برای حضور قلب در نماز و تمرکز فکر چه باید کرد؟

[شهیده]

برای حضور قلب در نماز و تمرکز فکر چه باید کرد؟

- سؤال: برای حضور قلب در نماز و تمرکز فکر، دستورالعملی بفرمایید؟

جواب: بسمه تعالی، در آنی که متوجه شدید، اختیاراً منصرف نشوید!

( به سوی محبوب، ص63)

اصلاح نماز، مستلزم اصلاح ظاهر و باطن و دوری از منکرات ظاهریّه و باطنیّه است.
و از راه‎های اصلاح نماز، توسل جدی در حال شروع به نماز به حضرت ولی عصر(عج) است.

( به سوی محبوب، ص64)

[عاشورا* خادمه چشم براه گل نرگس*]

بعضی ازاموری که در حضور قلب در نماز تأثیردارد عبارتند از :

هنگام وضو برای نماز به خداوند توجه داشته باشد.

درمواقعی که در منزل نماز میخواندمکان مشخص و ثابتی را

برای نماز خود قرار دهد،وسعی کند در موقع نماز خلوت باشد.

درنماز از سجاده ، انگشتر عقیق ، و عطر استفاده کند
که روایاتی در استحباب آنها نیز رسیده است.

اذکار نماز را با توجه ادا کند و شمرده نماز بخواند.

از اذکار متنوع استفاده کند.

واز همه مهم تر اینکه برحضور قلب در نماز عزم جدی داشته باشد
و در تمام نماز به آن متوجه باشد.

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

نماز بی ریا

گفتم: کیستی؟

گفت: مسافر

گفتم: مقصد؟

گفت: دیار دوست

گفتم: از چه راهی؟

گفت: صراط مستقیم

گفتم: راهنما؟

گفت: انبیاء و اوصیاء

گفتم: نقشه راه؟

گفت: کتاب خدا

گفتم: توشه چی؟

گفت: نماز بی ریا

گفتم: به چه وقت؟

گفت: اذان صبحگاهی

گفتم: و دگر کی؟

گفت: ظهر و مساء؟

گفتم: آیا بس؟

گفت: مغرب و عشاء

گفتم:انشا الله تعالی

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

نتیجه‌ عبادت بدون اخلاص

مردی بود كه هر كار می‌كرد نمی‌توانست اخلاص خود را حفظ كند و ریاكاری نكند، ‌روزی چاره اندیشی كرد و با خود گفت: در گوشه‌ی شهر مسجدی متروك هست كه كسی به آن توجه ندارد و رفت و آمد نمی‌كند، خوبست شبانه به آن مسجد بروم تا كسی مرا ندیده خالصانه خدا را عبادت كنم .

در نیمه‎های شب تاریك، مخفیانه به آن مسجد رفت، آن شب باران می‌آمد و رعد و برق و بارش شدت داشت. او در آن مسجد مشغول عبادت شد در وسط‌های عبادت، ‌ناگهان صدائی شنید با خود گفت: حتماً شخصی وارد مسجد شد، خوشحال گردید كه آن شخص فردا می‌رود و به مردم می‌گوید این آدم چقدر خداشناس وارسته‌ای است كه در نیمه‌های شب به مسجد متروك آمده و مشغول نماز و عبادت است.

او بر كیفیت و كمیت عبادتش افزود و همچنان با كمال خوشحالی تا صبح به عبادت ادامه داد، وقتی كه هوا روشن شد و به آن كسی كه وارد شده بود، زیر چشمی نگاه كرد دید آدم نیست بلكه سگ سیاهی است كه بر اثر رعد و برق و بارندگی شدید، نتوانسته در بیرون بماند و به مسجد پناه آورده است.

بسیار ناراحت شد و اظهار پشیمانی می‌كرد و پیش خود شرمنده بود كه ساعت‌ها برای سگ عبادت می‌كرده است خطاب به خود كرد و گفت:

ای نفس، من فرار كردم و به مسجد دور افتاده آمدم تا در عبادت خود، اَحدی را شریك خدا قرار ندهم، اینك می‌بینم سگ سیاهی را در عبادتم شریك خدا قرار داده‌ام، وای بر من چقدر مایه‌ی تأسف است كه این حالت را پیدا كرده‌ام.^[1]

[نازنین رقیه* خادمه گل نرگس*]

یک داستان شگفت درباره ی نماز

نقل شده است كه روزى ((سید هاشم )) امام جماعت مسجد ((سردوزك )) بعد از نماز به منبر رفت . در ضمن توصیه به لزوم حضور قلب در نماز، فرمود:

روزى پدرم مى خواست نماز جماعت بخواند و من هم جزء جماعت بودم . ناگاه مردى با هیاءت روستایى وارد شد، از صفوف جماعت عبور كرد تا به صف اول و پشت سر پدرم قرار گرفت . مؤ منین از اینكه یك نفر روستایى رفت و در صف اوّل ایستاد، ناراحت شدند، اما او اعتنایى نكرد. در ركعت دوم در حال قنوت ، قصد فرادا كرد و نمازش را به تنهایى به اتمام رساند و همانجا نشست و مشغول خوردن نان شد. چون نماز تمام شد، مردم از هر طرف به رفتار ناپسند او حمله و اعتراض كردند ولى او به كسى پاسخ نمى داد.

پدرم فرمود: چه خبر است ؟ به او گفتند: مردى روستایى و جاهل به مساءله ، به صف اوّل جماعت آمد و پشت سر شما اقتدا كرد و آنگاه وسط نماز، قصد فرادا كرد و هم اكنون نشسته و نان مى خورد.

پدرم به آن شخص گفت : چرا چنین كردى ؟

او در پاسخ گفت : سبب آن را آهسته به خودت بگویم یا در این جمع بگویم ؟

پدرم گفت : در حضور همه بگو.

گفت : من وارد این مسجد شدم به امید اینكه از فیض نماز جماعت با شما بهره مند شوم ، اما وقتى اقتدا كردم ، دیدم شما در وسط حمد، از نماز بیرون رفتید و در این خیال واقع شدید كه من پیر شده و از آمدن به مسجد عاجز شده ام لذا به الاغى نیاز دارم ، پس به میدان الاغ فروشها رفتید و خرى را انتخاب كردید و در ركعت دوم در خیال تدارك خوراك و تعیین جاى او بودید. بدین سبب من عاجز شدم و دیدم بیش از این سزاوار نیست با شما باشم ، لذا نماز خود را فرادا تمام كردم . این را بگفت و برفت .

پدرم بر سر خود زد و ناله كرد و گفت : این مرد بزرگى است ، او را نزد من بیاورید، با او كار دارم ، مردم رفتند كه او را بیاورند اما او ناپدید گردید و دیگر دیده نشد.

[ال یاسین]

راههای تمرکز حواس در نماز :

۱- اهمیت دادن به نماز : هر چه برای انسان اهمیت داشته باشد به طور جدی تر آن را پیگیر خواهد بود .
هر مقدار نماز برای ما مهم جلوه کرد به همان اندازه توجه ما را به خود جلب می نماید .


امام باقر علیه السلام می فرمایند : به همان اندازه که در نماز توجه داشته باشید نمازت پذیرفته می شود .


اقا میرزا ملکی در کتاب اسرار الصلوه می فرمایند : همت داشته باشید قلب تابع همت است اگر همت نماز باشد قلب انسان در نماز حاضر خواهد بود هر قدر همت بیشتر باشد به همان اندازه حضور قلب خواهد بود .


بزرگان معرفت فرمودند برای حضور قلب سعی کنید معرفتان به خدا بیشتر باشد .دنیا در نظر شما کوچک باشد.

[ال یاسین]

۲- معرفت به نماز : وماخلقت الجن و الانس الا لیعبدون در روایت امده منظور عبادت با معرفت است .


پیامبر اکرم صلوات الله علیه فرمودند: خدا را چنان عبادت کن که گویی او را می بینی و اگر تو خدارا نمی بینی او تو را می بیند. (خواجه هم دید و پسندید و خرید)


امام خمینی می فرمایند سزاوار است نمازگزار در تمام حالات نمازش حضور قلب داشته باشد و با توجه به جلال و عظمت و هیبت خدا به نمای بایستد. (تحریر الوسیله)

[ال یاسین]

مطلب سوم :‌کاهش کارهای متفرقه و متشتت :هر چه اشتغالات کمتر باشد حواس انسان جمع تر هست.

مطلب چهارم و پنجم :‌محل و زمان مناسبی برای نماز خواندن در نظر بگیرد .از نماز خواندن در محلی که حواس پرت می شود بپرهیزید .

امام صادق علیه السلام فرمودند در خانه خودت مسجدی را قرار بده . (وسایل الشیعه ص550)

بهترین زمان برای نماز خواندن اول وقت می باشد. مکانی ساکت که حواس پرتی نیاورد.

شهید رجایی :‌به نماز نگویید که کار دارم به کار بگوید که نماز دارم.


مطلب ششم : توجه به مفاهیم ذکرهای نماز

مطلب هفتم : انسان بایدسعی کند توجه اش را از انچه به غیر خدا مشغول می دارد دور کند.

در روایت امده : وقتی به قصد نماز سوی قبله می ایستید از هر چه تو را به سوی غیر خدا مشغول می کند فارغ کن. (بحا ر الانوار ج 30)
لذا گفته می شود در نماز نگاههای خود را کنترل کنید .
اگر شخص توانست با مجاهدت ریشه درخت دنیا پرستی را قطع کند برایش حضور قلب پیدا می شود .
یک مقدار قبل نماز خود را برای نماز آماده کنید .

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]

[فاطمی*خادمه یوسف زهرا(س)*]