غرر الحكم و درر الكلم-كلام مولاي متقيان

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

باب الآخرة و الترغيب اليها (سراى جاويدان و ترغيب بدان)






91 1- الآخرة فوز السّعداء.

1831 آخرت، سراى رستگارى نيك بختان است.
92 2- اشتغالك باصلاح معادك ينجيك من عذاب النّار.

1 385 سرگرمى تو به اصلاح روز واپسين خود،
تو را از عذاب دوزخ رهايى بخشد.

93 3- الرّابح من باع العاجلة بالآجلة.

1 386 سود برنده در بازار دنيا آن كسى است كه دنياى
حاضر را به آخرتى كه به دنبال آيد بفروشد.


94 4- المال و البنون زينة الحياة الدّنيا و العمل الصّالح حرث الآخرة.

622 دارايى و پسران، زيور زندگى دنيا است، و كار شايسته
نيز كشت و زراعت آخرت مى‏ باشد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

95 5- احوال الدّنيا تتبع الاتّفاق و احوال الآخرة تتبع الاستحقاق.

2 116 دگرگونى ‏هاى دنيا بر حسب اتفاق است و از روى شايستگى و استحقاق نيست،
ولى احوال آخرت به شايستگى افراد و انسانها بستگى دارد.

96 6- الحازم من لم يشغله غرور دنياه عن العمل لاخراه.

2 104 دور انديش كسى است كه دنيا از عمل براى

آخرت او سرگرمش نكند.

97 7- الآخرة دار مستقرّكم فجهّزوا اليها ما يبقى لكم.

2 121 سراى آخرت خانه ماندنى شما است

پس آنچه را برايتان ماندنى است براى آنجا تهيّه كنيد.

98 8- اجعل همّك و جدّك لآخرتك.

2 179 همه اندوه و تلاش خود را براى آخرت خود قرار ده.

99 9- اجعل همّك لمعادك تصلح.

2 183 اندوه خود را براى روز واپسين ت قرار ده تا اصلاح شوى.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

100 10- استفرغ جهدك لمعادك تصلح مثواك، و لا تبع آخرتك بدنياك.

2 212 تلاش خود را براى روز واپسين خود فارغ و مخصوص گردان

تا جايگاهت اصلاح شود، و آخرت خود را به دنيا مفروش.

101 11- اجعل همّك لآخرتك و حزنك على نفسك، فكم من حزين
وفد به حزنه على سرور الابد و كم من مهموم أدرك امله.

2 230 اندوه خود را براى آخرتت و دلتنگى را براى نفس خود قرار ده، كه چه بسا غمگينى
كه دلتنگى ‏اش او را به شادمانى جاويدان در آورد، و چه بسا اندوهگينى كه اميد خود را دريابد.

102 12- اعرضوا عن كلّ عمل بكم غنى عنه، و اشغلوا أنفسكم من أمر الآخرة بما لا بدّ لكم منه.

2 263 رو بگردانيد از هر كارى كه بى‏ نياز از آنيد (مانند بسيارى از كارهاى دنيا) و سرگرم كنيد
خود را به كار آخرت يعنى بدانچه چاره‏اى از آن كار نداريد و در آخرت بدان نيازمنديد.

103 13- احذروا يوما تفحص فيه الأعمال و تكثر فيه الزّلزال و تشيب فيه الاطفال.

2 285 بر حذر باشيد از روزى كه از كردارها و اعمال در آن روز بازجويى و جستجو شود،
و لرزش زمين در آن بسيار باشد، و كودكان در آن روز پير شوند.

104 14- ايّاك ان تخدع عن دار القرار و محلّ الطيّبين الاخيار و الاولياء الابرار،
الّتى نطق القرآن بوصفها و اثنى على اهلها، و دلّك اللَّه سبحانه عليها و دعاك اليها.

2320 زنهار بپرهيز از فريب خوردن از بهشت يعنى خانه قرار و آرامش،و جايگاه‏ پاكيزگان برگزيده
و دوستان نيكوكارى كه قرآن به وصف آن گويا شده، و ساكنان و اهل آن را ستايش نموده،
و خداى سبحان تو را بدان راهنمايى كرده، و به سوى آن خوانده است.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

105 15- ألا متزوّد لآخرته قبل ازوف رحلته.

3292 آيا توشه گيرنده‏اى براى آخرت خود نيست پيش از آنكه كوچ

كردنش نزديك شده باشد

106 16- اغنى النّاس في الآخرة أفقرهم في الدّنيا.

2 442 بى‏ نيازترين مردم در آخرت آن كسى است كه در دنيا از ديگران نيازمندتر و فقيرتر باشد.

107 17- اوفر النّاس حظّا من الآخرة اقلّهم حظّا من الدّنيا.

2 442 افزون‏ترين انسانها در بهره روز واپسين، آن كسى است

كه در دنيا بهره ‏اش از ديگران كمتر بوده.

108 18- انّ من الشّقاء افساد المعاد.

2 491 به راستى كه تباه كردن معاد نشانه بدبختى است.

109 19- انّ اليوم عمل و لا حساب، و غدا حساب و لا عمل.

2 503 به راستى كه امروز روز عمل و كار است و باز پرسى و حسابى نيست
ولى فرداى قيامت روز باز پرسى است و عملى در كار نيست.

110 20- انّ ما تقدّم من خير يكن لك ذخره و ما تؤخرّه يكن لغيرك خيره.

2 526 به راستى كه هر كار خيرى را از پيش فرستى اندوخته آن براى تو خواهد بود
و آنچه را پس انداز كنى خير آن براى ديگرى خواهد بود.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

111 21- انّ الدّنيا ماضية بكم على سنن و أنتم و الاخرة في قرن.

2 532 به راستى كه دنيا با شما به راه و روش مخصوص خود

عمل خواهد كرد ولى شما با آخرت به يك رشته به هم بسته شده ‏ايد.

112 22- انّ امامك طريقا ذا مسافة بعيدة و مشقّة شديدة و لا غنى بك من حسن الارتياد و قدر بلاغك من الزّاد.

2 536 به راستى كه در پيش روى تو راهى بس دور و دراز و پر مشقّت است، و چاره ‏اى ندارى
از اين كه نيك در طلب بكوشى و به اندازه‏اى توشه برگيرى كه تو را به منزل برساند.

113 23- انّ امامك عقبة كؤودا المخفّ فيها احسن حالا من المثقل، و

المبطئ عليها اقبح امرا من المسرع، انّ مهبطها بك لا محالة على جنّة او نار.

2 568 به راستى كه در پيش رويت گردنه‏اى است سخت و صعب العبور، كه سبكبار
در آنجا خوشحال‏تر است از گرانبار، و كندرو در آنجا وضعش رقّت بارتر است از تندرو،
و به راستى كه به ناچار (در پايان) بر بهشت فرود آيى يا بر دوزخ.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

114 24- انّ الغاية القيامة و كفى بذلك واعظا لمن عقل، و معتبرا لمن جهل، و بعد ذلك ما تعلمون من هول المطّلع
و روعات الفزع و استكاك الاسماع و اختلاف الاضلاع و ضيق الارماس و شدّة الابلاس.


2 600 به راستى كه سرانجام قيامت است، و آن براى خردورزان پند دهنده، و براى نادانان وسيله عبرت خوبى است،
و پس از آن فرا رسد آنچه را كه بدان آگاهى داريد از ترس از قيامت، و دهشتهاى بيم آور، و كر شدن گوشها،
و در هم فرو رفتن استخوانها، و تنگى قبرها، و شدّت غم و اندوه.


115 25- انّ الدّنيا و الآخرة عدوّان متفاوتان و سبيلان مختلفان، فمن احبّ الدّنيا و توالاها ابغض الآخرة و عاداها،
و هما بمنزلة المشرق و المغرب و ماش بينهما، فكلّما قرب من واحد بعد من الآخر، و هما بعد ضرّتان.


2 656به راستى كه دنيا و آخرت دو دشمن متفاوت و دو راه جداگانه ‏اند، كسى كه دنيا را دوست دارد و بدان عشق ورزد، آخرت را
دشمن مى ‏دارد و بدان عداوت مى ‏ورزد، و اين دو همچون مشرق و مغربند و آدمى همچون كسى كه ميان آن دو راه مى ‏رود،كه هر زمان
به يكى نزديك شود از ديگرى دور گردد، و از اينها گذشته اين دو همچو دو «هوو» هستند (كه به طور معمول با يكديگر در يك جا جمع نشوند).


116 26- ان رغبتم في الفوز و كرامة الآخرة فخذوا في الفناء للبقاء.


3 22 اگر به رستگارى و بزرگوارى آخرت ميل و رغبت داريد،
در اين سراى فانى توشه‏اى براى سراى جاويدان برگيريد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

11727- انّك في سبيل من كان قبلك فاجعل جدّك لآخرتك
و لا تكثرت بعمل الدّنيا.

3 49 به راستى كه تو در راهى هستى كه پيشينيان بوده ‏اند، پس
تلاش خود را در راه آخرت خود قرار ده و به كار دنيا اهميّتى مده.

118 28- انّك مخلوق للآخرة فاعمل لها.

3 57 به راستى تو براى آخرت آفريده شده‏ اى پس براى آن كار كن.

119 29- انّك ان عملت للآخرة فاز قدحك.

3 58 به راستى تو اگر براى آخرت كار كنى تيرت به نشانه خورده
(و در كار خود توفيق يافته‏ اى).

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

120 30- انّكم الى الآخرة صائرون و على اللَّه معرضون.

593 به راستى كه شما به سوى آخرت خواهيد رفت

و در پيشگاه خداوند قرار خواهيد گرفت.

121 31- خير الاستعداد ما اصلح به المعاد.

4313 بهترين آمادگى ‏ها آن است كه انسان به وسيله آن،

معاد خود را اصلاح كند.

122 32- حلاوة الآخرة تذهب مضاضة شقاء الدّنيا.

3 398 شيرينى آخرت، درد بدبختى دنيا را از بين مى ‏برد.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

123 33- دار البقاء محلّ الصّدّيقين و موطن الابرار و الصّالحين.

4 15 سراى جاويدان جايگاه راستگويان و ميهن نيكان و شايستگان است.

124 34- حصّلوا الآخرة بترك الدّنيا و لا تحصّلوا بترك الدّين الدّنيا.

3 407 آخرت را با ترك دنيا به چنگ آوريد و دنيا را با ترك دين به دست نياوريد.

126 36- شيمة ذوى الالباب و النّهى الإقبال على دار البقاء و الاعراض عن دار الفناء، و التّولّه بجنّة المأوى.

4 192 شيوه برگزيدگان و خردمندان رو آوردن به سراى ماندنى،

و رو گرداندن از دنياى فانى، و شيفتگى و شيدايى به بهشت جاويدان است.

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

127 37- طوبى لمن ذكر المعاد فأحسن.

2484 خوشا به حال كسى كه روز واپسين را به ياد آورد و

(براى آن) كار نيك انجام دهد.

128 38- طلب الجمع بين الدّنيا و الآخرة من خداع النّفس.

4 251 آرمان جمع كردن ميان دنيا و آخرت از فريبها و نيرنگهاى نفس است
(و جمع ميان دنيا و آخرت ممكن نيست).

129 39- طالب الآخرة يدرك منها امله و يأتيه من الدّنيا ما قدّر له.

4 255 كسى كه در طلب آخرت باشد به خواسته خويش مى ‏رسد،

و از دنيا نيز آنچه برايش مقدّر گشته به او خواهد رسيد.