نگاهی به تاریخچه ساختمان قدیمی مجلس
حجت امیری، الهام بادینلو: پس از پیروزی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ و انحلال مجلسها، در ابتدا ساختمان سنا برای تهیه قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به محل برگزاری جلسههای مجلس خبرگان قانون اساسی تبدیل شد. پس از اتمام تدوین قانون اساسی نیز این ساختمان به مجلس شورای اسلامی اختصاص یافت و جلسات این مجلس تا سال ۱۳۸۰ در همین محل برگزار میشد. با تکمیل ساختمان جدید مجلس در میدان بهارستان، از این ساختمان تنها برای برگزاری برخی گردهماییهای دولتی و جلسات سالانه مجلس خبرگان رهبری استفاده میشود.
هنگام کار در آرشیو نشریات به مطلبی درمورد این بنا در مجله گلبانگ برخوردیم که برای علاقمندان به معماری و مجلس میتواند جالب باشد. مسعود برزین در شناسنامه مطبوعات ایران از 1215 تا 1357 شمسی در معرفی گلبانگ نوشته است: ماهنامه تاریخی، ادبی و هنری ویژه دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور. از انتشارات سازمان سمعی و بصری اداره کل هنرهای زیبای کشور (وزارت فرهنگ و هنر). سال 1340ش. 1961م.
بخشی از آن را با هم مرور میکنیم:
«سنا و مجالس قانونگذاری در هرکشوری مظهری است از حاکمیت ملت. و چون مجلس سنا از دیرباز از زمان روم و یونان باستان وجود داشته رنگی از عظمت و شکوه افسانهای دارد. وقتی صحبت از سنا میرود هرکسی بیاختیار به یاد سنای روم قدیم و سناتورهای آن زمان میافتد و آنگاه مظهر حاکمیت باستانی در خاطرهها زنده میشود و فی المثل ژولیوس سزار به یادها میآید که میخواست از قدرت خویش در تضعیف سنای روم سوء استفاده کند که بدست نزدیکترین دوستانش برتوس نجیبزاده و سناتور رومی در روی پلههای مجلس سنا بقتل رسید.»
از آنجا که این ماهنامه مخصوص دانشجویان ایرانی بود که در خارج از ایران به سر میبردند در آن کوشیده شده است که جزئیات این ساختمان اطلاعاتی به آنان داده شود. معماران این ساختمان آقایان مهندس فروغی و مهندس غیاثی معرفی شدهاند، و گفته شده این طرح با مطالعه مجالس سنای کشورهای اروپائی و با الهام و اقتباس از طرح کاخهای قدیمی ایران رسم شده است.
تصویرسازی کاملی برای معرفی این کاخ صورت گرفته است: «ما باتفاق یکدیگر، از در ورودی مجلس سنا، داخل میشویم و یکایک قسمتهای جالب توجه این ساختمان بزرگ را تماشا میکنیم. همینکه از پلهها بالا رفتیم قبل از هرچیز دو ستون طلائی رنگ که بشکل گیسوان بافته دختر خانمها است توجه ما را جلب میکند. مهندسین و تماشاچیانی که تاکنون از کاخ سنا بازدید کردهاند دو ستون طلائی را گیسوی سنا نامیده اند....».
سالن جلسات علنی کاخ سنا، دیوار متحرک سالن، سقف تالار، چگونگی نور، سنگ و کرسی های تالار، میزهای سناتورها و تکمه روی آن، لژهای مخصوص آن، پلهکانها، فرش سالن و اتاق کمیسیونها از مواردی است که به وضوح در این مقاله معرفی شده است.