تاريخچه ي شهرستان فومن

[ملکوت* گامی تارهایی *]

وجه تسمیه شهر فومن و افسانه های مرتبط

1- فام بن سام بن نوح: بنایشهر فومن طبق یک روایت قدیمی به فام بن سام بن نوح که یکی از اعقاب حضرت نوح محسوب می شود نسبت می دهند که البته افسانه ای بیش نیست.

2-

فیامین (فیامن): عده ای معتقدند در حدود چند صد سال پیش شخصی روسی الاصل به نام فیامین کهبه عنوان بازرگان به این منطقه آمده بود، بعدها در این شهر ماندگار شد و حکومت اینمنطقه را به دست آورد و سرانجام اهالی این سامان، نام او را برای این شهر برگزیدند. نام فیامین در هیچ یک از منابع تاریخی و جغرافیایی یافت نشده است و این نظر معتبری نیست.

3- بهمن: شاید فومن برگرفته از واژه ی "بهمن" باشدکه در اوستا به صورت "وهومنا" و در زبان پهلوی به صورت "وهومن" آمده و به تدریج بهصورت فومن درآمده است. زرتشت کاویان پور در مقاله ای چنین آورده است: فومن یا نومنیا فومنا یا درست تر بگوییم نومنا که فنامن نیز خوانده می شود، نسبت نزدیکی به کلمهی "به من"،بهمن، دارد که در اصل همان بهمن است که به مرور بدین صورت درآمد.
این نظر نیز صحیح نیست.
4- فومها: مرحوم حاج علی کوکبی سردفتر سابق اسناد رسمی شهر فومن به نقل از پدربزرگشچنین نقل کرده بود که نام این ناحیه در ابتدا بیه پس بود که پس از آن اهالی اینمنطقه تصمیم می گیرند نامی برای آن برگزینند از این رو به قرآن رجوع می کنند که آیهی 61 سوره ی بقره {{و فومها و عدسها و بصلها ...}} می آید که واژه ی فومها برای ناماین شهر برگزیده می شود که به مرور به فومن تبدیل می شود.
5-

پومن (بومن): یکیاز روایت های معتبر درباره ی نام فومن این نام را برگرفته از واژه های اوستایی میداند. "پو" که بعدها به "فو" تبدیل شده است در کتاب اوستا با معانی "در آغاز"، "نخست" و واژه ی "پوئی" در اوستا به معنی "پناه بخشیده" به کار رفته است. واژه ی "من" نیز به معنای "اندیشیدن"، "دریافت و پنداشتن" است. بر این اساس نام فومن کههمان پو+من است به معنای "نخست اندیشه" و یا "پناه اندیشه" می باشد.

6-

فوم ان: افشین پرتو در کتاب "تاریخ گیلان از آغاز تا برپایی جنبش مشروطه" می گوید که فومناز دو واژه ی "فوم" به معنی "سیر" و "ان" که پسوند مکان است پدید آمده و امروزهزمین های پیرامون این شهر، برآورنده ی میزان فراوانی از این گیاه است.

7-

بومن (پومن): قاسم غلامی کفترودی معتقد است که فومن دارای دو جزء فو=پو=بو به معنی کرمابریشم و من=مان به معنی سرزمین می باشد. بنابراین بومن یا بومان و پومن و فومن بهمعنی "سرزمین ابریشم" است.

[ملکوت* گامی تارهایی *]

القاب شهر فومن در طول تاریخ

1- دارالاماره: این ترکیب معنی هایی چون : خانه ی امیر، حاکم نشین، ارگ و شهری که فرماندهیایالت است را دارد.
2- فومن المبارک: بر بسیاری از سکه های قدیمی منسوب به دورهی قاجار که در دارالضرب فومن ضرب گردیده چنین عنوانی دیده می شود.
3- شهرمجسمهها: این لقب تنها لقبی است که امروزه به کار می رود و از دهه پنجاه به این شهر دادهشده است. مهم ترین مجسمه های شهر فومن عبارتند از مجسمه ی آناهیتا، الهه ی آب وروشنایی ایران باستان، مجسمه ی چهاردختران، نشان دهنده ی محصولات شهر شامل برنج،توتون، چای و کلوچه، و مجسمه ی شکاربانان. این مجسمه ها چنان که پیداست در زمانریاست شهردار خوش ذوق گذشته ی این شهر "نصرت الله فرهی" و به دست پیکرتراش و نقاشاستاد غلامعلی ارژنگ در سال های 1353 تا 1355 ساخته شد.



adel-boos.mihanblog.com