژن، اکسيژن، تيتانيوم، سديم و پتاسيم در 29 نمونه ناخن شامل
دو نفر مبتلا به تيروئيد پرکار، 5 نفر مبتلا به تيروئيد کم کار و 21 نفر سالم مورد
بررسي قرار گرفته است.
ليزر ابزار نيست بلکه نوعي فناوري قوي است که کاربردهاي بسياري دارد. هم در
حوزه درمان و هم در تشخيص بعضي از بيماري ها به کمک علم پزشکي آمده است.
به گفته بحريني ، نتايج آزمايش ها نشان مي دهد که ميزان و شدت نسبي عنصر سديم و
پتاسيم نسبت به کلسيم در ناخن بيماران تيروئيدي به مقدار قابل ملاحظه اي بيش از افراد
سالم است.
وي در خصوص چگونگي انجام اين آزمايش خاطرنشان کرد: در اين روش تشخيصي
که به روش LIBS معروف است، يک پالس ليزري بر روي نمونه ناخن متمرکز شده و
بخش ميکرومتري از سطح ناخن کنده مي شود.
ماده کنده شده بخش بيشتري از انرژي ليزر را جذب کرده و پلاسماي کوچکي در جلو
نمونه ايجاد مي شود. پس از اتمام پالس ليزر پلاسماي حاصله به تدريج خنک شده و
عناصر مختلف در آن تابش طيفي منحصر به فردي ساطع مي کنند. با تجزيه تحليل
طيف ساطع شده از پلاسما مي توان عناصر موجود در نمونه را تشخيص داد.
اين دانشجوي دکتري پژوهشکده ليزر و پلاسماي دانشگاه شهيد بهشتي با بيان اين که
تعداد نمونه هاي مورد آزمايش کم بوده است، اضافه کرد: با استفاده از اين روش
عناصر ناخن افراد سالم و بيماران پرکار و کم کار تيروئيدي اندازه گيري شده و با
يکديگر مقايسه مي شوند.
نتايج حاصل از اين آزمايشات نشان مي دهد که تفاوت بارزي بين عناصر سديم و پتاسيم
ناخن افراد سالم و بيماران تيروئيدي وجود دارد که پيش بيني مي شود با استفاده از اين
موضوع بتوان زمان تشخيص بيماري تيروئيد را به کمتر از يک دقيقه رساند.
بحريني با اشاره به تعامل ضعيف جامعه پزشکي با جامعه مهندسي در اين طرح براي
دريافت نمونه هاي ناخن در سطح گسترده تر و ورود اين طرح به مراحل و مقياس هاي
بزرگ تر گفت: نمونه گيري راحت تر، تشخيص سريع تر و کم هزينه تر و استفاده از
ناخن دست انسان به عنوان نشانگر بيولوژيک و امکان تاثير فرآيندهاي فيزيولوژيک و
پاتولوژيک مربوط به خون و استخوان روي محتوي عناصر ناخن از ويژگي هاي اين
روش تشخيصي نسبت به روش هاي متداول است که اميدواريم با افزايش همکاري
هاي دوجانبه بين جامعه پزشکي و مهندسي اين روش به عنوان روش مطمئن و سريع
تشخيصي براي بيماري هاي مختلف به کار رود.