فشار قبر و راه‌های رهايی از آن با نگاهی بر آيات و روايات

[خادم کریمه اهل بیت]

فشار قبر و راه‌های رهايی از آن ...

فشار قبر و راه‌های رهايی از آن با نگاهی بر آيات و روايات:

چه گناهانی باعث فشار قبر می‌شوند؟ و برای‎ ‎دوری از آن چه بايد كرد؟

مؤمن بايد بيم و اميدش به‌خدا در‎ ‎يك سطح باشد، اگر ترسش از عذاب‌های الهی بيش از ‏حد باشد از رحمت خداوند مأيوس می‌شود‎ ‎و به اصطلاح عوام می‌گويد آب كه از سر ‏گذشت چه يك وجب و چه صد وجب و از طرفی اگر‎ ‎اميدش به‌فضل و رحمت الهی بيش ‏از اندازه باشد، امن از مكر الهی پيدا می‌كند و از‎جانب ديگر سقوط می‌كند و انگيزه‌ای ‏برای انجام اعمال نيك و پسنديده پيدا نمی‌كند در‎ ‎حالی‌ كه خداوند كريم‌تر از آن است كه ‏بنده‌ ضعيف و ذليل را عذاب كند، در نتيجه به‌هر‎ ‎عمل ناشايستی تن داده و باز دم از ‏فضل و كرم و لطف و رحمت خدا می‌زند.

در همين راستا‎ پيامبر عظيم‌الشأن اسلام ‏‏(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «اگر اندازه‌ رحمت خدا را می‌دانستيد هر‎ ‎آئينه بر آن تكيه می‌كرديد و جز ‏اعمال اندكی انجام نمی‌داديد و اگر ميزان غضب و خشم‎ ‎خدا را می‌دانستيد گمان ‏می‌كرديد كه ديگر نجات نخواهيد يافت‎.‎‏» (1)‏‎ ‎ولی بنابر فرمايش امام صادق (علیه السلام) «هيچ ‏بنده‌‎ ‎مؤمنی نيست مگر آن كه در قلبش دو نور وجود دارد، نور خوف (از عذاب الهی) و نور ‏اميد‎ ‎‏(به رحمت پروردگار) كه اگر هريك را با ديگر‌ی بسنجد از آن زيادتر نخواهد بود» (2) ‏يعنی هر دو به يك ميزان خواهند بود پس‎ ‎شما دوست عزيز هم به همان ميزان كه از ‏عذاب الهی بيمناك هستيد به فضل و رحمت‎ ‎پروردگار هم اميدوار باشيد تا انگيزه خود را ‏برای انجام اعمال خوب و پسنديده از دست‎ ‎ندهيد و به گناه كبيره يأس از رحمت پروردگار ‏گرفتار نشويد‎.

انسان تا به امروزَش‎ ‎عوالم مختلفی را پشت سر نهاده و عالم‌های ديگری را در پيش‌رو دارد، ‏انسان با مرگ از‎ ‎عالم دنيا به‌جهان آخرت منتقل می‌شود كه آخرت هم ابتدايش «عالم ‏برزخ» و انتهايش‏‎ ‎كه بعد از برپايی قيامت كبری است بهشت يا دوزخ است. ‏

يكی از ويژگی‌های عالم برزخ‎ ‎فشار قبر است كه نسبت به افراد متفاوت است، ‏بعضی از افراد فشار قبر‎ ‎ندارند و آن‌ها كه دارند فشارشان از نظر شدت و ضعف يكسان ‏نيست و بستگی به اعمال‎ ‎آن‌ها دارد‎.

عواملی كه موجب فشار قبر می‌شود

‏1ـ بداخلاقی. ‏

‏2ـ سخن‌چينی.‌‎ ‎

3- مراعات نكردن طهارت و نجاست و پرهيز نكردن از بول‎.‎‏(3)‏

4- ياری نكردن مظلوم، در كتاب ثواب الاعمال آمده است كه يكی‎ ‎از علمای بنی‌اسرائيل از ‏دنيا رفت و فشار قبر بر او وارد شد چرا كه او يك بار نماز‎ ‎را (عمداً) بی‌وضو خوانده بود و از ‏كنار مظلومی گذشته بود و او را ياری نكرده‎ ‎بود(4).‏

5- تباه كردن نعمت‌های الهی‎، پيامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «فشار قبر برای مؤمن ‏كفاره تباه كردن نعمت‌ها از‎ ‎ناحيه‌ اوست». (5)‏‎

عواملی كه باعث‎ ‎كاهش يا رفع فشار قبر می‌شود(6)

‏1ـ نماز شب و كامل كردن ركوع، امام رضا (علیه السلام) فرمود: «كسی كه نماز شب بخواند و‏‎ ‎در ‏قنوت نماز «وتر» هفتاد بار استغفار كند از عذاب قبر پناه داده می‌شود.» و امام‎ ‎باقر عليه ‏السلام نيز فرمود: «هر كس ركوع نمازش را كامل انجام دهد وحشت قبر به او ‏نمی‌رسد».(7)‏‎

‏2ـ صدقه و نماز مخصوص. (8)‏‎

‏3ـ نماز وحشت، اين نماز بسياری از مردگان‎ ‎را از عذاب قبر و فشار قبر نجات داده است ‏كه حكايات عجيبی در داستان‌های شگفت شهيد‎ ‎دستغيب در اين‌باره موجود است كه ‏می‌توان به آن مراجعه كرد‎.‎‏ (9)‏‎

‏4ـ حج كردن، دو روايت است كه هر كس چهار‎ ‎مرتبه حج به‌جا آورد عذاب قبر از او ‏برداشته می‌شود. (10)‏‎‏5ـ خواندن بعضی از سوره‌های قرآن، علی(علیه السلام) می‌فرمايد‎: ‏«هر كس در هر جمعه سورة ‏نساء را تلاوت كند از فشار قبر امان می‌يابد». (11) سوره‌های زخرف، ياسين، تكاثر و ‏تبارك، نيز‎ ‎در اين مورد سفارش شده‌اند‎.

‏6‏‎- اين كه مرگ انسان در روز جمعه باشد‎.

7- ‎ريختن آب روی قبر‏‎.

________________________________________

‏1- ميزان الحكمه 10 جلدی، ج 3، ص‎ 178.

‏2- بحارالانوار، ج 78، ص‎ 259.

‏3- همان، ج 75، ص 265‏‎.

‏4- ثواب الاعمال، ص 111‏‎.

‏5-‏‎ ‎بحارالانوار، ج 6، ص 221‏‎.

‏6-‏‎ ‎با استفاده از كتاب «عالم‎ ‎برزخ در چند قدمی ما» محمد محمدی اشتهاردی، انتشارات ‏نبوی‎.

‏7-‏‎ ‎همان، ج 85، ص 107‏‎.

‏8-‏‎ ‎بحارالانوار، ج 91، ص 219‏‎.

‏9-‏‎ ‎حاشية مفاتيح الجنان، شيخ عباس قمی‎.

‏10- من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص‎ ‎‏217، روايت 2209، باب 2‏‎.

‏11- وسايل الشيعه، ج 7، باب 54، ص 409، روايت 9714‏‎.

برگرفته از سایت:سه نقطه