تأثیر عبادات در پالایش روح
1 ـ در تمام روایاتى كه سخن از فلسفه احكام به میان آمده، اشاره به تأثیر عبادت در تهذیب نفوس و پالایش روح و صفاى دل شده است; از جمله، در كلمات قصار امیرمؤمنان على(علیه السلام) آمده است: «فَرَضَ اللّهُ الاْیِمانَ تَطْهِیراً مِنَ الشِّركِ، وَالصَّلوةَ تَنْزیهاً عَنِ الْكِبْرِ وَ الزَّكاةَ تَسْبیباً لِلرِّزْقِ، وَ الصِّیامَ اِبتِلاءً لاِِخْلاصِ الْخَلْقِ;
خداوند ایمان را براى تطهیر دل از شرك واجب فرموده، و نماز را براى پاك شدن از تكبّر، و زكات را سبب روزى قرار داده، و روزه را وسیله اى براى پرورش اخلاص بندگان ...»
( نهج البلاغه، كلمات قصار، جمله 252.)
شبیه همین معنى با مختصر تفاوتى در خطبه معروف بانوى اسلام فاطمه زهرا(علیها السلام)دیده مى شود آنجا كه مى فرماید: «فَجَعَلَ اللّهُ الاْیمانَ تَطْهیراً لَكُمْ مِنَ الشِّركِ، وَ الصَّلوةَ تَنْزِیهاً لَكُمْ عَنِ الْكِبْرِ، وَ الزَّكاةَ تَزْكِیَةً لِلنَّفْسِ وَ نِماءً فِى الرِّزْقِ، وَ الصِّیامَ تَثْبِیتاً لِلاِْخْلاصِ ... ; خداوند ایمان را سبب پاكسازى شما از شرك قرار داده است و نماز را وسیله اى براى تطهیر قلوب از كبر، و زكات را موجب تزكیه نفس (از بخل و حرص و دنیا پرستى) و نموّ روزى، و روزه را عامل تثبیت خلوص نیّت.»( به كتاب زندگى حضرت فاطمه زهرا(س) مراجعه شود.)
منبع: اخلاق در قرآن جلد 1